Tham dự Hội nghị còn có: Phó trưởng ban thường trực Ban Tuyên Giáo Trung ương Lại Xuân Môn; Phó trưởng Ban Tuyên Giáo Trung ương Vũ Thanh Mai, cùng đại diện một số ban, bộ, ngành cơ quan trung ương và các địa phương; đại diện lãnh đạo các cơ sở giáo dục đại học trên cả nước.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định, trong quá trình lãnh đạo đất nước, Đảng luôn quan tâm đến giáo dục và đào tạo, xác định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Từ khi Đảng thành lập đến nay, đã có nhiều Nghị quyết, Chỉ thị về giáo dục và đào tạo được ban hành và đi vào cuộc sống, trong đó, Nghị quyết số 29-NQ/TW “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” có vai trò đặc biệt quan trọng.
Nghị quyết đã đánh dấu bước phát triển mới về tư duy chiến lược của Đảng đối với sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo. Nghị quyết thể hiện tầm nhìn, quyết tâm và định hướng chiến lược đổi với giáo dục, cùng như tầm nhìn để phát triển bền vững đất nước cả trước mắt cũng như lâu dài. Nhận thức được tầm quan trọng đó, cả hệ thống chính trị, trong đó giữ vai trò nòng cốt là ngành Giáo dục đã triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đã nêu trong Nghị quyết số 29-NQ/TW, phấn đấu hoàn thành cơ bản các mục tiêu đề ra.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn
Đến nay, sau 10 năm triển khai Nghị quyết, sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần to lớn phát triển đất nước và quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Thực hiện nhiệm vụ Bộ Chính trị giao, Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận thức rõ việc chủ trì tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW vừa là vinh dự, vừa là thách thức và cũng là nhiệm vụ trọng tâm công tác của Bộ, của toàn ngành. Đây cũng là cơ hội quý giá giúp ngành Giáo dục nói riêng và toàn xã hội nói chung nhìn lại tổng thể những kết quả đã đạt được trong 10 năm qua. Đồng thời, xác định những nhiệm vụ, giải pháp cần tiếp tục thực hiện để nâng cao chất lượng, hiệu quả về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong giai đoạn tới.
Theo Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hệ thống các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện đã được ban hành tương đối toàn diện, bao quát; thể chế, chính sách tiếp tục được hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý quan trọng cho đổi mới giáo dục và đào tạo; Ban hành và tổ chức triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông mới, chuyển từ nặng về truyền thụ kiến thức sang phát triển toàn diện phẩm chất, năng lực học sinh; triển khai một chương trình nhiều sách giáo khoa và xã hội hóa trong biên soạn, phát hành sách giáo khoa bước đầu tạo chuyển biến tích cực, tạo nên sự chủ động, sáng tạo cho giáo viên, học sinh và nhà trường.
Cùng với đó đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá, đặc biệt là thi tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh đại học, cao đẳng sư phạm, giáo dục nghề nghiệp ngày càng thực chất và hiệu quả hơn, cơ bản khắc phục tình trạng học lệch, học tủ và giảm áp lực, tốn kém cho xã hội; Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống và giáo dục thể chất cho học sinh, sinh viên ngày càng đi vào nề nếp, thực chất và hiệu quả; Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục cơ bản được chuẩn hóa, từng bước đảm bảo số lượng; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học được cải thiện, bước đầu đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, đào tạo…
Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, quán triệt triển khai thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW ở một số nơi còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao...; việc thể chế hóa Nghị quyết 29-NQ/TW còn chậm, thiếu tính đồng bộ và liên thông giữa các chính sách liên quan với các chính sách mới về giáo dục và đào tạo; thiếu các cơ chế, chính sách ưu tiên cho giáo dục và đào tạo, chưa thể hiện được quan điểm “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo cũng còn hạn ch; việc đầu tư cho giáo dục đại học còn thấp, chưa có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả chưa cao. Chưa thu hút được nhiều nguồn lực ngoài nhà nước đầu tư cho giáo dục….
Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh tại Hội nghị
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đánh giá, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chuẩn bị khẩn trương, nghiêm túc; xây dựng báo cáo và xin ý kiến qua nhiều vòng; tiếp thu nhiều ý kiến của các địa phương, cơ quan, đơn vị, các chuyên gia, các nhà khoa học có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Trong quá trình tổng kết, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đã tham gia, phối hợp chặt chẽ, nhiều lần tham gia góp ý; cử đại diện thành viên tham gia Ban Chỉ đạo, Tổ giúp việc để tổng kết Nghị quyết. Ủy ban đã gửi văn bản số 2083/UBVHGD15 ngày 12/12/2023 góp ý dự thảo Đề án tổng kết Nghị quyết; Đảng đoàn Quốc hội đã có báo cáo tổng kết gửi Ban Tuyên giáo Trung ương và Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, Nghị quyết 29/NQ-TW có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, khẳng định quan điểm nhất quán và xuyên suốt của Đảng ta về giáo dục và đào tạo. Giáo dục và đào tạo có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, luôn là quốc sách hàng đầu, động lực then chốt để phát triển đất nước.
