ỦY BAN XÃ HỘI HỌP PHIÊN TOÀN THỂ LẦN THỨ 9
Toàn cảnh phiên họp
Tham dự phiên họp có các Phó Chủ nhiệm, Ủy viên Thường trực, Ủy viên chuyên trách, các đại biểu thuộc Ủy ban Xã hội; Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh, đại diện Ban Kinh tế trung ương, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, cùng đại diện một số cơ quan hữu quan.
Phát biểu khai mạc cuộc họp, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, theo Nghị quyết số 50/2022/QH15 ngày 13/6/2022 của Quốc hội về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 thì dự án Luật Bảo hiểm xã hội sẽ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023). Theo Nghị quyết số 89/2023/QH15 ngày 02/6/2023 về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 thi dự án Luật này sẽ thông qua tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024).
Theo Chương trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì Chính phủ sẽ báo cáo về dự án Luật này tại Phiên họp tháng 8/2023. Trước cuộc họp này, ngày 14/6/2023, Thường trực Ủy ban đã nghe Thường trực Tiểu ban Lao động - Việc làm báo cáo về một số vấn đề cần quan tâm đối với dự án Luật này và bước đầu đã có đặt ra một số vấn đề cần làm rõ. Tiếp thu ý kiến, Thường trực Ủy ban đã có công văn đề nghị Bộ Lao động làm rõ thêm một số vấn đề và sẽ nêu ra tại cuộc họp ngày hôm nay.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ, với tinh thần chuẩn bị từ sớm, từ xa, Thường trực Ủy ban Xã hội tổ chức cuộc họp nghe Lãnh đạo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội báo cáo về một số nội dung lớn của dự án Luật, giải trình, làm rõ thêm một số vấn đề có liên quan đến dự án Luật.
Báo cáo một số vấn đề lớn và dự kiến tiến độ đối với dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), đại diện Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở bám sát 05 chính sách trong đề nghị xây dựng dự án Luật đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 50/2022/QH15 để thể chế hóa các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nội dung cải cách, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu của Nghị quyết số 28-NQ/TW của Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Tổng hợp những kiến nghị của các Đại biểu Quốc hội, cử tri về lĩnh vực bảo hiểm xã hội; Rà soát hạn chế, vướng mắc, bất cập phát sinh trong tổng kết thi hành Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014; các điều ước, cam kết quốc tế liên quan đến lĩnh vực Bảo hiểm xã hội.
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) được kết cấu gồm 9 chương và 135 Điều, trên cơ sở kế thừa kết cấu của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, trong đó có bổ sung 03 nội dung mới là: trợ cấp hưu trí xã hội; quản lý thu, đóng Bảo hiểm xã hội và đầu tư quỹ Bảo hiểm xã hội bỏ mục chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (đã được quy định tại Luật An toàn, vệ sinh lao động); tách riêng điều quy định về đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội, không quy định chung trong điều về đối tượng áp dụng; gộp các điều liên quan đến quyền, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong một chương; không quy định chương riêng về trình tự, thủ tục Bảo hiểm xã hội mà quy định cụ thể vào từng chế độ.
So với Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có một số nội dung thay đổi lớn như: bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng; mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; bổ sung quyền lợi hưởng các chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn; bổ sung chế độ thai sản vào chính sách Bảo hiểm xã hội tự nguyện; giảm điều kiện về số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu hàng tháng từ 20 năm xuống 15 năm; bổ sung nội dung quy định quản lý thu, đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện; sửa đổi các quy định gắn với tiền lương khu vực nhà nước phù hợp với định hướng của Nghị quyết số 27-NQ/TW; sửa đổi, bổ sung về đa dạng hóa danh mục, cơ cấu đầu tư quỹ bảo hiểm xã hội theo nguyên tắc an toàn, bền vững, hiệu quả…
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong
Nêu một số vấn đề cần quan tâm trong dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong cho biết, dự thảo luật đã sửa đổi theo hướng xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, tuy nhiên nội hàm của các chính sách, cấu thành của các tầng chưa được quy định rõ. Mặc dù tầng bảo hiểm bổ sung đã được quy định theo hướng giao Chính phủ hướng dẫn trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, nhưng qua 7 năm thực hiện, vẫn chưa có đánh giá, tổng kết về nội dung này. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội đề nghị cần bổ sung những thông tin về đánh giá, tổng kết nội dung này để tạo sự ủng hộ, đồng thuận, chia sẻ với các chính sách.
Bên cạnh đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cho rằng, báo cáo lồng ghép về bình đẳng giới mới chỉ đánh giá được 3/5 nội dung sửa đổi, còn chưa bám sát 12 nội dung sửa đổi trong Tờ trình, vì vậy nội dung này cũng cần bổ sung thêm. Đối với báo cáo đánh giá tác động, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội cho biết, có những quy định được sửa đổi, bổ sung nhưng chưa được đánh giá tác động đầy đủ, chẳng hạn như các nội dung về trách nhiệm quản lý nhà nước, tổ chức thực hiện bảo hiểm xã hội, chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu, chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội…
Các đại biểu tại phiên họp
Tham gia thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban đã nêu lên một số vấn đề cần quan tâm trong quá trình thẩm tra dự án Luật (sửa đổi) thời gian tới như: Độ bao phủ của chính sách vẫn rất thấp; Tỷ lệ lao động rút bảo hiểm xã hội một lần trong độ tuổi lao động gia tăng trong các năm gần đây; Vấn đề đề tăng tuổi lao động dẫn đến tăng tuổi nghỉ hưu tương ứng đang đặt ra áp lực lớn cho bộ phận lao động trực tiếp, lao động việc trong điều kiện lao động nặng nhọc độc hại nguy hiểm; Vấn đề công tác tuyên truyền, giải thích chính sách, pháp luật cũng như hoàn thiện các chế tài xử phạt, thanh kiểm tra vẫn phải tiếp tục hoàn thiện và tăng cường; Áp lực với ngân sách nhà nước ở tầng hưu trí xã hội ngày càng lớn do tốc độ già hóa của nước ta rất nhanh và tỷ lệ bao phủ của tầng bảo hiểm xã hội bắt buộc, tự nguyện tăng chậm.
Phát biểu kết luận nội dung phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh đánh giá cao những ý kiến phát biểu tâm huyết, thẳng thắn, sâu sắc của các đại biểu, đồng thời đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp thu đầy đủ các ý kiến đã nêu để tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án luật theo đúng thẩm quyền và các quy định của pháp luật, để đảm bảo dự án luật được xây dựng đúng tiến độ, đạt chất lượng tốt khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 8 và trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023).
Trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:
Các đại biểu tại phiên họp
Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh phát biểu tại phiên họp
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Đặng Thuần Phong cho biết, dự thảo luật đã sửa đổi theo hướng xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, tuy nhiên nội hàm của các chính sách, cấu thành của các tầng chưa được quy định rõ.
Các đại biểu tham gia phát biểu ý kiến tại phiên họp
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp thu đầy đủ các ý kiến đã nêu để tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án luật theo đúng thẩm quyền và các quy định của pháp luật, để đảm bảo dự án luật được xây dựng đúng tiến độ, đạt chất lượng tốt khi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 8 và trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6./.