Nghề y là một nghề cao quý, được xã hội tôn vinh, do vậy, người thầy thuốc có vinh dự to lớn, nhiệm vụ vẻ vang nhưng hết sức nặng nề. Trong Thư gửi Hội nghị cán bộ ngành y tế ngày 27/02/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn:“…việc chữa bệnh tật và giữ sức khỏe cho đồng bào - Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang. Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn. “Lương y phải như từ mẫu”. Suốt chặng đường xây dựng, trưởng thành, gắn với sự phát triển của đất nước, đội ngũ cán bộ, bác sỹ, nhân viên ngành y tế đã thấm nhuần lời dạy của Bác, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, rèn luyện y đức, xây dựng hình ảnh người cán bộ y tế giỏi về chuyên môn, giàu tình thương yêu và lòng tận tụy, trách nhiệm với người bệnh. Công tác bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe Nhân dân đạt kết quả đáng tự hào; các chỉ số sức khỏe của người dân Việt Nam được nâng lên rõ rệt, tốt hơn so với nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người và được cộng đồng quốc tế đánh giá là điểm sáng trong thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan báo cáo kết quả hoạt động của Bộ Y tế năm 2023 trong buổi làm việc với Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Từ đầu nhiệm kỳ đã vượt mọi khó khăn, kiểm soát, khống chế thành công đại dịch COVID-19; trân trọng tri ân, cảm ơn những đóng góp, hy sinh thầm lặng của những “chiến sỹ áo trắng” đã bất chấp nguy hiểm, sẵn sàng hy sinh sức khỏe, tính mạng của bản thân, đi vào tâm dịch, cống hiến hết sức mình, bảo vệ sức khỏe, tính mạng và cuộc sống bình yên của Nhân dân.
Trong năm 2023, dù phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, sự ủng hộ của Nhân dân, sự cố gắng, nỗ lực của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, y bác sĩ, người lao động, ngành y tế đã có những bước chuyển quan trọng cả về hoàn thiện thể chế chính sách, công tác quản lý nhà nước và trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, góp phần vào thành công chung của đất nước.
Một số kết quả quan trọng ngành y tế đạt được trong năm qua như: Đã đạt và vượt 3/3 chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu thuộc lĩnh vực y tế được Quốc hội giao năm 2023 (đạt 12,5 bác sĩ trên 10.000 dân; 32 giường bệnh trên 10.000 dân; 93,2% dân số tham gia bảo hiểm y tế), góp phần quan trọng trong kết quả 10/15 chỉ tiêu kinh tế - xã hội đạt và vượt kế hoạch năm 2023 của cả nước; hoàn thành 7/9 chỉ tiêu cụ thể ngành, lĩnh vực được Chính phủ giao.
Hình ảnh trong chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng Đoàn công tác đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 năm 2023
Hoạt động khám, chữa bệnh thông thường đã phục hồi so với giai đoạn trước dịch COVID-19; số lượt khám bệnh ngoại trú và nội trú đều tăng tại các bệnh viện (số lượt khám, chữa bệnh ngoại trú đạt 167 triệu lượt; khám chữa bệnh nội trú đạt 17 triệu lượt); tỷ lệ hài lòng của người dân với dịch vụ y tế tăng cao. Công tác quản lý sức khỏe toàn dân; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, bà mẹ, trẻ em, người lao động; mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm y tế được chú trọng. Đồng thời, thực hiện hiệu quả Chương trình phát triển y dược cổ truyền.
Đại dịch COVID-19 được kiểm soát tốt, điều chỉnh từ bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A sang nhóm B từ ngày 20/10/2023. Các dịch bệnh truyền nhiễm khác được kiểm soát, không để xảy ra dịch chồng dịch (đến nay, hơn 7 tháng không ghi nhận ca tử vong do COVID-19. Số ca mắc sốt xuất huyết giảm hơn 53% và tử vong giảm hơn 72% so với năm 2022); duy trì tỷ lệ tiêm chủng mở rộng trên 90%. Gần đây, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá Việt Nam là hình mẫu tham khảo cho nhiều quốc gia về công tác phòng, chống dịch COVID-19.
