HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CỦA UBTVQH: GÓP PHẦN TIẾP TỤC ĐẨY MẠNH ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA QUỐC HỘI

Toàn cảnh phiên họp 

Tham dự phiên họp có các Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học: Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy; Trưởng Ban Công tác Đại biểu, Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Thị Thanh; Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các ban thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các chuyên gia, nhà khoa học là thành viên Hội đồng Khoa học;...

Đóng góp thực tế và thiết thực vào các hoạt động của Quốc hội

Báo cáo tại phiên họp, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển – Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học nêu rõ: Năm 2023 là năm giữa của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV với nhiều đổi mới về tổ chức, hoạt động và đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong hoạt động lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Những kết quả của Quốc hội trong năm qua có phần đóng góp thiết thực từ hoạt động nghiên cứu khoa học trong các cơ quan Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội và vai trò, trách nhiệm của Hội đồng khoa học.

“Hội đồng khoa học đã cung cấp các luận cứ khoa học và thực tiễn phục vụ cho hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quộc hội; góp phần tiếp tục đẩy mạnh đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội”, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển nhấn mạnh.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển – Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học 

Nêu một số kết quả nổi bật, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển cho biết, Hội đồng khoa học đã tổ chức đầy đủ các phiên họp theo Chương trình công tác, trong đó cho ý kiến đối với 03 dự án luật có nội dung khó, phức tạp, chuyên sâu và có phạm vi ảnh hưởng rộng lớn. Với cách thức tổ chức linh hoạt, đa dạng, vừa theo phương thức họp toàn thể, vừa theo phương thức xin ý kiến bằng văn bản đã mang lại hiệu quả rõ nét trong hoạt động của Hội đồng khoa học góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác nghiên cứu, tư vấn và tham mưu giúp UBTVQH. Nhiều ý kiến đóng góp của thành viên Hội đồng khoa học rất tâm huyết, có tính khoa học, phản biện và mang tính xây dựng. Các ý kiến góp ý của thành viên Hội đồng khoa học và các chuyên gia, nhà khoa học được mời tham dự đã được lãnh đạo Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc UBTVQH ghi nhận, đánh giá cao.

Bên cạnh hình thức tổ chức các phiên họp toàn thể của Hội đồng khoa học để cho ý kiến vào những nội dung khó, phức tạp, một số thành viên Hội đồng khoa học đã tham gia làm Chủ nhiệm đề tài năm 2024 và thành viên của các Ban Chủ nhiệm đề tài; tham gia nghiệm thu, phản biện; tham gia góp ý để sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các dự án luật trình Quốc hội trong năm 2023.

Các thành viên Hội đồng khoa học của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham dự phiên họp

Nghiên cứu “từ sớm, từ xa” các dự án luật khó, phức tạp​

Về phương hướng, nhiệm vụ năm 2024, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển nêu rõ, Hội đồng khoa học tiếp tục bám sát vào các hoạt động của Quốc hội, UBTVQH trong năm 2024. Cụ thể: Hội đồng khoa học sẽ tiếp tục triển khai tốt các nhiệm vụ để nghiên cứu, tư vấn và tham mưu giúp UBTVQH trong việc chỉ đạo xây dựng, tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch hoạt động khoa học và công nghệ; tổ chức nghiên cứu “từ sớm, từ xa” các dự án luật khó, phức tạp, những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau để nâng cao hơn nữa công tác nghiên cứu, tư vấn và tham mưu cho UBTVQH; tổ chức đầy đủ các phiên họp theo đúng Chương trình công tác; tiếp tục cải tiến, đổi mới, tổ chức các hình thức hoạt động phù hợp, linh hoạt, đa dạng hóa các hoạt động.

Cho ý kiến tại phiên họp, cơ bản tán thành dự thảo Báo cáo “Tổng kết công tác năm 2023, phương hướng, nhiệm vụ năm 2024”, các đại biểu nhấn mạnh, hoạt động của Hội đồng khoa học trong thời gian qua đã có nhiều đổi mới, nâng cao chất lượng và ngày càng đi vào nền nếp, đưa lại hiệu quả thiết thực. Cụ thể: Hội đồng khoa học đã ban hành các nhiệm vụ khoa học của từng năm, cuộc họp của Hội đồng gắn liền với việc cho ý kiến về các dự án luật đặc biệt là những dự luật còn nhiều ý kiến khác nhau.

TS. Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Thành viên Hội đồng khoa học của UBTVQH

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, các đại biểu cũng cho rằng vẫn còn một số hạn chế như: Việc huy động và phát huy vai trò của thành viên Hội đồng khoa học và các nhà khoa học đóng góp cho hoạt động của Quốc hội và UBTVQH còn chưa tương xứng với tiềm năng, trí tuệ của các nhà khoa học; Chưa tổ chức thêm các phiên họp chuyên sâu để thảo luận, tham mưu kịp thời cho UBTVQH để xem xét, quyết định những vấn đề nổi cộm, còn nhiều ý kiến khác nhau;…

Để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ dự kiến trong năm 2024, các đại biểu kiến nghị: Hội đồng khoa học của UBTVQH tiếp tục tổ chức các hình thức hoạt động phù hợp, linh hoạt, đa dạng hóa các hoạt động, gắn với hoạt động của Quốc hội để nâng cao hiệu quả trong công tác nghiên cứu, tham mưu đóng góp ý kiến về mặt khoa học đối với những vấn đề khó, phức tạp; Nghiên cứu thành lập các tiểu ban nghiên cứu chuyên sâu theo từng nhóm lĩnh vực để thảo luận trước về những vấn đề nổi cộm trong các dự án luật, phục vụ tốt hơn phiên họp của Hội đồng cũng như công tác tham mưu cho UBTVQH;..

