Chương I
MỤC ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA CẢI CÁCH RUỘNG ĐẤT
Điều 1.
Mục đích
và ý nghĩa cải cách ruộng đất là:
Thủ tiêu quyền
chiếm hữu ruộng đất của thực dân Pháp và của đế quốc xâm lược khác ở Việt
Nam, xóa bỏ chế độ phong kiến chiếm hữu ruộng đất của giai cấp địa chủ,
Để thực hiện
chế độ sở hữu ruộng đất của nông dân,
Để giải phóng
sức sản xuất ở nông thôn, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp và mở đường cho công
thương nghiệp phát triển,
Để cải thiện
đời sống của nông dân, bồi dưỡng lực lượng của nhân dân, lực lượng của kháng
chiến,
Để đẩy mạnh kháng chiến, hoàn thành giải phóng dân tộc, củng cố chế độ dân
chủ nhân dân, phát triển công cuộc kiến quốc.
Chương II
TỊCH THU, TRƯNG THU, TRƯNG MUA RUỘNG ĐẤT
Mục 1
ĐỐI VỚI RUỘNG ĐẤT VÀ TÀI SẢN CỦA THỰC DÂN PHÁP
VÀ CỦA ĐẾ QUỐC XÂM LƯỢC KHÁC, CỦA ĐỊA CHỦ VIỆT GIAN, PHẢN ĐỘNG, CƯỜNG HÀO
GIAN ÁC
Điều 2.
Tịch thu
toàn bộ ruộng đất và tài sản của thực dân Pháp và của đế quốc xâm lược khác.
Điều 3.
Đối với địa chủ Việt gian, phản động, cường hào gian ác, thì tùy tội nặng
nhẹ mà tịch thu toàn bộ hoặc một phần ruộng đất, trâu bò, nông cụ, lương
thực thừa, nhà cửa thừa và tài sản khác.
Phần không
tịch thu thì trưng thu.
Mục 2
ĐỐI VỚI RUỘNG ĐẤT VÀ TÀI SẢN CỦA NHÂN SĨ DÂN CHỦ,
ĐỊA CHỦ KHÁNG CHIẾN, ĐỊA CHỦ THƯỜNG
Điều 4.
Đối với nhân sĩ dân chủ, địa chủ kháng chiến, địa chủ thường thì:
Trưng mua toàn
bộ ruộng đất hiện có cùng trâu bò và nông cụ.
Không đụng đến
tài sản khác.
Giá trưng mua
ruộng đất là giá sản lượng trung bình hằng năm của ruộng đất trưng mua.
Giá trưng mua
trâu bò, nông cụ là giá thị trường ở địa phương.
Giá trưng mua
được trả bằng một loại công phiếu riêng.
Công phiếu ấy
được trả lãi 1,5 phần trăm mỗi năm.
Sau thời hạn
mười năm sẽ hoàn vốn.
Mục 3
ĐỐI VỚI RUỘNG ĐẤT CỦA ĐỊA CHỦ ĐÃ PHÂN TÁN
Điều 5.
Từ ngày ban hành Sắc lệnh giảm tô (14-7-1949) đến ngày ban hành Sắc lệnh
phát động quần chúng triệt để giảm tô (12-4-1953), việc phân tán ruộng đất
của địa chủ với mục đích trốn tránh Sắc lệnh giảm tô và Sắc lệnh thuế nông
nghiệp, là không chính đáng.
Đối với ruộng
đất của địa chủ đã phân tán trong trường hợp kể trên, thì xử trí như sau:
1) Ruộng đất
đã phân tán vào tay địa chủ thì tịch thu, trưng thu hoặc trưng mua tùy
trường hợp, như đã quy định ở Điều 3 và Điều 4.
Giá trưng mua ruộng đất phân tán nói trên là nguyên giá lúc mua.
Giá mua sau đó
được trả cho địa chủ đã mua ruộng đất phân tán bằng công phiếu.
2) Ruộng đất
đã phân tán vào tay phú nông thì trưng mua theo nguyên giá lúc mua.
Giá trưng mua
sẽ trả dần trong thời hạn không quá 5 năm, bằng tiền hay hiện vật.
3) Ruộng đã
phân tán vào tay trung nông thì coi đó là việc trong nội bộ nông dân lao
động, dùng lối thuyết phục mà dàn xếp một cách thỏa thuận, để trung nông tự
động nhường lại cho nông dân không có ruộng đất hoặc thiếu ruộng đất.
