Trong công tác lập pháp, năm 2019, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã thẩm tra và chủ trì tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) quy định cụ thể chức vụ, chức danh của sĩ quan Công an nhân dân có cấp bậc hàm cao nhất là Trung tướng, Thiếu tướng chưa được quy định cụ thể trong Luật Công an nhân dân năm 2018; trình UBTVQH thảo luận, cho ý kiến và xem xét, thông qua tại Phiên họp thứ 32 (Tháng 3/2019). Ngoài ra, ngay trong thời gian diễn ra Kỳ họp thứ 8, cuối giờ chiều 05/11, Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội tổ chức Phiên họp toàn thể lần thứ 16 nhằm thẩm tra dự thảo Nghị định về phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Hội thảo các dự án Luật tại Thái Nguyên
Về xây dựng pháp luật trong lĩnh vực Quốc phòng, tại 2 Kỳ họp Quốc hội thứ 7 và thứ 8 trong năm, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã tiến hành thẩm tra; tiếp thu chỉnh lý, hoàn thiện 2 dự án Luật là: Luật Dân quân tự vệ (sửa đổi) và Luật Lực lượng dự bị động viên trình ra Quốc hội cho ý kiến, xem xét thông qua với tỷ lệ đồng thuận cao. Đây là 2 luật nhằm xây dựng lực lượng dân quân tự vệ hùng hậu, rộng khắp; nâng cao vị thế, tầm quan trọng và ý nghĩa của lực lượng dự bị động viên; xây dựng các lực lượng này trong thời bình để không bị bất ngờ khi đất nước có chiến tranh. Bên cạnh đó, việc ban hành chế độ, chính sách sẽ giúp các lực lượng này yên tâm công tác, vừa lao động sản xuất, vừa thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.
Theo Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh, với quy định của 2 luật này sẽ góp phần nâng cao sức mạnh của lực lượng vũ trang là dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên. “Nó bảo đảm tính pháp lý cho việc sử dụng, huy động lực lượng dự bị động viên, sử dụng dân quân tự vệ để thực hiện các nhiệm vụ quân sự quốc phòng, giải quyết nhiệm vụ trong thời gian trước mắt và lâu dài đặt ra đối với 2 lực lượng này”, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ nhấn mạnh.
Trong nhóm luật về an ninh, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã chủ trì thẩm tra; tiếp thu chỉnh lý, hoàn thiện 3 dự án Luật gồm: Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ. Trong đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ được Quốc hội thông qua theo quy trình rút gọn tại một kỳ họp. Đây sẽ là hành lang pháp lý quan trọng nhằm khắc phục những khoảng trống về xử lý hình sự đối với các loại tội phạm có liên quan đến vũ khí có tính năng tác dụng tương tự vũ khí quân dụng. Còn đối với các luật về xuất cảnh, nhập cảnh, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam ra nước ngoài, thúc đẩy hội nhập quốc tế. Bên cạnh đó, đối với người nước ngoài vào Việt Nam, việc đơn giản hóa thủ tục sẽ góp phần thu hút người nước ngoài vào đầu tư, du lịch, làm ăn, sinh sống tại nước ta.
Trung tướng Trần Ngọc Khánh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhấn mạnh: “Trong luật cũng đã quy định rất rõ các trường hợp người nước ngoài được miễn thị thực khi họ vào các khu kinh tế ven biển. Trong trường hợp những người cố tình vi phạm vào với mục đích phát triển kinh tế nhưng thực hiện các mục đích khác, sẽ có các quy định cụ thể để xử lý”.
Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban cũng tổ chức 03 cuộc Hội thảo và 05 Đoàn khảo sát phục vụ nội dung thẩm tra và chỉnh lý đối với các dự án Luật và thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về lĩnh vực Ủy ban phụ trách. Thường trực Ủy ban chủ trì và chỉ đạo nghiên cứu, tham gia ý kiến thẩm tra đối với 24 dự án luật, dự thảo nghị quyết và pháp lệnh do các Ủy ban khác của Quốc hội chủ trì thẩm tra theo sự phân công của UBTVQH.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh khảo sát tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ Quốc phòng và Ngân sách Quốc phòng năm 2019 tại Quân khu 4
Về hoạt động giám sát, khảo sát, trong năm 2019, Ủy ban đã hoàn thiện, ban hành Báo cáo kết quả giám sát chuyên đề về“Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm an ninh, an toàn hàng không dân dụng”. Hoạt động nổi bật trong năm của Ủy ban là đã phối hợp với Tổng Thư ký Quốc hội giúp Quốc hội triển khai thực hiện Nghị quyết giám sát năm 2019 của Quốc hội về chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy giai đoạn 2014- 2018”; chủ trì và tổ chức phục vụ (về nội dung) các Đoàn công tác đến làm việc tại các đơn vị, địa phương theo kế hoạch; tập hợp, tổng hợp, xây dựng báo cáo kết quả của Đoàn giám sát trình UBTVQH cho ý kiến tại Phiên họp Tháng 8/2019 và báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8. Lần đầu tiên tại nghị trường Quốc hội, kết quả giám sát chuyên đề tối cao của Quốc hội được báo cáo bằng hình ảnh thông qua việc chiếu phim tổng hợp và được phát thanh, truyền hình trực tiếp tới đồng bào, cử tri cả nước. Chiều 27/11/2019, với 449/450 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành (bằng 92,96% tổng số đại biểu), Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về “kết quả giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy giai đoạn 2014-2018”.
