UBTVQH CHO Ý KIẾN VỀ KẾ HOẠCH GIÁM SÁT VÀ ĐỀ CƯƠNG GIÁM SÁT VIỆC THỰC HIỆN NGHỊ QUYẾT SỐ 43/2022/QH15, CÁC NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI VỀ MỘT SỐ DỰ ÁN QUAN TRỌNG QUỐC GIA
Toàn cảnh Phiên họp.
Dự phiên họp có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, đại diện lãnh đạo các Bộ: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Y tế; thành viên Đoàn giám sát, đại diện Ủy viên Thường trực Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội…
Tại phiên họp, các đại biểu nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh, Phó Trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát đã trình bày dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023 (Dự án Sân bay Long Thành; dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 và 2021 - 2025; dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1)”.
Về nội dung giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, căn cứ các văn bản hiện hành của Đảng, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ, ngành, nội dung giám sát tập trung vào việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp, chính sách quy định tại Nghị quyết số 43/2023/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án quan trọng quốc gia (Dự án Sân bay Long Thành; các dự án đường bộ
cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 và 2021 - 2025; dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh; dự án đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1).
Đối tượng giám sát là Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, tổ chức có liên quan. Phạm vi giám sát là việc thực hiện Nghị quyết số 43/2023/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội: từ khi ban hành Nghị quyết đến hết ngày 31/12/2023 và các thời kỳ trước, sau có liên quan trên phạm vi cả nước;
Việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về chủ trương đầu tư một số dự án quan trọng quốc gia nêu trên: từ khi ban hành Nghị quyết đến hết ngày 31/12/2023 và các thời kỳ trước, sau có liên quan theo từng dự án cụ thể.
Theo kế hoạch, Đoàn giám sát hoàn thiện dự thảo Báo cáo kết quả giám sát, phim minh họa và dự thảo Nghị quyết để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 4/2024.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh, Phó Trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát đã trình bày dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội.
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Nghị quyết 43/2022/QH15 được thông qua tại kỳ họp bất thường của Quốc hội ban hành trong tình hình đặc biệt để phục vụ cho việc phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, khắc phục hậu quả đại dịch COVID-19. Nghị quyết có hiệu lực thi hành đến ngày 31/12/2023. Tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội đã quyết nghị thực hiện giám sát nghị quyết trong năm 2024 sau khi nghị quyết hết hiệu lực thi hành. Giám sát việc thực hiện nghị quyết có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm phát huy kết quả đạt được, rút ra bài học kinh nghiệm cho việc ban hành chính sách của Quốc hội trước tình huống bất thường, khó khăn, thách thức; đồng thời đánh giá việc tổ chức thực hiện các nội dung của nghị quyết để khắc phục những bất cập, hạn chế và tiếp tục hoàn thành các nhiệm vụ, mục tiêu của nghị quyết.
Bên cạnh đó, Quốc hội cũng yêu cầu giám sát các dự án quan trọng quốc gia. Đây là các dự án sử dụng nguồn lực lớn của Nghị quyết 43 và nguồn vốn đầu tư công quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, một số dự án được áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù của Nghị quyết 43, giám sát dự án này để đánh giá việc thực hiện và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án.
Phạm vi giám sát rộng liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, đến nay đã đạt được một số kết quả tích cực nhưng cũng còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ, nhất là các dự án quan trọng quốc gia.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Đoàn giám sát đã khẩn trương, tích cực nghiên cứu tài liệu, tổ chức các buổi làm việc, nghiên cứu kinh nghiệm của các Đoàn giám sát trước, ý kiến chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch Quốc hội và của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về đổi mới hoạt động giám sát, xây dựng kế hoạch chi tiết và các đề cương báo cáo giám sát, tập hợp các hồ sơ, tài liệu tham khảo có liên quan.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, nội dung và phạm vi của cuộc giám sát rộng, nhiều nội dung chuyên sâu, vì vậy đề nghị thành viên Ủy ban Thường vụ tập trung thảo luận nội dung và cách tiếp cận của các đề cương báo cáo giám sát, tính bao quát, đầy đủ của các đề cương so với các nội dung chính xác trong Nghị quyết 43, các Nghị quyết của Quốc hội về dự án quan trọng quốc gia, tính hợp lý, đầy đủ của việc lựa chọn đối tượng giám sát phù hợp của đề cương báo cáo tương ứng với đối tượng giám sát, sự phù hợp giữa nội dung giám sát và việc lựa chọn địa bàn giám sát, bộ, ngành, địa phương để thực hiện giám sát, dự kiến kế hoạch chi tiết, tiến độ thực hiện kế hoạch giám sát.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương góp ý hoàn thiện Kế hoạch và Đề cương báo cáo của Đoàn giám sát.
Góp ý hoàn thiện Kế hoạch và Đề cương báo cáo của Đoàn giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, chuyên đề giám sát này nhận được sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội, cử tri và Nhân dân. Cơ bản đồng tình với dự thảo Kế hoạch và Đề cương giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cụ thể hóa thêm về nội dung, đối tượng và phạm vi giám sát, nhất là các nội dung trọng tâm và trọng điểm của việc thực hiện Nghị quyết 43 và Nghị quyết 94 về 6 công trình trọng điểm quốc gia, cần định cho rõ trọng tâm, trọng điểm để thiết kế đề cương cho từng bộ, từng cơ quan và đề cương giám sát chung. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, trong 7 nội dung giám sát như Kế hoạch đề ra, cần lựa chọn 3 trọng tâm đánh giá thực hiện Nghị quyết 43 là: chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và chính sách đặc thù.