Khi trung nông
nhường lại, thì phải đảm bảo cho họ còn số diện tích không dưới mức bình
quân chiếm hữu hiện nay của trung nông trong xã.
Trung nông
nhường ruộng đất được Chính phủ đền bù bằng tiền hay hiện vật theo nguyên
giá lúc mua.
4) Ruộng đất đã phân tán vào tay bần cố nông thì không đụng đến.
5) Ruộng đất
phân tán vào tay tư sản dân tộc thì trưng mua theo nguyên giá lúc mua.
Giá trưng mua
sẽ trả dần trong thời hạn không quá 5 năm, bằng tiền hay hiện vật.
6) Ruộng đất
đã phân tán vào tay các tầng lớp tiểu tư sản, thì thuyết phục họ tự động
nhường lại cho nông dân không có ruộng đất hoặc thiếu ruộng đất.
Nếu họ không
đủ sống với nghề chính, thì phải để lại cho họ một phần ruộng đất để bù cho
họ đủ sống.
Người nhường
ruộng đất được Chính phủ đền bù bằng tiền hay hiện vật theo nguyên giá lúc
mua.
Điều 6.
Từ ngày
ban hành sắc lệnh phát động quần chúng triệt để giảm tô (12-4-1953), những
việc phân tán ruộng đất trái phép của địa chủ đều không được thừa nhận.
Ruộng đất địa
chủ phân tán trái phép bị tịch thu.
Địa chủ trái
phép phải bồi thường thiệt hại cho người đã nhận ruộng đất phân tán đó.
Điều 7. Nay xóa bỏ
nợ mà nông dân lao động và các tầng lớp nghèo ở nông thôn đã vay của địa
chủ.
Điều 8.
Nay xóa bỏ độc quyền mặt biển và khúc sông.
Mục 4
ĐỐI VỚI RUỘNG ĐẤT CÔNG VÀ NỬA CÔNG NỬA TƯ
VÀ RUỘNG ĐẤT CỦA TÔN GIÁO
Điều 9.
Trưng thu:
- Công điền,
công thổ;
- Ruộng phe,
ruộng giáp, ruộng xóm, ruộng tư văn, tư vũ, lộc điền; ruộng hậu, ruộng họ,
ruộng môn sinh, v.v..
- Ruộng đất
của các đoàn thể.
Điều 10.
Ruộng đất của tôn giáo (Nhà chung, nhà chùa, thánh thất, tu viện, v.v..) thì
trưng thu và trưng mua.
Trường hợp có
mua chính đáng thì trưng mua.
Mục 5
ĐỐI VỚI CÁC LOẠI RUỘNG ĐẤT VÀ TÀI SẢN KHÁC
Ruộng đất và
tài sản của địa chủ kiêm nhà công thương nghiệp và của nhà công thương
nghiệp kiêm địa chủ.
Điều 11.
Để
khuyến khích sản xuất và phát triển kinh tế quốc dân, công thương nghiệp
được bảo hộ.
Không đụng đến
công thương nghiệp của địa chủ.
Không đụng đến
đất đai trực tiếp dùng vào việc kinh doanh công thương nghiệp.
Những ruộng đất khác của địa chủ kiêm nhà công thương nghiệp và của nhà công
thương nghiệp kiêm địa chủ thì trưng mua.
Ruộng đất và
tài sản của những người có ít ruộng phát canh hoặc thuê người làm.
Điều 12.
Những người có ít ruộng đất, nhưng vì tham gia công tác kháng chiến, vì
thiếu sức lao động, vì bận làm nghề khác mà phải phát canh hoặc thuê người
làm, thì không coi là địa chủ.
Không đụng đến
ruộng đất và tài sản của họ.
Ruộng đất và
tài sản của phú nông.
Điều 13.
Kinh tế phú nông được bảo tồn.
Không đụng đến
ruộng đất, trâu bò, nông cụ và tài sản khác của phú nông.
Ruộng đất và
tài sản của trung nông.
Điều 14.
Bảo hộ ruộng đất, trâu bò, nông cụ và tài sản khác của trung nông.
Trung nông
thiếu ruộng đất được chia thêm ruộng đất.
Mục 6
ĐỐI VỚI RUỘNG ĐẤT VẮNG CHỦ VÀ RUỘNG ĐẤT BỎ HOANG
Ruộng đất vắng
chủ.
Điều 15.
Trưng thu ruộng đất của địa chủ không rõ tung tích.
Điều 16.
