Tới tham dự Hội nghị có: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trần Đại Quang; Nguyên Chủ tịch Quốc hội, Nguyên Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia Nguyễn Sinh Hùng; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia Nguyễn Thiện Nhân.
Tham dự còn có: các Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; các thành viên Hội đồng bầu cử quốc gia; các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Lãnh đạo Chính phủ, Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan của Quốc hội; lãnh đạo các Bộ, Ban, ngành ở Trung ương và Ủy ban bầu cử ở các địa phương.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc Hội nghị Ảnh: Đình Nam
Phát biểu khai mạc Hội nghị, thay mặt Hội đồng bầu cử Quốc gia, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, thành công của cuộc bầu cử vừa qua có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội cả nhiệm kỳ và năm 2016. Thắng lợi của cuộc bầu cử là tiền đề, để tiếp tục xây dựng, củng cố và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.
Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế vừa có những thời cơ, thuận lợi, vừa có những khó khăn, thách thức đan xen. Đảng và Nhà nước đã xác định đây là sự kiện chính trị trọng đại, là nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2016 của đất nước. Với tầm quan trọng và ý nghĩa to lớn đó, Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các bộ, ngành, chính quyền địa phương các cấp và các cơ quan hữu quan, các đoàn thể Nhân dân đã phát huy trách nhiệm, tích cực, chủ động trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai công tác chuẩn bị, tổ chức thành công cuộc bầu cử. Nhân dân và cử tri cả nước đã hăng hái, tích cực đi bầu cử để lựa chọn, bầu ra những người tiêu biểu về đức, tài, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân, thay mặt Nhân dân thực hiện quyền lực Nhà nước trong Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021.
Cuộc bầu cử đã đạt kết quả tốt đẹp, cả nước có hơn 67 triệu cử tri với tỷ lệ trên 99% đã tham gia bỏ phiếu, bầu được 496 đại biểu Quốc hội khóa XIV, 3.908 đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, 25.181 đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện và 292.306 đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã với cơ cấu, thành phần cơ bản phù hợp như dự kiến; tỷ lệ đại biểu là phụ nữ, người dân tộc thiểu số, trẻ tuổi, trình độ trên đại học cao hơn so với nhiệm kỳ trước.
Tuy nhiên, trong quá trình bầu cử vẫn còn tồn tại, hạn chế nhất định, có nơi phải hủy bỏ kết quả bầu cử và tiến hành bầu cử lại; có địa phương bầu chưa đủ 2/3 số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã, phải tiến hành bầu thêm, vẫn có người đã trúng cử nhưng không đủ tư cách đại biểu…
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ, Hội nghị lần này là dịp để xem xét, đánh giá những kết quả đạt được, những mặt còn hạn chế, bất cập trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức cuộc bầu cử, tìm ra nguyên nhân, để từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm, đề xuất, kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan tổ chức hữu quan những vấn đề bất cập, chưa hợp lý nhằm thực hiện tốt hơn nữa trong các cuộc bầu cử các nhiệm kỳ sau.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng trình bày báo cáo Tổng kết cuộc bầu cử ĐBQH và ĐBHĐND
Báo cáo Tổng kết cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 do Phó Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng bầu cử Quốc gia Tòng Thị Phóng trình bày khẳng định, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021 đã diễn ra thành công tốt đẹp, bảo đảm dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm và thực sự là Ngày Hội của toàn dân. Cuộc bầu cử thực sự là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, thu hút sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân từ giai đoạn chuẩn bị cho đến ngày diễn ra cuộc bầu cử. Cuộc bầu cử đã phát huy được tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch trong từng bước triển khai thực hiện.
