Toàn cảnh cuộc làm việc
Dự cuộc làm việc có Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương; Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy; Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh; đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đại biểu Quốc hội, thành viên Đoàn Giám sát, các chuyên gia; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan; đại diện các cơ quan, đơn vị có liên quan. Cuộc làm việc diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.
Phát biểu khai mạc cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Nghị quyết 19/2021/QH15 thành lập Đoàn Giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành”. Đây là chuyên đề giám sát đầu tiên của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, được Chủ tịch Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm và thường xuyên theo dõi, chỉ đạo. Triển khai kế hoạch, Đoàn Giám sát sẽ làm việc với các Bộ, các lãnh đạo địa phương, lãnh đạo Chính phủ, từ đó hình thành bước đầu báo cáo giám sát, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 4/2022.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được giao nhiệm vụ lập 04 quy hoạch ngành quốc gia gồm quy hoạch lâm nghiệp; quy hoạch phòng, chống thiên tai, thủy lợi; quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản; quy hoạch hệ thống cảng cá, neo đậu tránh trú bão cho tàu cá. Trong đó đã có 02 quy hoạch là quy hoạch lâm nghiệp và quy hoạch phòng, chống thiên tai, thủy lợi đã thành lập Hội đồng thẩm định, đang hoàn thiện hồ sơ cho ý kiến thành viên Hội đồng; 02 quy hoạch còn lại đang hoàn thiện hồ sơ hoặc mới thành lập Hội đồng thẩm định, dự kiến trình, phê duyệt quy hoạch hiện bị chậm tiến độ. Theo dự kiến, 03/04 quy hoạch trên cần trình, phê duyệt trong năm 2021. Đánh giá tiến độ thực hiện còn chậm, gây ảnh hưởng đến việc lập quy hoạch cấp dưới, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ báo cáo làm rõ thêm về nội dung này.
Vẫn còn khó khăn trong quá trình triển khai quy hoạch ngành
Báo cáo tại cuộc làm việc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, ngay sau khi Luật quy hoạch được thông qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về triển khai thi hành Luật Quy hoạch. Bộ ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP tại Quyết định số 1005/QĐ-BNN-KH ngày 21/3/2018 để cụ thể hóa các nội dung, nhiệm vụ cần triển khai.
Cụ thể, Bộ đã triển khai tuyên truyền, phổ biến tập huấn Luật Quy hoạch; xây dựng các dự án Luật sửa đổi, bổ sung đảm bảo đồng bộ với Luật Quy hoạch; xây dựng các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Quy hoạch; thực hiện các quy định chuyển tiếp của Luật Quy hoạch; xây dựng quy hoạch thời kỳ 2021-2030. Đặc biệt, thực hiện nhiệm vụ Thử tướng Chính phủ giao tại Quyết định 995/QĐ-TTg về việc lập quy hoạch ngành quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ triển khai lập 04 Quy hoạch ngành quốc gia: Quy hoạch lâm nghiệp; Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá; Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản; Quy hoạch phòng chống thiên tai và thủy lợi.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến trình bày báo cáo
Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, nhìn chung, các Quy hoạch ngành thời kỳ trước hầu hết được xây dựng trên cơ sở nhu cầu phát triển nội bộ ngành dẫn tới chưa thống nhất về thời kỳ, tầm nhìn quy hoạch; việc tổ chức lập các quy hoạch còn dàn trải, nhiều quy hoạch nhỏ lẻ thực hiện phục vụ mục tiêu quản lý, thiếu tầm nhìn đồng bộ, tổng thể. Quá trình lập quy hoạch sự phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các ngành, các cấp chưa đồng bộ, chặt chẽ dẫn tới nhiều quy hoạch các ngành còn có những mâu thuẫn, chồng chéo gây khó khăn trong tổ chức thực hiện.
Bên cạnh đó, việc lấy ý kiến, tham vấn rộng rãi về quy hoạch chưa được thực hiện đầy đủ cả về đối tượng, thời gian lấy ý kiến dẫn tới nhiều quy hoạch khi được ban hành gặp khó khăn trong tổ chức thực hiện. Nguồn vốn phục vụ cho công tác lập các quy hoạch còn hạn chế dẫn tới không đủ kinh phí một số hoạt động: điều tra thu thập tài liệu, khảo sát, thực địa để đảm bảo chất lượng quy hoạch, dẫn tới nhiều quy hoạch thiếu tầm nhìn, chưa sát với yêu cầu phát triển thực tiễn, phải bổ sung, điều chỉnh nhiều lần. Việc quản lý, giám sát, đánh giá tổ chức thực hiện sau khi quy hoạch được duyệt chưa được thực sự chú trọng dẫn tới tồn tại một số quy hoạch không còn phù hợp, chưa sát với yêu cầu thực tiễn, khi cần triển khai thực hiện phải tiến hành điều chỉnh cục bộ, hiệu quả thực hiện quy hoạch chưa cao…
Tích cực đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo chất lượng quy hoạch trong lĩnh vực nông nghiệp
Thảo luận tại cuộc làm việc, thành viên Đoàn Giám sát và các đại biểu đánh giá cao việc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chủ động, tích cực, thể hiện quyết tâm chính trị cao trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành; báo cáo tương đối rõ về kết quả đạt được và tồn tại hạn chế, qua đó chỉ ra nguyên nhân và giải pháp khắc phục. Tuy nhiên tiến độ của các quy hoạch cũng chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.