Đối với ruộng đất của địa chủ vắng mặt vì tham gia công tác kháng chiến và
của địa chủ tản cư ở vùng tự do mà không phải là Việt gian, phản động, cường
hào gian ác, thì trưng mua.
Điều 17.
Đối với ruộng đất ở vùng tự do của địa chủ hiện nay ở vùng tạm bị chiếm, thì
tùy thái độ chính trị của từng người mà tịch thu, trưng thu hoặc trưng mua.
Nếu là Việt
gian, phản động, cường hào gian ác, thì xử trí như đã quy định ở Điều 3.
Nếu không phải
là Việt gian, phản động, cường hào gian ác, thì trưng mua, như đã quy định ở
Điều 4.
Ruộng đất bỏ
hoang.
Điều 18.
Trưng thu ruộng đất của địa chủ bỏ hoang bất cứ vì lý do gì.
Ruộng đất
không phải của địa chủ mà bỏ hoang quá 2 năm không có lý do chính đáng thì
trưng thu.
Mục 7
ĐỐI VỚI RUỘNG ĐẤT VÀ TÀI SẢN CỦA NGOẠI KIỀU
Điều 19.
Về nguyên tắc, ngoại kiều không có quyền chiếm hữu ruộng đất ở Việt Nam.
Ngoại kiều
được phép sử dụng ruộng đất ở Việt Nam.
Ngoại kiều
nông dân từ trước tới nay sống ở nông thôn về nghề cầy cấy, trồng trọt, nếu
làm mọi bổn phận như người Việt Nam thì được quyền sở hữu ruộng đất.
Điều 20.
Đối
với địa chủ ngoại kiều hợp tác với địch hoặc là phản động, cường hào gian
ác, thì tịch thu toàn bộ, hoặc một phần ruộng đất và tài sản, tùy tội nặng
nhẹ.
Phần không
tịch thu thì trưng thu.
Đối với địa
chủ ngoại kiều không hợp tác với địch, không phải là phản động, cường hào
gian ác, thì trưng mua toàn bộ ruộng đất, trâu bò và nông cụ.
Chương III
CÁCH CHIA RUỘNG ĐẤT
Mục 1
RUỘNG ĐẤT, TÀI SẢN CHIA, VÀ RUỘNG ĐẤT, TÀI SẢN KHÔNG CHIA
Điều 21.
Trừ trường hợp quy định ở Điều 22, những thứ tịch thu, trưng thu, trưng mua
đều chia cho nông dân:
1) Ruộng đất,
trâu bò, nông cụ và tài sản khác.
2) Đồi vườn trồng cây ăn quả, trồng chè, trẩu, cọ, sơn, dó, v.v..
Gặp trường hợp
chia mà có hại cho sản xuất thì không chia.
Nếu không
chia, thì do chính quyền quản lý, hoặc chính quyền giao cho chủ cũ quản lý.
Điều 22.
Những thứ không chia:
1) Ruộng đất trồng trọt bằng máy móc; đồn điền trồng cà phê, cao su, hoặc
trồng cây công nghiệp khác; vườn trồng cây ăn quả bằng kỹ thuật tiến bộ; đồn
điền thí nghiệm, bãi phi lao ở bờ biển, v.v..
2) Rừng núi
lớn, hầm mỏ; hồ lớn, sông ngòi, công trình thủy lợi, đê điều; đất ven đường
xe lửa, đường sá, đất thuộc các đô thị, thị trấn, đất dùng vào các công
trình lợi ích chung, v.v..
3) Cảnh vật có
tiếng trong lịch sử, hoặc có giá trị về văn hóa, lâu đài, đền, miếu; sách vở
tài liệu chính trị và văn hóa, v.v. nghĩa địa và lăng tẩm v.v..
Đất đai, nhà
cửa và tài sản kể trên là của Nhà nước và của chung nhân dân, do chính quyền
quản lý.
Điều 23.
Trong khi chia phải để lại ở mỗi xã một số ruộng đất để dùng vào những việc
sau đây: đón thương binh về làng; dự phòng sau này chia cho những người ở xa
về; làm trụ sở cho cơ quan, làm trường học, v.v..
Điều 24.
Ruộng đất do nông dân và các tầng lớp nhân dân lao động khác khai phá từ
Cách mạng tháng Tám thuộc quyền sở hữu của những người đã có công khai phá.
Không được
đụng đến ruộng đất đó.
Mục 2
NGƯỜI ĐƯỢC CHIA
Điều 25.