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy - Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học của UBTVQH điều hành nội dung thảo luận

Cũng tại phiên họp, các đại biểu tập trung thảo luận cho ý kiến về Báo cáo sơ kết hoạt động năm 2023, kế hoạch triển khai năm 2024 của đề tài cấp bộ đặc biệt “Quốc hội Việt Nam – 80 năm xây dựng, đổi mới và phát triển”.

Theo đó, báo cáo về nội dung này, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển cho biết, Viện Nghiên cứu lập pháp và Ban Chủ nhiệm đề tài đã hoàn thiện đầy đủ các thủ tục để triển khai thực hiện đề tài; Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các cơ quan thuộc UBTVQH, VPQH và thành viên Ban Chủ nhiệm đề tài đã tích cực đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công việc được phân công, cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ nghiên cứu của năm 2023 theo Kế hoạch đã đề ra trong năm 2023.

Với việc xác định rõ việc triển khai nghiên cứu đề tài cấp bộ đặc biệt “Quốc hội Việt Nam - 80 năm xây dựng, đổi mới và phát triển” là nhiệm vụ chính trị, có ý nghĩa lịch sử, mang tính chuyên môn cao, trong điều kiện khối lượng công việc của các cơ quan đều rất lớn, Ban Chủ nhiệm đề tài, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan thuộc UBTVQH, VPQH và Viện đã chủ động, cố gắng tổ chức triển khai thực hiện các nội dung công việc, bảo đảm chất lượng, đúng tiến độ. Đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ nhiệm đề tài luôn có chỉ đạo sát sao, cụ thể, chi tiết đến từng nội dung công việc trong quá trình triển khai đề tài để bảo đảm tiến độ theo Kế hoạch triển khai đề tài.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyễn Văn Hiển cũng cho biết, năm 2024 sẽ là năm trọng điểm để Ban Chủ nhiệm đề tài hoàn thiện cơ bản các nội dung của đề tài; năm 2025 sẽ chỉ tập trung vào việc xin ý kiến các chuyên gia để hoàn thiện Báo cáo tổng hợp kết quả nghiên cứu đề tài và thực hiện thủ tục đánh giá, nghiệm thu, thanh lý đề tài theo quy định. Vì vậy, để bảo đảm yêu cầu, tiến độ và chất lượng theo đúng Thuyết minh, Kế hoạch triển khai đề tài, trong năm 2024, Viện Nghiên cứu lập pháp sẽ tiếp tục chủ động đôn đốc, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan được phân công để hoàn thành các nội dung công việc; hoàn thiện các thủ tục nghiệm thu sản phẩm giai đoạn năm 2024 theo Hợp đồng đã ký kết;…

Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định - Chủ tịch Hội đồng Khoa học

Bám sát vào các hoạt động của Quốc hội, UBTVQH, trong năm 2024

Phát biểu kết luận Phiên họp, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định - Chủ tịch Hội đồng Khoa học cho biết, ý kiến các thành viên Hội đồng Khoa học cơ bản thống nhất với 02 Báo cáo được nêu tại phiên họp.

Ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến góp ý tâm huyết, trách nhiệm của thành viên Hội đồng khoa học, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Viện Nghiên cứu lập pháp - cơ quan thường trực của HĐKH nghiên cứu kỹ lưỡng,  tiếp thu đầy đủ trong quá trình hoàn thiện các Báo cáo.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, Hội đồng khoa học của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, thực hiện đúng các yêu cầu, chỉ đạo, giao nhiệm vụ của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Hội đồng khoa học đã có đổi mới nhiều hình thức, cách thức hoạt động, có những đóng góp thực tế và thiết thực vào các hoạt động của Quốc hội, tham gia góp ý các dự án luật lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với đời sống kinh tế-xã hội;… Trong đó, cùng với sự tham gia tích cực, trách nhiệm của các thành viên Hội đồng khoa học, cơ quan thường trực là Viện nghiên cứu Lập pháp đã thực hiện rất tốt các chức năng, nhiệm vụ được giao

Đồng thời Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng nêu rõ một số nhiệm vụ Hội đồng Khoa học cần tập trung thực hiện trong năm 2024 như: tổ chức nghiên cứu “từ sớm, từ xa” các dự án luật khó, phức tạp, còn nhiều ý kiến khác nhau để nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác nghiên cứu, tư vấn và tham mưu cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tập trung, phát huy trí tuệ của các nhà khoa học; huy động và tạo điều kiện cho các thành viên Hội đồng khoa học tham gia vào các hoạt động của Quốc hội, tham gia trực tiếp nghiên cứu các đề tài, tham gia góp ý các dự án luật lớn trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7 và thứ 8 hoặc vấn đề lớn như: tiếp tục triển khai Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới và các nghị quyết Trung ương gần đây; Đề án đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả; nghiên cứu đổi mới tổ chức, hoạt động của Quốc hội, giám sát của Quốc hội;…

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, Viện Nghiên cứu lập pháp tiếp tục phát huy vai trò là cơ quan thường trực của Hội đồng khoa học của UBTVQH, tham mưu hiệu quả cho Hội đồng khoa học của UBTVQH thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao; Hoàn thiện “Báo cáo tổng kết công tác năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2024” của Hội đồng khoa học của UBTVQH,

Ngoài ra, cần tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm trong việc liên kết các thành viên Hội đồng khoa học để huy động, phát huy hiệu quả trí tuệ của các chuyên gia, nhà khoa học tham gia phục vụ hoạt động lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, giám sát tối cao của Quốc hội; Phát huy vai trò đầu mối trong công tác huy động chuyên gia;..

Một số hình ảnh tại Phiên họp thứ tám của Hội đồng Khoa học của Ủy ban Thường vụ Quốc hội: