Ngày 02-9-1945
Chủ tịch Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hoà Hồ Chí Minh, đọc bản
Tuyên ngôn Độc lập tại vườn hoa Ba Đình trước 50 vạn nhân dân đại biểu cho
đủ các tầng lớp trong nước thì một tuần lễ sau ngày 08-9-1945 Sắc lệnh số 14
của Chủ tịch Chính phủ lâm thời quy định cuộc tổng tuyển cử để bầu ra Quốc
hội; đồng thời sắc lệnh ấy nhận rằng: "Nhân dân Việt Nam do Quốc dân đại hội
thay mặt là quyền lực tối cao để ấn định cho nước Việt Nam một Hiến pháp dân
chủ cộng hòa ". Sau đó thể lệ cuộc tổng tuyển cử và những bản dự thảo Hiến
pháp được phổ biến sâu rộng trong toàn quốc để nhân dân tìm hiểu và góp ý
kiến.
Cuộc đấu tranh
hơn 80 năm chống thực dân xâm lược và phong kiến Nam triều đến đây đã thắng
lợi. Việc đầu tiên mà Chính phủ lâm thời thực hiện là trao lại quyền cho
nhân dân bằng cuộc đầu phiếu phổ thông, trực tiếp và bỏ phiếu kín, để bầu ra
một Quốc hội của toàn dân đủ thẩm quyền định đoạt mạng vận của nước nhà.
Nhân dân Việt
Nam từ Bắc chí Nam đã nhiệt liệt hoan nghênh cuộc tổng tuyển cử và đấu tranh
mãnh liệt để thực hiện cuộc tổng tuyển cử.
Cuộc Tổng
tuyển cử lịch sử ngày 06-01-1946 không phải không gay go phức tạp.
Ở miền Bắc một
tụi Việt gian bán nước đã theo quân đội Tưởng Giới Thạch về nước cố ý phá
hoại chính quyền mới thành lập của nhân dân. Chúng muốn dựa vào lực lượng
của giặc Tưởng hòng lập một chính thể độc tài. Chúng đã dùng mọi cách phá
cuộc tổng tuyển cử.
Ở miền Nam
thực dân Pháp được sự giúp đỡ của đế quốc Anh đã dùng tàn quân Nhật Bản
chiếm nhiều đô thị ở Nam bộ, miền Nam Trung bộ và Tây Nguyên đánh lại chính
quyền và nhân dân ta để đặt lại nền thống trị của chúng.
Cuộc Tổng tuyển cử đã phải cử hành dưới làn bom đạn, trong những cuộc càn
quét của địch. Nhiều nơi nhân dân ta phải mang hòm phiếu chạy chỗ này qua
chỗ nọ, nhiều nơi một số cử tri bị hy sinh.
Mặc dù có thù
trong giặc ngoài, nhân dân ta đã thắng và cuộc tổng tuyển cử đã thực hiện
được trong toàn quốc với số cử tri từ 75% đến hơn 90%. Chủ tịch Hồ Chí Minh
ứng cử tại Thủ đô Hà Nội, nơi mà tụi quốc dân đảng của Tưởng đóng nhiều
quân, nơi mà bọn Việt gian đóng cơ quan đầu não của chúng, đã thu được gần
100% số phiếu cử tri. Đó là một câu giả lời đanh thép của nhân dân Việt Nam
đối với bọn ngoại xâm và nội phản.
Cuộc Tổng
tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội Việt Nam Dân chủ Cộng hoà là một cuộc đấu
tranh gian khổ và anh dũng mà nó đã thắng lợi vẻ vang.
Và trong 10
năm qua Quốc hội do toàn dân bầu ra đã xứng đáng với lòng tín nhiệm của toàn
dân.
Trong khóa họp
đầu tiên Quốc hội đã ủy cho Chủ tịch Hồ Chí Minh thành lập Chính phủ tiêu
biểu cho đoàn kết toàn dân; Quốc hội cũng đã cử 1 tiểu ban để dự thảo Hiến
pháp.
Trong khóa họp thứ hai
Chính phủ đã được bổ sung và bản Hiến pháp đã được thông qua. Mọi người đều
nhận thấy trong quá trình kháng chiến và kiến quốc Chính phủ có Hồ Chủ tịch
lãnh đạo đã hết lòng phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc, xứng với lòng tin
cậy của nhân dân. Bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà
đã được toàn dân tham gia ý kiến và đã ghi những tiến bộ rõ rệt về nhiệm vụ
và quyền hạn của người công dân Việt Nam, như quyền bình đẳng giữa nam giới
và nữ giới, bình đẳng giữa các dân tộc.
