Tham dự Đoàn khảo sát có Trung tướng Đỗ Quang Thành, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh; các đồng chí trong Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh; bà Huỳnh Thị Ánh Sương, Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi. Cùng đi theo đoàn có đại diện Tổ biên tập dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi), Luật Lực lượng tham gia bảo vệ An ninh trật tự ở cơ sở và lãnh đạo các Cục của Bộ Công an gồm: Cục truyền thông Công an nhân dân, Cục Xây dựng phong trào bảo vệ An ninh Tổ quốc; Cục Cảnh sát quản lý hành chính về Trật tự xã hội.
Khảo sát và tìm hiểu thực tế trong sáng ngày 25/4 tại UBND xã và Công an xã Ba Bích, Đoàn khảo sát đã nghe báo cáo về tình hình và kết quả xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ An ninh Tổ quốc trên địa bàn; Thực trạng quản lý, sử dụng lực lượng Công an xã bán chuyên trách, lực lượng dân phòng và căn cước công dân. Đây là một xã vùng cao cách trung tâm huyện Ba Tơ khoảng 5km về phía Nam, với diện tích tự nhiên hơn 5.800ha, trên 95% dân số là đồng bào dân tộc H’rê, hơn 2.200 khẩu đang sinh sống.
Trung tướng Nguyễn Hải Hưng
Hiện nay, trên địa bàn xã ngoài lực lượng Công an chính quy, còn sử dụng 5 đồng chí công an xã bán chuyên trách ở thôn với mức phụ cấp 1,25 lương cơ sở/người/tháng theo Nghị quyết số 16/2021 của HĐND tỉnh Quảng Ngãi. Trong đó 4/5 đồng chí có trình độ 12/12 và 1/5 đồng chí học hết THPT. Công an xã bán chuyên trách là lực lượng có đóng góp tích cực trong công tác bảo đảm ANTT trên địa bàn, gắn bó mật thiết với nhân dân, thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Trưởng Công an xã. Mức phụ cấp hỗ trợ lực lượng Công bán bán chuyên trách còn thấp. Do không có công việc ổn định để đảm bảo cuộc sống, một số lượng phải đi làm ăn kiếm sống nên không nắm được tình hình địa bàn phụ trách, không huy động được lực lượng khi có vụ việc đột xuất xảy ra. Bên cạnh đó, địa bàn dân cư thưa thớt, sinh sống không tập trung, một số nơi chưa được phủ sóng hoặc sóng yếu nên công tác trao đổi thông tin có lúc chưa kịp thời.
Bên cạnh đó, UBND xã cũng đã thành lập 5 đội dân phòng, mỗi đội gồm 10 đồng chí (trong đó có 1 đội trưởng và 1 đội phó). Chế độ chính sách được thực hiện theo Nghị quyết 22/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ngãi. Trong đó, Đội trưởng Đội dân phòng được hưởng mức hỗ trợ bằng 20% lương tối thiêu vùng/người/tháng và Đội phó Đội dân phòng được hưởng mức hỗ trợ bằng 15% lương tối thiểu vùng/người/tháng.
Mặc dù tham gia với tinh thần tự nguyện và trách nhiệm, tuy nhiên, từ thực tế cuộc sống, công an xã bán chuyên trách và dân phòng mong muốn Nhà nước có chính sách hỗ trợ tốt hơn để lực lượng này hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ được giao. Anh Pham Văn Huỳnh cho biết: “Em là Đội trưởng Đội dân phòng, phụ cấp không đáng bao nhiêu, gọi là tinh thần trách nhiệm thôi, còn các đồng chí thành viên nói chung không có chế độ. Mong muốn Nhà nước quan tâm giúp đỡ, nâng cao chế độ phụ cấp, anh em được hưởng chế độ”.
