Tổ chức mô hình chính quyền đô thị phù hợp để Hải Phòng phát triển năng động

21/11/2024

Chiều 21/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng.

Có cơ chế, chính sách đặc thù, huy động nguồn lực để Huế phát triển nhanh, bền vững

Toàn cảnh phiên họp

Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, tại phiên thảo luận Tổ về dự thảo Nghị đã có 79 lượt ý kiến của đại biểu Quốc hội. Nhìn chung, ý kiến của các vị đại biểu đều tán thành với sự cần thiết ban hành và các nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết.

Gợi ý nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các ĐBQH tập trung cho ý kiến về mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng; cơ cấu tổ chức của Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Thủy Nguyên, Ủy ban nhân dân quận, phường và số lượng cấp phó. Đồng thời, cho ý kiến, về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Thủy Nguyên và Ủy ban nhân dân quận, phường.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp

Tiếp thu có chọn lọc, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền đô thị phù hợp

Góp ý tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Quang Huân – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương nhất trí với Tờ trình của Chính phủ. Để hoàn thiện dự thảo, đại biểu cho biết, nghị quyết hiện nay đưa ra quy chế phối hợp của các cấp chính quyền với Mặt trận Tổ quốc cùng cấp nhưng mới chỉ đề cập tới việc trong bầu cử, chưa đề cập đến chức năng về giám sát, kiểm tra.

Theo đại biểu, khi bỏ Hội đồng nhân dân ở cấp chính quyền địa phương, để thực hiện tốt Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, dự thảo nghị quyết cần bổ sung quy định phải có cơ chế phối hợp, vì lúc đó chức năng kiểm tra, giám sát của Hội đồng nhân dân có thể sẽ được chuyển một phần qua các cơ quan Mặt trận Tổ quốc, như thế có thể duy trì được hoạt động ở cơ sở một cách dân chủ hơn như luật đã quy định.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương

Nêu quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho rằng, Quốc hội đã cho phép thực hiện chính quyền đô thị tại thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng. Vì vậy, việc thực hiện chính quyền đô thị của thành phố Hải Phòng rất phù hợp và hợp lý.

Tán thành với mô hình của chính quyền đô thị Hải Phòng như tại dự thảo, đại biểu cho biết, giống như Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng, chính quyền đô thị chỉ có cấp thành phố, trong đó, cấp thành phố gồm Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Không tổ chức Hội đồng nhân dân cấp quận và Hội đồng nhân dân cấp phường mà chỉ có Ủy ban nhân dân cấp quận và Ủy ban nhân dân cấp phường.

Liên quan tới trách nhiệm, quyền hạn của Chủ tịch Hội đồng nhân dân các thành phố, đại biểu tỉnh Đồng Tháp đề xuất nên thực hiện thí điểm đối để đảm bảo phù hợp với nội dung đang thực hiện thí điểm tại Thành phố Hồ Chí Minh. “Đề nghị chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố theo quy định của Điều 3 phải giống như của Ủy ban nhân dân 2 đô thị Tp. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Cho nên việc cho phép Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố được ủy quyền cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân thành phố thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ, quyền hạn trong trường hợp cần thiết tại điểm c khoản 2 Điều 3 nên thực hiện thí điểm, vì khác với Luật Tổ chức chính quyền địa phương và rất phù hợp với thực hiện chính quyền đô thị của Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng...”, đại biểu Phạm Văn Hòa nêu đề xuất.

Đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp

Ngoài ra, cho rằng đối với mô hình tổ chức chính quyền đô thị của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân thành phố Thủy Nguyên là mô hình không mới, đại biểu đề nghị nên áp dụng giống như mô hình của thành phố Thủ Đức đối với thành phố Thủy Nguyên. Tuy nhiên, không cứng nhắc mà cần căn cứ vào đặc thù riêng để vận dụng mô hình này một cách linh hoạt.