Đồng ý với chính sách
hòa bình của Chính phủ, trong khi ký Hiệp định sơ bộ 06-3-1946 và Tạm ước
14-9-1946, Quốc hội rất lấy làm phẫn uất khi thấy tụi địch bội ước và gây ra
cuộc kháng chiến toàn quốc 19-12-1946. Vì thế một số ủy viên đã được Ban
Thường trực Quốc hội phái đi các địa phương giải thích cuộc kháng chiến toàn
dân toàn diện và trường kỳ của nhân dân ta và động viên toàn dân tham gia
kháng chiến. Tiếng nói của Quốc hội trong giờ phút nghiêm trọng của lịch sử
nước nhà là một sức mạnh gây lòng tin tưởng và tăng sức kháng chiến của nhân
dân. Số lớn đại biểu Quốc hội đi đã tham gia công tác khắp mọi ngành: bộ
đội, chính quyền, các đoàn thể nhân dân và các công tác chuyên môn khác. Một
số đã không chịu khuất phục trước uy vũ của địch và đã anh dũng hy sinh cho
Tổ quốc, xứng đáng với lòng tín nhiệm của nhân dân.
Đầu năm 1953, sau 7 năm
kháng chiến gian khổ và anh dũng, nhân dân đã góp nhiều sức của và sức người
trong công việc đánh
giặc cứu nước. Ban Thường trực Quốc hội đã họp liên tịch với Uỷ ban Liên
Việt toàn quốc để thảo luận và thông qua bản đề án "Phóng tay phát động quần
chúng triệt để giảm tô, thực hiện giảm tức" do Đảng Lao động Việt Nam đề ra.
Nông dân được bồi dưỡng trong chính sách ruộng đất bước đầu đã tăng lực
lượng chiến đấu ở tiền tuyến và tích cực tăng gia sản xuất ở hậu phương làm
cho cuộc kháng chiến của ta được đẩy mạnh đem lại nhiều thắng lợi mới.
Cuối năm 1953, mặc dầu
điều kiện giao thông khó khăn, mặc dầu một số đại biểu Quốc hội bận những
công tác kháng chiến quan trọng. Quốc hội đã triệu tập khóa họp thứ 3 ở căn
cứ địa Việt Bắc. Các đại biểu Quốc hội từ miền Nam ra, từ Tây Bắc về đã cùng
các đại biểu toàn quốc thảo luận sôi nổi và thông qua Luật cải cách ruộng
đất "thủ tiêu quyền chiếm hữu ruộng đất của giai cấp địa chủ thực hiện chế
độ sở hữu ruộng đất của nông dân".
Luật cải cách ruộng đất
thực hiện ở nông thôn làm cho dân cày vô cùng phấn khởi; phong trào tòng
quân và dân công sôi nổi khắp những nơi mà ruộng đất đã vào tay dân cày.
Cuộc kháng chiến nhân đó được đẩy mạnh thêm; quân và dân ta thu được nhiều
thắng lợi lớn lao cho đến thắng lợi lịch sử Điện Biên Phủ.
Theo đường lối hòa bình
trước sau như một của ta và của phe hòa bình dân chủ thế giới do Liên Xô và
Trung Quốc đứng đầu. Ban Thường trực Quốc hội đã cùng Chính phủ cử đoàn đại
biểu đi tham gia Hội nghị Giơnevơ. Nhờ sức chiến đấu anh dũng của nhân dân
ta, nhờ sự ủng hộ cuộc chiến tranh chính nghĩa của nhân dân thế giới, nhờ sự
giúp đỡ vô tư của các đoàn đại biểu Trung Quốc và Liên Xô, thực dân Pháp đã
phải cùng ta ký Hiệp định đình chỉ chiến sự lập lại hòa bình ở Việt Nam, Cao
Miên2
và Lào. Nhân dân ta đã chào đón hòa bình với tất cả lòng tin tưởng và phấn
khởi.
Từ khi hòa bình lập lại
đến nay, Quốc hội đã họp hai khóa tại Thủ đô Hà Nội, trước sự hân hoan cổ vũ
của nhân dân toàn quốc; Hàng ngàn bức điện văn của khắp các địa phương, của
đủ các tầng lớp nhân dân đã chào mừng Quốc hội, đặt tin tưởng vào Quốc hội
và nguyện thực hiện các nghị quyết của Quốc hội.
Trong hai khóa họp, Quốc
hội đã thảo luận và thông qua các vấn đề quan hệ đến quốc kế dân sinh: khôi
phục kinh tế, phát triển văn hóa, củng cố quốc phòng, mở rộng đoàn kết, tăng
cường ngoại giao là những vấn đề mấu chốt để củng cố miền Bắc làm cơ sở cho
cuộc đấu tranh củng cố hoà bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và
dân chủ trong cả nước.
Đối với cuộc đấu tranh
thống nhất, Quốc hội nhất trí thông qua nguyên tắc thực hiện thống nhất trên
cơ sở độc lập, dân chủ bằng phương pháp hòa bình.
