Tháo gỡ điểm nghẽn, khó khăn trong quản lý hóa chất gắn với thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW

14/03/2025

Tại Hội thảo góp ý đối với dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) diễn ra sáng 14/3, nhiều ĐBQH, doanh nghiệp, hiệp hội cho rằng, cần chú trọng tháo gỡ điểm nghẽn, khó khăn trong quản lý hóa chất gắn với thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đề xuất phân định rõ các loại hóa chất nguy hiểm, độc hại

Phiên họp thẩm tra sơ bộ dự án Luật Hóa chất (sửa đổi)

Sáng 14/3, tại Trụ sở Văn phòng Quốc hội, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo góp ý đối với dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi). Phó Chủ nhiệm Ủy ban ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi dự và phát biểu tại Hội thảo.

Toàn cảnh Hội thảo

Tham dự Hội thảo có các Ủy viên là đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường; ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế, Liên đoàn VCCI; đại diện Bộ Công thương cùng các doanh nghiệp, hiệp hội...

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, các ĐBQH đã thảo luận tại Tổ và Hội trường về dự án Luật Hóa chất (sửa đổi) và đã có 69 lượt ý kiến ĐBQH phát biểu (trong đó có 54 lượt ý kiến phát biểu tại Tổ, 12 lượt ý kiến ĐBQH phát biểu tại Hội trường và 03 ĐBQH gửi ý kiến bằng văn bản).

Nhiều ý kiến đánh giá cao hồ sơ dự án Luật Hóa chất (sửa đổi), nhất trí với nhiều nội dung được thể hiện trong Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường. Báo cáo thẩm tra đã thể hiện những quan điểm rõ ràng, thẳng thắn, đưa ra được nhiều vấn đề để Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự án Luật. Dự án Luật đã đáp ứng với yêu cầu của Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Các ĐBQH và khách mời tham dự Hội thảo

Về sự cần thiết ban hành Luật, nhiều ý kiến của ĐBQH thống nhất về sự cần thiết ban hành Luật Hóa chất (sửa đổi) với các lý do đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng; khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Hóa chất hiện hành, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, cũng như đáp ứng nhu cầu hội nhập sâu rộng của đất nước.

Trong khuôn khổ Hội thảo, các đại biểu, doanh nghiệp, chuyên gia tập trung đóng góp ý kiến vào các nội dung như: khoảng cách an toàn đối với địa điểm xây dựng công trình có hoạt động hóa chất; quản lý hóa chất độc hại; phân loại hóa chất; công nghiệp hóa chất...

Bà Nguyễn Thị Mai - Phó Trưởng Ban Kỹ thuật, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam

Làm rõ quy định về khoảng cách an toàn đối với địa điểm xây dựng công trình có hoạt động hóa chất

Đề cập về khoảng cách an toàn đối với địa điểm xây dựng công trình có hoạt động hóa chất, bà Nguyễn Thị Mai – Phó Trưởng Ban Kỹ thuật, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét, bổ sung để làm rõ quy định khoảng cách an toàn đối với địa điểm xây dựng công trình có hoạt động hóa chất của các dự án hóa chất mới và các dự án hóa chất đang hoạt động. Dẫn chứng từ thực tiễn, bà Nguyễn Thị Mai phân tích theo quá trình phát triển và đô thị hoá, xung quanh nhiều nhà máy, dân cư đã ở gần sát đến tường bao doanh nghiệp và hiện có trường hợp đã được cấp chính quyền cấp Giấy chứng nhận sử dụng đất để định cư (do trước đây trong thời gian dài không có quy định về cách an toàn).​

Với quy định về khoảng cách an toàn như nêu tại dự thảo lần thứ 7 Luật Hóa chất (sửa đổi), nhiều nhà máy đang hoạt động có nguy cơ vi phạm khoảng cách an toàn. Phân tích rõ hơn bà Nguyễn Thị Mai nêu ví dụ. Từ việc vi phạm do chủ thể khác gây ra, dưới sức ép của dư luận xã hội, của dân cư, nhà máy sản xuất hóa chất phải di dời. Việc xây dựng một dự án sản xuất hoá chất cần qua nhiều bước xem xét thẩm định của cơ quan chức năng, nguồn vốn đầu tư rất lớn và thời gian dài bởi vậy, việc di dời nhà máy sản xuất sẽ gây thiệt hại cho doanh nghiệp, cho Nhà nước và xã hội.

Với thực tế nêu trên, bà Nguyễn Thị Mai đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xem xét, bổ sung quy định cụ thể về khoảng cách an toàn đối với dự án mới và dự án đang hoạt động để thuận lợi cho doanh nghiệp và địa phương khi triển khai thực hiện. Đối với dự án đang hoạt động được xây dựng trước khu dân cư cần có quy định cụ thể để chính quyền có chính sách di dời người dân đến vùng an toàn, trả lại hành lang an toàn.

