Đại biểu Quốc hội Nguyễn Sơn, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh phát biểu tại phiên họp
Tham gia ý kiến tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Sơn, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh, bày tỏ quan tâm tới vấn đề vấn đề sáp nhập, điều chỉnh các đơn vị hành chính gắn với sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả. Đại biểu Nguyễn Sơn nêu rõ, nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 18 của Trung ương và Nghị quyết số 37 của Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 653 năm 2019 về việc sáp nhập, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021. Chính phủ, Bộ Nội vụ và các địa phương đã chủ động tập trung cao, kịp thời ban hành triển khai kế hoạch, đề án với các giải pháp cụ thể. Sau 2 năm, nhiều địa phương đã quan tâm thực hiện và đạt được nhiều kết quả cụ thể. Theo đó, tại 43 tỉnh, thành đã sắp xếp 18 huyện, giảm 6 huyện, sắp xếp 1.027 xã, giảm 546 xã, qua đó giảm được 9.534 cán bộ, công chức và 6.913 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Dự kiến sẽ giảm chi phí ngân sách nhà nước chi cho tiền lương, phụ cấp và chỉ hoạt động hành chính hàng năm hàng nghìn tỷ đồng.
Đại biểu Nguyễn Sơn cho rằng đây là chủ trương lớn triển khai trong thời gian ngắn, công việc khá phức tạp, tác động đến địa giới hành chính, tổ chức bộ máy cán bộ truyền thống và tập quán của địa phương, làng xã nên vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra cần được sự quan tâm.
Thứ nhất, khi sáp nhập quy mô đơn vị hành chính lớn hơn từ chỗ 2 đến 3 đơn vị hành chính thành một đơn vị mới, tạo ra dôi dư về cơ sở vật chất ở các đơn vị cũ, trong khi đơn vị mới lại chưa có đủ cơ sở vật chất cho bộ máy hoạt động. Mặt khác, chủ trương sáp nhập đơn vị hành chính sau khi các địa phương đã cơ bản hoàn thành tiêu chí xây dựng nông thôn mới, như Hà Tĩnh đã có trên 90% số xã đạt tiêu chí nông thôn mới, thực sự gây lãng phí, tốn kém về ngân sách và nguồn lực nhà nước và nhân dân.
Thứ hai, về sắp xếp tinh giản biên chế ở các đơn vị sau sát nhập đạt nhiều kết quả và mục tiêu đề ra. Theo đại biểu, vấn đề cần quan tâm là số cán bộ, công chức được đào tạo cơ bản, đạt tiêu chuẩn và dôi dư sau sát nhập. Ngoài chính sách về tài chính, cần quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, tạo điều kiện để có việc làm, không lãng phí nguồn lực đã đào tạo, cống hiến của đội ngũ cán bộ ở các địa phương, cơ sở. Ngoài ra, qua tiếp xúc cử tri, cán bộ cấp cơ sở tại địa phương rất tâm tư, phản ánh sau sáp nhập quy mô các xã, các thôn lớn hơn, địa bàn rộng hơn, số cán bộ hoạt động thì giảm đi, Nghị định số 34 năm 2019 của Chính phủ đã quy định số lượng người hoạt động không chuyên trách cấp xã giảm 8-9 người, hoạt động không chuyên trách ở thôn không quá 3 người được hưởng phụ cấp hằng tháng. Số còn lại thì bồi dưỡng từ đoàn phí, hội phí. Đại biểu cho rằng như vậy là không phù hợp với thực tiễn hoạt động ở cơ sở, ảnh hưởng đến tâm tư, tình cảm của cán bộ ở cơ sở, trong khi lực lượng này là hết sức quan trọng, đặc biệt trong phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và phòng, chống bão lũ, thiên tai vừa qua.
Từ những vấn đề đặt ra, đại biểu Nguyễn Sơn đề nghị bổ sung các giải pháp sắp tới để sớm thực hiện vấn đề sáp nhập đơn vị hành chính có hiệu lực, hiệu quả ở cơ sở.
Thứ nhất, Chính phủ cần có sự rà soát, đánh giá đầy đủ, kịp thời những địa phương đã sáp nhập và quyết liệt, tiếp tục thực hiện chủ trương này ở các địa phương chưa đảm bảo tiêu chí quy định. Đồng thời, bổ sung vào chương trình đầu tư công trung hạn để hoàn thiện hệ thống cơ sở vật chất cho các đơn vị hành chính mới đảm bảo.
Thứ hai, cần rà soát để bổ sung chế độ chính sách.
Thứ ba, cần sửa đổi khoản 1 Điều 14a của Nghị định số 34 để phù hợp với thực tiễn./.
