HỘI NGHỊ SƠ KẾT 5 NĂM THỰC HIỆN QUY CHẾ PHỐI HỢP CÔNG TÁC GIỮA ỦY BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI VÀ ĐOÀN CHỦ TỊCH ỦY BAN TRUNG ƯƠNG MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM
5 NĂM THỰC HIỆN QUY CHẾ PHỐI HỢP CÔNG TÁC GIỮA UBTVQH VÀ ĐOÀN CHỦ TỊCH ỦY BAN TRUNG ƯƠNG MTTQ VIỆT NAM: KẾT QUẢ TỐT HƠN; NHỊP NHÀNG, CHẶT CHẼ HƠN; KỊP THỜI, HIỆU QUẢ HƠN; ĐỒNG THUẬN VÀ THUYẾT PHỤC HƠN
CHỦ TỊCH ỦY BAN TRUNG ƯƠNG MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM ĐỖ VĂN CHIẾN: QUỐC HỘI THỰC SỰ COI TRỌNG, LẮNG NGHE Ý KIẾN CỦA CỬ TRI VÀ NHÂN DÂN
Bước tiến mới, chặt chẽ, hiệu quả hơn trong công tác phối hợp
Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và thành viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam dự Hội nghị sơ kết 05 năm thực hiện Quy chế phối hợp công tác giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh bối cảnh 5 năm năm thực hiện Quy chế phối hợp công tác số 02/QC-UBTVQH14-MTTQVN ngày 14/3/2018 giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng là thời điểm hết sức đặc biệt khi trải qua 2 nhiệm kỳ Quốc hội (khóa XIV và khóa XV) và 2 nhiệm kỳ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (nhiệm kỳ VIII và nhiệm kỳ IX), đất nước đứng trước thời cơ, thuận lợi, khó khăn, thách thức đan xen, tác động của đại dịch COVID-19, xung đột địa chính trị gây ra những bất ổn khó lường…
Nhưng với sự lãnh đạo của Đảng, đoàn kết, đồng lòng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, nước ta đã đạt nhiều kết quả quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực, thực hiện thành công “mục tiêu kép” vừa kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe, tính mạng của Nhân dân, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội, giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ; khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố vững chắc; công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật, cơ chế, chính sách được chú trọng, có nhiều đổi mới trong chỉ đạo, cách làm… Nhiều sự kiện trọng đại của đất nước được tổ chức thành công như Đại hội Đảng lần thứ XIII, bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2021-2026…
Toàn cảnh hội nghị
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: trong thành công chung đó, Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cá nhân mình ghi nhận, đánh giá cao Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên đã luôn quán triệt sâu sắc quan điểm của Đại hội lần thứ XIII của Đảng về phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, xây dựng và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện hiệu quả cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt” và phương châm: “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Trên cơ sở đó, Mặt trận Tổ quốc đã có nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, tuyên truyền, vận động Nhân dân phát huy truyền thống yêu nước, thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước, đẩy mạnh thực hành dân chủ ở cơ sở, thực hiện giám sát và phản biện xã hội, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực…
Chủ tịch Quốc hội cho biết, từ khi có Quy chế năm 2018, công tác phối hợp giữa hai cơ quan đã có bước tiến mới, chặt chẽ, hiệu quả hơn. Hai cơ quan vừa đổi mới, cải tiến hoạt động của mình, vừa chú trọng đổi mới phương thức phối hợp công tác, bảo đảm kịp thời trao đổi, thảo luận, thống nhất khi có vấn đề phát sinh qua nhiều hình thức đa dạng (như: gặp gỡ, hội nghị, tọa đàm, trao đổi qua văn bản…). Hàng năm, hai cơ quan đều tổ chức Hội nghị liên tịch để đánh giá việc thực hiện Quy chế, thống nhất nội dung phối hợp công tác năm sau rất nền nếp, bài bản.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh các kết quả cụ thể:
Thứ nhất, hai cơ quan đã phối hợp rất chặt chẽ, tổ chức thành công công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 trong bối cảnh dịch COVID-19 rất phức tạp.