Bà Đào Thị Thu Huyền – Phó Giám đốc Đối ngoại, Công ty TNHH Canon Việt Nam

Đóng góp ý kiến về việc quản lý hóa chất, bà Đào Thị Thu Huyền – Phó Giám đốc Đối ngoại, Công ty TNHH Canon Việt Nam cho rằng, hiện nay, tất các quy định chỉ yêu cầu phải kiểm soát hóa chất có điều kiện và hóa chất cần kiểm soát đặc biệt. Đồng thời, các quốc gia trên thế giới cũng chỉ quản lý các hóa chất cần kiểm soát hoặc hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, hóa chất độc hại. Việc phải kiểm soát cả các hóa chất không thuộc 2 loại hóa chất trên là không có căn cứ và không đúng với nguyên tắc, thông lệ quốc tế.

Theo bà Đào Thị Thu Huyền, hiện nay ở một số quốc gia, chỉ hóa chất nằm trong danh mục hóa chất cần kiểm soát và hóa chất cần kiểm soát đặc biệt thì khi nhập khẩu mới phải khai báo. Ngoài ra, các quy định của Việt Nam đã quy định rất chặt chẽ việc quản lý hóa chất theo từng công đoạn như vận chuyển, lưu trữ, sử dụng và xử lý.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi phát biểu tại Hội thảo

Tháo gỡ điểm nghẽn, khó khăn trong quản lý hóa chất

Liên quan đến việc quản lý hóa chất, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi nêu quan điểm: Cơ quan chủ trì soạn thảo dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) cần quan tâm tháo gỡ điểm nghẽn, khó khăn trong quản lý hóa chất khi áp dụng trong tình hình mới hiện nay. Theo đó, cần tiếp tục thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong quản lý hóa chất, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm các loại hóa chất; phòng tránh sự cố hóa chất, ảnh hưởng của hóa chất đến môi trường... Bên cạnh đó là gắn với giảm thủ tục hành chính; phân cấp phân quyền trong quản lý hóa chất phải tính đến trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Phát biểu kết luận Hội thảo, Ủy viên là đại biểu Quốc hội chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Văn An ghi nhận và đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các đại biểu về các nội dung liên quan đến dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi). Về cơ bản, các đại biểu đánh giá cao về dự thảo mới nhất của Luật. Bên cạnh đó, cũng cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện thêm các quy định như nội dung về thuật ngữ, ưu đãi đầu tư, thuế đối với lĩnh vực, quản lý, sử dụng hóa chất, đăng ký hóa chất, đánh giá rủi ro, kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất, hóa học xanh, khoảng cách an toàn, quy định chuyển tiếp...; trong đó có nhiều ý kiến như đại biểu là đại diện các hiệp hội, doanh nghiệp góp ý để vừa giảm thủ tục hành chính, bảo đảm quyền lợi của doanh nghiệp, vừa bảo đảm an toàn hóa chất, bảo vệ môi trường, sức khỏe người dân.

Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Văn An phát biểu kết luận Hội thảo 

Các ý kiến góp ý đều rất tâm huyết, đã được Ban Tổ chức ghi chép đầy đủ và Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường sẽ chỉ đạo việc nghiên cứu, tổng hợp để tiếp tục thực hiện việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi). Nhiều nội dung sẽ được Ủy ban và Bộ Công thương phối hợp với các cơ quan khác để rà soát, đề xuất những nội dung liên quan trong dự thảo Luật. Đối với những vướng mắc liên quan đến nghị định, thông tư, đề nghị Cục Hóa chất tổng hợp, báo cáo lãnh đạo Bộ Công Thương xử lý theo thẩm quyền hoặc trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung hoặc đề nghị các Bộ khác sửa đổi các văn bản liên quan để bảo đảm hiệu quả của các quy định trong pháp luật về hóa chất.

Đối với những vấn đề còn có ý kiến khác nhau như việc lồng ghép kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất, đề nghị các hiệp hội, doanh nghiệp tiếp tục nghiên cứu, có những đề xuất cụ thể, khả thi gửi về VCCI, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường. Đây là vấn đề cần có những quy định mang tính phổ quát, bảo đảm phù hợp thực tế áp dụng của doanh nghiệp. 

Một số hình ảnh tại Hội thảo:

Toàn cảnh Hội thảo

Ủy viên là ĐBQH chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Văn An và ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế, Liên đoàn VCCI chủ trì Hội thảo

Các đại biểu tham dự Hội thảo

Ông Phạm Huy Nam Sơn - Phó Cục trưởng Cục Hóa chất, Bộ Công thương phát biểu

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế, Liên đoàn VCCI

Ông Phùng Hà - Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam 

Ông Trần Trung Kiên- Giám đốc Công ty Fsi Việt Nam 

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi phát biểu

Ủy viên là ĐBQH chuyên trách tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Văn An phát biểu kết luận Hội thảo.

Bích Lan - Phạm Thắng

Các bài viết khác