Cùng dự buổi làm việc có Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Ngọc Bảo; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Hồng Tịnh…
Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ - Luyện kim (trực thuộc Bộ Công Thương) được Chính phủ thành lập năm 1967, là Viện nghiên cứu khoa học, công nghệ và môi trường chuyên ngành mỏ và luyện kim của Việt Nam. Nhiệm vụ chính của Viện là nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng về khoa học công nghệ Mỏ - Luyện kim và môi trường công nghiệp; nghiên cứu xây dựng chiến lược, cơ chế chính sách; quy hoạch phát triển; định mức kinh tế - kỹ thuật, quy phạm, tiêu chuẩn; giám định, kiểm định, kiểm tra, đánh giá dây chuyền công nghệ thuộc chuyên ngành khai thác mỏ, tuyển khoáng, luyện kim, gia công kim loại, chế tạo thiết bị…
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển tham quan Trung tâm phân tích, Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ - Luyện kim
Báo cáo với Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển và Đoàn công tác, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ - Luyện kim Đào Duy Anh cho biết, từ năm 2007, Viện đã thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm và hoạt động theo mô hình Viện với các công ty thành viên. Từ đó, Viện đã có quyền chủ động nhiều hơn trong các mặt hoạt động, thuận lợi trong xây dựng và triển khai các kế hoạch nghiên cứu khoa học công nghệ, sản xuất kinh doanh… các hoạt động của Viện đã từng bước bám sát nhu cầu thực tế của ngành, của thị trường trong và ngoài nước. Tuy nhiên, cũng chính vì phải tập trung thực hiện các nhiệm vụ đem lại giá trị kinh tế ngay để duy trì hoạt dộng của Viện nên hầu như Viện không có kinh phí và thời gian dành cho công tác nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu đón đầu các xu hướng công nghệ trong ngành; thiếu đồng bộ và lạc hậu về trang thiết bị tại phòng thí nghiệm nên kết quả nghiên cứu chưa tiệm cận được với trình độ nghiên cứu của các nước tiên tiến. Bên cạnh đó, các quy định hiện hành làm cho các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ - Luyện kim nói riêng khó có những chính sách đãi ngộ mang tính “ưu đãi” cho các cán bộ nghiên cứu khoa học có trình độ cao, làm “chảy máu” nguồn nhân lực, mất ổn định trong đội ngũ nghiên cứu khoa học, ảnh hưởng tới các kế hoạch phát triển của Viện…
Trên cơ sở đó, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ - Luyện kim Đào Duy Anh đề nghị Nhà nước cần tăng cường đầu tư, phát triển các tổ chức khoa học công nghệ; tập trung hỗ trợ phát triển đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học công nghệ có trình độ cao; có chính sách thu hút nguồn nhân lực, các nhà khoa học quay về và ở lại Việt Nam làm việc, ngăn chặn tình trạng “cháy máu” chất xám ra các thành phần kinh tế khác; Giao các đơn vị sự nghiệp công lập có quyền tự chủ hơn nữa để khuyến khích nghiên cứu, phát triển sản xuất…
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phát biểu tại buổi làm việc
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển ghi nhận sự cố gắng và những thành tích Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ - Luyện kim đạt được trong thời gian qua. Là một mô hình năng động khi thực hiện tốt 4 chức năng của mình là nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng về khoa học công nghệ, khai thác mỏ và các nhiệm vụ kinh doanh, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng đây là mô hình khá năng động. Viện cũng đã thực hiện tốt việc nghiên cứu triển khai khoa học công nghệ và đã đạt được những kết quả cả trên lĩnh vực nghiên cứu lẫn lĩnh vực kinh doanh.
Biểu dương những cố gắng và thành tích Viện đạt được trong thời gian qua, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng chia sẻ với những khó khăn về kinh phí, sự cạnh tranh chưa thực sự công bằng; môi trường kinh doanh gặp khó khăn, thị trường yếu thế, cơ chế chính sách chặt chẽ hơn. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Vì “mưu sinh”, Viện không còn thời gian nghiên cứu về cơ bản, nghiên cứu cho tương lai, trăn trở làm công tác khoa học nhưng gặp những điều khó khăn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển và các đại biểu chụp ảnh lưu niệm với lãnh đạo Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ - Luyện kim
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng chỉ ra rằng: các Viện nghiên cứu cần phải sống bằng trí tuệ hàn lâm của mình, không thể chỉ dựa vào đơn đặt hàng của Nhà nước mà còn đơn đặt hàng các doanh nghiệp, do đó cần đổi mới tư duy như một doanh nghiệp, cần quảng bá hình ảnh, phải gắn với thị trường, gắn với những nơi cần thiết như trường học, nơi đào tạo nghề…
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Bộ Công thương cần nghiên cứu, quy hoạch lại các đơn vị thuộc Bộ quản lý, chuyển đổi các cán bộ khoa học giỏi đưa về các Viện nghiên cứu; bên cạnh đó, bản thân các Viện cũng cần tổ chức lại bộ máy từ tư vấn, kinh doanh đầu tư đến con người nhằm đáp ứng tốt hơn yêu cầu của Nhà nước cũng như của thị trường./.