Đã ban hành 22 tiêu chuẩn, quy chuẩn về chỉ dẫn kỹ thuật sử dụng tro xỉ
Tại Quyết định số 452 ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng biên soạn và ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật cho việc xử lý; sử dụng tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Xây dựng đã rà soát, xây dựng mới các tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật và định mức kinh tế kỹ thuật thuộc lĩnh vực tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng.
Các tiêu chuẩn quốc gia đã ban hành trước thời điểm ban hành Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ: TCVN 6882:2001 phụ gia khoáng cho xi măng, áp dụng cho tro bay và tro đáy; TCVN 8825:2011 phụ gia khoáng cho bê tông đầm lăn, áp dụng cho tro bay, tro đáy; TCVN 7570: 2006 cốt liệu cho bê tông và vữa, áp dụng cho tro đáy; TCVN 4315:2007 xỉ hạt lò cao dùng để sản xuất xi măng; TCVN 11586:2016 xỉ hạt lò cao nghiền mịn cho bê tông và vữa xây dựng; TCVN 10302:2014 phụ gia hoạt tính tro bay dùng cho bê tông, vữa xây và xi măng.
Các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia và chỉ dẫn kỹ thuật đã ban hành sau thời điểm ban hành Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ: TCVN 11833:2017 thạch cao phốt pho làm phụ gia cho sản xuất xi măng; Quyết định số 430/QĐ-BXD ngày 16/5/2017 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng về chỉ dẫn kỹ thuật “Xỉ gang và xỉ thép sử dụng làm vật liệu xây dựng”; QCVN 16:2017/BXD quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm hàng hóa vật liệu xây dựng.
Như vậy, với các tiêu chuẩn kỹ thuật đã được ban hành, tro, xỉ nhiệt điện có thể sử dụng với khối lượng lớn làm phụ gia xi măng, phụ gia bê tông, phụ gia cho sản xuất gạch xây.
Bên cạnh đó, tính đến thời điểm hiện nay các Bộ, ngành đã ban hành tổng số 22 tiêu chuẩn, quy chuẩn và chỉ dẫn kỹ thuật sử dụng tro, xỉ làm nguyên liệu sản xuất VLXD, dự kiến tiếp tục ban hành 03 quy chuẩn, định mức trong quý II/2019. Theo TS. Trương Mạnh Tiến, Chủ tịch Hiệp hội Kinh tế Môi trường Việt Nam, việc ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn và chỉ dẫn kỹ thuật sử dụng tro xỉ đã khá đầy đủ. Đây là những cơ sở pháp lý quan trọng thúc đẩy xử lý, tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao.
TS. Trương Mạnh Tiến, Chủ tịch Hiệp hội Kinh tế Môi trường Việt Nam
Trước đó, tại thời điểm năm 2018, tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất phân bón là vấn đề nóng nhận được sự quan tâm của cả xã hội. Theo số liệu công bố của Bộ Công Thương: Năm 2018, lượng tro, xỉ phát sinh từ các nhà máy nhiệt điện than khoảng 13 triệu tấn/năm, tập trung chủ yếu tại khu vực miền Bắc (chiếm 65% tổng lượng thải), miền Trung (23%) và miền Nam (12%). Lượng tro, xỉ tiêu thụ đạt khoảng hơn 5,06 triệu tấn, chiếm khoảng 38,9% lượng phát sinh, trong đó miền Bắc tiêu thụ khoảng 3,6 triệu tấn.
Ngoài ra, khối lượng thạch cao PG phát sinh khoảng 1,78 triệu tấn và thạch cao PG lưu giữ tại các bãi thải hiện nay khoảng 6,92 triệu tấn, mới tiêu thụ được khoảng 420.000 tấn.
Lượng tro xỉ phát sinh hàng năm rất lớn, gây ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường, bức xúc cho người dân. Trong khi đó số được tiêu thụ, xử lý hàng năm lại chưa cao. Và nếu những tồn tại trong việc xử lý tro xỉ của nhà máy nhiệt điện không được giải quyết sớm thì sẽ xuất hiện những quả đồi, ngọn núi tro xỉ, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân.
Nếu không được xử lý, sử dụng hiệu quả tro xỉ sẽ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng
Đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội việc phát triển các nhà máy nhiệt điện là cần thiết. Tuy nhiên, lượng tro xỉ thải ra từ các nhà máy này sẽ tồn đọng lượng lớn nếu không có phương án hiệu quả để giải quyết bất cập hiện nay. Ts. Trương Mạnh Tiến, Chủ tịch Hiệp hội Kinh tế Môi trường Việt Nam cho rằng, trên cơ sở ban hành đầy đủ tiêu chuẩn, quy chuẩn và chỉ dẫn kỹ thuật sử dụng tro, xỉ làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng cần sự tham gia của tất cả các chủ thể như cơ quan quản lý nhà nước, chủ các nhà máy nhiệt điện than, các đơn vị tiếp nhận, sử dụng tro xỉ... nhằm triển khai đồng bộ và có tính hệ thống các công việc liên quan.