Những người sau đây được chia:
1) Nông dân
không có ruộng đất hoặc thiếu ruộng đất: bần cố nông và trung nông thiếu
ruộng đất.
Phú nông làm
tá điền thiếu ruộng đất cũng được chia.
2) Đối với
những tầng lớp nghèo ở nông thôn (người làm nghề thủ công, người làm hàng
xay hàng xáo, người buôn thúng bán mẹt, người làm nghề đánh cá, người làm
nghề tự do v.v.), nếu không đủ sống và có sức cầy cấy, thì được chia một
phần để bù thêm cho đủ sống.
3) Những người
sau đây, nếu gia đình họ ở nông thôn và thuộc hạng được chia, thì được chia
một phần ngang với phần chia cho nông dân:
a) Liệt sĩ,
quân nhân cách mạng, thương binh, bệnh binh.
b) Cán bộ
chính quyền đoàn thể; nhân viên phục vụ kháng chiến, công nhân các xí nghiệp
quốc doanh.
4) Công nhân
thất nghiệp và gia đình họ ở nông thôn, nếu không có nghề khác để sống và có
sức cầy cấy, thì được chia.
5) Những người
tản cư về nông thôn, nếu không đủ sống, có sức cầy cấy, yêu cầu được chia,
và nông dân nơi họ tản cư đồng ý, thì cũng được chia.
Họ chỉ được
phép sử dụng mà không có quyền sở hữu ruộng đất được chia.
6) Nhà chung,
nhà chùa, từ đường họ, và các cơ quan tôn giáo khác, được để lại một phần
ruộng đất để dùng vào việc thờ cúng.
Phần ruộng đất
ấy do nhân dân địa phương bình nghị và Uỷ ban Kháng chiến Hành chính tỉnh
xét định.
Trường hợp đặc
biệt quan trọng do cấp trên quyết định.
Những người làm nghề tôn
giáo, nếu không đủ sống, có sức cầy cấy và yêu cầu, thì được chia một phần
ruộng đất ở nơi họ hoạt động, hoặc ở quê quán họ.
7) Nhân sĩ dân chủ, địa
chủ kháng chiến, địa chủ thường, và gia đình của họ, được chia một phần xấp
xỉ với phần chia cho nông dân.
Nhân sĩ dân chủ, địa chủ
kháng chiến được chiếu cố một cách thích đáng.
8) Việt gian, phản động,
cường hào gian ác bị xử phạt trên 5 năm tù thì không được chia; từ 5 năm tù
trở xuống thì được chia.
Gia đình họ vẫn được
chia.
9) Gia đình
ngụy binh ở nông thôn thuộc hạng được chia, thì cũng được chia.
Ngụy binh cũng
được chia một phần ruộng đất. Nhưng khi họ chưa bỏ hàng ngũ ngụy quân trở về
với Tổ quốc, thì ruộng đất ấy do Uỷ ban Kháng chiến hành chính hay Nông hội
xã tạm giữ.
10) Ngoại kiều
và gia đình họ, nếu không có nghề đủ sống, có sức cầy cấy, và yêu cầu, thì
được chia một phần ruộng đất.
Mục 3
NGUYÊN TẮC CHIA
Điều 26.
Nguyên tắc chia là:
- Thiếu nhiều chia nhiều, thiếu ít chia ít, không thiếu không chia;
- Chia trên cơ
sở nguyên canh, rút nhiều bù ít, rút tốt bù xấu, rút gần bù xa;
- Chia theo
nhân khẩu chứ không theo sức lao động;
- Lấy số diện
tích bình quân và số sản lượng bình quân ở địa phương làm tiêu chuẩn để
chia;
- Chia theo
đơn vị xã; song nếu xã ít người nhiều ruộng, thì có thể san sẻ một phần cho
xã khác ít ruộng nhiều người, sau khi đã chia đủ cho nông dân trong xã.
Điều 27.
Trong khi chia
ruộng đất, phải chiếu cố đến quyền lợi của tá điền trung nông.
Khi rút phần ruộng đất mà tá điền trung nông đang cấy cày, thì phải để lại
cho họ một phần; phần ruộng đất để lại cộng với số ruộng đất tư của họ phải
nhiều hơn số bình quân được chia một ít và không quá số bình quân chiếm hữu
của mỗi nhân khẩu trong xã.
Điều 28.
Liệt sĩ, quân nhân cách mạng, thương binh, bệnh binh được ưu đãi trong khi
chia.
Gia đình của
họ được chiếu cố.
