ĐBQH TRẦN TẤT THẾ THAM GIA Ý KIẾN VỀ LĨNH VỰC CHĂM SÓC VÀ PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA NGƯỜI CAO TUỔI

Đại biểu Trần Tất Thế, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam phát biểu tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV

Tham gia ý kiến về lĩnh vực chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi, đại biểu Trần Tất Thế, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam cho biết, Việt Nam được xếp vào nhóm những nước có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới, có số người cao tuổi chiếm gần 17% dân số cả nước. Theo dự báo đến năm 2035 là khoảng 20%, đến năm 2050 là khoảng 25%. Già hóa dân số nhanh sẽ tạo ra những áp lực rất lớn trong việc ban hành và thực thi những chính sách có liên quan, nhất là trong việc chăm sóc sức khỏe để người cao tuổi sống khỏe, sống tốt. Thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho thấy, tỷ lệ người cao tuổi tham gia đóng bảo hiểm y tế khoảng 95% trên tổng số người cao tuổi. Điều này minh chứng rằng, Đảng, Nhà nước đã đặc biệt quan tâm đến chế độ, chính sách đối với người cao tuổi. Với trên 10 triệu người cao tuổi hiện nay, vẫn còn một bộ phận không nhỏ có cuộc sống khó khăn do không có tích lũy cho tuổi già, một bộ phận người cao tuổi vẫn phải tự mưu sinh kiếm sống. Một số người cao tuổi chưa được chăm sóc sức khỏe, chưa được người thân quan tâm. Hiện nay, đã có những mô hình chăm sóc người cao tuổi thông qua công tác xã hội hóa, nhưng chưa nhiều, vẫn còn những rào cản trong việc ra đời các hoạt động tại các trung tâm chăm sóc người cao tuổi, do cá nhân và tổ chức thành lập. Thời gian qua, Đảng, Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách, hành động mạnh mẽ trong việc chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân, trong đó có người cao tuổi.

Tuy nhiên, tình hình thực hiện nhiệm vụ mới đặt ra thách thức ngày càng lớn về chăm sóc sức khỏe và phát huy vai trò của người cao tuổi. Tại Hội nghị Trung ương 6 khóa XII ban hành Nghị quyết về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Nhiều địa phương đã chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết. Theo đó, nhiều tỉnh, thành phát triển hệ thống chăm sóc người cao tuổi dài hạn, bền vững. Với xu hướng già hóa dân số hiện nay và trong tương lai để khai thác tiềm năng của lớp người cao tuổi, việc chăm sóc sức khỏe, tạo môi trường thân thiện để người cao tuổi sống vui, sống khỏe, sống có ích sẽ tạo ra động lực đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương. Điều này đặt ra yêu cầu, tiếp tục nâng cao vai trò của các cấp ủy đảng, chính quyền, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể xã hội và cộng đồng trong việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân nói chung, trước hết là người cao tuổi và trẻ em. Mặt khác, tốc độ già hóa dân số gia tăng nhưng khả năng cung cấp dịch vụ y tế cho người cao tuổi Việt Nam còn hạn chế, thiếu bác sĩ lão khoa, điều dưỡng lão khoa, thiếu nhân lực chăm sóc người cao tuổi, v.v.. Thực tế cho thấy, hệ thống các nhà dưỡng lão và trung tâm bảo trợ xã hội còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Không chỉ thiếu về nhân lực, cơ sở vật chất, tại các trung tâm cũng còn nghèo nàn, thiếu dụng cụ tập luyện, phục hồi chức năng. Đối với mô hình nhà dưỡng lão có thu phí, do các tổ chức ngoài công lập xây dựng và vận hành, điều kiện cơ sở vật chất bảo đảm, đủ nhân viên hộ lý, điều dưỡng, bác sĩ, nhưng không phải người cao tuổi nào cũng có điều kiện để được vào đó.

Thực tế tại các địa phương, người cao tuổi luôn là trụ cột gia đình, dòng họ, tiếng nói của người cao tuổi có trọng lượng trong cộng đồng, người cao tuổi là tấm gương để con cháu học tập, noi theo, phấn đấu và phục vụ cho công cuộc xây dựng và phát triển gia đình, cộng đồng và xã hội. Phát huy phong trào tuổi cao, gương sáng, trong đó nhiều người cao tuổi cùng gia đình đã tự nguyện hiến đất làm đường, xây dựng trường học, xây dựng nông thôn mới, đóng góp ngày công tham gia bảo vệ môi trường, phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội. Những thành tựu đạt được về kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị đều có sự đóng góp lớn về trí tuệ, tinh thần của các thế hệ người cao tuổi. Do quá trình phát triển kinh tế - xã hội, hiện nay mô hình gia đình có sự thay đổi, chuyển từ gia đình truyền thống sang gia đình hạt nhân, ngày càng nhiều người cao tuổi không sống chung với con cháu. Một bộ phận người cao tuổi sống ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, đời sống gặp nhiều khó khăn, điều kiện vật chất eo hẹp khi sức khỏe suy giảm, bệnh tật gia tăng theo độ tuổi. Để chăm sóc tốt hơn cho người cao tuổi, trong thời gian tới cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của người dân, cơ quan, tổ chức, đơn vị và gia đình về trách nhiệm chăm sóc, giúp đỡ và phát huy vai trò của người cao tuổi. Sắp xếp lại hệ thống các cơ sở bảo trợ xã hội công lập theo hướng đẩy mạnh xã hội hóa, tạo lập môi trường thân thiện, hòa nhập giữa các nhóm người cao tuổi và giữa người cao tuổi với xã hội. Việc tổ chức thành lập và đưa vào hoạt động các cơ sở chăm sóc người cao tuổi phải tự chi trả kinh phí không có bảo hiểm là sự cần thiết. Nhà nước cần có cơ chế thu hút tổ chức, cá nhân trong xã hội, chung tay xây dựng các trung tâm chăm sóc người cao tuổi có chất lượng, nhân rộng các mô hình trong tương lai. Như vậy, một xu hướng tất yếu trong tình hình hiện nay là tăng cường chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, nâng cao nhận thức của cộng đồng và mỗi cá nhân chủ động chuẩn bị các điều kiện về vật chất, trí tuệ và tinh thần từ khi còn trẻ để khi về già, người cao tuổi không phải là gánh nặng, mà là một nguồn lực của gia đình và xã hội.

Đại biểu đề nghị các bộ, ngành chức năng có thẩm quyền giám sát thường xuyên việc chăm sóc, việc thực hiện các chính sách đối với người cao tuổi. Rà soát, sửa đổi, bổ sung Luật Người cao tuổi cho phù hợp với thực tiễn và các quy định pháp luật có liên quan. Sớm thực hiện Quyết định số 1579 ngày 13/10/2020, về việc phê duyệt Chương trình chăm sóc người cao tuổi đến năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ./.