TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 1/6: QUỐC HỘI TIẾP TỤC THẢO LUẬN VỀ KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
.jpg)
Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV
Theo đó, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường đối với 04 nội dung, gồm: (1)Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021; (2)Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022; (3)Việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022; (4)Về việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia.
Tại phiên thảo luận, thành viên Chính phủ phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
14h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung phiên họp
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, chiều nay, Quốc hội thảo luận về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021; Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022; Việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022; Việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia.
Phiên họp được truyền hình, phát thanh trực tiếp trên Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Truyền hình Quốc hội Việt Nam.
14h03: Đại biểu Trần Chí Cường - Đoàn ĐBQH Tp. Đà Nẵng: Cân nhắc kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% đến hết năm 2024
Tham gia ý kiến về việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết 43 của Quốc hội, đại biểu Trần Chí Cường tán thành cao việc cần thiết tiếp tục có những giải pháp, chính sách để tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt với nhiều thách thức.
Đại biểu đề nghị Chính phủ cân nhắc việc thực hiện chính sách không liên tục bị ngắt quãng 6 tháng nay đề xuất tiếp tục cho triển khai chỉ thực hiện trong 6 tháng cuối năm, từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023, như vậy là quá ngắn, khó đạt được hiệu quả như mong đợi. Đại biểu đề nghị cân nhắc cần kéo dài thêm thời gian thực hiện chính sách này cho đến hết năm 2024. Chính sách ban hành cũng cần có một khoảng thời gian đủ để đảm bảo có thể hấp thụ, đưa chính sách đi vào cuộc sống, để các địa phương có thể chủ động tính toán, cân đối việc giảm nguồn thu, giảm chi hoặc ngược lại, đảm bảo cho việc lập dự toán, cân đối thu, chi năm sau, bảo đảm sự ổn định, chủ động trong việc thực hiện đủ thời gian, chính sách phát huy hiệu quả tốt nhất.
Bên cạnh đó, cần có các chính sách khác để hỗ trợ cho doanh nghiệp nhằm tạo ra những chính sách đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, hiệu quả và toàn diện hơn, không chỉ hoạt động dịch vụ tiêu dùng mà ngay cả hoạt động sản xuất kinh doanh, nhất là tháo gỡ những khó khăn từ chi phí đầu vào trong sản xuất cho đến việc tìm kiếm, mở rộng thị trường cho đầu ra, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy phát triển nền kinh tế trong dự báo còn nhiều khó khăn, thách thức.
14h07: Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Cân nhắc mở rộng đối tượng được giảm thuế giá trị gia tăng
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga bày tỏ đồng tình với sự cần thiết ban hành Nghị quyết tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng nhằm giúp doanh nghiệp và người dân tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh, ổn định cuộc sống trong khi kinh tế gặp nhiều thách thức. Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị rà soát, cân nhắc mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế giá trị gia tăng.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị áp dụng mức thuế xuất 8% đối với mặt hàng ô tô, bao gồm cả dòng xe dưới 24 chỗ để thúc đẩy lĩnh vực sản xuất và kinh doanh ô tô trong nước, từ đó đảm bảo nguồn thu ngân sách của nhà nước từ lĩnh vực này.
Theo đại biểu, việc áp dụng thuế VAT 8% mặc dù gây hụt thu ngân sách 2% so với hiện hành nhưng ô tô là mặt hàng chịu thuế cao, cùng với nhiều loại thuế, vì vậy nếu kích cầu từ việc giảm này tổng mức thuế thu được từ chiếc xe sẽ vượt mức 2% giảm thuế VAT.
Việc giảm thuế, phí trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh ô tô cho thấy sự tác động tích cực và mạnh mẽ của các chính sách ưu đãi đến việc kích cầu và phát triển ngành này. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế gia trị gia tăng, áp dụng mức thuế suất 8% đối với mặt hàng ô tô (bao gồm cả đối với các dòng xe ô tô dưới 24 chỗ) để kích cầu tiêu dùng, giúp doanh nghiệp ô tô tháo gỡ khó khăn, ổn định sản xuất kinh doanh, đảm bảo công ăn việc làm cho người lao động, góp phần tạo đà tăng trưởng cho ngành công nghiệp ô tô qua đó tiếp tục đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như phát triển nền kinh tế.
14h12: Đại biểu Nguyễn Văn Hiển - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng: Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo
Phát biểu ý kiến về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022 tại phiên họp, ĐBQH Nguyễn Văn Hiển - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng cho biết, thời gian gần đây, truyền thông đưa tin nhiều về tình trạng lãng phí năng lượng tái tạo và những khó khăn của những doanh nghiệp trong lĩnh vực này.
Đại biểu cho biết, Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị xác định rất rõ, xây dựng cơ chế, chính sách đột phá để khuyến khích và thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các nguồn năng lượng tái tạo nhằm thay thế tối đa nguồn năng lượng hóa thạch, sử dụng năng lượng gió và năng lượng mặt trời cho phát điện. Đây là định hướng chiến lược cho một giai đoạn phát triển. Trước khi có Nghị quyết này, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cũng có nhiều văn bản có tính đột phá về cơ chế khuyến khích, hỗ trợ cho phát triển điện gió, điện mặt trời như Quyết định số 11 năm 2017, Quyết định số 37 năm 2011.
