Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung Phiên họp
Trước khi tiến hành thảo luận, Quốc hội nghe: (1) Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân; Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân; (2) Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; (3) Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội liên tục cập nhật nội dung chi tiết:
8h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung phiên họp
Phát biểu điều hành nội dung phiên họp, Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 5, sáng nay 27/5, Quốc hội sẽ nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân; Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam. Sau đó, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024. Phiên họp được truyền hình trực tiếp trên Truyền hình Quốc hội Việt Nam.
Tiếp đến, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân.
8h01: Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân.
Trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân (CAND), Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, hiện nay, hạn tuổi phục vụ cao nhất đối với sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân công an quy định tại Luật Công an nhân dân năm 2018 bảo đảm tương quan với quy định về tuổi nghỉ hưu của người lao động tại Bộ luật Lao động năm 2012.
Đến nay, Bộ luật Lao động năm 2012 đã được thay thế bằng Bộ luật Lao động năm 2019. Trong khi đó, Bộ luật Lao động được coi là “Luật gốc” về tuổi nghỉ hưu của người lao động nói chung. Vì vậy, trên cơ sở quy định mới của Bộ luật Lao động năm 2019 và tính chất đặc thù của lực lượng CAND, cần phải sửa đổi quy định hiện hành về hạn tuổi phục vụ cao nhất của sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân công an tại Luật CAND và Nghị định số 49/2019/NĐ-CP cho phù hợp.
Bên cạnh đó, hạn tuổi phục vụ cao nhất của sĩ quan CAND ngoài việc thực hiện theo quy định chung của Luật CAND, trong một số trường hợp đặc biệt còn thực hiện theo quy định của Đảng, Nhà nước như tuổi nghỉ hưu của sĩ quan CAND là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng, Đại biểu Quốc hội … Tuy nhiên, Luật CAND năm 2018 chưa quy định cụ thể về kéo dài hạn tuổi đối với các trường hợp này nên chưa bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các quy định của Đảng, Nhà nước và yêu cầu thực tiễn. Vì vậy, việc bổ sung quy định kéo dài hạn tuổi phục vụ trong các trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định là cần thiết và phù hợp...
Bộ trưởng Bộ Công an cũng cho biết, việc thăng cấp bậc hàm cấp Tướng trước thời hạn đối với sĩ quan Công an nhân dân có thành tích đặc biệt xuất sắc đạt được trong chiến đấu và công tác đã được quy định trong Luật Công an nhân dân năm 2018 nhưng chưa cụ thể nên việc áp dụng còn khó khăn, bất cập. Quy định về cấp bậc hàm cao nhất đối với chức vụ, chức danh của sĩ quan Công an nhân dân còn một số vướng mắc. Mặt khác, Nghị quyết số 12-NQ/TW của Bộ Chính trị cũng có chỉ đạo “Xây dựng, hoàn thiện pháp luật về an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng, hậu cần, kỹ thuật Công an nhân dân và pháp luật có liên quan, nhất là Luật Công an nhân dân (sửa đổi)”.
Theo Bộ trưởng, việc xây dựng dự án Luật nhằm bảo đảm thống nhất, đồng bộ với quy định về tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động; khắc phục một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật CAND liên quan đến thăng cấp bậc hàm cấp Tướng trước thời hạn đối với sĩ quan CAND có thành tích đặc biệt xuất sắc đạt được trong chiến đấu và công tác; quy định cụ thể một số vị trí có cấp bậc hàm cấp Tướng trong CAND phù hợp với quy định của Đảng và yêu cầu công tác.
Việc xây dựng dự án Luật dựa trên quan điểm bảo đảm lực lượng CAND đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện về mọi mặt của Đảng, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự quản lý của Chính phủ, sự chỉ huy, quản lý trực tiếp của Bộ trưởng Bộ Công an, dựa vào Nhân dân và chịu sự giám sát của Nhân dân. Đồng thời kế thừa các quy định còn phù hợp, khắc phục khó khăn, vướng mắc để đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo.
8h08: Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân.
.jpg)
Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân (CAND) với những lý do như đã nêu trong các Tờ trình của Chính phủ và cho rằng: Việc ban hành Luật này nhằm thể chế hóa các quan điểm chỉ đạo của Đảng; tiếp tục hoàn thiện pháp luật về CAND, thực hiện chế độ, chính sách đối với lực lượng CAND; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy định của Bộ luật Lao động về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động; khắc phục một số khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn công tác, chiến đấu của lực lượng CAND để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Hồ sơ dự án Luật theo Tờ trình số 146/TTr-CP về cơ bản bảo đảm các yêu cầu quy định tại Điều 64 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật này.
Về một số nội dung cụ thể, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới nêu rõ, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với quy định thời hạn để xét thăng cấp bậc hàm Đại tá lên Thiếu tướng của dự thảo Luật, bởi nội dung này cơ bản được kế thừa từ quy định hiện hành, bảo đảm thống nhất quy định về hạn tuổi phục vụ cao nhất, góp phần tận dụng được trí tuệ, kinh nghiệm của sĩ quan được thăng cấp bậc hàm, bảo đảm về thời gian lãnh đạo, chỉ huy tiếp theo của cấp bậc hàm được thăng.
Về quy định tiêu chí, tiêu chuẩn lập thành tích đặc biệt xuất sắc để xét thăng cấp bậc hàm cấp tướng trước thời hạn, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí bổ sung quy định tại khoản 2 Điều 1 dự thảo Luật để bảo đảm tính khả thi, tạo sự minh bạch, chặt chẽ trong quy trình thực hiện. Đồng thời, đề nghị rà soát nghiên cứu, bổ sung quy định mang tính nguyên tắc về các tiêu chí, điều kiện…
Về bổ sung quy định cấp bậc hàm cao nhất đối với một số chức vụ, chức danh của sĩ quan Công an nhân dân, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí với quy định của dự thảo Luật, vì cho rằng không vượt quá số lượng vị trí cấp tướng trong CAND do Bộ Chính trị quy định; phù hợp với nhu cầu thực tiễn công tác và cơ cấu tổ chức mới của Bộ Công an. Đồng thời nhất trí với quy định sĩ quan CAND biệt phái được phê chuẩn chức vụ Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội có cấp bậc hàm cao nhất là Thượng tướng là phù hợp với tinh thần Kết luận số 35-KL/TW, ngày 05/5/2022 của Ban Chấp hành Trung ương.