Hiệp định Giơnevơ đã quy
định giới tuyến 17 chỉ là giới tuyến quân sự tạm thời, Chính phủ Việt Nam
Dân chủ Cộng hoà sẽ cùng nhà đương cục có thẩm quyền ở miền Nam mở hội nghị
hiệp thương để thảo luận về việc tổ chức tổng tuyển cử tự do thống nhất đất
nước. Hiệp định Giơnevơ đã thể hiện nguyện vọng tha thiết của nhân dân. Ngày
6-6-1955, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã ra lời tuyên bố đòi nhà
đương cục có thẩm quyền ở miền Nam mở hội nghị hiệp thương để bàn về việc tổ
chức tổng tuyển cử tự do trong toàn quốc. Hưởng ứng theo lời tuyên bố của
Chính phủ, Ban Thường trực Quốc hội đã kêu gọi nhân dân Việt Nam và nhân dân
thế giới ủng hộ lập trường chính nghĩa của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà,
lời kêu gọi ấy đã có một tiếng vang sâu rộng trong nhân dân toàn quốc.
Thế mà bè lũ Ngô Đình
Diệm theo lệnh đế quốc Mỹ đang cố phá hoại Hiệp định Giơnevơ, phá hoại hòa
bình, mưu mô chia cắt đất nước lâu dài. Sau trò hề "trưng cầu dân ý" chúng
lại xúc tiến việc tuyển cử riêng rẽ, và thành lập Hiến pháp giả hiệu, tách
Nam bộ thành ra một nước thuộc địa của Mỹ để làm căn cứ quân sự gây chiến
tranh mới. Từ lúc Ngô Đình Diệm được sự nâng đỡ của đế quốc Mỹ mà cầm quyền
ở miền Nam thì chính sách duy nhất của miền Nam là chính sách mua chuộc, đe
dọa và khủng bố. Chúng đã dùng chính sách ấy mà chà đạp trên quyền tự do dân
chủ của nhân dân miền Nam, chúng đã dùng chính sách ấy mà cưỡng ép một số
đồng bào công giáo di cư vào Nam để đi lính và đi phu cho chúng. Chúng đã
dùng chính sách ấy mà "trưng cầu dân ý" để truất ngôi Bảo Đại lập chính
quyền độc tài họ Ngô, thay thực dân Pháp bằng đế quốc Mỹ. Rồi đây chúng cũng
có thể dùng chính sách ấy mà bầu ra quốc hội riêng rẽ, lập ra Hiến pháp,
nhưng quốc hội ấy không đại diện cho ai mà Hiến pháp ấy cũng chỉ là một bản
ghi chép khờ khạo phỏng theo Hiến pháp Mỹ hoặc một nước chư hầu nào của Mỹ.
Nhân dân Việt Nam chỉ
thừa nhận một Quốc hội do họ bầu ra từ 06-01-1946 và đã phục vụ lợi ích của
họ trong 10 năm nay. Nhân dân Việt Nam chỉ thay Quốc hội này bằng một Quốc
hội cũng sẽ do họ bầu ra theo Hiệp định Giơnevơ có các cường quốc trên thế
giới ký kết đã quy định. Nhân dân Việt Nam cũng chỉ thừa nhận bản Hiến pháp
nào do họ tham gia ý kiến và do Quốc hội họ bầu ra thông qua mà thôi. Quốc
hội và Hiến pháp do Mỹ - Diệm lập ra chỉ là của riêng của Mỹ - Diệm mà nhân
dân Việt Nam không biết đến.
Quốc hội nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa do toàn dân bầu ra và được toàn dân tín nhiệm nhất định
cùng toàn dân đấu tranh để thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ
bằng phương pháp hòa bình. Quốc hội hoan hô tinh thần đấu tranh của đồng bào
miền Nam trong kháng chiến 8, 9 năm qua cũng như trong hòa bình hơn một năm
nay.
Tinh thần đấu tranh ấy
cũng là tinh thần của cuộc Tổng tuyển cử 06-01-1946. Chúng ta phải luôn luôn
giữ vững tinh thần ấy.
Năm nay kỷ niệm lần thứ
10 của cuộc Tổng tuyển cử, chúng ta nhắc lại cuộc đấu tranh đã qua để thêm
tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của nhân dân ta.
Sang năm 1956 này Chính
phủ đã có một kế hoạch khôi phục kinh tế và phát triển văn hóa tiếp theo năm
1955, kế hoạch đó là kế hoạch đầu tiên để xây dựng chế độ dân chủ nhân dân
vững mạnh ở miền Bắc trên đất nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Miền Bắc được
củng cố tức nhân dân ta có cơ sở chắc chắn để đấu tranh thống nhất nước nhà.
Chúng ta đã gặp nhiều
khó khăn trong cuộc Tổng tuyển cử 06-01-1946; chúng ta cũng đã gặp nhiều khó
khăn hơn nữa trong 8, 9 năm kháng chiến. Nhưng với sự cố gắng chúng ta đều
đã vượt qua các khó khăn ấy.
Khó khăn nhất định còn
nhiều, nhưng với truyền thống anh dũng của nhân dân ta, chúng ta nhất định
sẽ vượt qua nữa.
Nhân ngày kỷ niệm tổng
tuyển cử 06-01-1956 để nhận rõ thêm nhiệm vụ của mình, cố gắng trong mọi
ngành công tác để củng cố miền Bắc đấu tranh thống nhất nước nhà, đó là bổn
phận của mỗi người công dân Việt Nam.