Thứ hai, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam luôn phối hợp hiệu quả trong việc tập hợp, xây dựng và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; xây dựng pháp luật và đã quyết định các vấn đề quan trọng về đại đoàn kết toàn dân tộc, dân tộc, tôn giáo, những vấn đề liên quan đến thực hiện dân chủ, đồng thuận xã hội...
Hai cơ quan đã phối hợp chặt chẽ để tuyên truyền, vận động Nhân dân phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, hăng hái thi đua, hưởng ứng các cuộc vận động, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Các cuộc vận động lớn của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam như “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, chương trình “Chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”; “Toàn dân đoàn kết, ra sức phòng, chống dịch COVID-19” và nhất là Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc hằng năm… luôn nhận được sự quan tâm, ủng hộ, đồng tình, hưởng ứng và phối hợp chặt chẽ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội.
Thứ ba, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đẩy mạnh hoạt động phối hợp trong công tác xây dựng pháp luật. Từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tăng cường lấy ý kiến Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với những dự thảo luật, nghị quyết (cùng với đó là VCCI), nhất là sự phối hợp, tham gia của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Cư trú…và các luật liên quan trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Đây là một trong những nội dung mới và cần có sự đánh giá, tổng kết, nghiên cứu để đề xuất sửa đổi, bổ sung tại Quy chế phối hợp công tác giữa hai cơ quan và các văn bản khác có liên quan, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
Thứ tư, hai cơ quan đã chủ động phối hợp chặt chẽ trong việc xây dựng và triển khai kế hoạch giám sát, phản biện xã hội, nhất là các cuộc giám sát chuyên đề của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tại phiên họp tháng 8/2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về Báo cáo sơ kết sơ kết Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTƯMTTQVN quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Các Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam dự hội nghị
Chỉ rõ, không có cuộc giám sát nào của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội mà không có sự tham gia của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội ghi nhận Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tích cực cử đại diện tham gia, cung cấp thông tin, tài liệu để hỗ trợ hoạt động giám sát; định kỳ gửi báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri đến Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Thứ năm, về phối hợp trong công tác tiếp xúc cử tri, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao vai trò của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong phối hợp điều hành tổ chức Hội nghị tiếp xúc cử tri; lựa chọn các hình thức tiếp xúc cử tri phù hợp, nhất là trong điều kiện dịch COVID-19 phức tạp; đã tập hợp, tổng hợp đầy đủ ý kiến, nguyện vọng của Nhân dân.
Các Phó Chủ tịch Quốc hội dự hội nghị
Từ đầu nhiệm kỳ đã tổng số hơn 27.300 ý kiến, kiến nghị của cử tri, Nhân dân cả nước thông qua tiếp xúc cử tri trong 5 năm qua đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp tổng hợp, trình tại các kỳ họp Quốc hội, là cơ sở quan trọng để Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định bảo đảm bám sát thực tiễn, đáp ứng nguyện vọng của cử tri, Nhân dân; đồng thời giúp các cơ quan của Quốc hội xây dựng chương trình công tác, lựa chọn chuyên đề giám sát, nội dung chất vấn, giải trình phù hợp…
Thay mặt Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội trân trọng cảm ơn những đóng góp quan trọng của Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc, đồng chí Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các vị trong Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận đối với hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; khẳng định, sự phối hợp nhịp nhàng, thông suốt trong thời gian qua đã giúp hai cơ quan hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng trong thực hiện các chức năng, hoạt động của Quốc hội các khóa và nhất là từ đầu khóa XV đến nay.
Phát huy cao độ dân chủ để mọi quyết sách của Quốc hội đều xuất phát từ lợi ích quốc gia, dân tộc
Về các trọng tâm phối hợp giữa hai cơ quan trong thời gian tới, nhắc lại chỉ đạo tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa XV của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Một mặt phải bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng để các quyết sách của Quốc hội thực sự vì lợi ích của đất nước, của Nhân dân. Đồng thời, phát huy cao độ dân chủ trong hoạt động của Quốc hội và trong xã hội để mọi quyết sách của Quốc hội đều xuất phát từ lợi ích quốc gia, dân tộc, phụng sự lợi ích của đất nước, của Nhân dân, để Quốc hội thực sự là người đại diện xứng đáng của Nhân dân.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị hai cơ quan tiếp tục tăng cường phối hợp trong việc củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nhất là bối cảnh Trung ương ban hành Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.