Bên cạnh đó, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng nhất trí bổ sung quy định cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng (điểm a khoản 3 Điều 1); Về cấp bậc hàm cấp tướng đối với đơn vị thành lập mới (điểm b khoản 3 Điều 1); Về cấp bậc hàm cao nhất là Đại tá đối với Trưởng Công an thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, Trung đoàn trưởng (điểm c khoản 3 Điều 1). Tuy nhiên, đề nghị cần đánh giá đầy đủ, toàn diện, bảo đảm tương quan về cấp bậc hàm cao nhất và phân cấp chỉ huy trên dưới trong CAND.
Về hạn tuổi phục vụ cao nhất của sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân công an, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với đề xuất của Chính phủ về tăng hạn tuổi phục vụ cao nhất của sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân công an. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng việc nâng hạn tuổi phục vụ cao nhất đối với nữ Thượng tá lên 03 tuổi, nữ Đại tá lên 05 tuổi là mức tăng đáng kể, trong khi đa số cấp bậc hàm khác tăng 02 tuổi để phù hợp với môi trường công tác đặc thù của lực lượng CAND.
8h19: Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trình bày Tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam
Trình bày Tờ trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, trong thời gian qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Bộ Chính trị đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị để yêu cầu các cơ quan nhà nước chủ động ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với mục tiêu “Phấn đấu đến năm 2030, hoàn thành xây dựng Chính phủ số, đứng trong nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới và xếp thứ ba trong khu vực ASEAN về Chính phủ điện tử, kinh tế số”. Đồng thời, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tuy nhiên, qua rà soát các quy định của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam chưa đáp ứng được các chủ trương, chính sách của Đảng nên cần thiết phải nghiên cứu sửa đổi để kịp thời thể chế hóa các chủ trương, chính sách này…
Qua rà soát, các quy định của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2019 và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) chưa đáp ứng được các yêu cầu chính trị, pháp lý và thực tiễn, do đó, việc xây dựng dự án Luật nhằm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, đáp ứng yêu cầu của Quốc hội và tiến trình cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số của Chính phủ…
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm nêu rõ, việc xây dựng Luật nhằm góp phần đơn giản hóa thủ tục, đẩy mạnh thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam trong việc cấp giấy tờ xuất nhập cảnh và người nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú tại Việt Nam; góp phần phát triển kinh tế - xã hội; vừa bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Hoàn thiện cơ sở pháp lý, bảo đảm đồng bộ, thống nhất và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, góp phần đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư vào tìm hiểu thị trường, đầu tư.
Trong quá trình xây dựng dự án Luật, Bộ Công an đã gửi xin ý kiến các bộ, cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đăng tải dự thảo hồ sơ trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an để lấy ý kiến của quần chúng nhân dân. Trên cơ sở các ý kiến tham gia, Bộ Công an đã tổng hợp ý kiến góp ý, tiếp thu chỉnh lý dự thảo hồ sơ dự án Luật…
Dự thảo Luật có 03 điều. Theo đó, Điều 1 sửa đổi 13 điều, khoản của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2019; tập trung vào 02 nhóm nội dung; Điều 2 sửa đổi 07 điều, khoản của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), tập trung vào 02 nhóm nội dung; Điều 3 quy định về hiệu lực thi hành.
08h29: Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.
Trình bày Báo cáo tóm tắt thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới nhấn mạnh sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật với những căn cứ chính trị, pháp lý, thực tiễn như trong Tờ trình của Chính phủ.
Việc sửa đổi, bổ sung một số quy định của các luật về xuất nhập cảnh hiện hành góp phần thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng về nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế, tạo môi trường hoà bình và điều kiện thuận lợi để phát triển đất nước; Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
Đồng thời kịp thời khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn thi hành Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập cảnh cho phù hợp với thực tiễn hiện nay; tạo điều kiện thuận lợi, thu hút hơn nữa người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam, góp phần thúc đẩy phục hồi kinh tế - xã hội sau đại dịch Covid-19.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh (QPAN) thấy rằng, Chính phủ đã khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật, theo trình tự, thủ tục quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, các tài liệu có trong hồ sơ cơ bản đầy đủ, nhiều tài liệu được chuẩn bị công phu, chi tiết, có chất lượng; đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5. việc xây dựng dự án Luật đã bám sát các chủ trương, đường lối của Đảng; các quy định của dự thảo Luật phù hợp quy định của Hiến pháp, bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật, tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên; bảo đảm tính khả thi, đáp ứng các yêu cầu cấp bách của thực tiễn.
Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam (Điều 1 dự thảo Luật), Ủy ban QPAN nhất trí với việc bổ sung “Giấy tờ khác theo quy định tại điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên” bảo đảm phù hợp với các Hiệp định biên giới của Việt Nam ký kết với các nước; bổ sung thông tin “nơi sinh” vào giấy tờ xuất nhập cảnh để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho công dân Việt Nam.
Cùng với đó, sửa đổi, bổ sung khoản 2 và bổ sung khoản 9 Điều 15 về cấp hộ chiếu phổ thông trong nước; sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 17 và khoản 2 Điều 18 về đối tượng, trình tự, thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn; sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 27 và khoản 2 Điều 28 về các trường hợp thu hồi, hủy giá trị sử dụng của hộ chiếu, việc hủy giá trị sử dụng hộ chiếu phổ thông; sửa đổi, bổ sung khoản 10 Điều 45 và khoản 7 Điều 46 về trách nhiệm của Bộ Công an, Bộ Ngoại giao.
Liên quan đến sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam (Điều 2 dự thảo Luật), Ủy ban QPAN nhất trí với quy định thị thực điện tử (ký hiệu EV) có giá trị nhiều lần thay vì chỉ có giá trị một lần như trước đây; nâng thời hạn thị thực điện tử từ không quá 30 ngày lên không quá 03 tháng.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới nêu rõ, các quy định mới sẽ mang lại sự ưu ái đặc biệt cho khách nước ngoài và thuận lợi trong việc thực hiện trình tự, thủ tục của cơ quan quản lý, tạo thuận lợi hơn nữa cho người nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú, làm ăn tại Việt Nam, góp phần phục hồi, phát triển ngành du lịch nói riêng và kinh tế - xã hội nói chung.
