Khi mới thành lập, Ủy ban Quốc phòng và An ninh có 21 thành viên, Chủ nhiệm Ủy ban do một Phó Chủ tịch Quốc hội kiêm, các Phó Chủ nhiệm và toàn bộ thành viên Ủy ban hoạt động theo chế độ kiêm nhiệm. Qua mỗi nhiệm kỳ Quốc hội, Ủy ban ngày càng phát triển. Đến nay (nhiệm kỳ khoá XIV), số lượng thành viên 42 người. Tổ chức Ủy ban gồm: Chủ nhiệm, các Phó Chủ nhiệm, các ủy viên, Thường trực Ủy ban và các tiểu ban: Tiểu ban Quốc phòng, Tiểu ban An ninh, Tiểu ban Trật tự an toàn xã hội, Tiểu ban kết hợp kinh tế với Quốc phòng và An ninh và đối ngoại.
Năm 2017, dưới sự chỉ đạo của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện cụ thể, phân công thành viên Thường trực Ủy ban đảm nhiệm từng dự án, huy động sự tham gia của tập thể Ủy ban, sự phối hợp của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban khác cũng như các chuyên gia về lĩnh vực lập pháp. Cụ thể, Quốc phòng và An ninh đã phối hợp với Ban soạn thảo và các cơ quan hữu quan để tiếp thu, chỉnh lý theo quy trình của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Phối hợp với Ban soạn thảo tổ chức thẩm tra sơ bộ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến; tổ chức thẩm tra chính thức các dự án Luật để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ tư 3 dự án luật.
Thiếu tướng Nguyễn Hải Hưng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội cho biết: “Năm 2017, Ủy ban tổ chức lấy ý kiến của các cơ quan, đơn vị, địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học đối với các dự án Luật do Ủy ban chủ trì thẩm tra và được phân công tham gia thẩm tra phục vụ tiếp thu, giải trình và phối hợp thẩm tra. Trong hoạt động thẩm tra, Ủy ban luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, thẳng thắn xây dựng, chắt lọc ý kiến góp ý và chủ động phối hợp với Ban soạn thảo và các cơ quan hữu quan; chú trọng xem xét sự phù hợp của nội dung dự án luật, pháp lệnh với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của văn bản với hệ thống pháp luật, tính khả thi của dự án. Nhờ đó, các dự án được xem xét khá toàn diện, sâu sắc; các báo cáo thẩm tra luôn bảo đảm chất lượng, phản ánh đầy đủ các ý kiến của các thành viên và đại diện các cơ quan hữu quan, đặt ra nhiều vấn đề, kiến nghị nhiều nội dung xác đáng để Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét. Quá trình tổng hợp ý kiến, nghiên cứu, tiếp thu chỉnh lý dự án được thực hiện công phu, có sự phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và Thường trực Ủy ban Pháp luật; được xem xét toàn diện và cân nhắc thận trọng, bảo đảm phương châm “tổng hợp đầy đủ, tiếp thu tối đa, giải trình thuyết phục”. Do đó, các dự án do Ủy ban chủ trì thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý đều được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua với số phiếu cao”.
Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Việt Trường cho biết: “Năm 2017, các hoạt động giám sát, khảo sát của Ủy ban tiếp tục được thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội. Hoạt động giám sát được chuẩn bị chu đáo, phù hợp với chương trình hoạt động của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Các nội dung giám sát nhìn chung đều là những vấn đề bức xúc, được dư luận quan tâm, đáp ứng yêu cầu của cử tri”.
Thực hiện phân công của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Quốc phòng và An ninh chủ trì về mặt nội dung, phối hợp với các cơ quan hữu quan triển khai nghị quyết, chương trình, kế hoạch giám sát chuyên đề năm 2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với cá nhân, tổ chức khai thác, nuôi trồng, chế biến hải sản trong phát triển kinh tế gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh”. Phối hợp với Văn phòng Quốc hội tổ chức 04 Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đến làm việc với các địa phương, đơn vị về chuyên đề giám sát; tổ chức cuộc họp Đoàn giám sát nghe Chính phủ, các Bộ, ngành hữu quan báo cáo về nội dung chuyên đề giám sát. Chỉ đạo Tổ giúp việc tổng hợp báo cáo của các bộ, ngành, địa phương, hoàn thiện dự thảo Báo cáo kết quả giám sát trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tổ chức phiên họp toàn thể Ủy ban thẩm tra của Chính phủ về kết quả thực hiện nhiệm vụ và ngân sách quốc phòng, an ninh năm 2017, dự kiến nhiệm vụ và ngân sách quốc phòng, an ninh năm 2018; về kết quả thực hiện nhiệm vụ bảo đảm trật tự, an toàn giao thông năm 2017, báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3 và Kỳ họp thứ 4.
Thiếu tướng Nguyễn Hải Hưng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh chia sẻ: “Có thể nói, các đoàn giám sát, khảo sát hoạt động tích cực, hiệu quả, bảo đảm nội dung, chương trình đề ra và an toàn tuyệt đối. Chất lượng các hoạt động giám sát được nâng lên, thẳng thắn nêu rõ những yếu kém, khuyết điểm và nguyên nhân, giải pháp khắc phục, đưa ra những kiến nghị sát thực, góp phần quan trọng trong việc kiến nghị sửa đổi, bổ sung pháp luật, cơ chế chính sách, thúc đẩy nâng cao chất lượng quản lý nhà nước và hoạt động chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương”.
Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An Ninh Lê Việt Trường cho biết: Hoạt động đối ngoại của Ủy ban Quốc phòng và An ninh năm 2017 đã được triển khai chủ động, tích cực, đã góp phần thúc đẩy và tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Quốc hội nước ta với nghị viện các nước trong khu vực và trên thế giới. Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã tổ chức đón tiếp và làm việc với nhiều đoàn nghị sĩ của Quốc hội các nước đến thăm Quốc hội Việt Nam; xây dựng, hoàn thiện Đề án và tổ chức Đoàn đại biểu của Ủy ban Quốc phòng và An ninh đi thăm và làm việc tại Trung Quốc và Mông Cổ. Chủ nhiệm Ủy ban tham gia Đoàn công tác của Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ thăm và làm việc tại Mexico và Canada; tham gia Đoàn công tác của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng tham dự phiên điều trần của IPU tại NewYork – Mỹ, thăm và làm việc với nước Cộng hòa Cuba.
Trong năm 2018, Ủy ban Quốc phòng và An ninh sẽ chủ trì phục vụ quá trình tiếp thu, giải trình các dự án Luật Quốc phòng (sửa đổi), dự án Luật An ninh mạng và dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, để kịp thời hoàn thiện hồ sơ dự án Luật, trình Quốc hội xem xét, thông qua. Phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Luật Cảnh sát biển, dự án Luật Công an xã để nắm tiến độ xây dựng và tổ chức thẩm tra báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và trình Quốc hội theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018. Đối với công tác giám sát, Ủy ban dự kiến sẽ tiến hành giám sát chuyên đề về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm an ninh, an toàn hàng không”; đồng thời, giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh; xem xét báo cáo và cho ý kiến về nhiệm vụ và ngân sách quốc phòng, an ninh, bảo đảm trật tự an toàn giao thông năm 2018.
Thiếu tướng Nguyễn Hải Hưng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội bày tỏ: Năm 2018, Ủy ban Quốc phòng và An ninh sẽ tiếp tục có những đóng góp thiết thực vào sự ổn định và phát triển bền vững đất nước, đảm bảo an ninh quốc gia và bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc Việt Nam./.