Về các công trình trọng điểm quốc gia theo Nghị quyết 94, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng có 4 trọng tâm cần chú trọng giám sát là công tác giải phóng mặt bằng; lựa chọn nhà thầu và nhà đầu tư; việc bố trí vốn và quản lý chi phí đầu tư; các cơ chế chính sách đặc thù áp dụng cho các dự án này. Về phạm vi và đối tượng, đề nghị nêu rõ hơn trọng tâm giám sát bộ, ngành và địa phương nào; còn các những Bộ, ngành, địa phương khác có thể làm việc chung một lần, tiết kiệm thời gian, đảm bảo chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát.
Về đối tượng giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Đoàn giám sát bổ sung đối tượng giám sát là Hội đồng Nhân dân theo đúng tinh thần Nghị quyết 94/2023/QH15 thành lập đoàn giám sát Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, không phải là chủ thể giám sát.
Ngoài ra, trong báo cáo của Đoàn giám sát cũng cần làm rõ mối quan hệ giữa 2 nội dung: Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia, từ đó có đề xuất những cơ chế, chính sách mới, có thể sửa luật vừa gắn với cái chung vừa gắn với cái riêng.
Cơ bản thống nhất với dự thảo kế hoạch và các đề cương, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho rằng, chuyên đề giám sát này rất rộng, thời gian ngắn, phải báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 7, nên việc khoanh phạm vi giám sát có trọng tâm, trọng đểm sẽ mang lại hiệu quả cao.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, theo Nghị quyết 94, Hội đồng nhân dân đóng 2 vai vừa là chủ thể giám sát, vừa là đối tượng giám sát của chuyên đề này. Vì vậy, cần phân định rõ vấn đề này, trong đó có một đề cương cho Hội đồng nhân dân báo cáo với tư cách là đối tượng giám sát và đề cương báo cáo với đối tượng chịu sự giám sát.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng
Góp ý về nội dung, phạm vi giám sát, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cơ bản nhất trí với kế hoạch do Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội xây dựng. Đây là một chương trình được rất nhiều đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước quan tâm vì vậy cần tập trung thực hiện đảm bảo chất lượng và đạt được yêu cầu đề ra. Tính chất của 2 nội dung của chuyên đề giám sát đều là những vấn đề mới, có những lĩnh vực vừa mới được phân bổ vốn tại Kỳ họp thứ 5, hiện mới bắt đầu triển khai các thủ tục. Vì tính chất có khác nhau nên đề nghị Đoàn giám sát khu trú, tập trung giám sát có trọng tâm, trọng điểm đối với những vấn đề cốt lõi; còn nội dung đang triển khai, chưa có số liệu, tình hình chưa rõ sẽ khó đánh giá.
Một số đại biểu dự phiên họp đề nghị cân nhắc một số nội dung liên quan đến đối tượng giám sát, thời gian gửi báo cáo của các bộ, ngành, địa phương… Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cũng tiếp thu, thông tin thêm về các vấn đề được đại biểu quan tâm góp ý liên quan đến đối tượng, phạm vi giám sát, mối quan hệ giữa hai nội dung của chuyên đề giám sát, thời gian báo cáo giám sát…
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận Phiên thảo luận.
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Trưởng Đoàn giám sát cho biết, qua thảo luận Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao quá trình chuẩn bị và các dự thảo kế hoạch đề cương báo cáo Đoàn giám sát việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022 ngày 11/1/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Đoàn giám sát nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện kế hoạch báo cáo hồ sơ giám sát. Lưu ý tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội và của thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cùng các ngành có liên quan và tập trung vào một trong vấn đề sau:
Tiếp tục rà soát, xác định rõ hơn phạm vi, mục tiêu, trọng tâm, trọng điểm của cuộc giám sát để hoàn thiện kế hoạch chi tiết đề cương báo cáo. Nội dung và phạm vi giám sát rộng, nhiều nội dung chuyên sâu. Do đó cần tiếp tục xem xét, rà soát đảm bảo tiếp cận theo các nhóm vấn đề lớn, có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, nghiên cứu kỹ để sử dụng kết quả thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và kết quả giám sát của các cơ quan của Quốc hội trong thời gian thực hiện Nghị quyết 43 và các nghị quyết về chủ trương đầu tư của các dự án quan trọng quốc gia.
Tập trung nghiên cứu, đánh giá, có ý kiến về việc ban hành chính sách, tổ chức thực hiện chính sách trong tình huống cấp bách đặc biệt, nhiều khó khăn, thách thức. Kiến nghị giải pháp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai các dự án quan trọng quốc gia chậm tiến độ. Xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm đối với hạn chế, yếu kém, thiếu sót, vi phạm trong thực hiện Nghị quyết 43 và chủ trương đầu tư các dự án quan trọng quốc gia.
Đoàn giám sát bám sát thời điểm báo cáo Thường vụ, báo cáo Quốc hội để rà soát các mốc thời gian trong kế hoạch, đảm bảo tương thích, phù hợp với tiến độ; đồng thời nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoàn thiện kế hoạch giám sát chi tiết, các đề cương báo cáo giám sát, báo cáo xin ý kiến Ủy ban Thường vụ trước khi Trưởng Đoàn giám sát ký ban hành…
Một số hình ảnh tại Phiên họp:
Toàn cảnh Phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Kế hoạch giám sát và đề cương báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh, Phó Trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát trình bày dự thảo Kế hoạch và Đề cương Báo cáo giám sát
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương góp ý về nội dung, phạm vi, đối tượng giám sát.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng góp ý hoàn thiện dự thảo Kế hoạch và Đề cương báo cáo giám sát.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu.
Đại diện lãnh đạo Kiểm Toán Nhà nước và Bộ Tài chính phát biểu tại Phiên họp
Các đại biểu tham dự phiên họp.