Ngoài ra, sửa đổi, bổ sung Điều 19a về các nước có công dân được cấp thị thực điện tử và các cửa khẩu quốc tế cho phép người nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh bằng thị thực điện tử; Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 Điều 31 về chứng nhận tạm trú; sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 1 Điều 31 về chứng nhận tạm trú; sửa đổi, bổ sung Điều 33 về khai báo tạm trú và bổ sung Điều 45a.
8h41: Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024.
Trình bày dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024, đánh giá kết quả thực hiện chương trình giám sát năm 2022 và những tháng đầu năm 2023, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, năm 2022 và những tháng đầu năm 2023, với mục tiêu không ngừng “đổi mới và đẩy mạnh công tác giám sát là khâu trọng tâm, then chốt để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội”, hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội đã đạt được nhiều kết quả nổi bật với nhiều đổi mới, cải tiến.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường điểm lại 12 kết quả nổi bật. Cụ thể: Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế được tăng cường với việc xây dựng và ban hành hơn 23 văn bản quan trọng trong hoạt động giám sát. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội, phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội đảm bảo đúng quy định, sát thực tiễn với nhiều đổi mới. Các vấn đề chất vấn được lựa chọn đều là những vấn đề “nóng”, bức xúc nổi lên trong đời sống kinh tế - xã hội, kịp thời giải quyết những bất cập mà cử tri và Nhân dân quan tâm đặc biệt, chú trọng hoạt động giám sát việc thực hiện lời hứa của các Bộ trưởng, trưởng ngành và của Thủ tướng Chính phủ.
Hoạt động giám sát chuyên đề có nhiều đổi mới trong công tác tổ chức thực hiện, nhờ đó đạt hiệu quả, kết quả tích cực, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao. Hoạt động “giám sát lại” trong năm 2023 được triển khai với tinh thần chuẩn bị từ sớm, từ xa. Việc xem xét báo cáo của các cơ quan được thực hiện một cách thực chất, trách nhiệm, hiệu quả, được thảo luận kỹ.
Hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm chỉ đạo với nhiều giải pháp đồng bộ, đổi mới thiết thực, hiệu quả. Việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội lần đầu tiên ban hành Nghị quyết về hướng dẫn tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật là một dấu mốc quan trọng, góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp, tạo sự chuyển biến thực chất và tích cực trong hoạt động này.
Giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị cử tri ngày càng được tăng cường và trở thành hoạt động thường xuyên, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân và cử tri với Đảng và Nhà nước. Lần đầu tiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quy định định kỳ hằng tháng xem xét, thảo luận báo cáo về công tác dân nguyện, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân tại phiên họp, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác dân nguyện.
Giám sát, hướng dẫn hoạt động của Hội đồng nhân dân đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm và đạt được nhiều kết quả bước đầu tích cực. Công tác điều hòa phối hợp hoạt động giám sát được quan tâm chỉ đạo sát sao, kịp thời, cả về nội dung, đối tượng, thời gian, địa điểm giám sát. Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban đã chủ động cải tiến, đổi mới, triển khai hoạt động giám sát của mình. Các Đoàn đại biểu Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội đã tích cực triển khai các hoạt động giám sát. Công tác phối hợp giữa các cơ quan ngày càng chặt chẽ, hiệu quả, chuyên nghiệp, tích cực triển khai. (còn tiếp)
Về dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ, căn cứ quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, đặc điểm tình hình năm 2024 và đề xuất của các cơ quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dự kiến nội dung Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024. Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lựa chọn 04 chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định chọn 02 chuyên đề để giám sát tối cao, 02 chuyên đề còn lại sẽ giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức giám sát.
Chuyên đề 1: Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan (như: Dự án Sân bay Long Thành; dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 và 2021 - 2025; dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1).
Chuyên đề 2: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập từ khi ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.
Chuyên đề 3: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.
Chuyên đề 4: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.
8h56: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương gợi ý nội dung thảo luận.
Phát biểu gợi ý thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị đại biểu đánh giá kết quả thực hiện các chương trình giám sát năm 2022 và những tháng đầu năm 2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; Đánh giá kết quả, những đổi mới, nguyên nhân bài học kinh nghiệm rút ra từ đầu nhiệm kỳ đến nay.
Về dự kiến Chương trình giám sát năm 2024, đề nghị đại biểu cho ý kiến cần lưu ý những vấn đề gì để triển khai có chất lượng hơn; cần bổ sung nội dung gì. Trong 4 chuyên đề dự kiến giám sát năm 2024 đã được gửi phiếu xin ý kiến Quốc hội xem xét, quyết định, Phó Chủ tịch Quốc hôi đề nghị các đại biểu Quốc hội lựa chọn 02 chuyên đề để giám sát tối cao, 02 chuyên đề còn lại sẽ giao cho UBTVQH tổ chức giám sát.
8h59: Đại biểu Tạ Đình Thi- Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội phát biểu
Tham gia đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024, đại biểu Tạ Đình Thi- Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội đánh giá cao kết quả thực hiện Chương trình giám sát năm 2022 và những tháng đầu năm 2023 của Quốc hội, nhất trí cao về Tờ trình dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024.
Đại biểu nhấn mạnh, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, công tác giám sát đã có nhiều đổi mới, tăng cường, ngày càng thực chất, hiệu quả, tránh hình thức, lãng phí, giảm tối đa phiền hà, ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của địa phương, cơ sở, cơ quan, đơn vị liên quan. Điều đó đã góp phần giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác ban hành, tổ chức thực hiện chính sách pháp luật, xử lý được nhiều vụ việc tồn đọng, nhận được sự quan tâm, ủng hộ của cử tri và nhân dân.
