Góc nhìn: Sửa đổi, bổ sung luật đấu giá tài sản sẽ tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về bán đấu giá tài sản thi hành án dân sự
Hiện nay, Bộ Tư pháp đang xây dựng Dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) và lấy ý kiến của các đối tượng chịu tác động. Dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định về thời hạn chuyển giao quyết định xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh; chuyển giao quyền, nghĩa vụ thi hành án; xử lý tài sản trên đất và quyền thuê đất trả tiền hàng năm; thi hành án có yếu tố nước ngoài, phán quyết của trọng tài thương mại… Dự kiến, các văn bản sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp, tổ chức liên quan đến công tác thi hành án dân sự.
Toàn cảnh Hội thảo góp ý dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi)
Để tiếp tục góp ý hoàn thiện dự thảo, bảo đảm tính hợp lý, khả thi của quy định, bảo đảm quyền và lợi ích của doanh nghiệp, sáng 18/12, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Tổng cục Thi hành án dân sự – Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo góp ý dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi).
Số lượng các vụ việc tranh chấp về kinh tế, dân sự có xu hướng ngày càng tăng
Đề cập về nội dung cơ bản của Luật dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), ông Đặng Văn Huy- Tổng cục Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp) cho biết: Luật Thi hành án dân sự (THADS) năm 2008 được Quốc hội ban hành, đánh dấu bước chuyển biến quan trọng, từng bước tạo hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi, nâng cao hiệu quả công tác THADS với kết quả năm sau cao hơn năm trước, ngày càng bền vững. Tuy nhiên, bên cạnh thuận lợi, kết quả tích cực đạt được, công tác THADS đang đứng trước thời cơ, khó khăn, thách thức như:
Thứ nhất: Số lượng các vụ việc tranh chấp về kinh tế, dân sự có xu hướng ngày càng tăng, tính chất của các vụ việc ngày càng phức tạp, nhất là những vụ việc phải kê biên, xử lý tài sản bảo đảm là bất động sản, nhà đất có giá trị lớn; tình trạng pháp lý của tài sản để bảo đảm thi hành án thường phức tạp, nhiều trường hợp chưa được xác định rõ, đến giai đoạn thi hành án nhiều vấn đề pháp lý phát sinh phải xác minh, làm rõ, giải quyết trước khi xử lý; nhiều tài sản xử lý là dự án hiện chưa hoàn chỉnh thủ tục pháp lý về đầu tư và đất đai theo quy định…
Ông Đặng Văn Huy - Tổng cục Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp)
Thứ hai: Tổ chức bộ máy, biên chế, cán bộ chưa tương xứng và chưa đáp ứng nhiệm vụ; cơ sở vật chất còn hạn chế, nhất là trụ sở làm việc, kho vật chứng của các cơ quan THADS.
Thứ ba: Sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; công cuộc cải cách hành chính, cải cách tư pháp, cải cách pháp luật... với nhiều vấn đề cấp bách, quan trọng cần tiếp tục được nghiên cứu, đổi mới, hoàn thiện về tổ chức, hoạt động của hệ thống THADS.
Thứ tư: Đất nước hội nhập ngày càng sâu rộng với khu vực và thế giới; tốc độ, quy mô nền kinh tế tăng nhanh; sự ra đời, phát triển nhanh chóng của kinh tế số, kinh tế chia sẻ đã hình thành, đẩy mạnh nhiều phương thức giao dịch dân sự, kinh tế mới, làm phát sinh nhiều loại tranh chấp mới.
Trước những tình hình trên, ông Đặng Văn Huy khẳng định, cần phải tiếp tục hoàn thiện pháp luật THADS.
Cần đặt ra các quy định về việc sử dụng cơ sở dữ liệu để xác minh tài sản của người thi hành án
Đóng góp ý kiến vào THADS đối với vụ việc tài sản đưa ra bán đấu giá là bất động sản và có giá trị đặc biệt lớn, luật sư Lê Thị Kim Dung - nguyên Vụ trưởng Vụ Nghiệp vụ 1, Tổng cục THADS (Bộ Tư pháp) đề nghị cân nhắc quy định về trách nhiệm “tiền kiểm” của Viện Kiểm sát trong THADS đối với vụ việc tài sản đưa ra bán đấu giá là bất động sản và có giá trị đặc biệt lớn tại điểm h Khoản 2 Điều 16 và đặc biệt là Điều 124. Theo đó, trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày có kết quả thẩm định giá, cơ quan thi hành án dân sự phải gửi toàn bộ bản sao hồ sơ thi hành án sang Viện Kiểm sát cùng cấp để thực hiện việc kiểm sát trước khi bán tài sản là bất động sản hoặc tài sản có giá trị lớn. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ của cơ quan thi hành án dân sự, Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp phải thực hiện việc kiểm sát và có kết luận kiểm sát về điều kiện để đưa tài sản ra bán đấu giá.
Luật sư Lê Thị Kim Dung - nguyên Vụ trưởng Vụ Nghiệp vụ 1, Tổng cục Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp)
Đề cập về việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến kinh tế, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế của VCCI nhấn mạnh: Một trong những khó khăn rất lớn của công tác thi hành án hiện nay là mới chỉ xác minh được 50% số tiền cần thi hành. Các doanh nghiệp và cơ quan thi hành án cũng thường xuyên phản ánh là việc xác minh tài sản gặp nhiều khó khăn do người bị thi hành án che dấu hoặc tẩu tán tài sản.
Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế của VCCI
Tuy nhiên, với sự phát triển của Chính phủ điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt và các cơ sở dữ liệu quốc gia như hiện nay, VCCI tin rằng, điều này có thể được sử dụng để hỗ trợ công tác thi hành án. Theo ông Đậu Anh Tuấn, Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) cần đặt ra các quy định về việc sử dụng các cơ sở dữ liệu này để xác minh tài sản của người thi hành án để từ đó có thể áp dụng các biện pháp như khấu trừ tiền trong tài khoản của người bị thi hành án.
Phát biểu kết luận Hội thảo, bà Trần Thị Phương Hoa – Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự (Bộ Tư pháp) ghi nhận những ý kiến đóng góp, đề xuất của các luật sư, chuyên gia vào dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi). Những ý kiến sẽ được VCCI và Bộ Tư pháp tổng hợp lại để gửi tới lên Chính phủ xem xét trước khi trình lên Quốc hội cho ý kiến lần đầu vào Kỳ họp thứ 9 dự kiến diễn ra vào tháng 5/2025./.