Tuy nhiên, đại biểu cho biết, gần đây trong các văn bản điều hành, cơ quan chức năng có sự thay đổi đột ngột về mặt chính sách, nhất là các quy định về khung giá điện, nhà máy phát điện, nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp trong thời gian gần đây không những không khuyến khích, ưu đãi, các dự án điện gió, điện mặt trời như Nghị quyết 55, không ít các quy định còn thắt chặt so với các dự án điện truyền thống, chứa nhiều quy định chưa thật sự hợp lý và tập trung…
Đại biểu cho rằng, việc này làm cho các nhà đầu tư không lường trước được rủi ro và không an tâm trong đầu tư phát triển dự án. Đồng thời, đề nghị Chính phủ, Bộ Công Thương cần xem xét lại chính sách nêu trên theo hướng việc điều chỉnh chính sách phải có phương án giảm sốc, có lộ trình hợp lý, tránh việc thay đổi chính sách một cách quá đột ngột… Bên cạnh đó, cần sớm có giải pháp tháo gỡ khó khăn, tránh thất thoát, lãng phí nguồn năng lượng tái tạo lớn đã được sản xuất nhưng không được đưa vào khai thác, sử dụng; có giải pháp đồng bộ, kịp thời, bảo đảm sự phát triển bền vững cho ngành năng lượng tái tạo.
14h19: Đại biểu Trần Văn Khải - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam:
Phát biểu Phiên thảo luận, đại biểu Trần Văn Khải nhấn mạnh, trong phiên thảo luận về kinh tế-xã hội, đã có 154 đại biểu Quốc hội đăng ký phát biểu với mong muốn phản ánh ý kiến của Nhân dân và cử tri cả nước.
Tham gia vào nội dung Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022, đại biểu Trần Văn Khải cho rằng, vẫn còn hạn chế về công tác đầu tư công, thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn. Việc giải ngân vốn đầu tư công vẫn chưa đạt được thực hiện hiệu quả. Ngoài ra, đại biểu Trần Văn Khải cũng nhấn mạnh, chúng ta còn lãng phí trong cải cách thủ tục hành chính. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư cũng đã cho biết, qua kiểm tra, các địa phương, Bộ ngành cũng phát sinh thủ tục mới. Bên cạnh đó, chúng ta cũng đang lãng phí niềm tin của Nhân dân vào cơ quan công quyền.
Với những bất cập trên, đại biểu Trần Văn Khải đề xuất một số giải pháp:
Một là: đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giao Uỷ ban Pháp luật chủ trì với các cơ quan của Quốc hội ngay trong năm 2024 thực hiện giám sát chuyên đề "việc thực hiện chính sách pháp luật của cán bộ, công chức theo Luật cán bộ, công chức trong năm 2022” trên phạm vi cả nước. Trong đó, tập trung vào nghĩa vụ, quyền của cán bộ, công chức (Chương II) và Những việc cán bộ, công chức không được làm tại Mục 4, Điều 18 quy định những điều bị cấm liên quan đến đạo đức công vụ: Trốn tránh trách nhiệm, thoái thác nhiệm vụ được giao, gây bè phái, mất đoàn kết, tự ý bỏ việc hoặc tham gia đình công.
Kết quả giám sát sẽ cho chúng ta kết quả: Ví dụ như ở Tp.Hồ Chí Minh, trong năm 2022, trong số 584 văn bản gửi hỏi Bộ kế hoạch đầu tư thì: (1) có bao nhiêu văn bản thuộc thẩm quyền của thành phố mà không giải quyết, vẫn hỏi để né việc, đẩy việc nên cấp trên; (2) Có bao nhiêu văn bản trong tổng số 584 văn bản thì có bao nhiêu văn bản có nội dung hỏi là những quy định của pháp luật chưa rõ, không khả thi, chồng chéo. Như vậy mới chỉ ra căn nguyên của hiện tượng này, vừa có cơ sở để đánh giá khách quan và xử lý cán bộ vi phạm luật cán bộ, công chức. Đồng thời, kịp thời tổng hợp báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội, Chính phủ sửa đổi kịp thời các vướng mắc.
Hai là: Chúng ta thật khẩn trương, tiếp tục hoàn thiện thể chế theo hướng phải tập trung cá thể hóa trách nhiệm, nhất là trách nhiệm ngươi đứng đầu. Từng cấp, từng ngành, từng địa phương Xây dựng quy trình hóa, cá nhân hóa trách nhiệm từng công việc, từng lĩnh vực, lấy hiệu quả thực sự làm cơ sở đánh giá cán bộ. Tiếp tục chỉ đạo siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong toàn hệ thống chính trị, nhấn mạnh việc phân công, giao nhiệm vụ rõ người, rõ việc, rõ thời hạn, đi liền với thường xuyên kiểm tra, giám sát. Khi mỗi cơ quan, đơn vị, tổ chức, địa phương đều quan tâm, kiên quyết thực hiện cá thể hóa trách nhiệm, chắc chắn sức mạnh của hệ thống chính trị sẽ ngày càng được củng cố.