Nghị quyết 43-NQ/TW cũng giao Ðảng đoàn Quốc hội lãnh đạo, chỉ đạo sửa đổi, bổ sung các văn bản luật có liên quan, bảo đảm đồng bộ, thống nhất; Chủ tịch Quốc hội mong nhận được sự phối hợp chặt chẽ của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc rà soát các văn bản này.
Thứ hai, phát huy cao độ vai trò của Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các Hội đồng tư vấn của Mặt trận trong công tác xây dựng pháp luật với tinh thần “từ sớm, từ xa”.
Cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung 19 nhiệm vụ bên cạnh 137 nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng pháp luật theo Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15, nâng tổng số nhiệm vụ lập pháp cả nhiệm kỳ khóa XV lên 156. Đến nay, có 115 nhiệm vụ đã hoàn thành, còn 41 nhiệm vụ đang triển khai hoặc cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, trong đó có nhiều dự án luật các ý kiến trong Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quan tâm, đề xuất.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị hai cơ quan tiếp tục kế thừa tinh thần và phát huy kết quả đã đạt được trong thời gian qua, nhất là bài học kinh nghiệm trong tham gia xây dựng Luật Đất đai, để tổ chức thật tốt việc góp ý kiến, phản biện xã hội đối với các dự thảo luật.
Hiện nay, Đảng đoàn Quốc hội đang chỉ đạo triển khai Đề án Đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả. Tại Thông báo số 2728 ngày 24/8/2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giao Ủy ban Pháp luật chủ trì giúp theo dõi, phối hợp về nội dung sửa đổi Nghị quyết 403 về các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Chủ tịch Quốc hội đề nghị hai cơ quan nghiên cứu đề xuất các nội dung sửa đổi liên quan đến việc thực hiện vai trò phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong quy trình xây dựng pháp luật (nếu cần thiết).
Thứ ba, đề nghị Đoàn Chủ tịch tiếp tục chủ động, tích cực phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong các hoạt động giám sát; xác định đúng, trúng các nội dung để đưa vào Chương trình giám sát năm 2025 của mỗi bên; phân công đại diện tham gia hoạt động giám sát theo Chương trình giám sát của mỗi bên. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc tại 63 tỉnh, thành phố phối hợp chặt chẽ với Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp; tăng cường nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, phát huy tinh thần dân biết, dân bàn, dân kiểm tra.
Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đang chỉ đạo sửa đổi, bổ sung Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Chủ tịch Quốc hội đề nghị Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với kinh nghiệm thực tiễn góp ý tích cực để các cơ quan của Quốc hội hoàn thiện dự thảo Luật bảo đảm chất lượng, khả thi.
Thứ tư, hai cơ quan tiếp tục cố gắng tạo chuyển biến trong công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư, công tác tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri, Nhân dân tại kỳ họp Quốc hội, phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác dân nguyện.
Thứ năm, hai cơ quan phối hợp khẩn trương, tích cực để sửa đổi Nghị quyết liên tịch 525 về tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, Nghị quyết 753/2005/NQ-UBTVQH về tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân; ban hành Nghị quyết liên tịch giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định chi tiết việc tổ chức tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.
Thứ sáu, tiếp tục duy trì các hội nghị liên tịch thường niên và đột xuất bàn về nội dung phối hợp công tác; tăng cường chia sẻ thông tin hoạt động của mỗi bên và tăng cường công tác phối hợp đối ngoại Quốc hội với đối ngoại Nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tăng cường phối hợp, nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu, tham mưu; chủ động đề xuất các chương trình cụ thể nhằm đa dạng hóa các hoạt động phối hợp công tác.
Với kết quả đạt được trong 05 năm qua, với tinh thần “hướng về dân, lắng nghe dân để được lòng dân”, Chủ tịch Quốc hội tin tưởng rằng trong năm 2024 và các năm tiếp theo, sự phối hợp công tác giữa Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiếp tục có những cải tiến, đổi mới, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của mỗi cơ quan và nhiệm vụ chung được giao, góp phần “phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường đồng thuận xã hội, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, niềm tin, khát vọng cống hiến và xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc”./.