Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương bày tỏ cơ bản tán thành với những quy định được sửa đổi, bổ sung trong dự thảo Luật Cư trú lần này. Điển hình là việc xóa bỏ sự phân biệt trong việc đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương so với các tỉnh khác.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga chỉ rõ, nhu cầu tìm kiếm cuộc sống với những điều kiện tốt hơn, công việc có mức thu nhập cao hơn hay một môi trường có nhiều cơ hội phát triển chính là nhu cầu thiết thực và chính đáng của mỗi con người. Việc hạn chế quyền di cư đến những nơi công dân có thể tìm kiếm được những cơ hội cải thiện, nâng cao cuộc sống là vi phạm đến quyền tự do của con người. Đồng thời, việc đặt ra những quy định riêng như hiện hành không phát huy được tính hiệu quả và đạt được đúng mục đích như mong muốn của chính sách. Thực tế, sau khi quy định hạn chế về thường trú tại các thành phố trực thuộc trung ương được thực thi thì việc di dân đến các thành phố này không có xu hướng giảm đi. Quyền lợi chính đáng của công dân sinh sống và làm việc tại các thành phố trực thuộc trung ương nhưng chưa đủ điều kiện đăng ký thường trú không được đảm bảo do một số quyền gắn liền với điều kiện thường trú như quyền học tập, khám, chữa bệnh gây ảnh hưởng đến an sinh xã hội và đời sống của nhân dân. Do đó, việc bỏ quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại các thành phố trực thuộc Trung ương là phù hợp. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội trên cả nước từng bước rút ngắn khoảng cách về kinh tế - xã hội giữa các địa phương, các vùng miền mới là vấn đề cốt lõi để hạn chế việc di cư, giảm áp lực về cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội ở các thành phố lớn.
Ngoài ra, đại biểu cũng tán thành việc bổ sung thêm các trường hợp xóa đăng ký thường trú tại Điều 25 của dự thảo để nâng cao trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện khai báo cư trú. Đại biểu phân tích thêm, tại khoản 1 Điều 21 dự thảo luật quy định công dân có chỗ ở hợp pháp ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nào thì được đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đó và tại khoản 1 Điều 23 dự thảo quy định các giấy tờ, tài liệu chứng minh chỗ ở hợp pháp, trong đó có giấy tờ về mua, bán, tặng, cho, đổi, nhận thức thừa kế nhà ở phù hợp với quy định của pháp luật về đất đai và nhà ở. Giấy tờ về mua, bán, tặng, cho đất đai và nhà ở phù hợp với quy định của luật pháp. Cụ thể là được công chứng, chứng thực theo quy định của Luật Đất đai có giá trị chứng nhận tính xác thực, hợp pháp đối với giao dịch của các bên. Nên việc quy định giấy tờ về mua, bán, tặng, cho nhà ở đúng với quy định về đất đai và nhà ở là một loại giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp, hoàn toàn có căn cứ và phù hợp nhằm tạo điều kiện cho công dân sớm thực hiện đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp của mình. Nhưng việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất đai và quyền sở hữu nhà ở gắn liền với đất chỉ thực sự hoàn thành và kết thúc khi thực hiện hoàn tất các thủ tục đăng ký đối với bất động sản theo quy định của Bộ luật Dân sự và pháp luật về đăng ký tài sản. Trong khoảng thời gian từ khi các bên thực hiện lập giấy tờ hợp đồng mua, bán, tặng, cho quyền sử dụng đất, nhà ở gắn liền với đất, công chứng hợp đồng theo quy định và thực hiện các nghĩa vụ kèm theo hợp đồng cho đến khi thực hiện hoàn tất các thủ tục về đăng ký đối với bất động sản thì các bên hoàn toàn vẫn có thể thỏa thuận hủy bỏ hợp đồng theo quy định tại khoản 1 Điều 51 của Luật Công chứng. Nếu bên mua, bên được cho nhận nhà đã thực hiện đăng ký thường trú bằng giấy tờ mua, bán, tặng, cho hợp lệ theo quy định tại điểm e khoản 1 Điều 23 của dự thảo luật này. Nhưng sau đó, theo thỏa thuận của các bên thì hợp đồng mua, bán, tặng, cho lại bị hủy bỏ thì đương nhiên nhà ở trong hợp đồng lại không thuộc quyền sở hữu của bên mua, bên được cho, được nhận nên việc bên mua có nơi thường trú tại nhà theo hợp đồng mua, bán, tặng, cho đã bị hủy bỏ là không phù hợp.
Do đó, để tránh tình trạng hợp đồng mua, bán, tặng, cho nhà ở đã bị hủy bỏ nhưng bên mua, bên được cho, được nhận vẫn có nơi thường trú tại địa chỉ nhà ở trong hợp đồng do đăng ký thường trú theo hợp đồng mua, bán, tặng, cho nhà ở khi chưa bị hủy bỏ, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, bổ sung thêm điều khoản xóa đăng ký thường trú đối với trường hợp không tiếp tục thực hiện hợp đồng mua, bán, tặng, cho nhà ở theo quy định của pháp luật.
Cùng với đó, dự thảo quy định tên Điều 18 là nơi cư trú của người hoạt động tại cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo. Đại biểu chỉ rõ, bên cạnh nhóm đối tượng là người hoạt động tại cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo, Điều 18 còn có nhắc đến nhóm đối tượng là trẻ em, người khuyết tật, người không nơi nương tựa được ở trong cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo. Mặc dù nhóm đối tượng này được cưu mang, nương tựa ở trong cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo nhưng lại không phải là người hoạt động tôn giáo. Vì vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo sửa tên điều luật này để bao quát và phù hợp với các nhóm đối tượng được quy định trong nội dung, phạm vi điều luật./