Ba là, đề nghị Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp tăng cường thực hiện chức năng giám sát, chất vấn, tái chất vấn và yêu cầu giải trình nhằm nâng cao trách nhiệm cá nhân của cán bộ, công chức, nhất là cán bộ lãnh đạo.
Qua các Phương tiện thông tin đại chúng, đại biểu Trần Văn Khải kêu gọi toàn thể các công chức trên cả nước hãy chuyển biến thật nhanh, theo kịp tình hình, bằng tác phong phục vụ hãy hành động bằng mong muốn, khát khao đưa Bộ ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương, quê hương mình phát triển đột phá cùng đất nước vượt qua khó khăn, phát triển nhanh và bền vững.
14h26: Đại biểu Lý Thị Lan - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang: Cần đánh giá rõ hơn về những tồn tại, hạn chế, lãng phí
Phát biểu về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022, đại biểu bày tỏ đồng tình với báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính Ngân sách. Đại biểu cho rằng, kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã thể hiện sự chủ động, quyết tâm của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương. Chính phủ đã quan tâm, chỉ đạo quyết liệt công tác hoàn thiện thể chế, góp phần thực hiện hiệu quả công tác này.
Đại biểu Lý Thị Lan cho rằng, hệ thống pháp luật đồng bộ, hoàn chỉnh, cùng với đó là hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn, chế độ, định mức là thước đo và là cơ sở quan trọng nhất để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Trong năm 2022, Chính phủ, các bộ, ngành địa phương đã làm tương đối tốt nội dung công việc này. Tuy nhiên, Chính phủ cần báo cáo, đánh giá rõ hơn về những tồn tại, hạn chế, lãng phí, nhất là những lãng phí xuất phát từ việc ban hành những quy định pháp luật chưa kịp thời, chưa đầy đủ. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới lãng phí, thậm chí tham nhũng, tiêu cực trong quản lý, sử dụng ngân sách đầu tư công.
Đại biểu cũng cho biết, tình trạng nợ đọng văn bản quy phạm pháp luật quy định, hướng dẫn chi tiết vẫn chưa được khắc phục, dẫn đến khó khăn trong triển khai thực hiện các kế hoạch, nhiệm vụ. Đại biểu nhấn mạnh, việc chậm trễ này gây lãng phí cơ hội thực hiện chương trình, cũng là lãng phí cơ hội của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi trong việc thụ hưởng các chính sách của nhà nước.
Đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật, giảm thiểu lãng phí trong sắp xếp tổ chức bộ máy, khắc phục những tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra để nâng cao hơn nữa kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
14h31: Đại biểu Trần Thị Thanh Lam - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Trần Thị Thanh Lam cho biết, báo cáo của Chính phủ đã thể khái quát, toàn diện các nội dung về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022 với các số liệu cụ thể. Đồng thời, có phân tích, đánh giá từng phần, từng nhóm, lĩnh vực và hoạt động, thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại, hạn chế và những chỉ tiêu chưa hoàn thành.
Liên quan đến lãng phí trong chậm, nợ ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đại biểu chỉ ra rằng, tình hình công tác xây dựng pháp luật trong ban hành văn bản hướng dẫn thi hành quy định chi tiết vẫn còn tình trạng chậm, nợ đọng, phản ứng chính sách chưa kịp thời. Đây là tình trạng đã kéo dài nhiều năm, qua nhiều nhiệm kỳ, mặc dù đã được cải thiện dần nhưng chưa đạt như mong muốn, dù cả Quốc hội và Chính phủ luôn đặt trọng tâm ưu tiên về công tác hoàn thiện thể chế.
Lấy ví dụ, đại biểu Trần Thị Thanh Lam chỉ ra thực tế trong việc nợ, chậm ban hành văn bản thuộc lĩnh vực do Ủy ban Xã hội phụ trách. Theo đó, một số nội dung văn bản quy định chi tiết chưa đáp ứng yêu cầu thời hạn ban hành; tình trạng nợ ban hành văn bản hướng dẫn vẫn còn tồn tại; có văn bản chưa đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật… Đại biểu nêu rõ, việc chậm, nợ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật sẽ gián tiếp hoặc trực tiếp ảnh hưởng đến việc tổ chức thực hiện, ảnh hưởng trong thực thi chính sách cho các nhóm đối tượng. Chưa kể đến việc, ở cấp cơ sở phải đối mặt với nhiều bất cập trong thực tiễn, khó trong bố trí nguồn lực để thực thi. Có thể thấy, việc chậm và nợ chính là chướng ngại vật làm tắc con đường chính sách của nhà nước đến với người dân, không chỉ là lãng phí mà còn là đạo đức chức nghiệp.
Do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành khẩn trương tổ chức rà soát lại các ý kiến, kiến nghị đã được nêu tại các báo cáo giám sát của Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội cũng như kết quả thực hiện lời hứa của các tư lệnh ngành. Tập trung hoàn thiện nhanh các cơ sở dữ liệu quốc gia phục vụ chuyển đổi số, cải cách hành chính, quản trị xã hội và tổ chức thực hiện một cách thực chất.