Kết quả bầu cử cơ bản bảo đảm mục tiêu kế hoạch đề ra, bảo đảm thành phần, cơ cấu đại biểu phù hợp với dự kiến, tỷ lệ đại biểu là phụ nữ, người dân tộc thiểu số, trẻ tuổi, trình độ trên đại học cao hơn so với nhiệm kỳ trước, cơ bản phản ánh được tính đại diện rộng rãi cho các tầng lớp nhân dân; chất lượng đại biểu nâng lên… Đây sẽ là nền tảng góp phần xây dựng các cơ quan đại diện có đầy đủ năng lực hoạt động với chất lượng, hiệu quả hơn.
Về bầu cử đại biểu Quốc hội, tổng số đại biểu trúng cử trong ngày 22/5/2016 và bầu cử thêm ngày 29/5/2016 ở Cần Thơ là 496 người (bầu thiếu 4 đại biểu so với tổng số đại biểu được bầu); trong đó, đại biểu do các cơ quan, tổ chức ở Trung ương giới thiệu có 182 người trúng cử (36,70%); đại biểu do các cơ quan, tổ chức ở địa phương giới thiệu: có 312 người (62,90%). Cơ cấu kết hợp như sau: Đại biểu là người dân tộc thiểu số: 86 người (17,30%); Phụ nữ: 133 người (26,80%); Đại biểu là người ngoài Đảng: 21 người (4,20%); Đại biểu trẻ tuổi (dưới 40 tuổi): 71 người (14,30%); Đại biểu Quốc hội khóa XIII tái cử khóa XIV có 160 người (32,30%); Đại biểu tham gia Quốc hội lần đầu là 317 người (63,90%); Đại biểu tự ứng cử: 2 người (0,4%). Về trình độ: Trên đại học có 310 người (62,50%); đại học: 180 người (36,30%); dưới đại học: 6 người (1,20%).
Về bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân từng cấp trúng cử như sau: Cấp tỉnh: 3.908 người (thiếu 8 đại biểu so với tổng số đại biểu được bầu là 3.916 người); cấp huyện: 25.181 người (thiếu 77 người so với tổng số đại biểu được bầu là 25.258 người); cấp xã: 292.306 người (thiếu 5.671 người so với tổng số đại biểu được bầu là 297.977 người).
Về bầu cử thêm, có 2 đơn vị bầu cử của thành phố Cần Thơ tổ chức bầu thêm 2 đại biểu Quốc hội. Không có bầu cử thêm đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh; có 3 đơn vị bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện ở 3 tỉnh và 642 đơn vị bầu cử thuộc 538 xã của 33 tỉnh, thành phố tổ chức bầu thêm 1.285 đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã.
Về bầu cử lại, có 1 khu vực bỏ phiếu phải hủy bỏ kết quả bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân cả 3 cấp nhiệm kỳ 2016-2021, có 1 đơn vị bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã phải hủy kết quả bầu đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã và tiến hành bầu cử lại ngày chủ nhật 5/6/2015.
Báo cáo cho biết, Hội đồng bầu cử quốc gia, Ủy ban bầu cử các cấp đã tiến hành xong việc xác nhận tư cách đại biểu Quốc hội khóa XIV, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021. Với tinh thần nghiêm túc, trách nhiệm, Hội đồng bầu cử quốc gia đã thận trọng trong xem xét, xác nhận tư cách đại biểu, có biểu quyết bằng phiếu, kết quả không công nhận tư cách 2 đại biểu. Như vậy, có 494 đại biểu trúng cử, được công nhận đủ tư cách đại biểu Quốc hội khóa XIV; cả nước có 3.907 đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, 25.180 đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện, 292.305 đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã được công nhận đủ tư cách đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2016- 2021.