Đại biểu cho rằng cần tiếp tục phân định rõ, nâng cao tính đồng bộ, sự kế thừa trong hoạt động giám sát của Quốc hội với hoạt động giám sát, kiểm tra, thanh tra, điều tra của các cơ quan khác trong hệ thống chính trị. Tuy vị trí, vai trò, phạm vi, phương pháp, quy trình của mỗi cơ quan khác nhau, đại biểu cho rằng cần nâng cao hiệu quả phối hợp, điều phối giữa các cơ quan để nâng cao hiệu quả giám sát, đảm bảo tính khách quan, độc lập.
Bên cạnh đó, về công tác bảo đảm các điều kiện thực hiện giám sát, kinh nghiệm cho thấy, yếu tố này ảnh hưởng lớn tới chất lượng giám sát, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế làm việc của tổ giúp việc, tổ công tác, hoạt động của các chuyên gia, sự tham gia của các cá nhân, tổ chức liên quan trong công tác giám sát. Ngoài ra, đại biểu cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế theo dõi, đánh giá việc thực hiện kết quả giám sát.
9h06: Đại biểu Phạm Đình Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Phạm Đình Thanh cho biết, thời gian qua, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã rất quan tâm chỉ đạo thực hiện mục tiêu đổi mới và đẩy mạnh công tác giám sát nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội.
Cùng với đó, đã thực sự quan tâm xây dựng, hoàn thiện thể chế và các quy định, hướng dẫn phục vụ công tác giám sát. Giám sát tối cao, giám sát chuyên đề đã được đổi mới, tăng cường và thực hiện có hiệu quả. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại các Kỳ họp Quốc hội, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được thực hiện nghiêm túc, chất lượng. Giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của cử tri ngày càng đổi mới và tăng cường được cử tri và nhân dân cả nước đánh giá cao.
Trên cơ sở chỉ đạo, hướng dẫn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội ở địa phương đã tích cực triển khai thực hiện các hoạt động giám sát và đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, quy định của pháp luật về công tác giám sát của Quốc hội hiện nay vẫn còn một số vấn đề chưa phù hợp cần được xem xét sửa đổi, bổ sung....
Về hoạt động giám sát cuối năm 2023 và năm 2024, đại biểu Phạm Đình Thanh đề nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân để kịp thời khắc phục những bất cập, hạn chế đã được chỉ ra.
Đồng thời, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo đẩy mạnh và thực hiện chặt chẽ hơn hoạt động giám sát việc chấp hành pháp luật về xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật ở cấp trung ương và địa phương.
Việc văn bản quy phạm pháp luật được xây dựng, ban hành không đúng trình tự quy định, không phù hợp, thiếu tính khả thi, thậm chí có sai sót đang là những khó khăn, cản trở lớn cho hoạt động của doanh nghiệp. Đây cũng là cản trở rất lớn liên quan đến kết quả thực hiện nhiệm vụ của các cấp, các ngành trong thời gian vừa qua.
Đại biểu Phạm Đình Thanh cũng đề nghị tiếp tục quan tâm, giám sát việc thực hiện lời hứa của các vị Bộ trưởng, trưởng ngành, các thành viên của Chính phủ. Đây là vấn đề cử tri và nhân dân cả nước đặc biệt quan tâm.
9h11:Đại biểu Hoàng Minh Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An
Góp ý kiến về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024 tại phiên họp, ĐBQH Hoàng Minh Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An bày tỏ đồng tình với các chuyên đề giám sát liên quan đến phục hồi kinh tế…
Đại biểu Hoàng Minh Hiếu cũng đồng tình với chuyên đề giám sát về chính sách pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập, chuyên đề giám sát việc thực hiện các nghị quyết về chính sách phục hồi kinh tế và một số dự án, công trình quan trọng quốc gia. Tuy nhiên, đối với chuyên đề giám sát về thị trường bất động sản và nhà ở xã hội và chuyên đề giám sát trật tự, an toàn giao thông, đại biểu cho rằng cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa hoạt động giám sát hoạt động lập pháp.
Bên cạnh hai chuyên đề lựa chọn, đại biểu tỉnh Nghệ An đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm chuyên đề giám sát về việc thực hiện các quy định pháp luật liên quan đến việc xây dựng các hệ thống thông tin cho sở dữ liệu trong các luật, nghị quyết của Quốc hội từ khi ban hành Hiến pháp năm 2013 đến nay.
9h17: Đại biểu Lê Thanh Hoàn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa phát biểu
Đánh giá cao Tờ trình dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024, đại biểu Lê Thanh Hoàn cho biết, đối với việc lựa chọn chuyên đề giám sát của Quốc hội cho năm 2024, đại biểu bày tỏ đồng tình lựa chọn chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.”
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng chuyên đề này cần tập trung hơn vào phát triển, quản lý nhà ở xã hội, vì chính sách nhà ở xã hội là một trong những chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước. Đại biểu cho biết, tuy pháp luật, chính sách đã có, nhưng việc triển khai nhà ở xã hội cho người dân còn nhiều khó khăn, còn khoảng cách xa so với mục tiêu, nhu cầu đặt ra.
Để phát triển nhà ở xã hội đạt yêu cầu, đại biểu cho rằng cần định hình rõ chính sách, hỗ trợ đúng đối tượng thụ hưởng, hạn chế tối đa việc trục lợi chính sách. Đại biểu đề nghị phạm vi giám sát cần toàn diện, có sự đánh giá xuyên suốt quá trình phát triển nhà ở, thời gian giám sát cần bắt đầu từ năm 2006, thời điểm có hiệu lực của Luật Nhà ở 2005 cho đến năm 2023 để quán triệt tốt chủ trương của Đảng trong việc giải quyết cơ bản nhu cầu nhà ở cho người dân.
Ngoài ra, đại biểu cho rằng nội dung giám sát cần trả lời được các vấn đề tổ chức nào cung cấp nhà ở xã hội, thực trạng nhà ở xã hội trong thời gian qua ra sao, việc thực hiện hỗ trợ xây dựng nhà ở xã hội như thế nào?
9h23: Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc phát biểu
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc đồng tình cao với Tờ trình của UBTVQH về Nghị quyết Chương trình giám sát năm 2024.
