MỘT SỐ CHÍNH SÁCH, MỤC TIÊU CHƯA ĐẠT ĐƯỢC NHƯ KỲ VỌNG, MỤC TIÊU ĐỀ RA TRONG NGHỊ QUYẾT

Quang cảnh buổi làm việc

Báo cáo của các bộ, ngành cho biết, căn cứ Nghị quyết 43/2022/QH15, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, quy định 05 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, phương án huy động và bố trí nguồn lực thực hiện từng nhiệm vụ, đồng thời đã xác định nhiệm vụ thực hiện theo lộ trình, thời hạn cụ thể.

Chính phủ, các bộ, cơ quan, địa phương đã nỗ lực, quyết tâm, triển khai quyết liệt các nhiệm vụ được giao, thực hiện và hoàn thành khối lượng lớn công việc, cơ bản đáp ứng yêu cầu và tiến độ đề ra, đã ban hành đầy đủ văn bản theo thẩm quyền để cụ thể hóa các chính sách theo yêu cầu tại Nghị quyết. “Đây là nỗ lực rất lớn khi nhiều chính sách có nội dung mới, chưa từng có tiền lệ và chưa từng được triển khai trước đây nhưng đã được nghiên cứu, xây dựng theo trình tự, thủ tục của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, được đánh giá tác động trước khi ban hành. Các chính sách mang tính nhân văn, hướng đến việc hỗ trợ phục hồi nền kinh tế và chia sẻ khó khăn của người dân và doanh nghiệp, đã phát huy hiệu quả, được người dân, doanh nghiệp, cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Đánh giá kết quả cụ thể trong thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 quy định, theo các báo cáo nêu trên, các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra tại Nghị quyết đã đạt được kết quả tích cực. Kinh tế nước ta đã phục hồi và phát triển, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn… Tăng trưởng GDP năm 2022 đạt 8,02%, là mức cao nhất trong giai đoạn 2011-2022. Tăng trưởng GDP trong năm 2023 là 5,05%, mặc dù thấp hơn mục tiêu đề ra, nhưng là mức khá cao so với các quốc gia trên thế giới và trong khu vực, phục hồi tích cực hơn qua từng quý và đồng đều, tăng trên cả 3 khu vực của nền kinh tế.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương

Về tiết giảm chi phí, hỗ trợ dòng tiền tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế và người dân, theo các báo cáo, tổng số tiền miễn, giảm thuế, phí, lệ phí thực hiện theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết số 11/2022/NQ-CP của Chính phủ đạt 95% số dự kiến khi xây dựng Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội. Số tiền thực hiện gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp, tiêu thụ đặc biệt cũng đạt mức cao.

Về việc thực hiện chính sách đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã quyết tâm, nỗ lực hoàn thiện thủ tục đầu tư cần thiết các dự án sử dụng nguồn vốn Chương trình trong thời gian ngắn, bao gồm cả các dự án quan trọng quốc gia, dự án quy mô lớn, yêu cầu phức tạp, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, địa phương, nỗ lực triển khai để giải ngân kế hoạch vốn của Chương trình. Do vậy, tổng vốn đầu tư của Chương trình đã giải ngân ước đến 31/1/2024 bằng 66,4% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Tại các báo cáo cũng nêu rõ một số tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong quá trình triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết số 11/2022/NQ-CP của Chính phủ. Trong đó, công tác giải ngân kế hoạch vốn của Chương trình còn chậm, chưa đạt yêu cầu đề ra. Nghị quyết số 110/2023/QH15 về Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước bố trí cho các dự án thuộc Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội đến hết năm 2024, nhưng đến nay một số dự án vẫn chưa hoàn thành việc phê duyệt đầu tư làm căn cứ để giao vốn trong năm 2024.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng

Trong triển khai chính sách hỗ trợ 2% lãi suất cho vay qua các ngân hàng thương mại có tình trạng khách hàng đủ điều kiện từ chối nhận hỗ trợ lãi suất do tâm lý e ngại thanh tra, kiểm tra, cân nhắc giữa lợi ích từ chính mức hỗ trợ lãi suất và chi phí phải bỏ ra khi nhận hỗ trợ (theo dõi hồ sơ, chứng từ, tuân thủ các thủ tục hậu kiểm).

Các chính sách hỗ trợ cho đơn vị, người lao động của ngành y tế đều theo chính sách chung, chưa quan tâm đến đặc thù của ngành, trong khi quy trình, thủ tục, hồ sơ không được quy định trong các chính sách, văn bản hướng dẫn của Chính phủ nên mất nhiều thời gian hoàn thiện hồ sơ, thủ tục. Thực hiện chính sách an sinh xã hội, lao động, việc làm đạt nhiều kết quả tích cực, với tiến độ giải ngân tốt, nhưng có một số địa phương rà soát đối tượng chưa sát thực tế, giải quyết hồ sơ trong thời gian đầu còn chậm....

Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận

Phát biểu tại cuộc làm việc, các ý kiến đại biểu nhận định, các bộ, ngành đã khẩn trương, nghiêm túc triển khai thực hiện Nghị quyết; nhiều chính sách đã phát huy hiệu quả tích cực như: Các chỉ tiêu ngân sách, nợ công tích cực, an toàn; lạm phát, tỷ giá cơ bản ổn định; các chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp; chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế; giảm lãi suất qua ngân hàng chính sách xã hội đã hỗ trợ tốt cho đời sống nhân dân và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, các ý kiến thành viên Đoàn giám sát cũng cho rằng, một số chính sách chưa đạt được như kỳ vọng, mục tiêu đề ra khi ban hành Nghị quyết như: việc hỗ trợ lãi suất 2% qua ngân hàng thương mại kết quả rất thấp; hạ lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng chưa được như kỳ vọng; mục tiêu tăng trưởng tuy ở mức cao so với các nước trong khu vực và thế giới nhưng cần phải rất nỗ lực mới có thể đạt được mục tiêu đề ra trong kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025; việc triển khai thực hiện các dự án sử dụng vốn của Chương trình còn chậm trễ, không giải ngân hết vốn theo thời hạn đề ra tại Nghị quyết 43, Quốc hội phải gia hạn thời gian thực hiện đến 31/12/2024; việc hỗ trợ trực tiếp cho người dân, người lao động có khó khăn, vướng mắc; một số chính sách tín dụng ưu đãi chưa đạt như kỳ vọng.

Các đại biểu là thành viên Đoàn giám sát tham dự buổi làm việc

Theo các đại  biểu, đây là những vấn đề cần tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm trong việc ban hành và triển khai các chính sách nhất là các chính sách ban hành trong tình hình đặc biệt để xử lý tình huống đặc biệt, cấp bách.

Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị các bộ/ngành cần bổ sung, đánh giá kỹ lưỡng hơn về việc thực hiện cơ chế đặc thù của các dự án đầu tư sử dụng vốn chương trình và các dự án quan trọng quốc gia: về phân cấp cho địa phương; về thực hiện chỉ định thầu; về khai thác mỏ vật liệu.... hiện nay việc triển khai các cơ chế này có nơi, có địa phương còn khó khăn, vướng mắc./.