14h37: Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre: Sớm tháo gỡ điểm nghẽn về cơ chế cho Dự án tuyến đường ven biển của 13 tỉnh ĐBSCL
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre góp ý về điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn. Đại biểu bày tỏ tán thành Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội, cho biết năm 2021-2022 tiến độ giải ngân và các nguồn vốn chưa phân bổ đã đươc Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ hộp này rất đầy đủ, phù hợp với các đề xuất.
Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn nêu rõ, trong suốt những năm qua, các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) kỳ vọng sớm triển khai tuyến đường ven biển của 13 tỉnh ĐBSCL. Qua nghiên cứu điều chỉnh vốn đầu tư công trung hạn lần này, Chính phủ đã bố trí nguồn vốn cho16 dự án cho khu vực vùng ĐBSCL. Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn hoan nghênh và tán thánh với Chính phủ, đặc biệt cảm ơn Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Tài chính, đã giúp các tỉnh ĐBSCL thời gian qua thống nhất cách tiếp cận nguồn vốn và các đề xuất để thực hiện được dự án này. Nếu dự án tuyến đường ven biển hơn 700km này được thực hiện đồng bộ, quyết liệt thì sẽ tạo điều kiện cho khu vực ĐBSCL phát triển. Đại biểu cũng chỉ rõ dự án tuyến đường ven biển này còn một số vấn đề chưa thống nhất, là điểm nghẽn trong các cơ chế, chính sách.
Đối với cơ chế cho vay lại đối với ĐBSCL, theo đề nghị của các tỉnh ĐBSCL, cho phép áp dụng theo cơ chế 90 -10. Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn mong muốn Quốc hội cho phép các tỉnh ĐBSCL theo cơ chế này. Nếu phân theo cơ chế 70-30 thì khả năng ngân sách sẽ rất khó thực hiện.
Đối với một số hạng mục liên tỉnh, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn đề nghị Chính phủ cho tiến cận cấp phát vốn vay 100%, Bộ Giao thông vận tải là chủ đầu tư, nếu không thì giao thẩm quyền cho địa phương để đầu tư thực hiện những công trình này.
Đối với nhóm nhà tài trợ, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn cho biết, 13 tỉnh ĐBSCL tiếp cận 6 nhóm nhà tài trợ khác nhau, do đó đề nghị Trung ương giao cho một Bộ chủ trì làm đầu mối, cùng với 13 tỉnh đàm phán vấn đề này, đề nghị Quốc hội, Chính phủ tạo điều kiện cho các tỉnh ĐBSCL sớm triển khai thực hiện dự án này
14h44: Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai- Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Rút ra bài học kinh nghiệm từ quyết toán ngân sách
Tham gia phát biểu tại phiên họp, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho rằng cần nhìn nhận lại việc quyết toán ngân sách để rút ra bài học kinh nghiệm, đặc biệt là về những nội dung tồn đọng kéo dài trong nhiều năm, cần có giải pháp chấn chỉnh, xem xét trách nhiệm, thực hiện nghiêm kỷ cương, kỷ luật trong thực hiện chính sách của nhà nước.
Đại biểu cho biết, năm 2021, trong điều kiện dịch bệnh, quyết toán ngân sách nhà nước đã tăng 17,2% dự toán, chi tăng 0,4% dự toán, dù có những phân tích, đánh giá nguyên nhân trong lập dự toán chưa sát, gây ảnh hưởng đến quá trình điều hành. Tuy vậy, để đạt được kết quả này cũng cần đến nhiều sự nỗ lực của các bộ, ban, ngành từ trung ương đến địa phương, sự đồng hành của cả hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp.
Tuy nhiên, khi xem xét báo cáo của Chính phủ, vẫn còn một số vấn đề chưa được xử lý, còn ở mức độ tương đối nghiêm trọng. Cụ thể, một số nội dung giao dự toán còn chậm, bổ sung điều chỉnh vốn nhiều lần, công tác chuẩn bị đầu tư, đảm bảo đúng thủ tục đầu tư theo quy định của pháp luật không được thực hiện một cách đầy đủ, phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản lớn…
Đại biểu đề nghị rà soát kỹ lại số liệu nợ đọng xây dựng cơ bản, phân tích các nguyên nhân làm phát sinh lớn số nợ đọng xây dựng cơ bản, có phương án xử lý cũng như làm rõ trách nhiệm đối với các cơ quan, đơn vị, địa phương khi vi phạm hành vi cấm trong Luật Đầu tư công.
14h51: Đại biểu Nguyễn Trường Giang - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông:
Đại biểu Nguyễn Trường Giang cơ bản đồng tình với Tờ trình của Chính phủ về việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia. Đây là các chương trình, dự án góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế theo Nghị quyết 43, đại biểu tán thành giao Chính phủ giao kế hoạch vốn của chương trình cho 45 dự án đã đủ thủ tục đầu tư và cho phép tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư với dự án tỉnh Ninh Thuận liên quan đến nhà máy điện hạt nhân, không thực hiện phân số vốn còn lại.
Về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, đại biểu tán thành việc giao Chính phủ giao kế hoạch vốn cho các chương trình, nhiệm vụ, dự án đã đủ điều kiện theo quy định của Luật Đầu tư công.
Đối với một số dự án trọng điểm, dự án liên quan đến nghĩa vụ thanh toán của Nhà nước, dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài đang hoàn thiện thủ tục đầu tư, đại biểu tán thành với kiến nghị của Chính phủ do Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến trước khi Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn khi các dự án này hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Liên quan đến việc giao danh mục và phân bổ vốn theo Tờ trình Chính phủ đề nghị trường hợp cần thiết giao Chính phủ chủ động điều hòa vốn của chương trình, giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương trong tổng mức vốn đã được Quốc hội quyết nghị, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 7. Đại biểu cho rằng, với khối lượng vốn và các nội dung còn lại tương đối lớn do đó để bảo đảm khả thi và tạo sự linh hoạt, đồng thời đúng với tinh thần tăng cường phân cấp, phân quyền đang được Quốc hội yêu cầu, phù hợp với việc Quốc hội đang phân cấp cho Chính phủ, các địa phương trong chuyển mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị làm rõ tiêu chí trường hợp cần thiết để có cơ sở Chính phủ triển khai thực hiện.
Ngoài ra, Quốc hội ban hành nghị quyết để phân chia các khoản thu và nhiệm vụ chi của ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, cần có sự rà soát để phân cấp linh hoạt thêm trong chi ngân sách để có thể bố trí chi ngân sách trung ương cho một số nội dung thuộc ngân sách địa phương khi thực sự cần thiết. Đây là giải pháp để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.
Liên quan đến cáo thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đại biểu cho biết Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản của giai đoạn 2021 - 2030 và tầm nhìn 2050 là quy hoạch rất quan trọng, làm cơ sở để khoanh định các không gian phát triển. Đại biểu mong Thủ tướng Chính phủ sớm chỉ đạo các cơ quan có phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản.
14h58: Đại biểu Nguyễn Văn Thân - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình: Còn lãng phí nguồn nhân lực
Đại biểu Nguyễn Văn Thân nhất trí với báo cáo của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022. Bên cạnh đó đại biểu cũng lưu ý đến vấn đề lao động. Đây là một trong 3 trụ cột cho phát triển nhưng hiện nay còn lãng phí nguồn nhân lực. Chỉ tiêu năng suất lao động đều nhiều năm không đạt.
Từ thực trạng trên, đại biểu Nguyễn Vân Thân đề nghị có kiểm điểm xem xét lại năng suất lao động không đạt là do đâu? Do người lao động, cán bộ công nhân viên chức không chịu làm việc hay do quản lý? So với các nước xung quanh thì năng suất lao động của nước ta là mức rất thấp, gần như là cận dưới. Đại biểu Nguyễn Văn Thân nêu rõ đây là nguồn lực cực kỳ lớn mà chúng ta đang bỏ qua. Đại biểu đề nghị đối với cán bộ công chức viên chức cần quan tâm đến cơ chế tăng lương và nên coi tăng lương là đầu tư vào con người, không thể để có tư tưởng trả lương như nào thì làm việc như thế. Nếu không có mức lương phù hợp thì cán bộ sẽ ra ngoài làm, mất đi nguồn lực.
Đại biểu Nguyễn Văn Thân chỉ rõ trong bối cảnh ngân hàng không thể cho vay nếu không có thế chấp nhưng thực tế có rất nhiều các quỹ như Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ phát triển khoa học công nghệ…và nhiều các quỹ tài chính ngoài ngân sách khác nhưng các quỹ này lại không phát huy được tác dụng. Nhấn mạnh đây là lãng phí, đại biểu Nguyễn Văn Thân đề nghị xem lại cơ chế về cho vay, cơ chế bảo lãnh.
Đại biểu Nguyễn Văn Thân cũng chỉ rõ những lãng phí như chậm giải quyết xử lý trong 12 dự án đắp chiếu hay tồn dư ngân sách nhà nước lớn để trong ngân hàng mà không được sử dụng, quay vòng , trong khi doanh nghiệp đang thiếu tiền, nhiều dự án đầu tư công thiếu vốn, còn nước ta vấn phải đi vay. Đại biểu đề nghị cần có giải thích, làm rõ những vấn đề này. Đại biểu cho rằng cần phải sử dụng nguồn ngân sách tồn dư này trên cơ sở cân đối của Chính phủ chứ không thể để tiền trong Kho bạc Nhà nước và gửi ngân hàng.
Liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp, đại biểu Nguyễn Văn Thân ghi nhận Chính phủ đã rất nỗ lực trong quản lý, xử lý những vấn đề trong thời gian qua. Song đại biểu cũng đề nghị nên giãn thời gian để cho doanh nghiệp thực hiện chính sách đến hạn trả nợ. Đại biểu cho rằng hãy giãn thời gian để cho doanh nghiệp tìm cách khắc phục hậu quả, để bù lại thất thoát.
15h05: Đại biểu Mai Thị Phương Hoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định: Tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng
Đóng góp ý kiến về việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022, đại biểu Mai Thị Phương Hoa, Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định cho biết, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó khăn trong tình hình nhiều thách thức chung của nền kinh tế.
Phản ánh tình trạng nhiều doanh nghiệp lớn phải bán bớt tài sản, bên mua lại là người nước ngoài, đại biểu cho rằng tình trạng này rất đáng lo ngại, nhất là khi các doanh nghiệp cần giữ, hỗ trợ để phát triển nền kinh tế. Đại biểu cho rằng cần có chính sách nuôi dưỡng, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, nhất là trong giai đoạn khó khăn.
