Chương trình giáo dục phổ thông còn khoảng cách giữa vùng miền.
Đánh giá về Chương trình giáo dục phổ thông mới, đại biểu Hà Ánh Phượng cho rằng chương trình đã và đang đi đúng tinh thần của Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản toàn diện Giáo dục và Đào tạo, Nghị quyết 88 Quốc hội Khóa XIII về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông và Đề án về Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Đại biểu cho rằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã sát sao trong việc bồi dưỡng năng lực giáo viên - yếu tố quan trọng nhất góp phần triển khai thành công chương giáo dục phổ thông mới. Tuy nhiên, việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông ở khu vực miền núi, vùng sâu vùng xa vẫn còn có khoảng cách với các vùng miền khác của cả nước. Điển hình như kết quả thi tốt nghiệp môn Tiếng Anh năm 2021 cho thấy một biểu đồ hình sin bất thường, khi lần đầu tiên xuất hiện 2 đỉnh điểm trong cùng một phổ điểm. Trong đó, đỉnh thứ nhất nằm trong quãng 4-5 điểm và đỉnh thứ hai nằm trong khoảng 7-9 điểm. Điều này cho thấy, hiện vẫn còn có sự chênh lệch khá lớn về chất lượng dạy và học môn Tiếng Anh giữa các vùng miền và khoảng cách này cần sớm được rút ngắn để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Đại biểu Hà Ánh Phượng, Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ.
Để thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, các trường học trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã tiến hành rà soát, đánh giá nhu cầu sách giáo khoa, trang thiết bị dạy học theo danh mục tối thiểu quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Sau khi rà soát, các nhà trường đã chủ động xây dựng kế hoạch đăng kí mua sắm, vận động tài trợ để đảm bảo các trang thiết bị tối thiểu phục vụ hoạt động dạy và học. Tuy nhiên, do số lượng thiết bị theo danh mục tối thiểu theo quy định của chương trình mới khá nhiều, trong khi việc cấp, mua sắm cũng như vận động tài trợ hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt là cấp tiểu học tại các huyện miền núi còn khó khăn. Chưa kể nhiều địa phương trước đây được đầu tư nhưng hiện tại nhiều thiết bị đã hư hỏng, hoạt động kém hiệu quả.
Đại biểu Hà Ánh Phượng đề nghị Quốc hội, Chính phủ có thêm các chính sách hỗ trợ về sách giáo khoa, thiết bị dạy học phục vụ cho việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, có chính sách cụ thể để thu hút, điều phối nguồn nhân lực là các giáo viên dạy tiếng Anh, dạy kỹ năng sống, dạy tin học về với vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo hoặc đẩy mạnh các chương trình thanh niên tình nguyện nhằm đảm bảo quyền được tiếp cận với giáo dục chất lượng của học sinh các vùng khó khăn.
Cha mẹ cần thấu hiểu, nhà trường đừng đặt nặng thành tích, xã hội bớt phán xét.
Đề cập đến công tác tư vấn tâm lý học đường, đại biểu Hà Ánh Phượng nêu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, cứ mỗi 40 giây trên thế giới có một người tự tử. Tự tử là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 2 đối với lứa tuổi 15 - 29 tuổi trên thế giới, chỉ sau tai nạn giao thông.
Thực tế tại Việt Nam, vấn đề sức khỏe tâm thần đặc biệt tâm lý thanh thiếu niên tuổi học đường chưa được chú trọng nhiều. Những thông tin đau lòng gần đây cho thấy ngay cả với trường công, trường tư hay trường quốc tế cũng xảy ra những hậu quả đáng buồn về bạo lực học đường, cùng đó là vấn nạn bắt nạt, bạo lực trên không gian mạng.
Thực tế hiện nay việc cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần tại Việt Nam thuộc quản lý của các Bộ, ngành liên quan, bao gồm: Bộ Y tế, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội và Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc chăm sóc sức khoẻ tâm thần được đáp ứng thông qua các công tác về tâm lý học đường trong các cơ sở giáo dục cho học sinh, giáo viên, nhân viên trong trường và thậm chí là một số hoạt động hỗ trợ cho cha mẹ. Tuy nhiên, chất lượng hoạt tư vấn tâm lý học đường chưa thật sự hiệu quả mặc dù đã có Nghị định số 80 của Chính phủ năm 2017 về quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường; Thông tư 31 năm 2017 về việc hướng dẫn thực hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh ở trường phổ thông; Thông tư 33 năm 2018 hướng dẫn công tác xã hội trong trường học…
Theo kết quả của một nghiên cứu gần đây về việc thực hiện Thông tư 31, Thông tư 33 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, hầu hết các trường đều gặp khó khăn trong việc bố trí cơ sở vật chất, nhân lực chuyên trách, không gian tham vấn tâm lý cho trẻ em, kinh phí chi cho hoạt động tư vấn còn hạn chế. Việc triển khai còn nặng về hình thức đáp ứng các quy định như biển phòng, hoặc các chương trình đào tạo chớp nhoáng lấy chứng nhận mà chưa đi vào thực tiễn. Về phía học sinh, các em còn ngần ngại khi tiếp cận phòng tham vấn, không sẵn sàng chia sẻ hoặc tâm sự với các thầy cô giáo, là những người đang trực tiếp giảng dạy mình.
Vì vậy, để xây trường học an toàn, trường học chất lượng, trường học hạnh phúc, đại biểu Hà Ánh Phương đề nghị các địa phương cần chủ động phối hợp với cơ quan quản lý chuyên môn nâng cao năng lực tư vấn cho giáo viên và sự phối hợp của phụ huynh qua các khóa học cả dài hạn và ngắn hạn; Chính phủ có chính sách tuyển nhân viên làm công tác tâm lý toàn thời gian, được đào tạo bài bản tại các nhà trường. Bên cạnh đó, nghiên cứu việc lồng ghép giảng dạy bộ môn cảm xúc xã hội như tại một số quốc gia phát triển trên thế giới đã triển khai. Đồng thời, nâng cao vai trò của công tác tư vấn học đường tương đương với công tác nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. Đại biểu tin tưởng nếu thực sự coi trọng tư vấn học đường như coi trọng kết quả học tập, thi cử, điểm tổng kết thì dù có bao nhiêu khó khăn chúng ta cũng sẽ tìm ra cách thức phù hợp để triển khai. Thông điệp mà đại biểu muốn chia sẻ là: “Cha mẹ cần thấu hiểu, Nhà trường đừng đặt nặng thành tích, xã hội bớt phán xét đi!”./.