Cân nhắc điều khoản chuyển tiếp

Tham gia thảo luận, đại biểu Lã Thanh Tân – Đoàn ĐBQH Tp. Hải Phòng nhấn mạnh, mô hình chính quyền đô thị có tác động mạnh mẽ, tạo động lực cho Hải Phòng có bước tiến mới trên con đường xây dựng phát triển thành phố. Đại biểu cũng bày tỏ hi vọng trong thời gian tới, thành phố Hải Phòng sẽ được Chính phủ trình ra Quốc hội nghị quyết để thay thế Nghị quyết số 35 về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố. Trong đó, nội dung nghị quyết sẽ tập trung xuất nhiều cơ chế, chính sách mới để tiếp tục tạo sự đột phá cho thành phố Hải Phòng.

Đại biểu Lã Thanh Tân – Đoàn ĐBQH Tp. Hải Phòng

Thể hiện sự tán thành cao, đại biểu Lê Xuân Thân – Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hoà bày tỏ băn khoăn đối với Điều 10 của quy định chuyển tiếp tại dự thảo Nghị quyết. Đại biểu cho biết, theo quy định của luật, nhiệm kỳ của Quốc hội và Hội đồng nhân dân là 5 năm. Như vậy, năm 2026 Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp sẽ hết nhiệm kỳ và toàn dân tiến hành bỏ phiếu để bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Tiếp đó, tại Điều 10 Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định nhiệm kỳ của mỗi khóa Hội đồng nhân dân là 5 năm, kể từ kỳ họp thứ nhất của Hội đồng nhân dân khóa đó đến kỳ họp thứ nhất của Hội đồng nhân dân khóa sau. Chậm nhất 45 ngày trước khi Hội đồng nhân dân hết nhiệm kỳ, Hội đồng nhân dân khóa mới phải được bầu xong. Việc rút ngắn hoặc kéo dài nhiệm kỳ do Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định. Về nhiệm kỳ của đại biểu Hội đồng nhân dân theo nhiệm kỳ của Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân được bầu bổ sung bắt đầu làm nhiệm vụ đại biểu kể từ ngày khai mạc kỳ họp tiếp theo...

Từ phân tích nêu trên, đại biểu Lê Xuân Thân cho rằng, nếu đưa vào trong dự thảo nghị quyết quy định cứng là Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân quận, phường của Hải Phòng nhiệm kỳ hiện nay kết thúc vào ngày 30/6/2026 sẽ khó trong triển khai thực hiện. Vì vậy, đề nghị nên quy định theo hướng, việc thực hiện nhiệm vụ này theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, không khác biệt so với Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Cũng tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã phát biểu giải trình, làm rõ một số nội dung trọng tâm được các vị ĐBQH nêu tại phiên thảo luận.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định kết luận nội dung thảo luận

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, qua thảo luận, các ý kiến phát biểu của ĐBQH cơ bản nhất trí với mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng như Chính phủ trình. Theo đó, cơ bản tán thàn quy định về cơ cấu tổ chức Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố Thủy Nguyên, Ủy ban nhân dân quận, phường và số lượng cấp phó, tuy nhiên một số ý kiến đề nghị sắp xếp lại về mặt số lượng, cơ cấu tương tự như đã áp dụng đối với Tp. Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bên cạnh đó, đối với thành phố Thủy Nguyên, có ý kiến đề nghị áp dụng tương tự như đối với thành phố Thủ Đức, trong đó có cân nhắc tới đặc thù của thành phố Thủy Nguyên. Ngoài ra, tại phiên họp các ĐBQH còn nêu quan điểm về tên thành phố thuộc thành phố, quy định chuyển tiếp, vấn đề nội dung thí điểm;...

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan có liên quan khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của ĐBQH và chỉnh lý dự thảo nghị quyết để trình Quốc hội xem xét thông qua vào cuối kỳ họp thứ 8.

Một số hình ảnh tại Phiên họp:

Toàn cảnh phiên họp

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp