Tại phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Trước đó, ngày 13/6/2022, Quốc hội đã ra Nghị quyết số 50/2022/QH15 về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022. Theo đó, dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV vào tháng 10/2023.
.jpg)
Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết số 50/2022/QH15
Thực hiện Nghị quyết này, ngày 06/7/2022 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 799/QĐ-TTg về phân công cơ quan chủ trì soạn thảo, thời hạn trình các dự án luật được điều chỉnh trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 và các dự án luật thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023. Theo đó, Bộ LĐTBXH được giao chủ trì soạn thảo dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) trình Chính phủ tháng 6/2023.
Qua khảo sát thực tế, tổng kết kỹ lưỡng quá trình triển khai thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội 2014, nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu nhận định, Luật hiện hành đang bộc lộ những điểm hạn chế, bất cập như: Diện bao phủ đối tượng tham gia và thụ hưởng bảo hiểm xã hội trên thực tế còn thấp; Các quy định về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động, người lao động trong thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội vẫn còn khoảng trống; Quy định về thời gian đóng tối thiểu để hưởng lương hưu chưa phù hợp với thực tế tham gia bảo hiểm xã hội và nhu cầu hưởng lương hưu của người lao động.
Bên cạnh đó, tính tuân thủ pháp luật về bảo hiểm xã hội còn thấp, vẫn còn tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội; Một số chế độ bảo hiểm xã hội chưa được quy định để tăng sự hấp dẫn của bảo hiểm xã hội; Mức hỗ trợ của một số chế độ, chính sách còn chưa hấp dẫn; Vai trò của tổ chức công đoàn trong việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội còn có vướng mắc về cả quy định pháp lý và thực tiễn thực hiện; Quy định về công nghệ thông tin, công nghệ, phương tiện kỹ thuật chưa đáp ứng được yêu cầu của thời đại 4.0;...
Trong bối cảnh trao đổi thương mại và đầu tư trên thế giới ngày càng phát triển, dòng lưu chuyển lao động giữa các nước cũng ngày càng tăng. Xu hướng các quốc gia đều thúc đẩy các hoạt động đàm phán, ký kết Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi cho người lao động, đồng thời cũng khắc phục bất cập trong việc tránh đóng trùng bảo hiểm xã hội ở cả hai quốc gia.
Trong điều kiện đặc biệt này, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 còn thiếu các quy định để tạo thuận lợi hoạt động đàm phán và thực thi Hiệp định, cũng như có đủ quy định pháp lý cho người lao động Việt Nam tham gia thị trường lao động quốc tế được thực hiện quyền, nghĩa vụ và hưởng chế độ bảo hiểm xã hội tích lũy từ quá trình lao động.
.jpg)
Ủy ban Xã hội làm việc với Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội
Tại cuộc làm việc với Ủy ban Xã hội, đại diện Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) hướng đến giải quyết căn bản các vướng mắc, bất cập từ thực tiễn thi hành, tạo khung pháp lý thông thoáng, linh hoạt hơn trong tham gia, thụ hưởng các quyền lợi về bảo hiểm xã hội. Đồng thời, đảm bảo hài hòa lợi ích của người lao động và người sử dụng lao động trong quá trình tham gia và thụ hưởng các quyền lợi về bảo hiểm xã hội, phù hợp với trình độ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đáp ứng các yêu cầu về hội nhập quốc tế trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội.
Bên cạnh những quy định chung, dự thảo Luật đề xuất một số nội dung như: Quản lý nhà nước về bảo hiểm xã hội, tổ chức thực hiện bảo hiểm xã hội và quyền, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với bảo hiểm xã hội; trợ cấp hưu trí xã hội; đăng ký tham gia và quản lý thu, đóng bảo hiếm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện….
Đặc biệt, nhằm tiếp tục đẩy mạnh hiện đại hoá quản lý bảo hiểm xã hội theo tình thần của Nghị quyết số 28-NQ/TW, tạo thuận lợi, minh bạch cho người tham gia và thụ hưởng BHXH, dự thảo Luật quy định sổ bảo hiểm xã hội được xây dựng trên môi trường điện tử và được cấp cho từng người lao động để theo dõi việc đóng, hưởng, là cơ sở để giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện theo quy định của Luật này.
Bên cạnh đó, để phù hợp với điều kiện thực hiện thực tiễn đối với những trường hợp chưa có điều kiện thực hiện điện tử thì dự thảo luật cũng có bước quy định chuyển tiếp về việc tiếp tục sử dụng sổ bảo hiểm xã hội bằng bản giấy.