Đánh giá cao việc thực hiện các giải pháp về thuế trong thời gian qua, đại biểu Mai Thị Phương Hoa cho biết việc linh hoạt thực hiện chính sách thuế đã góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, kích cầu tiêu dùng, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Đại biểu bày tỏ nhất trí việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, phương án của Chính phủ là kéo dài đến hết 31/12/2023 là quá ngắn. Khó khăn thách thức trong thời gian tới là khá lớn, đại biểu cho rằng, để sự hỗ trợ này có hiệu quả hơn, đủ thời gian để chính sách phát huy trong thực tế, cần kéo dài chính sách giảm 2% thuế giá trị gia tăng đến hết năm 2025 hoặc ít nhất đến năm 2024.
Đồng thời, đại biểu cho rằng, cần kịp thời hướng dẫn các hồ sơ xem xét xin hoàn thuế giá trị gia tăng một cách nhanh chóng, hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, cần nghiên cứu các chính sách vượt tiền lệ như yêu cầu lãi suất cho vay giảm xuống dưới 9%, thay đổi các điều kiện cho vay thông thoáng, khả thi và hợp lý để hỗ trợ cho cộng đồng doanh nghiệp.
15h17: Đại biểu Đào Hồng Vận - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên: lãng phí về niềm tin nguy hiểm hơn lãng phí vật chất, tiền bạc
Cơ bản nhất trí với Báo cáo kết quả thực hành thiết kiệm, chống lãng phí của Chính phủ, đại biểu Đào Hồng Vận - Đoàn ĐBHQ tỉnh Hưng Yên nhận thấy, cùng với chống tham nhũng, Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều chủ trương, giải pháp trong công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và đã đạt được nhiều kết quả khách quan, tiến bộ.
Tuy nhiên, đại biểu Đào Hồng Vận nhận thấy, Báo cáo mới chủ yếu tập trung tổng hợp, đánh giá công tác tiết kiệm, chống lãng phí trong lĩnh vực công là chính, còn trong lĩnh vực tư có đề cập nhưng còn khiêm tốn, chưa đầy đủ, chưa thấy được thực trạng những khó khăn, hạn chế cũng như đề ra được giải pháp khắc phục.
Đại biểu chỉ rõ, đó là những chậm trễ, hạn chế, vướng mắc về một số chính sách không tốt trong công tác quy hoạch, kế hoạch, trong hoạt động công vụ của bộ máy. Mặc dù các vấn đề này đã được quan tâm khắc phục và có nhiều cải thiện, tuy nhiên, vẫn đang ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động trong sản xuất kinh doanh của người dân và doanh nghiệp như việc người dân và doanh nghiệp ở một số nơi, một số lĩnh vực vẫn còn khó khăn trong việc tiếp cận chính sách.
Bên cạnh đó, đại biểu Đào Hồng Vân cho rằng, còn khó khăn, chậm trễ trong việc triển khai đầu tư dự án. Nhiều dự án đang hoàn thành đầu tư nhưng không thể đưa vào hoạt động sản xuất, kinh doanh được, dẫn đến gây thiệt hại lớn cho người dân và doanh nghiệp, gây lãng phí cho xã hội, ít nhiều làm giảm niềm tin của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đại biểu bày tỏ quan điểm ở đây không chỉ lo lắng về lãng phí mang tính vật chất và tiền bạc mà nguy hiểm hơn là lãng phí về niềm tin, ví dụ như các dự án điện tái tạo và một số dự án khác.
Vì vậy, đại biểu Đào Hồng Vận đề nghị trong Báo cáo cần tổng hợp, đánh giá kỹ về những vấn đề này và từ đó phân tích những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân để đề ra các giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
15h41: Đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân cho biết, có rất nhiều văn bản hướng dẫn chi tiết của luật đến nay vẫn chưa được ban hành, điều này làm cho luật không đi vào thực tế, gây cản trở sự phát triển của đất nước.
Vì vậy, cử tri Bình Dương kiến nghị Quốc hội, Chính phủ lấy kết quả hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật làm căn cứ để đánh giá hiệu quả của các Bộ, ngành trung ương hàng năm và căn cứ để lấy phiếu tín nhiệm tại Kỳ họp thứ 6. Bởi đây là nhiệm vụ đột phá do Đảng đề ra nhưng hằng năm vẫn chậm. Đại biểu đặt vấn đề, liệu có phải kỷ luật, kỷ cương trong hoàn thiện thể chế, chính sách chưa nghiêm?..
Đại biểu chia sẻ, tại buổi tiếp xúc cử tri với doanh nghiệp và người dân tỉnh Bình Dương trước Kỳ họp thứ 5, cử tri mong muốn cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của đất nước phải kiểm soát chặt chẽ số lượng, chất lượng việc sửa đổi thể chế pháp luật của Chính phủ và bộ, ngành theo hướng ưu tiên cho kiến tạo phát triển hơn là quản lý.
