Tờ trình của Kiểm toán Nhà nước đề xuất cho phép Kiểm toán Nhà nước thành lập thêm một Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành về kiểm toán hoạt động, đồng thời giao bổ sung cho Kiểm toán Nhà nước 90 biên chế vào năm 2014, 30 biên chế vào năm 2015.
Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Hữu Vạn đánh giá việc thành lập một Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành (gọi tắt là Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành VIII) chuyên về kiểm toán hoạt động là nhu cầu cần thiết và khách quan, phù hợp với Chiến lược phát triển Kiểm toán Nhà nước.
Qua đó đảm bảo thực hiện tốt chức năng kiểm toán hoạt động đã được xác lập trong Luật Kiểm toán Nhà nước và mục tiêu Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030; khắc phục hạn chế trong tổ chức kiểm toán hoạt động thời gian qua do Kiểm toán chuyên ngành và Kiểm toán Nhà nước khu vực không đủ năng lực để thực hiện kiểm toán độc lập, phù hợp với thông lệ quốc tế và tạo điều kiện thực hiện các cuộc kiểm toán hoạt động độc lập, chuyên sâu, nâng cao chất lượng kiểm toán hoạt động...
Về việc sửa đổi, bổ sung nguồn kinh phí để thực hiện chế độ ưu tiên đối với Kiểm toán Nhà nước, Tổng Kiểm toán Nguyễn Hữu Vạn nêu rõ để khuyến khích, động viên cán bộ, công chức và người lao động của Kiểm toán Nhà nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1003 và sau đó là Nghị quyết số 794 sửa đổi, bổ sung chế độ ưu tiên đối với cán bộ, công chức và người lao động của Kiểm toán Nhà nước.
Theo đó, Kiểm toán Nhà nước được trích 2% số tiền do Kiểm toán Nhà nước phát hiện và kiến nghị. Tuy nhiên theo ông Vạn thì nguồn kinh phí 2% của Kiểm toán Nhà nước có xu hướng giảm, không đủ để thực hiện chế độ ưu tiên đối với cán bộ, công chức và người lao động của Kiểm toán Nhà nước theo Nghị quyết 794 do một số lý do trong đó có việc hoạt động của Kiểm toán Nhà nước đã có tác động tích cực trong việc quản lý, sử dụng tiền, tài sản nhà nước; nền tài chính càng lành mạnh thì nguồn kinh phí 2% của Kiểm toán Nhà nước ngày càng giảm xuống...
Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Hữu Vạn cũng đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc bố trí vốn đầu tư cho các dự án trụ sở làm việc của kiểm toán nhà nước.
Qua thảo luận nhiều ý kiến tán thành với việc thành lập Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành VIII chuyên về kiểm toán hoạt động nhằm triển khai thực hiện một trong những chức năng cơ bản, quan trọng của Kiểm toán Nhà nước đã được quy định tại Điều 14 của Luật Kiểm toán Nhà nước.
Theo đó, chức năng của Kiểm toán Nhà nước gồm có "chức năng kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động đối với cơ quan, tổ chức quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước."
Các ý kiến cho rằng việc thành lập một đơn vị độc lập chuyên về kiểm toán hoạt động làm đầu mối theo dõi, giúp Tổng Kiểm toán Nhà nước thống nhất trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ và chỉ đạo điều hành là cần thiết nhằm bảo đảm để Kiểm toán Nhà nước thực hiện có hiệu quả và đầy đủ chức năng của kiểm toán.
Tuy nhiên cũng có nhiều ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn băn khoăn về đề xuất này của Kiểm toán Nhà nước và cho rằng cần có sự rà soát, làm rõ về chức năng nhiệm vụ của kiểm toán toán hoạt động để phân định rõ, tránh trùng lặp với nhiệm vụ, quyền hạn của các đơn vị khác, bảo đảm các hoạt động kiểm toán được tiến hành đồng bộ, hiệu quả, tránh tình trạng cắt khúc trong quy trình kiểm toán...
Tại phiên thảo luận, đa số ý kiến của thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với đề nghị sửa đổi, bổ sung chế độ ưu tiên đối với cán bộ, công chức và người lao động của Kiểm toán Nhà nước.
Theo đó, các ý kiến nghiêng về phương án điều chỉnh mức trích từ 2% lên khoảng 4 đến 5% số tiền do Kiểm toán Nhà nước phát hiện và kiến nghị thông qua hoạt động kiểm toán để tiếp tục thực hiện chế độ ưu tiên hiện nay đối với Kiểm toán Nhà nước.
Nhiều ý kiến cũng tán thành với Tờ trình của Kiểm toán Nhà nước về việc bố trí vốn đầu tư giai đoạn 2013-2015 cho các dự án trụ sở làm việc của Kiểm toán Nhà nước.
Tuy nhiên các ý kiến cho rằng trong bối cảnh ngân sách nhà nước hạn hẹp, thu ngân sách nhà nước gặp nhiều khó khăn, nhiều nhiệm vụ chi cấp thiết, bức xúc cần được thực hiện nên Kiểm toán Nhà nước cần có trọng tâm và lộ trình phù hợp với nguồn lực thực tế; chỉ tập trung đầu tư cho các dự án đang thi công dở dang, các dự án thực sự cấp bách, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành và đưa vào sử dụng, tránh đầu tư dàn trải, lãng phí; rà soát về quy mô, tiến độ thực hiện, tính toán nguồn lực cho hợp lý, bảo đảm phù hợp với tinh thần Chỉ thị số 1792/CT-TTg ngày 15/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ./.