Sau 10 năm triển khai và thực hiện Nghị quyết 29/NQ-TW, sự nghiệp đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài, đào tạo nguồn nhân lực ngày càng có chất lượng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đến nay, bối cảnh quốc tế và tình hình đất nước đã và đang có nhiều thay đổi, đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với giáo dục và đào tạo.
Trong thời gian tới, để tạo sự đột phá trong đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, đối với giáo dục mầm non cần xác định rõ quan điểm về phát triển hệ thống giáo dục mầm non 3-4 tuổi, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ dưới 5 tuổi.
Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh, trong điều kiện thực tiễn giáo dục mầm non của nước ta hiện vẫn còn rất nhiều khó khăn, nhất là việc bảo đảm đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất, giải pháp phù hợp nhất là tiếp tục đầu tư phát triển, mở rộng mạng lưới trường mầm non công lập, nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ em. Bên cạnh đó, cải thiện năng lực giáo viên mầm non, tăng lương và thu nhập giáo viên mầm non. Đồng thời, đẩy mạnh xã hội hóa, bổ sung, hoàn thiện các chính sách theo hướng hấp dẫn hơn để thu hút đầu tư phát triển hệ thống mầm non ngoài công lập. Quản lý chặt chẽ các các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập, nhất là các nhóm trẻ độc lập. Hỗ trợ đào tạo, nâng cao kiến thức, kỹ năng chăm sóc trẻ cho giáo viên các nhóm trẻ độc lập; giao cho hệ thống chính quyền cấp cơ sở tại phường, thị trấn hỗ trợ việc quản lý các nhóm trẻ độc lập.
Các đại biểu tại Hội nghị
Đối với giáo dục phổ thông, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành giám sát toàn diện việc thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông. Theo đánh giá của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, việc thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông đã tạo ra chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng, đáng ghi nhận. Trong thời gian tới, cần tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông mới; các các kiến nghị sau giám sát được nêu tại Nghị quyết 686 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Trong đó, lưu ý vấn đề giải quyết tình trạng thừa, thiếu giáo viên; chăm lo bồi dưỡng, tập huấn, hướng dẫn để giáo viên đáp ứng các yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018; từng bước nâng cao chất lượng giáo viên.
Ngoài ra, cần bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học; tập trung đầu tư kiên cố hóa trường học, xóa phòng học tạm; phát triển trường học, phòng học ở các khu vực có dân số tăng nhanh, bảo đảm đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018, đáp ứng nhu cầu học tập của người dân; đầu tư phát triển hệ thống trường lớp tại nơi có đông dân cư; từng bước nâng cao chất lượng hệ thống cơ sở vật chất hiện có. Đặc biệt, cần tiếp tục đổi mới phương thức thi, kiểm tra, đánh giá; đổi mới phương pháp dạy theo tinh thần Nghị quyết 29 của Trung ương và Nghị quyết 88 của Quốc hội.
Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, hiện nay, chất lượng đào tạo của các trường đại học tại Việt Nam còn có khoảng cách khá xa so với các trường đại học top đầu thế giới. Do đó, giáo dục đại học cần được đầu tư bài bản, nghiêm túc, có chiến lược để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Một trong những nội dung quan trọng nhất là tạo đột phá trong nâng cao chất lượng giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; nâng cao chất lượng gắn với tăng quy mô phù hợp, có cơ cấu ngành nghề hợp lý. Đồng thời, cần hoàn thiện thể chế về tự chủ đại học; thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao làm giảng viên đại học; tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học trong các trường đại học; đầu tư, phát triển hệ thống cơ sở vật chất phục vụ nghiên cứu, giảng dạy cho một số trường đại học trọng điểm.
Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, Nghị quyết 29-NQ/TW có nhiều nội dung cần tiếp tục thực hiện, nhưng đồng thời có nhiều nội dung mới, quan điểm của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục là cần ban hành Nghị quyết mới của Trung ương về giáo dục đào tạo. Trong đó, đặc biệt chú ý vấn đề phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; bổ sung hệ thống các quan điểm, giải pháp về giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục mầm non…/.