Toàn cảnh cuộc làm việc
Vừa qua, Đoàn giám sát chuyên đề của Ủy ban Xã hội đã có cuộc làm việc với UBND Tp.Hà Nội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội giai đoạn 2016-2021. Tại cuộc làm việc này, Phó Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội Chử Xuân Dũng cho biết, số người tham gia bảo hiểm xã hội hàng năm của Thành phố đều đạt và vượt kế hoạch được giao. Năm 2016, số người tham gia bảo hiểm xã hội là 1.433.704 người đến năm 2021 là 1.926.377 người, tăng 34,36% so với năm 2016. Năm 2020 và năm 2021, dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp nhưng công tác phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội vẫn đạt được kết quả tích cực, số người tham gia bảo hiểm xã hội năm 2020 tăng 47.074 người (tăng 2,6%) so với năm 2019; năm 2021 tăng 80.366 người (tăng 4,4%) so với năm 2020.
Đánh giá, xác định số lao động, số doanh nghiệp thuộc diện phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng chưa tham gia, Phó Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội cho biết, đối với các đơn vị chưa tham gia bảo hiểm xã hội: bảo hiểm xã hội Thành phố rà soát 65.091 đơn vị với 352.494 lao động. Kết quả rà soát, khai thác mới 10.381 đơn vị với 30.840 lao động. Đối với đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội chưa đầy đủ cho người lao động: bảo hiểm xã hội Thành phố rà soát 98.624 đơn vị với trên 2 triệu lao động. Kết quả rà soát, 7.188 lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội.
Phó Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội Chử Xuân Dũng báo cáo
Phó Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội cũng cho biết, đối với bảo hiểm xã hội tự nguyện, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tăng dần qua các năm, năm 2018 có 21.247 người tham gia đến năm 2021 đã có 63.304 người tham gia, tăng 42.057 người tương ứng tăng 197,9% so với năm 2018.
Về tình hình và kết quả thu – chi bảo hiểm xã hội từng năm trong giai đoạn 2016-2021, Phó Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội nêu rõ, hàng năm, bảo hiểm xã hội thành phố luôn hoàn thành chỉ tiêu thu bảo hiểm xã hội, BHYT, BHTN do Chính phủ, bảo hiểm xã hội Việt Nam giao, số thu năm sau cao hơn năm trước. Năm 2021, tổng thu tăng 66,97% so với năm 2016. Giai đoạn 2016-2021, bảo hiểm xã hội thành phố chi lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội cho gần 10 triệu lượt người hưởng. Số lượt người hưởng từ nguồn Ngân sách nhà nước bảo đảm là 1.316.409 lượt người; số lượt người hưởng từ nguồn quỹ bảo hiểm xã hội bảo đảm là 5.390.106 lượt người. Từ 2016-2021, bảo hiểm xã hội thành phố đã chi trả từ quỹ BHTN cho 3.255.324 lượt người.
Đưa ra ý kiến về nội dung này, các thành viên Đoàn giám sát đánh giá, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, UBND Tp.Hà Nội đã triển khai đồng bộ, có hiệu quả các chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, BHYT, BHTN theo đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, các thành viên Đoàn giám sát cũng lưu ý, công tác này còn một số tồn tại, hạn chế, cụ thể, các đối tượng lao động tự do có thu nhập không ổn định còn gặp nhiều khó khăn, rào cản trong tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi mức hỗ trợ người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện từ ngân sách còn thấp, quyền lợi hưởng chỉ có 02 chế độ là hưu trí và tử tuất, thời gian tham gia để được hưởng chế độ hưu trí kéo dài 20 năm. Cùng với đó, các đại biểu cũng cho rằng cần có giải pháp phù hợp để hạn chế tình trạng nhiều đơn vị có đăng ký thành lập, mã số thuế nhưng không tồn tại ở địa chỉ kinh doanh đã đăng ký, thành lập trong thời gian ngắn rồi giải thể.
Các thành viên Đoàn giám sát đưa ra ý kiến tại cuộc làm việc
Các đại biểu Quốc hội cũng cho biết, chính sách cán bộ, kỹ thuật, nguồn lực bảo hiểm xã hội cần tập trung về cho các khu vực thu hút lao động như các thành phố lớn, các khu công nghiệp trọng điểm, những vùng công nghiệp trọng điểm. Hà Nội hiện có số lượng khá lớn lao động phi chính thức, nên cần quan tâm thu hút lượng lao động này, cần nhận diện rõ lượng lao động này đang ở đâu, hoạt động trong khu vực, lĩnh vực nào… Nhấn mạnh sự phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện chính sách pháp luật là rất quan trọng, các thành viên Đoàn giám sát đề nghị cơ quan bảo hiểm xã hội của thành phố phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan quản lý về thuế, kế hoạch đầu tư, lao động, thương binh, xã hội, an ninh trật tự.
Bên cạnh đó, các thành viên Đoàn giám sát, các đại biểu cũng chỉ ra rằng việc xử lý đối với doanh nghiệp phá sản, giải thể, chủ bỏ trốn, ngừng hoạt động… vẫn là một vấn đề nan giải. Ý thức chấp hành pháp luật về bảo hiểm xã hội của một số đơn vị sử dụng lao động chưa cao; nhiều đơn vị hoạt động cầm chừng dẫn tới nợ kéo dài. Vẫn còn có những doanh nghiệp lợi dụng tình hình dịch bệnh cố tình trốn đóng bảo hiểm xã hội và không chấp hành các Quyết định, kết luận thanh tra, kiểm tra, tiếp tục nợ kéo dài ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động.
Một số ý kiến trong Đoàn giám sát đề nghị cần chú trọng hơn nữa, đa dạng hóa phương thức, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội. Ngoài ra, các thành viên Đoàn giám sát cũng kiến nghị các cơ quan hữu quan sớm ban hành các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện các thủ tục liên quan đến bảo hiểm xã hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh phát biểu kết luận
Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ, Đoàn giám sát ghi nhận và đánh giá cao UBND Tp.Hà Nội đã nghiêm túc, kịp thời chỉ đạo triển khai kế hoạch giám sát của Ủy ban Xã hội, chuẩn bị các báo cáo tương đối đầy đủ theo yêu cầu của Đoàn. Đoàn giám sát ghi nhận sự nỗ lực chỉ đạo của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố trong việc kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức triển khai thực hiện, làm tốt công tác tuyên truyền đối với các chính sách lớn, bảo đảm chăm lo đời sống an sinh xã hội của người dân, đặc biệt là đưa ra nhiều sáng kiến trong việc thực hiện các chính sách pháp luật này, huy động cả hệ thống chính trị thực hiện chính sách thông qua các chỉ thị, các kế hoạch, văn bản cụ thể, khả thi, bám sát tình hình thực tế của thành phố.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội đề nghị UBND Tp.Hà Nội, các cơ quan, sở ngành liên quan tiếp thu đầy đủ các ý kiến đóng góp của Đoàn giám sát, tiếp tục quan tâm thực hiện các chính sách pháp luật về bảo hiểm xã hội, quản lý lao động, khắc phục những tồn tại, hạn chế đã nêu, phát huy những ưu thế sẵn có để quản lý bảo hiểm xã hội đúng theo quy định.