Bên cạnh những kết quả đạt được, cuộc bầu cử lần này cũng có hạn chế là chưa bầu đủ 500 đại biểu như Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dự kiến, vẫn còn trường hợp sau khi trúng cử không đủ tư cách đại biểu Quốc hội, nên Hội đồng bầu cử quốc gia không xác nhận tư cách đại biểu; vẫn còn để xảy ra sai sót trong in ấn phiếu bầu dẫn đến việc phải hủy bỏ kết quả bầu cử và phải tiến hành bầu cử lại; sơ suất trong việc kiểm soát số lượng phiếu phát ra, số phiếu thu vào, việc đóng dấu đã bỏ phiếu, vẫn còn có trường hợp bầu hộ, bầu thay. Một số nơi bầu chưa đủ 2/3 số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cần bầu, nhất là đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã. Một số cơ cấu, số lượng phân bổ đại biểu chưa đạt được như định hướng dự kiến ban đầu, nhất là tỷ lệ nữ, tỷ lệ người ngoài đảng. Việc tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử giữa các nơi vẫn chưa thực hiện thống nhất…
Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị
Phát biểu tại Hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, thành công của cuộc bầu cử đã một lần nữa khẳng định ý thức chính trị, tinh thần trách nhiệm và lòng yêu nước của nhân dân ta, thể hiện niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, khẳng định quyền làm chủ của nhân dân và tinh thần đoàn kết dân tộc.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh đất nước có nhiều thời cơ, thuận lợi, đồng thời có không ít khó khăn, thách thức. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, sát sao của Trung ương, sự vào cuộc tích cực của Hội đồng bầu cử quốc gia; sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức, đoàn thể nhân dân; sự tích cực, trách nhiệm của các tổ chức phụ trách bầu cử; tinh thần làm chủ và sự ủng hộ của nhân dân, cùng với việc thực hiện công khai, minh bạch trong từng bước tiến hành theo đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật đã tạo nên sức mạnh tổng hợp, góp phần quan trọng vào thành công của cuộc bầu cử.
Đặc biệt, công tác nhân sự đã được làm tốt, bảo đảm phát huy dân chủ và sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của Đảng trong công tác cán bộ, cơ bản đã giới thiệu được những người tiêu biểu về đức, tài, xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân.
Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt hoan nghênh, chúc mừng và cảm ơn toàn thể cử tri, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận và các cơ quan, tổ chức hữu quan thực hiện tốt công tác chuẩn bị và tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lưu ý, bên cạnh kết quả đạt được, nhiệm vụ đặt ra trong thời gian tới rất nặng nề, đòi hỏi Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp phải tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động. Mỗi đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp cần nỗ lực phát huy vai trò, trách nhiệm của mình, hoàn thành tốt nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị, trước mắt cần chuẩn bị tổ chức thành công kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XIV- một kỳ họp hết sức quan trọng với nhiệm vụ trọng tâm là xem xét, quyết định công tác nhân sự cấp cao của bộ máy nhà nước nhiệm kỳ 2016-2021; đồng thời cho ý kiến về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2016, các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng cuối năm 2016 và một số nội dung quan trọng khác.
Tại Hội nghị đã nghe và thảo luận về Báo cáo Hội đồng bầu cử quốc gia, Báo cáo của Chính phủ, Ban thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam tổng kết công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016- 2021. Bên cạnh đó, Hội nghị cũng đã xem xét các ý kiến thảo luận của một số địa phương như Hà Nội, Hải Phòng, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Hà Tĩnh, Bình Định… với những nội dung liên quan đến công tác bầu cử, từ thực tiễn ở các địa phương, cơ sở.
Các Báo cáo đều khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng của Cuộc bầu cử trong việc xây dựng bộ máy nhà nước trong sạch, vững mạnh, góp phần tiếp tục xây dựng, củng cố và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Đồng thời phát huy dân chủ, xây dựng khối Đại đoàn kết, thống nhất, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Các ý kiến phát biểu cơ bản thống nhất với những nhận định, đánh giá về kết quả đạt được, những bất cập, hạn chế sai sót trong công tác bầu cử. Đồng thời có nhiều ý kiến thảo luận sâu sắc, rút ra những bài học kinh nghiệm, nguyên nhân và đề xuất những ý kiến cho công tác bầu cử trong thời gian sắp tới.