Hệ thống tổ chức, bộ máy của ngành được củng cố, kiện toàn; xây dựng, hoàn thiện các chiến lược, quy hoạch, đề án lớn, quan trọng để phát triển ngành (như: Quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế thời kỳ 2021-2023, tầm nhìn đến năm 2050; Đề án thành lập Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật (CDC) Trung ương, Đề án sắp xếp các Bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế…). Tiếp tục triển khai các giải pháp nâng cao năng lực y tế dự phòng, y tế cơ sở (ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn đến năm 2030; xây dựng Thông tư quy định gói dịch vụ y tế cơ bản tại y tế cơ sở...).
.jpg)
Hình ảnh trong chuyến thăm cán bộ, bác sĩ, y tá, nhân viên bệnh viện Đa khoa tỉnh Trà Vinh của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ năm 2022
Công tác chuyển đổi số, cải cách hành chính trong lĩnh vực y tế đã có bước chuyển biến mạnh mẽ 100% đơn vị thuộc Bộ Y tế thành lập Tổ chuyển đổi số. 100% cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc triển khai khám chữa bệnh bảo hiểm y tế bằng căn cước công dân gắn chip. 100% các cơ sở khám chữa bệnh có dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt. 100% hồ sơ công việc của Bộ Y tế được thực hiện, quản lý trên môi trường điện tử. 100% (161/161) thủ tục hành chính đủ điều kiện dịch vụ công trực tuyến toàn trình; 100% bệnh viện đã triển khai hệ thống thông tin bệnh viện.
Ngành đã tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu thống kê y tế; bước đầu hình thành các cơ sở dữ liệu chuyên ngành; thực hiện kết nối, liên thông dữ liệu y tế để thực hiện một số thủ tục hành chính như cấp đổi giấy phép lái xe, cấp giấy chứng sinh, báo tử… Tích cực tiếp cận, tiến đến làm chủ các tiến bộ y khoa, ứng dụng công nghệ cao, thực hiện các kỹ thuật khó (như: ghép tạng, nội soi, can thiệp tim mạch, phẫu thuật bằng robot, bấm huyệt, châm cứu…); đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành có trình độ, tay nghề cao, cùng nhiều lĩnh vực y tế chuyên sâu, mũi nhọn của Việt Nam được thế giới đánh giá cao, có uy tín tầm khu vực và quốc tế. Năm 2023, Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác được UNESCO vinh danh là Danh nhân Văn hóa thế giới.
Công tác hoàn thiện thể chế đã được chú trọng, đẩy mạnh, tạo cơ sở pháp lý hết sức quan trọng, vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa tạo sự phát triển ổn định, lâu dài của ngành y tế, không ngừng nâng cao chất lượng công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe Nhân dân. Cụ thể là: Tham mưu Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 25-CT/TW ngày 25/10/2023 về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới; tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), Nghị quyết 80/2023/QH15 về tiếp tục thực hiện một số chính sách trong phòng, chống dịch COVID-19 và sử dụng giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc hết thời hạn hiệu lực từ ngày 01/01/2023 đến ngày 31/12/2024. Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết 99/2023/QH15 về giám sát chuyên đề việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng, trong đó chỉ đạo bố trí ngân sách trung ương để giải quyết vấn đề thiếu vaccine, tiếp tục thực hiện Chương trình Tiêm chủng mở rộng bảo đảm thống nhất, hiệu quả trên cả nước.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm và làm việc với Bộ Y tế nhân kỉ niệm 69 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam
Bên cạnh đó, ngành y cũng đã tích cực tham mưu Chính phủ ban hành 05 Nghị định, 06 Nghị quyết và ban hành nhiều văn bản quan trọng khác. Trong đó, đối với việc triển khai thi hành Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ đã ban hành Nghị định 96/2023/NĐ-CP ngày 30/12/2023 quy định chi tiết một số điều của Luật Khám bệnh, chữa bệnh; trình Thủ tướng Chính phủ 01 dự thảo quyết định về tổ chức và hoạt động của Hội đồng Y khoa Quốc gia; ban hành theo thẩm quyền 05 thông tư; 05 thông tư còn lại sẽ được ban hành trong năm 2024-2025 để phù hợp với lộ trình quy định tại Luật. Đồng thời, đã tập trung triển khai các nhiệm vụ được giao tại các Nghị quyết số 80/2023/QH15, số 99/2023/QH15 của Quốc hội, các Nghị quyết về chất vấn tại Kỳ họp thứ 2, thứ 6, Quốc hội khóa XV; đẩy mạnh rà soát, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về mượn trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc, cơ chế vay vốn đầu tư đối với bệnh viện công lập; thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, các quy định đối với người hành nghề và đối với người bệnh...