Về công tác giám sát năm 2022, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh nhận thấy, từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến nay, công tác giám sát đã được Quốc hội, UBTVQH quan tâm và đã có nhiều đổi mới, ban hành Nghị quyết về giám sát văn bản quy phạm pháp luật cho các cơ quan của Quốc hội, làm cơ sở để các cơ quan của Quốc hội và HĐND các cấp tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động giám sát. Điểm mới của nhiệm kỳ này là quán triệt, triển khai thực hiện Chương trình giám sát hàng năm, Quốc hội và UBTVQH đã triển khai sớm các Chương trình giám sát năm trực tuyến và kết nối tất cả các địa phương do Chủ tịch Quốc hội trực tiếp chủ trì.
Qua đó, tạo ra một sự thống nhất, đồng bộ từ công tác lãnh đạo, chỉ đạo đến việc tổ chức thực hiện từ Trung ương, địa phương, đồng thời tránh được sự chồng chéo về nội dung giám sát giữa Quốc hội với địa phương. Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh đề nghị Quốc hội tiếp tục phát huy điểm mới này trong những năm tiếp theo.
Về Chương trình giám sát năm 2024, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh bày tỏ đồng tình với nội dung giám sát tại Kỳ họp thứ 7, thứ 8 trong dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, đề xuất với Quốc hội đưa nội dung vào Chương trình giám sát theo Luật Giám sát tại Kỳ họp thứ 7 và thứ 8, nội dung giám sát việc thực hiện nghị quyết về hoạt động chất vấn và các vấn đề đã hứa tại Kỳ họp thứ 4 và thứ 5.
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh cho rằng, việc đưa nội dung giám sát Nghị quyết Quốc hội về hoạt động chất vấn trước khi đại biểu Quốc hội tiến hành chất vấn là một điều rất cần thiết và phù hợp với Khoản 5, Điều 13 Quy chế giám sát của Quốc hội. Đồng thời sẽ góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác giám sát của Quốc hội.
Về giám sát chuyên đề Quốc hội năm 2024, trong 4 chuyên đề, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh đề xuất Quốc hội giám sát tối cao 2 chuyên đề là chuyên đề 1 và chuyên đề 4.
Đại biểu cũng đề xuất Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cần chỉ đạo sớm việc ban hành kế hoạch và chọn địa phương để giám sát, để Đoàn ĐBQH các tỉnh chủ động xây dựng kế hoạch giám sát của mình để tránh trường hợp Quốc hội chờ báo cáo của các tỉnh rồi mới chọn địa phương giám sát, dẫn đến tình trạng một địa phương, một chuyên đề có 2 Đoàn đại biểu Quốc hội tiến hành giám sát.
9h30: Nghỉ giải lao (20 phút)
9h51: Đại biểu Nguyễn Đại Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên phát biểu
Thống nhất cao với Tờ trình về dự thảo Nghị quyết dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024, đại biểu nhấn mạnh, hoạt động giám sát tối cao là một hoạt động quan trọng của Quốc hội, nhằm đảm bảo việc thi hành Hiến pháp, pháp luật, nên việc nâng cao hiệu quả giám sát sẽ có đóng góp lớn cho nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội.
Đại biểu cho rằng, hoạt động giám sát của Quốc hội trong thời gian qua đã có nhiều bước tiến tích cực, nhiều tiến bộ rõ rệt, có nhiều thay đổi trong cách tiếp cận, cách thức tổ chức, tiến hành công việc, được cử tri và nhân dân đánh giá cao. Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác giám sát vẫn còn một số điểm hạn chế cần khắc phục để tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động quan trọng này.
Đại biểu cho rằng, cần quan tâm, làm tốt hơn nữa công tác chuẩn bị giám sát, đề cương xây dựng báo cáo giám sát cần chi tiết, yêu cầu báo cáo cụ thể các nội dung giám sát, cần thành lập tổ công tác, giúp việc của đoàn giám sát là những cán bộ, chuyên gia, các đại biểu Quốc hội có chuyên môn sâu về lĩnh vực giám sát.
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng cần tích cực thu thập các kết luận thanh tra, kiểm tra, kiểm toán về nội dung giám sát. Tổ công tác của đoàn giám sát cần làm việc trước với cơ quan đơn vị liên quan, xác minh, làm rõ những vấn đề cần thiết trước khi đoàn giám sát làm việc chính thức với đơn vị chịu sự giám sát. Sau giám sát, phải ban hành kết luận Nghị quyết của cuộc giám sát, Nghị quyết kết luận giám sát phải nêu cụ thể các kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, chỉ rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan, có kiến nghị, yêu cầu cụ thể.
Ngoài ra, trong quá trình giám sát, nếu phát hiện có vi phạm, đoàn giám sát cần báo cáo kịp thời với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội để chuyển vụ việc sang cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
9h55: Đại biểu Nguyễn Quốc Luận - Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái phát biểu
Đại biểu Nguyễn Quốc Luận bày tỏ thống nhất với chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội về Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.
Đại biểu Nguyễn Quốc Luận cũng đồng tình với chuyên đề giám sát tối cao về Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập từ khi ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.
Đại biểu phân tích, việc thực hiện Nghị quyết 43 của Quốc hội được ban hành, triển khai thực hiện là một dấu ấn đột phá, chưa có tiền lệ, góp phần rất quan trọng để phục hồi, phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh của các thành phần kinh tế, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng, đưa Việt Nam trở thành điểm sáng của khu vực và thế giới, phục hồi và phát triển kinh tế xã hội sau đại dịch Covid 19.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc triển khai thực hiện Nghị quyết vẫn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế cần giám sát tối cao của Quốc hội đối với chuyên đề này để có sự đánh giá toàn diện kết quả đã đạt được, làm rõ những khó khăn, tồn tại, vướng mắc, nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm, đề xuất được những giải pháp khả thi cần tập trung thực hiện trong thời gian tới, để đảm bảo hoàn thành toàn diện các mục tiêu theo nghị quyết của Quốc hội đã đề ra.
Về chuyên đề 2 giám sát 2, việc thực hiện hiện chính sách pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập từ khi ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan, đại biểu nêu quan điểm, bên cạnh những kết quả đạt được thì quá trình triển khai thực hiện chủ trương này vẫn còn bộc lộ nhiều khó khăn, tồn tại, vướng mắc.