Trên cơ sở những lĩnh vực cử tri bức xúc nhất trước mỗi kỳ họp, đại biểu kiến nghị Quốc hội cần nghiên cứu, bố trí thảo luận và phân tích sâu theo từng nhóm, lĩnh vực, tránh dàn trải để đánh giá. Qua đó, xem xét có cần thiết phải sửa thể chế hay không, hoặc cần có giải pháp như nào để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp và người dân.
Đồng thời, đưa giải pháp vào danh mục những công việc cần làm ngay trong Nghị quyết của Kỳ họp. Trên cơ sở đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân công, giám sát chặt chẽ việc thực hiện và công khai kết quả cho cử tri được rõ. Đại biểu nhấn mạnh, việc hoàn thiện Thông tư, Nghị định càng lâu thì doanh nghiệp, người dân thiệt hại bấy nhiêu, gây lãng phí, nhiều cơ hội đầu tư và phát triển của đất nước.
Mặt khác, với khối lượng thể chế cần hoàn thiện rất lớn nhưng con người và nguồn lực hiện nay còn hạn chế, đại biểu cho rằng cần áp dụng mạnh mẽ công nghệ, kỹ thuật lập pháp tiên tiến, hiện đại để phát hiện nhanh các mâu thuẫn, chồng chéo và sửa đổi, bổ sung kịp thời các thể chế, chính sách.
15h46: Đại biểu Nàng Xô Vi - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Đẩy nhanh giải ngân vốn để thực hiện 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia
Phát biểu tại Phiên thảo luận, đại biểu Nàng Xô Vi thống nhất với Báo cáo của Chính phủ về giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia.
Đại biểu Nàng Xô Vi cũng đồng tình với báo cáo của Chính phủ về Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022. Tuy nhiên, việc thực hiện giải ngân vốn để thực hiện 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia. Việc bổ sung một số chỉ tiêu chưa phù hợp với thực tiễn; việc quản lý về sử dụng vốn ngân sách Trung ương còn bất cập nên nhiều địa phương chưa thực hiện hiệu quả nguồn ngân sách...
Đại biểu Nàng Xô Vi đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan sớm tham mưu thực hiện việc giao thông báo dự kiến kế hoạch vốn sự nghiệp nguồn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025. Việc làm này là để địa phương có cơ sở hoàn thiện kế hoạch thực hiện các Chương trình mục tiêu Quốc gia giai đoạn 2021-2025 cũng như là rà soát và cân đối nguồn lực của địa phương để đối ứng, lồng ghép thực hiện theo quy định.
Tình trạng giao kế hoạch vốn trung hạn thực hiện các Chương trình mục tiêu Quốc gia sau khi cấp tỉnh, huyện đã xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2225 như vừa qua đã gây khó khăn trong cân đối nguồn lực đối ứng thực hiện các chương trình theo quy định của Thủ tướng Chính phủ về tỷ lệ đối ứng của ngân sách địa phương thực hiện các chương trình.
Thứ hai, cần quan tâm hỗ trợ và tạo điều kiện phù hợp đối với các địa phương không thể cân đối đủ nguồn lực đối ứng thực hiện các chương trình theo quy định hiện nay. Xem xét thống nhất chủ trương cho phép địa phương thực hiện điều chuyển nguồn lực nguồn vốn sự nghiệp giữa các dự án thuộc các chương trình đảm bảo phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tiễn của từng địa phương.
Thứ ba, đây cũng như các đại biểu phía trước, tôi cũng đồng quan điểm là tha thiết mong Chính phủ có chính sách hỗ trợ phù hợp với các đối tượng trong thời gian chuyển tiếp của chính sách từ các xã khu vực 2, khu vực 3 nay chuyển lên khu vực 1 theo Quyết định 861 của Thủ tướng Chính phủ; đồng thời sớm hoàn thành việc đánh giá có lộ trình hỗ trợ người dân có hoàn cảnh khó khăn và thu nhập thấp không được ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế do việc điều chỉnh chính sách các xã, thôn khu vực khó khăn, khu vực đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
15h51: Đại biểu Vũ Tiến Lộc - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội: Các doanh nghiệp gặp chất chồng khó khăn, cần được quan tâm, hỗ trợ
Phát biểu về việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022, đại biểu Vũ Tiến Lộc cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn, đằng sau cộng đồng doanh nghiệp là người lao động và các gia đình, của người dân nói chung. Số doanh nghiệp rút khỏi thị trường chỉ là phần nổi của tảng băng, các doanh nghiệp đang hoạt động cũng gặp phải khó khăn chồng chất. Đây chính là phần chìm của tảng băng, rất cần được quan tâm, tháo gỡ.
Đại biểu cho biết, khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp là thị trường, thị trường khó khăn dẫn đến tồn kho gia tăng, thiếu khả năng thanh khoản, nợ tăng cao, gây tác động dây chuyền lớn. Để hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp, cần sử dụng một biện pháp quan trọng là giảm thuế, thúc đẩy thị trường phát triển.
