Trưởng Ban soạn thảo Trần Thị Quốc Khánh trình bày Tờ trình
Trình bày Tờ trình dự án Luật, Trưởng Ban soạn thảo Trần Thị Quốc Khánh cho biết, những năm qua, Nhà nước ta đã xây dựng, ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt là Hiến pháp 2013 và các luật sau đó đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng và cần thiết để thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội; bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, góp phần bảo đảm quốc phòng- an ninh, hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, việc ban hành, thực hiện hành chính công nói chung, thủ tục hành chính, cung ứng dịch vụ công nói riêng, việc phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức khi thực hiện thủ tục hành chính và dịch vụ công vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, vướng mắc. Do đó, việc xây dựng, ban hành Luật Hành chính công tập trung điều chỉnh về thủ tục hành chính và dịch vụ công nhằm khác phục những bất cập trên đây có ý nghĩa rất quan trọng, cần thiết tạo cơ sở pháp lý thống nhất trong triển khai thực hiện. Về những nội dung chính của dự thảo luật, Trưởng Ban soạn thảo nêu rõ, dự thảo Luật Hành chính công gồm có 5 chương với 45 điều, bao gồm các nội dung cơ bản như sau:
Chương I, Những quy định chung: quy định về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, giải thích từ ngữ, nguyên tắc chung của hành chính công, những hành vi bị nghiêm cấm.
Chương II, Thủ tục hành chính: đề cập đến các nguyên tắc quy định thủ tục hành chính; nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính, nội dung thủ tục hành chính; công khai thủ tục hành chính; kiểm soát thủ tục hành chính; đánh giá giải quyết thủ tục hành chính, trách nhiệm của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính; ban hành quyết định hành chính giải quyết thủ tục hành chính, cung ứng dịch vụ công; quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân yêu cầu giải quyết thủ tục hành chính; trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để xảy ra sai sót trong việc giải quyết thủ tục hành chính; Phương thức nộp phí, lệ phí giải quyết thủ tục hành chính.
Chương III, Quản lý nhà nước về dịch vụ công và cung ứng dịch vụ công : quy định về chính sách của Nhà nước về dịch vụ công; quản lý nhà nước về dịch vụ công nói chung và nhiệm vụ quản lý dịch vụ hành chính công, nhiệm vụ quản lý dịch vụ sự nghiệp công, nhiệm vụ quản lý dịch vụ công ích; yêu cầu cung ứng dịch vụ hành chính công; cách thức cung ứng dịch vụ hành chính công; thẩm quyền cung ứng dịch vụ hành chính công; các mô hình tổ chức cung ứng dịch vụ hành chính công; quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân cung ứng dịch vụ hành chính công; yêu cầu cung ứng dịch vụ sự nghiệp công; cách thức cung ứng dịch vụ sự nghiệp công…
Chương IV, Trách nhiệm, mối quan hệ của cơ quan, tổ chức, cá nhân và xử lý vi phạm trong hành chính công: quy định trách nhiệm, mối quan hệ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi thực hiện thủ tục hành chính và dịch vụ công; trách nhiệm, mối quan hệ của cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức, cá nhân; trách nhiệm, mối quan hệ của cơ quan hành chính nhà nước với doanh nghiệp; trách nhiệm của Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân các cấp; xử lý vi phạm, bồi thường trong hoạt động hành chính công.