Ba Tơ là huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi, cách trung tâm tỉnh lỵ 60km về phía Tây Nam, cư dân phần lớn là đồng bào dân tộc H’rê với nhiều phong tục, tập quán riêng. Trong thời gian qua, lực lượng như Công an xã bán chuyên trách, Dân phòng, Bảo vệ dân phố đã giúp cho Công an xã chính quy làm tốt công tác phòng ngừa tội phạm, đảm bảo ANTT trên địa bàn. Đây là lực lượng gần dân, sát dân, nắm dân, am hiểu phong tục tập quán, tín ngưỡng, văn hóa của đồng bào nên đã phát huy phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc tại địa bàn cơ sở.
Thành viên đoàn giám sát phát biểu
Làm việc với UBND huyện, các thành viên Đoàn khảo sát đề nghị địa phương cho biết các chính sách hỗ trợ, phụ cấp cho lực lượng này trên thực tế. Dự thảo Luật lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở quy định kiện toàn, thống nhất Công an xã bán chuyên trách, bảo vệ dân phố và Đội trưởng, đội phó dân phòng thành lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở. Nếu được thống nhất triển khai thì kinh phí dành cho lực lượng này đối với địa phương sẽ như thế nào? Với số lượng trung bình 1 Tổ ANTT gồm 3 đồng chí được bố trí ở cấp thôn, bản, lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở được quy định nhiều nhiệm vụ như trong dự thảo Luật. Dựa trên tính chất địa bàn miền núi rộng, thành viên Đoàn khảo sát cũng đề nghị địa phương cho biết liệu khả năng lực lượng này có đảm bảo được yêu cầu nhiệm vụ hay không?
Phát biểu làm rõ một số vấn đề mà Đoàn khảo sát quan tâm, ông Phạm Xuân Vinh, Chủ tịch UBND huyện Ba Tơ cho rằng, khi chưa xây dựng thống nhất Luật lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở thì Công an xã bán chuyên trách, Dân phòng và Bảo vệ dân phố đã tồn tại. Ba lực lượng này cùng với Công an xã chính quy và lực lượng Dân quân tự vệ tạo thành thế trận An ninh nhân dân gắn với thế trận Quốc phòng toàn dân, từ đó đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở cơ sở. “Nếu chỉ 5 đồng chí Công an xã chính quy thì không thể làm hết việc được. Không có lực lượng này thì các đồng chí ấy không thể đảm bảo an toàn xã hội trên địa bàn. Bây giờ nếu có một sự thống nhất thì tôi nghĩ rằng sự ra đời của Luật lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở là hết sức sức cần thiết. Chúng tôi tha thiết kính đề nghị Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội và Bộ Công an khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ, tham mưu cho Quốc hội xem xét, ban hành luật này”, ông Phạm Xuân Vinh nêu rõ.
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Trung tướng Nguyễn Hải Hưng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội cho rằng, với đặc thù là địa phương phần lớn là đồng bào dân tộc, mặc dù Công an xã chính quy được đào tạo bài bản, có trình độ và kiến thức pháp luật, nhưng sau khi được điều động về xã, để có thể am hiểu bà con, nắm bắt được phong tục, tập quán của đồng bào, kịp thời phát hiện các biểu hiện vi phạm pháp luật thì rất khó khăn, cần một quá trình. Trưởng đoàn khảo sát cũng khẳng định, cần thiết phải có lực lượng này để thực sự là “cánh tay nối dài” cho lực lượng Công an xã chính quy; đồng thời cho biết, Đoàn khảo sát ghi nhận những ý kiến phát biểu, kiến nghị của địa phương, từ đó sẽ phối hợp với Ban soạn thảo để nghiên cứu, phục vụ quá trình thẩm tra dự án Luật.
Nhân chuyến khảo sát, cuối giờ chiều ngày 25/4, Đoàn khảo sát của Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã đến dâng hoa, dâng hương tại Tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ và tham quan Bảo tàng Khởi nghĩa Ba Tơ để tìm hiểu về Di tích quốc gia đặc biệt địa điểm về cuộc khởi nghĩa Ba Tơ, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi./.