Điều 29. Đối với những nhà nông dân nghèo chỉ có một hai người mà có sức lao động,
nếu xã có đủ ruộng đất thì có thể chia cho họ nhiều hơn phần của những người
khác.
Điều 30.
Để khuyến khích tăng gia sản xuất, ruộng đất vỡ hoang chưa quá 3 năm của
nông dân không tính vào số ruộng đất của họ trong khi chia.
Mục 4
QUYỀN CỦA NGƯỜI ĐƯỢC CHIA
Điều 31.
Người được chia ruộng đất có quyền sở hữu đất đó, và không phải trả cho địa
chủ hay chính quyền bất cứ một khoản nào.
Chính quyền
cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu ấy cho người được chia. Mọi khế ước cũ đều
hủy bỏ.
Người được
chia có quyền chia gia tài, cầm bán, cho v.v. ruộng đất được chia.
Chương IV
CƠ QUAN CHẤP HÀNH VÀ PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN
CẢI CÁCH RUỘNG ĐẤT
Điều 32.
Trong thời gian cải cách ruộng đất, sẽ lập Uỷ ban Cải cách ruộng đất ở Trung
ương, khu và tỉnh.
Dưới sự lãnh
đạo của chính quyền, Uỷ ban Cải cách ruộng đất có nhiệm vụ thi hành Luật cải
cách ruộng đất, và lãnh đạo cụ thể cuộc phát động quần chúng thực hiện cải
cách ruộng đất.
Điều 33.
Ở
cấp xã, hội nghị đại biểu nông dân toàn xã, ban chấp hành Nông hội xã là
những cơ quan hợp pháp chấp hành Luật cải cách ruộng đất.
Điều 34.
Khi
phân định thành phần giai cấp, phải theo đúng điều lệ phân định thành phần
giai cấp ở nông thôn do Chính phủ quy định.
Thành phần
giai cấp do hội nghị đại biểu nông dân bình nghị và quyết định. Người đương
sự phải được dự hội nghị để tham gia bàn định.
Quyết định của
xã về thành phần giai cấp phải do Uỷ ban kháng chiến hành chính tỉnh duyệt
y, hoặc do cơ quan được Uỷ ban Kháng chiến hành chính tỉnh ủy quyền, duyệt
y.
Gặp trường hợp
tranh chấp, thì phải đưa ra Tòa án nhân dân đặc biệt xét định.
Điều 35.
Nghiêm cấm mọi hành động chống lại hoặc phá hoại phong trào phát động quần
chúng cải cách ruộng đất.
Từ lúc ban
hành Luật cải cách ruộng đất đến lúc tuyên bố kết thúc cuộc cải cách ruộng
đất, tuyệt đối cấm địa chủ chuyển dịch ruộng đất, trâu bò, nông cụ bằng bất
cứ hình thức nào.
Kẻ phạm pháp
do Tòa án nhân dân đặc biệt xét xử.
Điều 36.
Ở những nơi phát động quần chúng thực hiện cải cách ruộng đất, sẽ lập tòa án
nhân dân đặc biệt.
Tòa án nhân
dân đặc biệt có nhiệm vụ:
1) Xét xử Việt
gian, phản động, cường hào gian ác và những kẻ chống lại hoặc phá hoại cải
cách ruộng đất;
2) Xét xử
những vụ tranh chấp về ruộng đất và tài sản có liên quan đến cải cách ruộng
đất;
3) Xét xử những vụ tranh chấp về phân định thành phần giai cấp.
Đối với kẻ
phạm pháp thì xét xử theo pháp luật.
Nghiêm cấm bắt
bớ và giết chóc trái phép, đánh đập, tra tấn hoặc dùng mọi thứ nhục hình
khác.
Điều lệ tổ chức Tòa án nhân dân đặc biệt do Chính phủ quy định.
Chương V
ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH
Điều 37.
Luật cải cách ruộng đất này định cho toàn quốc.
Vùng tự do có
đủ điều kiện thì thi hành trước. Các vùng khác chưa đủ điều kiện thì thi
hành sau.
Chính phủ sẽ
định trong vùng tự do, nơi nào thi hành trước, nơi nào thi hành sau.
Đối với những
vùng dân tộc thiểu số, tùy theo tình hình, Chính phủ sẽ có quy định riêng.
Điều 38.
Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ban bố Luật cải cách ruộng đất.
Chính phủ quy
định chi tiết và chịu trách nhiệm thi hành Luật cải cách ruộng đất này.