Đó là việc triển khai thực hiện Nghị quyết nhiều nơi chưa quyết liệt, kết quả đạt được không đồng đều việc thể chế hóa các chủ trương của Đảng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách và các quy định của pháp luật về tổ chức thuật của đơn vị sự nghiệp công lập chưa được ban hành đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, khả thi, còn nhiều nội dung chưa được triển khai thực hiện hoặc triển khai rất chậm.
Do vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội cần thực hiện giám sát chuyên đề này để đánh giá khách quan, toàn diện kết quả đã đạt được, đặc biệt là chỉ rõ những khó khăn, tồn tại, hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân để đề ra giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
10h01: Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang: Còn có những bất cập trong thực hiện giám sát chuyên đề tại địa phương
Đánh giá kết quả hoạt động giám sát, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé bày tỏ đồng tình với báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cho rằng báo cáo đã đánh giá khá đầy đủ kết quả, phân tích ưu điểm hạn chế. Bên cạnh đó, đại biểu cũng phản ánh còn có những bất cập trong tổ chức thực hiện giám sát chuyên đề tại địa phương.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé ghi nhận giám sát chuyên đề đã có nhiều, có nhiều đổi mới trong công tác tổ chức thực hiện, nhờ đó đạt hiệu quả kết quả tích cực. Tuy nhiên trong tổ chức thực hiện của mỗi chuyên đề giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn có những bất cập như vừac phân công cho Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức giám sát vừa phân công cho Thường trực Hội đồng nhân dân tổ chức giám sát. Như vậy, cùng một lúc, cùng một chủ đề và cùng một đơn vị chịu sự giám sát có 2 đoàn cơ quan dân cử tại địa phương giám sát.
Mặt khác, tại các đơn vị, địa phương được chọn đến giám sát thực tế sẽ có 2 lần làm việc Đoàn giám sát Trung ương. Tại địa phương được chọn giám sát sẽ có đến 4 lần giám sát về cùng 1 vấn đề. Trong khi đó, Đoàn đại biểu Quốc hội tại địa phương còn tổ chức giám sát riêng, Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban của Hội đồng nhân dân cũng giám sát. Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé cho biết thêm, thực tế tại địa phương Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân có chung cơ quan giúp việc. Như vậy việc xây dựng báo cáo tổng hợp, giúp việc phục vụ hoạt động giám sát cũng chỉ có bộ máy cán bộ đó. Cùng với đó, thành phần tham gia đoàn giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội tại địa phương và của Thường trực Hội đồng nhân dân giám sát chuyên đề đó tại địa phương cũng là như nhau. Từ những phân tích trên, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé cho rằng cách làm đó chưa thực sự khoa học, tiết kiệm.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé, không phải tổ chức nhiều cuộc giám sát, nhiều cuộc làm việc là đem lại hiệu quả cho cuộc giám sát mà muốn nâng cao chất lượng giám sát thì phải nâng cao vai trò, trách nhiệm của từng thành viên trong đoàn giám sát, phải nghiên cứu, phân tích, đánh giá cho trúng vấn đề, kiến nghị phù hợp và đeo bám để theo dõi việc giải quyết của cơ quan chức năng.
Từ những vấn đề trên, đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi tổ chức thực hiện giám sát chuyên đề tại địa phương nên giao cho Đoàn đại biểu Quốc hội phối hợp với Thường trực Hội đồng Nhân dân giám sát chung mà không tách để tránh sự lãng phí trong công tác tổ chức. Đồng thời, kiến nghị với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi Đoàn giám sát Trung ương đến địa phương làm việc trực tiếp không nên giao cho Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức giám sát lần trước nữa để tránh sự trùng lặp trong hoạt động giám sát.
10h08: Đại biểu Siu Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai phát biểu
Phát biểu thảo luận tại Hội trường, ĐBQH Siu Hương bày tỏ đồng tình với dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đánh giá sát với tình hình và kết quả thực hiện, chất lượng hoạt động giám sát ngày một nâng cao…
ĐBQH Siu Hương cho rằng các hoạt động giám sát đã tác động mọi mặt đến đời sống xã hội, qua hoạt động giám sát đã cho thấy cái nhìn tổng quan trong việc thực hiện văn bản pháp luật, thực hiện các chương trình, chính sách để có giải pháp hoàn thiện.
Để hoàn thiện nghị quyết, Đại biểu Siu Hương đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo công bố thời gian giám sát các nội dung để đảm bảo phù hợp, không tập trung quá nhiều các cuộc giám sát vào thời điểm cuối năm và đầu năm kế tiếp. Đồng thời đề nghị quan tâm chỉ đạo việc tổng hợp sau giám sát chuyên đề của Đoàn ĐBQH, chuyển các kiến nghị đến các cơ quan, tổ chức có liên quan xem xét, giải quyết và phúc đáp đến Đoàn ĐBQH nhằm đảm bảo các kiến nghị được giải quyết kịp thời.
Đại biểu Siu Hương cũng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo nghiên cứu ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết về phương thức tổ chức hoạt động khảo sát của Đoàn ĐBQH, ĐBQH các tỉnh, thành phố để nâng cao hoạt động khảo sát.
10h14: Đại biểu Tao Văn Giót - Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu phát biểu
Đánh giá cao những đổi mới trong công tác giám sát của Quốc hội từ đầu nhiệm kỳ đến nay, đại biểu cho biết, khoản 4 Điều 12 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân quy định rõ: Ủy ban thường vụ Quốc hội báo cáo kết quả thực hiện chương trình giám sát hằng năm của Quốc hội tại kỳ họp Quốc hội đầu năm sau. Quốc hội có thể thảo luận về kết quả thực hiện chương trình giám sát hằng năm của Quốc hội.
Đại biểu đề nghị các Kỳ họp sau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần xây dựng báo cáo riêng về kết quả thực hiện chương trình giám sát hằng năm để Quốc hội thảo luận riêng theo đúng thể thức văn bản.
Về lựa chọn chuyên đề giám sát, đại biểu tán thành chọn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập từ khi ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan”. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị đổi tên chuyên đề giám sát thành “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018-2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.