Trong dịp Tết Nguyên Đán Giáp Thìn 2024 vừa qua, ngành y tế đã thực hiện tốt công tác khám, chữa bệnh, phòng, chống dịch bệnh, bảo đảm an toàn thực phẩm. Các cơ sở y tế đã bảo đảm công tác khám, chữa bệnh phục vụ nhân dân; cả nước không ghi nhận ổ dịch lớn và trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong cộng đồng; không ghi nhận xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm… góp phần tích cực để Nhân dân đón Tết cổ truyền đầm ấm, vui tươi và an toàn theo tinh thần Chỉ thị 26 của Ban Bí thư.
Những kết quả ngành y tế đã đạt được trong thời gian qua được Chủ tịch Quốc hội cùng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận và biểu dương. Đặc biệt, mỗi người dân Việt Nam đều muốn nói lời tri ân, lời cảm ơn, lời chia sẻ, thấu hiểu, sự đồng lòng đến các thầy thuốc và nhân viên y tế với sứ mệnh tự hào, cao cả chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân.
Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành y tế vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần tập trung khắc phục như: công nghiệp dược, công nghiệp sản xuất trang thiết bị y tế trong nước còn hạn chế; tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến cuối chưa được khắc phục triệt để; những yếu tố nguy cơ sức khỏe chưa được kiểm soát tốt; chất lượng công tác quản trị, điều hành và phục vụ người bệnh tại một số cơ sở y tế chưa đạt yêu cầu; thu nhập, chế độ, chính sách đãi ngộ đối với cán bộ y tế còn bất cập; tình hình thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế vẫn xuất hiện cục bộ tại một số cơ sở y tế… Đây cũng là những thách thức lớn của ngành Y tế trong thời gian tới. Đòi hỏi ngành cần tiếp tục tích cực, chủ động phối hợp với các Bộ, Ban, ngành, các cơ quan có liên quan xây dựng các giải pháp trước mắt và lâu dài, giải quyết căn cơ những vấn đề tồn tại, hạn chế.
Hướng đến xây dựng nền y tế Việt Nam khoa học, dân tộc và đại chúng, nền y tế nhân dân, tất cả vì sức khỏe con người, hướng đến mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, đòi hỏi ngành y tế cần tiếp tục thực hiện hiệu quả các nghị quyết của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, nhất là Hiến pháp năm 2013, các Nghị quyết số 20, 21 của Trung ương Đảng về bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân và công tác dân số trong tình hình mới; Nghị quyết 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới; Chỉ thị số 25 của Ban Bí thư về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới; Nghị quyết số 103/2023/QH15 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; Nghị quyết số 109/2023/QH15 của Quốc hội về tiếp tục thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn... để tiến tới thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ đặt ra cho ngành y tế tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tại buổi làm việc với Bộ Y tế nhân dịp kỷ niệm 69 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam vừa qua, nhấn mạnh tinh thần của Nghị quyết số 20-NQ/TW xác định xây dựng nền y học Việt Nam khoa học, dân tộc và đại chúng. Chủ tịch Quốc hội đề nghị toàn ngành phải làm cho tinh thần này thấm đượm trong mọi chính sách, pháp luật và hoạt động thực tiễn của ngành y tế với mục tiêu cao cả là nâng cao sức khoẻ cả về thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của Nhân dân. Ngành y tế phải “nằm lòng” những điều này, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Cùng với đó là xây dựng hệ thống y tế công bằng, chất lượng, hiệu quả và hội nhập theo phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh; y tế dự phòng là then chốt, y tế cơ sở là nền tảng; y tế chuyên sâu đồng bộ và cân đối với y tế cộng đồng; gắn kết y học cổ truyền với y học hiện đại, quân y và dân y. Phát triển dược liệu, công nghiệp dược và thiết bị y tế. Hướng tới thực hiện bao phủ chăm sóc sức khoẻ và bảo hiểm y tế toàn dân.
Đầu tư cho bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ Nhân dân là đầu tư cho phát triển. Nhà nước ưu tiên đầu tư ngân sách và có cơ chế, chính sách huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực để bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân; tổ chức cung cấp dịch vụ công, bảo đảm các dịch vụ cơ bản, đồng thời khuyến khích hợp tác công - tư, đầu tư tư nhân, cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu.
Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh vai trò chủ lực, trách nhiệm của Nhà nước trong lĩnh vực y tế. Do đó, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tán thành với các ý kiến của Đoàn công tác cho rằng y tế vẫn phải đẩy mạnh tự chủ nhưng không nên đẩy quá mức vấn đề tự chủ, xã hội hoá trong những lĩnh vực này mà Nhà nước, các cấp, các ngành vẫn phải lo, phải đầu tư như Nghị quyết của Trung ương nêu rõ: chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khoẻ là sự nghiệp của toàn dân, toàn hệ thống chính trị.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, Bộ Y tế cần tiếp tục chủ động đề xuất và triển khai thực hiện các nhiệm vụ lập pháp được giao chủ trì, trước mắt là tập trung hoàn thiện, tham mưu Chính phủ trình Quốc hội Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế trong năm 2024, để bảo đảm Luật Bảo hiểm y tế có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, phù hợp với quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh; xây dựng lộ trình phù hợp, chắc chắn đối với các dự án Luật dự kiến trình Quốc hội thông qua trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
Bộ Y tế cần tiếp tục chủ trì, phối hợp đẩy mạnh triển khai các luật, nghị quyết về y tế và liên quan đến y tế, “tuyệt đối không nợ văn bản”, để xảy ra tình trạng trì trệ; tăng cường năng lực xây dựng pháp luật, quản lý đầu tư để đáp ứng nhu cầu thực tế.
Lãnh đạo Bộ Y tế nghiên cứu tiếp thu ý kiến để phối hợp cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoàn thiện dự thảo Chương trình Mục tiêu Quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam để Chính phủ trình Quốc hội thời gian tới. Đẩy mạnh thực hiện Chiến lược quốc gia phát triển ngành dược; triển khai chiến lược y tế, quy hoạch mạng lưới y tế. Cần tiếp tục nâng cao chất lượng công tác chỉ đạo, điều hành, năng lực quản lý nhà nước, đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế.
Nhấn mạnh nghề y là một nghề đặc biệt, nhân lực y tế cần được tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt; phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn và y đức, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Y tế, các bộ, ngành liên quan tập trung hơn nữa cho công tác bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ, bác sĩ, nhân viên ngành y tế vững vàng về chính trị, chuyên môn, gương mẫu về đạo đức, không ngừng đổi mới tác phong làm việc theo hướng chuyên nghiệp “lấy người bệnh làm trung tâm”, nâng cao y đức, tinh thần, thái độ phục vụ người bệnh tận tình, chu đáo; từng bước đưa công tác đào tạo nguồn nhân lực y tế hội nhập quốc tế, có chất lượng cao về chuyên môn và y đức.
Song song với đó, cần nghiên cứu, đề xuất chế độ, chính sách đãi ngộ phù hợp cho cán bộ y tế trong tổng thể cải cách chính sách tiền lương; có giải pháp khả thi cùng những chính sách mang tính ổn định, lâu dài để giữ chân nhân viên y tế, thu hút, trọng dụng nhân lực trình độ cao, chuyên môn giỏi.
Nhấn mạnh, đầu tư cho y tế là đầu tư cho phát triển, sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ nhân dân là sự nghiệp của toàn dân, của cả hệ thống chính trị, là một trong những ưu tiên đặc biệt của Đảng và Nhà nước ta, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ yêu cầu, phải tiếp tục đầu tư các nguồn nhân lực, vật lực, tài lực một cách thích hợp cho ngành y tế, kể cả vấn đề kinh phí thường xuyên, chế độ, chính sách cho cán bộ, nhân viên y tế, lộ trình áp dụng giá dịch vụ, lộ trình tăng mệnh giá bảo hiểm y tế... Tất cả những vấn đề này đều phải nằm trong một chương trình tổng thể. Các cơ quan của Quốc hội sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Chính phủ trong các vấn đề này, trong đó, Bộ Y tế cần chủ động đề xuất, kiến nghị cụ thể.
Nhân kỷ niệm 69 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội chúc toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhân viên ngành Y tế thật nhiều sức khỏe, hạnh phúc, luôn nhiệt huyết và khát khao cống hiến, hoàn thành xuất sắc trọng trách cao cả của mình, xứng đáng với niềm tin yêu và mong đợi của Đảng, Nhà nước, và Nhân dân./.