Đối với các nguyên nhân dẫn đến việc chậm tiến độ này, một số ý kiến cho rằng nhiều văn bản hướng dẫn chậm ban hành, một số văn bản được ban hành chưa rõ ràng gây khó khăn trong việc thực hiện; còn lúng túng trong việc phối hợp thực hiện, cơ chế phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các bộ, ngành trong việc đảm bảo thực hiện tổ chức lập quy hoạch theo phương pháp tích hợp đảm bảo tính đồng bộ của các quy hoạch theo tinh thần Luật quy hoạch.
Bên cạnh đó, một số đại biểu đề nghị làm rõ tên, nội hàm, tính kỹ thuật và mức độ thể hiện của quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá; quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản; quy hoạch phòng chống thiên tai và thủy lợi…. Ngoài 04 danh mục quy hoạch của ngành vẫn còn những vấn đề liên quan đến danh mục sản phẩm cần sự phối hợp với ngành Tài nguyên Môi trường và ngành Công thương, do đó cần làm rõ cơ chế phối hợp để đảm bảo hiệu quả.
Từ những vấn đề phân tích, các đại biểu cho rằng khối lượng công việc Bộ đảm nhận là rất lớn do đó cần sự nỗ lực cao, đề nghị ngành cần đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo tính liên kết với các Bộ, ngành có liên quan; làm rõ trách nhiệm về sự tham gia của Bộ với các nhiệm vụ quy hoạch của địa phương để bám vào định hướng, tích hợp triển khai, tránh mâu thuẫn chồng chéo. Đồng thời cần có giải pháp để đảm bảo sự phù hợp với các quy hoạch quốc gia, khẩn trương cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch nhằm cung cấp thông tin đồng bộ, thống nhất, đầy đủ phục vụ cho công tác lập, điều chỉnh và thực hiện quy hoạch.
Phát biểu kết luận nội dung cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá cao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tích cực chuẩn bị báo cáo kỹ lưỡng, công phu trong điều kiện khó khăn của đại dịch COVID-19 và diễn biến phức tạp của tình hình thị trường nông sản trong nước và quốc tế; cho rằng báo cáo tương đối đầy đủ, bám sát đề cương, làm sáng tỏ, cụ thể nhiều nội dung các đại biểu quan tâm.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần làm rõ cơ sở dự báo các căn cứ lập quy hoạch ngành quốc gia thuộc lĩnh vực nông nghiệp cũng như chất lượng các quy hoạch; đánh giá các cách thức rà soát, điều chỉnh, thống nhất các quy hoạch ngành với các quy hoạch quốc gia.
Đối với ý kiến cho rằng nhiều văn bản hướng dẫn chậm ban hành, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị báo cáo của Bộ nêu rõ hơn, cụ thể hơn văn bản nào làm chậm, làm chậm bao lâu, đánh giá ảnh hưởng như thế nào với việc tổ chức lập quy hoạch, chất lượng quy hoạch. Về kiến nghị hoàn thiện chính sách pháp luật về công tác quy hoạch, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ cần báo cáo rõ hơn các khó khăn vướng mắc, bất cập, hạn chế trong luật, chính sách pháp luật về quy hoạch, phân tích nguyên nhân để có biện pháp tháo gỡ khó khăn, tích cực đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo chất lượng quy hoạch.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, trên cơ sở thông báo của Đoàn Giám sát, khẩn trương chỉ đạo hoàn thiện báo cáo về các vấn đề Đoàn Giám sát đã đặt ra và gửi lại cho Đoàn Giám sát trong thời gian sớm nhất.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:
Toàn cảnh cuộc làm việc
Các đại biểu đánh giá Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chủ động, tích cực, thể hiện quyết tâm chính trị cao trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch, tuy nhiên tiến độ của các quy hoạch cũng chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.
Có ý kiến đề nghị ngành cần đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo tính liên kết với các Bộ, ngành có liên quan, làm rõ trách nhiệm về sự tham gia của Bộ với các nhiệm vụ quy hoạch của địa phương.
Một số đại biểu đề nghị làm rõ tên, nội hàm, tính kỹ thuật và mức độ thể hiện của quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá; quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản; quy hoạch phòng chống thiên tai và thủy lợi…
Ngoài 04 danh mục quy hoạch của ngành vẫn còn những vấn đề liên quan đến danh mục sản phẩm cần sự phối hợp với ngành Tài nguyên Môi trường và ngành Công thương, do đó cần làm rõ cơ chế phối hợp để đảm bảo hiệu quả./.