Đối với nội dung giám sát về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan, đại biểu đề nghị xem xét lại giai đoạn giám sát, vì giai đoạn giám sát như trong tờ trình là quá dài, trong khi đó, việc giám sát cần có tính thời sự. Đại biểu đề nghị điều chỉnh giai đoạn giám sát là 5 năm trở lại đây và thời kỳ trước, sau có liên quan.
10h20: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Quang Huân bày tỏ đồng tình với Tờ trình về chương trình giám sát trình tại Kỳ họp, trong đó đã nêu lên được những lợi ích mang lại trong quá trình giám sát; đặc biệt đây cũng là nguyện vọng chung của cử tri. Đại biểu cho biết, qua thực tế giám sát đã cho thấy sự khác biệt giữa số liệu giám sát và các số liệu báo cáo của địa phương và Chính phủ. ..
Tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024 cũng đã nêu rõ, qua hoạt động giám sát, vấn đề quan trọng nhất là tìm ra giải pháp chứ không phải tìm ra các sai sót, qua đó cùng tháo gỡ và hướng tới sự phát triển bền vững. Nếu tiếp tục triển khai thực hiện hoạt động giám sát như hiện nay sẽ tiếp tục nhận được sự tín nhiệm của cử tri.
Về chuyên đề giám sát, đại biểu Nguyễn Quang Huân lựa chọn giám sát chuyên đề 1 và chuyên đề 4 như trong Tờ trình. Theo đại biểu, đối với chuyên đề 1, ngoài sự cấp thiết và những vấn đề hiện nay chưa làm được, quan trọng hơn nữa là để rút kinh nghiệm, qua đó sẽ có những bài học kinh nghiệm ứng phó với những tình huống khẩn cấp, dịch bệnh thiên tai,… Đưa ra ví dụ cho quan điểm này, đại biểu chỉ ra rằng, hiện nay bàn bạc nhiều về vấn đề biến đổi khí hậu, tuy nhiên, hiện tượng lũ lụt, sạt lở ở đồng bằng song Cửu Long và hiện tượng khô hạn ở các thủy điện vẫn xảy ra. Có thể thấy, biến đổi khí hậu đã hiện hữu cả trong Nam lẫn ngoài Bắc. Nhưng các hành động cụ thể để thích ứng, chống biến đổi khí hậu thì làm tới đâu? Qua đợt giám sát này sẽ có thể đưa ra các bài học thực tiễn. Với tinh thần chuẩn bị từ sớm, từ xa, nếu không làm sẽ muộn và không đáp ứng được tình hình hiện nay.
Bên cạnh đó, về gói tài khóa, tiền tệ của Nghị quyết 43 có thể áp dụng đối với kỳ tăng lương. Nếu tăng lương cho thỏa đáng cho cán bộ, công chức mà không có các chính sách đi kèm có thể sẽ dẫn tới lạm phát. Việc tăng lương sẽ gây nên lo lắng cho một số bộ phận cử tri, nhân dân là không được tăng lương sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống. Nhưng có chính sách tài khóa, tiền tệ tương tự như Nghị quyết 43 thì việc tăng lương sẽ bền vững và kích thích cho phát triển kinh tế, tạo sự yên tâm cho cán bộ, công chức.
Đối với chuyên đề 4, đại biểu đánh giá, tình hình bất động sản chìm lắng hiện nay đã làm ảnh hưởng đến nền kinh tế. Trong năm 2022, nền kinh tế đã có tốc độ phát triển ngoạn mục nhưng quý I năm nay đã chững lại. Việc bất động sản ngừng lại cho thấy mạch máu chính của nền kinh tế đang nghẽn lại. Do đó, cần tìm ra các biện pháp để khai thông tình hình này. Nếu không làm gấp, làm nhanh, có thể dẫn đến hệ lụy như khủng hoảng tài chính năm 1997 cũng bắt đầu từ bất động sản ở Thái Lan.
Từ các nhận định trên, đại biểu nêu rõ, chuyên đề giám sát cảu Quốc hội năm 2024 là rất kịp thời và nên đưa vào chương trình giám sát của Quốc hội.
10h27: Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi phát biểu:
Góp ý kiến về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024 tại phiên họp, ĐBQH Huỳnh Thị Ánh Sương - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi thống nhất với các dự kiến nội dung giám sát của Quốc hội năm 2024…
Để hoạt động giám sát đạt chất lượng cao, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương đề nghị Quốc hội điều hòa thời gian giám sát đối với báo cáo kết quả giám sát chuyên đề.
Đại biểu cho biết, tại địa phương đề nghị cần xem xét giảm thời gian yêu cầu các Đoàn đại biểu Quốc hội thực hiện giám sát và báo cáo kết quả giám sát đối với các chuyên đề để tạo điều kiện cho địa phương và đối tượng giám sát, theo hướng tạo điều kiện cho Đoàn đại biểu Quốc hội báo cáo tình hình thực hiện giám sát thực tế và báo cáo kết quả giám sát phù hợp với điều kiện nguồn lực của đại biểu Quốc hội trong Đoàn đại biểu Quốc hội và bộ máy tham mưu giúp việc của Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội tại các tỉnh, thành phố.
10h32: Đại biểu Trần Văn Khải - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam phát biểu
Đại biểu Trần Văn Khải nhất trí với dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2024 do Tổng Thư ký Quốc hội trình bày. Báo cáo đầy đủ, tương đối toàn diện, đề cập kết quả, tồn tại, đề xuất giải pháp trong thời gian tới.
Đại biểu đánh giá, hoạt động giám sát năm 2022, những tháng đầu năm 2023 có đổi mới rõ ràng, kết quả thiết thực, có tác động tích cực, làm chuyển biến cả về nhận thức, hành động, chỉ đạo của cơ quan chịu sự giám sát; tính phản biện báo cáo giám sát của Quốc hội ngày càng cao, đạt tầm cao mới, trong đó có cả báo cáo giám sát của Đoàn giám sát, báo cáo thẩm tra các luật, báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội và hđ chất vấn, giải trình…
Theo đại biểu Trần Văn Khải, có được kết quả này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bám sát các cái đường lối, chủ trương của Đảng, quan tâm tập trung chỉ đạo xây dựng thể chế cũng như quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động giám sát. Điểm mới quan trọng, đó là lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết hướng dẫn các hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật đối với Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo đưa vào nội dung sửa đổi Luật giám sát trong thời gian tới đây là nền tảng rất quan trọng cho việc giám sát hiệu quả hơn.