Chương V, Điều khoản thi hành: quy định điều khoản chuyển tiếp; hiệu lực thi hành và trách nhiệm của Chính phủ quy định chi tiết những vấn đề được giao trong Luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật trình bày báo cáo Thẩm tra
Thẩm tra Tờ trình dự án, Thường trực Uỷ ban Pháp luật đánh giá, thời gian qua, Ban soạn thảo dự án Luật đã hoạt động rất tích cực, nỗ lực tiến hành nhiều công việc cần thiết để chuẩn bị hồ sơ dự án theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và đã hoàn thành được khối lượng lớn công việc. Ban soạn thảo đã rất cầu thị, nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và Thường trực Uỷ ban Pháp luật, ý kiến tham gia của Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức hữu quan; tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, đoàn khảo sát để có thêm tư liệu phục vụ chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ dự án. Phạm vi điều chỉnh của dự án Luật đã được thu hẹp từ 06 nội dung xuống còn 03 nội dung, bao gồm: thủ tục hành chính; dịch vụ công; mối quan hệ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thực hiện thủ tục hành chính và dịch vụ công.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng nêu rõ, nội dung của dự án Luật có sự nâng cấp một số quy định hiện hành trong các văn bản dưới luật, đồng thời có thêm những quy định mới. Các tài liệu trong hồ sơ dự án Luật đã được Ban soạn thảo chuẩn bị khá đầy đủ, đã có ý kiến Chính phủ theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Thường trực Uỷ ban Pháp luật đánh giá cao tâm huyết, nỗ lực, cố gắng, quyết tâm của đại biểu Quốc hội - Trưởng Ban soạn thảo, các thành viên. Bên cạnh đó, một số ý kiến trong Thường trực Uỷ ban Pháp luật đánh giá, với hồ sơ dự án Luật Hành chính công được chuẩn bị như hiện nay và để bảo đảm tính tương thích với hệ thống pháp luật hiện hành thì chỉ nên xây dựng dự án Luật này theo hướng quy định về cách thức xây dựng, ban hành, thực hiện, kiểm soát, đánh giá thủ tục hành chính, bao gồm cả dịch vụ hành chính công như là một công đoạn trong thực hiện thủ tục hành chính.
Theo Thường trực Uỷ ban Pháp luật, thủ tục hành chính và dịch vụ công là hai nội dung lớn, là vấn đề trọng tâm của nền hành chính, có phạm vi tác động rộng, liên quan đến hầu hết các văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống pháp luật; đồng thời cũng liên quan trực tiếp đến hoạt động của hầu hết các cơ quan hành chính nhà nước. Do vậy, tuy Ban soạn thảo đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong xây dựng dự án Luật và đã đạt được những kết quả nhất định song việc chuẩn bị hồ sơ dự án Luật vẫn còn nhiều hạn chế cần phải được rà soát, bổ sung, hoàn thiện như đã được phân tích cụ thể ở các phần trên thì mới bảo đảm đủ điều kiện để trình Quốc hội theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận tại phiên họp
Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự tâm huyết, nỗ lực của Ban soạn thảo dự án Luật và cá nhân Trưởng Ban soạn thảo Trần Thị Quốc Khánh; Ban soạn thảo đã rất cầu thị, nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và Thường trực Uỷ ban Pháp luật, ý kiến tham gia của Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức hữu quan; tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, đoàn khảo sát để có thêm tư liệu phục vụ chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ dự án.
Tuy nhiên đa số các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, Báo cáo tổng kết, đánh giá thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến nội dung dự án Luật chưa toàn diện các nội dung liên quan đến phạm vi điều chỉnh của dự án Luật; nhiều quy định trong dự thảo Luật không bảo đảm tính khả thi, còn chung chung, mang tính nguyên tắc, chủ trương, định hướng, không thể áp dụng trực tiếp ngay được; tính quy phạm, tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật Việt Nam chưa bảo đảm; một số quy định trong dự thảo Luật còn thiếu thống nhất với nhau; dự thảo Luật cũng chưa dự liệu được những vấn đề có thể xảy ra trong quá trình áp dụng. Do đó, Dự án Luật chưa đáp ứng được yêu cầu về mặt nội dung để trình ra Quốc hội cho ý kiến, thảo luận.
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu rõ, trên cơ sở ý kiến thảo luận của các thành viên tại Phiên họp thứ 27, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cho dừng Dự án Luật Hành chính công. Ủy ban Pháp luật vẫn tiếp tục có Báo cáo thẩm tra để báo cáo với Quốc hội trên tinh thần xin rút dự án Luật này ra khỏi chương trình.