Ngay từ năm 2014 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1696 về một số giải pháp xử lý tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất phân bón để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng. Đồng thời, bổ sung quy định, thiết kế cơ sở các dự án đầu tư xây dựng nhà máy nhiệt điện, hóa chất phân bón phải hoàn chỉnh đến khâu xử lý và có phương án thu hồi tro, xỉ, thạch cao. Tiếp đó, năm 2017, Thủ tướng tiếp tục có Quyết định số 452 phê duyệt đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng, kể cả phục vụ công trình Thủy điện như Sơn La, Lai Châu. Nhưng trên thực tế đến nay, lượng tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao tại các nhà máy nhiệt điện, phân bón, hóa chất chưa cao vẫn còn nhiều khó khăn cần tiếp tục được tháo gỡ.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng trả lời chất vấn của Đại biểu
.jpg)
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà
Ngày 19/11/2018 Bộ Xây dựng đã có văn bản số 2897 trả lời chất vấn của đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh. Công văn trả lời nêu rõ:
Về việc ban hành tiêu chuẩn quốc Quốc gia TCVN về tro xỉ nhiệt điện làm vật liệu san lấp: Ngày 28/9/2018 Bộ Khoa học và Công nghệ đã có Quyết định số 2847 công bố tiêu chuẩn quốc gia “TCVN 12249:2018 Tro xỉ nhiệt điện đốt than làm vật liệu san lấp – Yêu cầu chung”. Đối với các tiêu chuẩn, chỉ dẫn kỹ thuật và định mức kinh tế kỹ thuật đã được nêu tại công văn số 1584/BXD-VLXD ngày 29/06/2018 của Bộ Xây dựng
Về việc cung cấp nội dung các tiêu chuẩn, quy chuẩn và chỉ dẫn kỹ thuật đã ban hành: Bộ Xây dựng gửi tới Đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh 15 quy chuẩn, tiêu chuẩn và chỉ dẫn kỹ thuật đã được ban hành liên quan đến việc xử lý, sử dụng tro xỉ nhiệt điện và thạch cao từ các nhà máy hóa chất phân bón làm vật liệu xây dựng.
Việc ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan đến xử lý, sử dụng tro xỉ nhiệt điện làm vật liệu xây dựng chỉ là một phần việc trong Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng mà đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Quyết định số 452 ngày 12 tháng 4 năm 2017. Trong đề án này, Thủ tướng Chính phủ cũng giao các bộ ngành khác như: Bộ Công thương; Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Giao thông Vận tải; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng có trách nhiệm ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn, các cơ chế chính sách để thúc đẩy việc tiêu thụ tro xỉ, giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm môi trường. Trong quá trình thực hiện Đề án này, Bộ Xây dựng luôn chủ động tích cực phối hợp với cac Bộ ngành và địa phương để giải quyết công việc theo chức năng nhiệm vụ được Chính phủ phân công một cách hiệu quả nhất.
Như vậy, trong phần trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà đã chỉ rõ hệ thống các văn bản ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan đến xử lý, sử dụng tro xỉ nhiệt điện làm vật liệu xây dựng. Vậy, việc ban hành đã đầy đủ và kịp thời hay chưa? Những nỗ lực của Bộ Xây dựng được đại biểu nhìn nhận như thế nào? Đâu là những bất cập cần tiếp tục khắc phục trong thời gian tới? Cổng Thông tin điện tử Quốc hội đã có cuộc phỏng vấn đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận về vấn đề này.
Đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận
Phóng viên: Thưa đại biểu, được biết tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XIV, đại biểu đã có câu hỏi chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ xây dựng. Vậy xin đại biểu cho biết cụ thể nội dung đại biểu đã chất vấn?
Đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận: Việc tồn đọng tro xỉ ở nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân gây ra những tiềm ẩn, nguy cơ về ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đời sống người dân. Vì vậy, trước thực tế này, chúng tôi đã có chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng về vấn đề ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan đến xử lý, sử dụng tro xỉ nhiệt điện làm vật liệu xây dựng.
Phóng viên: Sau khi nhận được câu hỏi chất vấn của đại biểu, ngày 19/11/2018 Bộ Xây dựng đã có văn bản số 2897 trả lời chất vấn của đại biểu. Đại biểu có đồng tình với nội dung trả lời của Bộ trưởng Bộ Xây dựng?
Đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận: Tại buổi chất vấn trực tiếp tại Hội trường kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã có phần trả lời trực tiếp trên nghị trường. Sau đó, khi kết thúc kỳ họp, Bộ trưởng cũng đã có văn bản trả lời chính thức cho chúng tôi về vấn đề này . Qua nghiên cứu văn bản, tôi thấy Bộ trưởng đã nêu ra nhiều cam kết xác định lộ trình cụ thể để tiếp tục ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Tuy nhiên, tôi thấy so với yêu cầu đặt ra vẫn còn chậm. Vì vậy, thời gian tới cần đẩy nhanh tiến độ hơn nữa. Đến thời điểm này chúng tôi được biết đã ban hành 22 tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật để phục vụ cho việc xử lý, sử dụng tro xỉ và hiện nay còn thiếu 1 tiêu chuẩn kỹ thuật nữa cũng như là ban hành các hướng dẫn về định mức kinh tế kỹ thuật để xử lý và tiêu thụ tro xỉ.
Tuy vậy, tôi thấy Bộ Xây dựng thời gian qua đã rất nỗ lực trong việc ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn, kỹ thuật liên quan đến xử lý, sử dụng tro xỉ. Chúng tôi mong muốn Bộ Xây dựng sẽ đẩy nhanh tiến độ hơn nữa để có cơ sở tiêu thụ, xử lý tro xỉ tốt hơn. Vào cuối tháng 3 vừa qua, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận, chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Thuận cũng đã có buổi làm việc trực tiếp với Bộ trưởng Bộ Xây dựng để thảo luận các biện pháp phối hợp nhằm xử lý tốt tình trạng tro xỉ.
Phóng viên: Theo ý kiến của đại biểu liệu các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan đến xử lý, sử dụng tro xỉ nhiệt điện làm vật liệu xây dựng đã phù hợp hay chưa?
Đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận: Đây là câu hỏi mang tính chất sâu vào chuyên môn, chuyên ngành, nhưng tôi tin rằng những tiêu chuẩn, kỹ thuật được ban hành đúng theo quy định của pháp luật. Vấn đề tôi quan tâm ở đây là chất lượng tro xỉ có đáp ứng được tiêu chuẩn, quy chuẩn đó để sử dụng vào các mục đích mà Bộ Xây dựng đã nêu ra hay không? Đây là vấn đề rất quan trọng. Bởi vậy cần có việc nghiên cứu, khảo sát, đánh giá chất lượng để đảm bảo sự phù hợp. Đây cũng là trách nhiệm của các Bộ, ngành liên quan và chính quyền địa phương.
Phóng viên: Để đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hoá chất phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng thì vai trò, trách nhiệm của Bộ Xây dựng cần được nhìn nhận như thế nào?
Đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận: Thời gian qua Bộ Xây dựng rất là nỗ lực, quyết tâm trong việc ban hành cũng như xử lý tro xỉ. Tại cuộc họp với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận, đồng chí Bộ trưởng cũng đã nêu lên những cam kết hết sức cụ thể. Một là, cần phát huy hơn nữa tính chủ động, chủ trì phối hợp trong việc tham mưu, triển khai ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn, kỹ thuật làm cơ sở để xử lý, tiêu thụ tro xỉ. Hai là, Bộ trưởng đã có sự phân công đồng chí Nguyễn Tiến Sinh trực tiếp chỉ đạo vấn đề này nếu có vấn đề khó khăn, vướng mắc thì kịp thời báo cáo Bộ trưởng chỉ đạo tháo gỡ. Ba là, nêu ra vấn đề sẽ chủ trì cuộc họp với lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương có liên quan nhằm đánh giá lại tình hình, bàn các giải pháp để giải quyết triệt để những bức xúc của địa phương.
Tôi tin tưởng rằng với sự quyết tâm của Bộ Xây đựng việc xử lý tro xỉ sẽ tiếp tục có những kết quả tốt hơn. Đồng thời, đối với việc còn một số văn bản nợ đọng liên quan đến hướng dẫn định mức kỹ thuật sẽ sớm được ban hành làm cơ sở đầy đủ cho việc triển khai trong thời gian tới.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Đại biểu!
Cơ bản đồng tình với nội dung trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Xây dựng tại văn bản, đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh cho rằng Bộ Xây dựng đã có nhiều nỗ lực, quyết tâm cao và cơ bản đã ban hành được các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan đến xử lý, sử dụng tro xỉ nhiệt điện làm vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, vẫn còn còn thiếu 1 tiêu chuẩn kỹ thuật cũng như là ban hành các hướng dẫn về định mức kinh tế kỹ thuật để xử lý và tiêu thụ tro xỉ. Để việc xử lý, sử dụng tro xỉ một cách hiệu quả, đại biểu cũng kiến nghị các Bộ, ngành, chính quyền địa phương cùng phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng từng bước tháo gỡ triệt để những vướng mắc, khó khăn còn tồn đọng./.