Về các hình thức giám sát, điểm mới là thành lập các tổ công tác, hoạt động độc lập, đi đến tận cùng vấn đề, rõ vấn đề cần có các tổ công tác này. Đại biểu cho rằng, cần tính toán làm sao để tránh làm phiền địa phương, chịu trách nhiệm với vai trò, vị trí của mình, với mục tiêu làm rõ vấn đề trong báo cáo chưa có.
Về hình thức giám sát thông qua hoạt động chất vấn, ngoài việc chọn đúng vấn đề, có việc trao đổi, bàn bạc với đơn vị chịu sự giám sát và điều này thể hiện sự đồng hành, không phân biệt giữa cơ quan giám sát và cơ quan chịu sự giám, cho thấy tính xây dựng rất cao.
10h39: Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương phát biểu
Góp ý vào nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương nhất trí với Tờ trình của UBTVQH, đồng thời nhất trí cao với Chương trình giám sát năm 2024, khẳng định hoạt động giám sát của Quốc hội trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đã có nhiều đổi mới sâu sắc và toàn diện.
Cho rằng hiện kinh phí dành cho các Đoàn ĐQBH tại địa phương còn ít ỏi, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị Quốc hội rà soát, xem xét nang mức kinh phí cho hoạt động giám sát để phù hợp với thực tiễn hiện nay.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cũng đề nghị việc tham gia Đoàn giám sát của đại diện các cơ quan hữu quan, đặc biệt là lãnh đạo các Bộ, cần được tiếp tục tính toán, cân nhắc kỹ hơn nữa về thành phần, đối tượng tham gia.
Đại biểu nhận thấy, lãnh đạo các Bộ tham gia vừa với tư cách là chuyên gia tham gia Đoàn giám sát, vừa với tư cách là cơ quan chịu sự giám sát, đã ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng giám sát.
Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, đối với các cuộc giám sát chuyên đề của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai tại các Đoàn đại biểu Quốc hội nhiều khi còn áp lực về thời gian do không tính đến tính thời điểm của hoạt động giám sát. Điều này có thể gây ra những khó khăn nhất định trong khâu thực hiện của các Đoàn đại biểu Quốc hội. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị kế hoạch giám sát gửi các Đoàn đại biểu Quốc hội cần được tính toán kỹ hơn về thời gian và về thời điểm để tạo điều kiện cho các bài đại biểu Quốc hội hoàn thành tốt nhất hoạt động giám sát của mình.
10h44: Đại biểu Trần Hoàng Ngân - Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh phát biểu
Đại biểu Trần Hoàng Ngân cho biết, hiện nay, tình hình kinh tế có dấu hiệu suy giảm, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường không ít, số lượng doanh nghiệp đăng ký mới cũng giảm. Vì vậy, đại biểu mong muốn Quốc hội chọn chuyên đề giám sát về “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 và thời kỳ trước, sau có liên quan.”
Đại biểu cho rằng, việc giải ngân đầu tư công hiện nay còn chậm, trong khi thời hạn thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội không còn nhiều. Đại biểu đề nghị Chính phủ trình Quốc hội gói hỗ trợ để đảm bảo an sinh xã hội, đồng thời cần đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư để phục hồi, phát triển một cách toàn diện nền kinh tế.
Đại biểu cũng đề nghị các bộ, ngành nỗ lực nhiều hơn, triển khai quyết liệt Công điện số 470 của Thủ tướng Chính phủ để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác này.
10h48: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu kết luận nội dung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết tại phiên thảo luận đã có 15 ý kiến đại biểu phát biểu. Các ý kiến được ghi âm ghi chép đầy đủ , trên cơ sở đó Tổng Thư ký Quốc hội sẽ có báo cáo tổng hợp đầy đủ để tham mưu Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, giải trình.
Qua thảo luận cho thấy, đa số ý kiến thống nhất Tờ trình và dự kiến chương trình giám sát; ghi nhận việc chuẩn bị báo cáo một cách công phu. Các đại biểu cũng cơ bản nhất trí với các nhận định đánh giá về kết quả hoạt động giám sát năm 2022 và những tháng đầu năm 2023 với nhiều đổi mới hiệu quả; bày tỏ cơ bản thống nhất với dự kiến của năm 2024.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết về nội dung chương trình giám sát chuyên đề năm 2024, ngoài 04 chuyên đề nghị đại biểu lựa chọn, có một số ý kiến đại biểu đề nghị lựa chọn thêm các lĩnh vực như kinh tế biển, luật biển, cơ sở dữ liệu quốc gia, việc ban hành văn bản pháp luật ở địa phương; đề nghị tổ chức hội nghị cuối năm để đánh giá hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội. Các đại biểu cũng kiến nghị nhiều nội dung cụ thể khác về nội dung chương trình, hình thức, thành phần thời gian nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động giám sát như tăng kinh phí, chế độ báo cáo..
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phân công các cơ quan Quốc hội nghiên cứu để tham mưu để điều hòa các hoạt động giám sát và tăng cường công tác bảo đảm cho hoạt động giám sát.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, năm 2004 cũng là năm có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng, Chương trình hành động của Đảng đoàn Quốc hội thực hiện Nghị quyết Đại hội 13. Đây cũng là năm Quốc hội tiến hành xem xét, thảo luận và sửa đổi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Vì vậy, việc triển khai Chương trình giám sát 2024 với nhiều nội dung tiếp tục đổi mới, cải tiến sẽ là cơ sở quan trọng để sửa đổi các quy định pháp luật về hoạt động giám sát nói riêng cũng như hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung theo đúng tinh thần giám sát là khâu trọng tâm, then chốt trong hoạt động của Quốc hội.
Trên cơ sở ý kiến thảo luận và kết quả phiếu xin ý kiến của Đoàn đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Tổng Thư ký phối hợp với các cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu những ý kiến xác đáng của các vị đại biểu Quốc hội để hoàn chỉnh và trình Quốc hội xem xét thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát Quốc hội năm 2024, Nghị quyết về thành lập các đoàn giám sát chuyên đề Quốc hội trong kỳ họp./.