Theo Thiếu tướng, GS.TS Nguyễn Minh Đức, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh, sau khi Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về phòng cháy, chữa cháy, Chính phủ cũng như chính quyền các cấp, kể cả các Bộ, ngành phải thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật trong PCCC; phải đầu tư hơn nữa cho lực lượng PCCC, bao gồm cả lực lượng PCCC chuyên trách lẫn lực lượng PCCC cơ sở với trang bị, phương tiện đầy đủ, tốt hơn. Công tác PCCC liên quan đến sinh mạng, tài sản của con người, của xã hội. Vì vậy, phải đổi mới hình thức tuyên truyền, giáo duc pháp luật về PCCC.
Thiếu tướng Nguyễn Minh Đức cũng nhấn mạnh: “Phải xử lý rất nghiêm đối với các hành vi vi phạm pháp luật về PCCC, đặc biệt là đối với các công trình nếu chưa được nghiệm thu về PCCC, cương quyết không đưa vào sử dụng”.
Ngoài ra, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng thẩm tra các Báo cáo bổ sung của Chính phủ về kết quả thực hiện nhiệm vụ và ngân sách quốc phòng, an ninh; kết quả thực hiện nhiệm vụ bảo đảm trật tự, an toàn giao thông những tháng cuối năm 2018; tình hình thực hiện nhiệm vụ và ngân sách quốc phòng, an ninh, bảo đảm trật tự an toàn giao thông những tháng đầu năm 2019, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7. Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện nhiệm vụ và ngân sách quốc phòng, an ninh; kết quả thực hiện nhiệm vụ bảo đảm trật tự an toàn giao thông năm 2019, phương hướng nhiệm vụ năm 2020, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8.
Chủ nhiệm Uỷ ban Võ Trọng Việt tham dự Hội nghị lần thứ 4 Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội 3 nước Campuchia-Lào-Việt Nam
Về hoạt động đối ngoại, trong năm 2019, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã xây dựng Đề án và tổ chức Đoàn công tác của Ủy ban đi thăm, làm việc tại Ấn Độ và Nepal theo chương trình hoạt động đối ngoại được phê duyệt; Chủ trì đón tiếp, làm việc với các Đoàn đại biểu nước ngoài đến thăm, làm việc tại Việt Nam và tham gia các hoạt động đối ngoại theo sự phân công của lãnh đạo Quốc hội. Một trong những dấu ấn của hoạt động đối ngoại, đó là việc Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã tổ chức Đoàn đại biểu Ủy ban dự Hội nghị lần thứ 4 giữa Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Việt Nam với Ủy ban tương ứng của Quốc hội Vương Quốc Campuchia, Quốc hội Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào được tổ chức luân phiên tại Campuchia (Tháng 8/2019).
Bên cạnh đó, Ủy ban đã tham mưu, giúp Đảng đoàn Quốc hội, UBTVQH tham gia ý kiến đối với nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến quốc phòng, an ninh. Công tác tiếp nhận và xử lý đơn thư, khiếu nại, tố cáo được duy trì thực hiện có nề nếp, đúng quy định của pháp luật.
Năm 2020 là năm tiến hành đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc. Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ và chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020, Ủy ban Quốc phòng và An ninh sẽ thẩm tra dự án Luật Biên phòng Việt Nam trình Quốc hội thảo luận, cho ý kiến và xem xét thông qua; tiếp tục thực hiện nhiệm vụ được Quốc hội, UBTVQH phân công đối với công tác lập pháp. Bên cạnh đó, Ủy ban cũng sẽ tập trung vào việc giám sát một số chuyên đề như: trật tự an toàn giao thông, sử dụng rượu bia lái xe nhằm triển khai thực hiện Luật phòng, chống tác hại cảu rượu bia. Đây cũng là vấn đề lớn để làm cơ sở để sửa đổi luật Giao thông đường bộ trong thời gian tới. Thượng tướng Võ Trọng Việt, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh khẳng định: “Với ý thức trách nhiệm của mỗi thành viên Ủy ban và truyền thống của Ủy ban trong nhiều năm liền đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, năm 2020, Ủy ban Quốc phòng và An ninh sẽ phân công, phân nhiệm một cách cụ thể hơn để nâng cao chất lượng xây dựng luật, để các Luật được Quốc hội thông qua với tỷ lệ đồng thuận cao nhất và đi vào thực tế cuộc sống”./.