ĐBQH NGUYỄN MINH TÂM: GIẢI QUYẾT ĐIỂM NGHẼN TRONG VẤN ĐỀ SỢ TRÁCH NHIỆM
Đại biểu Quốc hội Trần Quốc Tuấn – Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh
Quan tâm đến tình trạng sợ sai, sợ trách nhiệm trong cán bộ, công chức hiện nay, đại biểu Quốc hội Trần Quốc Tuấn – Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh đặt câu hỏi tại sao từ trước tới nay không xuất hiện hiện tượng cán bộ có tâm lý, sợ trách nhiệm mà đến nay mới xuất hiện? Không những thế, còn lan rộng từ Trung ương đến địa phương và tiếp tục lan rộng từ khu vực công đến khu vực tư. Do vậy, đại biểu cho rằng, cần phải xác định được nguyên phát của căn bệnh này thì mới có thể điều trị bệnh một cách hiệu quả, đồng nghĩa với việc chúng ta cần phân hóa, phân định rõ một bộ phận cán bộ sợ trách nhiệm ấy gồm những kểu cán bộ nào và nguyên nhân nào dẫn đến sự tồn tại của một bộ phận cán bộ sợ trách nhiệm như thế.
Theo đại biểu Trần Quốc Tuấn có hai nhóm cán bộ: Một là cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, cán bộ né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai, cán bộ không muốn làm vì không có lợi ích gì. Hai là những cán bộ sợ vi phạm pháp luật nên không dám làm.
Ở nhóm 1, đại biểu Trần Quốc Tuấn nhận định, bất kỳ cơ quan, đơn vị nào hiện nay cũng tồn tại một số ít cán bộ có tư tưởng sợ vi phạm pháp luật, điều này, "các đơn vị này có nhận diện được hay không và xử lý thế nào?". Đại biểu Tuấn cho rằng, trong thời điểm dầu sôi lửa bỏng cần ưu tiên thay thế cán bộ yếu kém này bằng những người tốt và trách nhiệm. Chúng ta không thiếu cán bộ tốt. Giống như trong bóng đá, huấn luyện viện trưởng sẽ vì sự phát triển của cả đội bóng, vì màu cờ sắc áo mà sẵn sàng thay thế bất kỳ cầu thủ nào thi đấu kém hiệu quả.
Ở nhóm 2, đây là nhóm chiếm số đông trong số những cán bộ sợ trách nhiệm, chính họ đã tạo ra những cản trở nêu trên, gây tắc nghẽn hệ thống chính trị. Những cán bộ này lo sợ vi phạm pháp luật vì hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, một số văn bản quy phạm pháp luật thiếu tính đồng nhất, khó thực hiện "cùng một nội dung quy định nhưng có hai cách hiểu khác nhau". Hiện tượng này cũng xuất hiện ngay tại cơ quan lập pháp và hành pháp.
Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra, phòng chống tiêu cực ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả, nhiều vụ việc vi phạm từ vài năm trước, đến nay vẫn bị xử lý. Chính từ những vụ án hình sự lớn thời gian qua đã khiến một bộ phận cán bộ lo sợ, do từng làm những việc tương tự trước đây. Từ đó, hình thành tâm lý ngần ngại, sợ bị kỷ luật, nặng hơn là xử lý hình sự.
Từ những thực trạng trên, đại biểu Trần Quốc Tuấn đề xuất Quốc hội, Chính phủ cần quan tâm tập trung nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung đầy đủ các nội dung quy định của pháp luật, đặc biệt là các văn bản dưới luật, đảm bảo tính chặt chẽ, thống nhất, dễ áp dụng để các địa phương, đơn vị, tổ chức, cá nhân khi trận tiến vào đó là có thể triển khai thực hiện được ngay.
Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhiều hơn nữa như Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần chỉ đạo nhưng đến nay vẫn chưa có chuyển biến. Nếu thực hiện tốt công việc này sẽ giảm bớt áp lực, gánh nặng cho các cơ quan cấp trên, đồng thời tăng cường trách nhiệm cho các địa phương và cơ quan cấp dưới. Muốn vậy, đại biểu Tuấn cho rằng, cần xác định việc nào thuộc trách nhiệm của địa phương, mạnh dạn phân quyền cho địa phương làm, địa phương sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật. Bên cạnh đó, cần tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát để hướng dẫn, nhắc nhở, đôn đốc thực thi công vụ có hiệu quả.
Đại biểu Đặng Xuân Phương – Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An
Cùng mối quan tâm, đại biểu Quốc hội Đặng Xuân Phương- Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An và đại biểu Quốc hội Dương Khắc Mai- Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cũng cho rằng, điều cấp bách và thuyết phục nhất lúc này chính là giải quyết căn bệnh né tránh, sợ trách nhiệm, thói vô cảm đang tồn tại và có xu hướng lan nhanh trong nền công vụ, đặc biệt không để lan ra trên diện rộng làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển của mỗi địa phương và sự phát triển chung của đất nước.
Đại biểu Đặng Xuân Phương – Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An cho biết, cử tri và Nhân dân cả nước đang trông chờ cả hệ thống chính phủ khẩn trương hơn, quyết liệt hơn trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, khắc phục cho được những bất cập, hạn chế trong tổ chức thực thi pháp luật, tính cấp thiết phải vượt qua được căn bệnh né tránh, sợ trách nhiệm, thói vô cảm đang có xu hướng lan nhanh trong nền công vụ.
Đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cần sớm có những giải pháp toàn diện để khắc phục những khó khăn, tồn tại như đã nêu trên trong báo cáo và quan tâm tháo gỡ những khó khăn, điểm nghẽn, nút thắt cho địa phương về cơ chế, về thể chế, đồng thời có liệu pháp đủ mạnh để chấn chỉnh lại tinh thần làm việc của đội ngũ cán bộ cũng như có liều thuốc đặc trị hiệu quả căn bệnh đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, sợ sai mà không để lan ra diện rộng làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển của mỗi địa phương và sự phát triển chung của đất nước.
Đại biểu Dương Khắc Mai – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông
Theo đại biểu Mai Thị Phương Hoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định, căn bệnh sợ trách nhiệm đang diễn ra trong một bộ phận cán bộ đảng viên hiện nay, nhất là những người ngay thẳng, trung thực cũng có dấu hiệu bị nhiễm căn bệnh này. “Đây không phải là vấn đề mới, nhiều đại biểu Quốc hội và báo chí cũng đã nêu. Có người cho rằng bây giờ làm việc gì cũng sợ sai, làm xong rồi cũng không biết có sai hay không. Nếu sai cũng không biết sai chỗ nào và thậm chí không làm gì cũng có thể dẫn đến sai phạm”, đại biểu Mai Thị Phương Hoa nêu rõ.
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định
Thực tế cũng có một số cơ quan, một số địa phương đã chủ động mời các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, thậm chí cơ quan công an vào cuộc ngay từ giai đoạn đầu của việc thực hiện dự án. Theo đại biểu, thực trạng này có nhiều nguyên nhân, ngoài nguyên nhân sách khách quan đó là quy định của pháp luật có những điểm chưa cụ thể, chưa đồng bộ, chưa có quy định trách nhiệm rõ ràng và chưa có quy định của pháp luật về bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung thì còn có nguyên nhân chủ quan như: năng lực, trình độ của một bộ phận cán bộ còn hạn chế, không kịp thời cập nhật quy định của pháp luật có liên quan để tránh làm sai; người có thẩm quyền quyết định thiếu chuyên môn lại không dám tin cấp dưới; cấp dưới có trình độ còn hạn chế, tinh thần làm việc thụ động, sợ trách nhiệm lại thụ động chờ ý kiến cấp trên. Đại biểu Mai Thị Phương Hoa cho rằng, tình trạng này không phải là phổ biến nhưng rất đáng lưu ý trong giai đoạn hiện nay, đề nghị cần phải có những giải pháp cụ thể hơn để tránh tình trạng này./.