Đại biểu cho rằng, hiện nay, thị trường thế giới đang khó khăn, nên việc tác động vào thị trường xuất khẩu cũng gặp nhiều thách thức, các biện pháp xúc tiến thương mại, đầu tư, mở mang thị trường sẽ không có nhiều tác dụng. Thị trường chúng ta có thể tác động được là thị trường trong nước. Trong những tháng qua, dù thị trường có tăng tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ, tuy nhiên, vẫn còn trong xu thế suy giảm. Kích cầu thị trường trong nước là giải pháp quan trọng. Giảm thuế giá trị gia tăng sẽ vừa giúp khoan sức dân, làm người tiêu dùng bớt khó khăn, đồng thời tác động ngay vào thị trường của các doanh nghiệp.
Về ngân sách nhà nước, đại biểu cho rằng có điều kiện thuận lợi để thực hiện chính sách này, thậm chí với quy mô rộng hơn. Đánh giá cao Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc quản lý thời gian qua, đại biểu cho rằng, dư địa chính sách tài chính cho đến nay còn rất nhiều, do vậy, cần mở rộng chính sách tiền tệ để yểm trợ cho nền kinh tế trong thời gian tới.
15h59: Đại biểu Nguyễn Công Long - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai
Góp ý việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu Nguyễn Công Long cho rằng, đầu tư công là động lực tăng trưởng, thu hút đầu tư toàn xã hội.
Theo đại biểu Nguyễn Công Long, chúng ta có thể điều chỉnh linh hoạt nguồn vốn trong đầu tư công, điều chuyển linh hoạt giữa trung ương và địa phương, đảm bảo sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nguồn lực hiện có.
Trên cơ sở đó, đại biểu Nguyễn Công Long đề xuất trong thời gian tới có những nội dung về ngân sách địa phương thì giao cho Chính phủ điều tiết từ ngân sách từ trung ương hoặc điều tiết chuyển đổi giữa các địa phương, tạo hiệu ứng phát triển.
16h04: Điểu biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước: Tình trạng lãng phí vẫn còn diễn ra ở nhiều mức độ khác nhau
Theo đại biểu Điểu Huỳnh Sang, mặc dù năm 2022 có nhiều khó khăn thách thức nhưng với quyết tâm cao trong chỉ đạo, điều hành, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, đại biểu cũng chỉ rõ, tình trạng lãng phí vẫn còn diễn ra ở nhiều mức độ khác nhau. Nhất là trong đầu tư công, phân bổ giải ngân, thanh quyết toán vốn của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các Chương trình mục tiêu quốc gia; trong quản lý ngân sách, mua sắm, quản lý đất đai, tài sản công. Nhiều thủ tục hành chính còn gây phiền hà, cản trở người dân, doanh nghiệp và ít nhiều cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước.
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho biết, qua hoạt động giám sát và tiếp xúc cử tri cho thấy tình trạng lãng phí đất đai rất lớn. Đó là tình trạng bỏ hoang hóa đất nông nghiệp diễn ra ở nhiều địa phương. Trong khi nhu cầu tích tụ ruộng đất để phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao là rất lớn, song còn nhiều khó khăn, vướng mắc do thiếu cơ sở pháp lý. Cùng với đó là lãng phí trong quản lý đất đai, tài sản của các dự án do chậm thi hành án, trong thực hiện các kết luận của thanh tra, kiểm tra và chưa có giải pháp khắc phục dứt điểm
Đại biểu Điểu Huỳnh Sang nêu rõ, việc phân bổ chi ngân sách nhà nước cũng còn chậm nhất là các nhiệm vụ chi thuộc Chương trình phục hồi chương trình mục tiêu quốc gia, giao chi tiết các nguồn vốn thuộc Kế hoạch đầu tư công năm 2022 của một số bộ, ngành, địa phương và việc triển khai thực hiện Chương trình một mục tiêu quốc gia còn chậm, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, ảnh hưởng đến mục tiêu chung của chương trình.
Mặt khác, việc chậm ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện các dự án, tiểu dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia cũng làm giảm hiệu quả của Chương trình. Đây cũng là nguyên nhân lãng phí dẫn đến việc giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu tiến độ đề ra, đại biểu Điểu Huỳnh Sang nhấn mạnh.
Từ thực tế trên, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị Chính phủ cũng phải bổ sung, đánh giá cụ thể và rõ hơn về kết quả thực hiện Nghị quyết số 63 và Nghị quyết số 74 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện chính sách pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, làm rõ những hạn chế, tồn tại cơ bản nguyên nhân và trách nhiệm.
Về giao kế hoạch đầu tư trung hạn vốn ngân sách trung ương đối với các dự án cao tốc trọng điểm, đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho rằng đối với dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc Nam phía Tây đoạn gia nghĩa Đắk Nông, Đắk Nông và Chơn Thành của Bình Phước là dự án có ý nghĩa rất quan trọng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của cả 2 tỉnh Bình Phước và Đắk Nông, kết nối vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên; đồng thời, giảm tải cho Quốc lộ 13, 14 và là tuyến huyết mạch nối liền 2 tỉnh cũng như Tây Nguyên xuống vùng Đông Nam Bộ.
Với ý nghĩa đó, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị trong điều kiện ngân sách của tỉnh Bình Phước gặp nhiều khó khăn, cơ cấu ngân sách của tỉnh chưa thật sự bền vững, nếu không có sự hỗ trợ của Trung ương sẽ gặp rất là khó khăn. Do đó, đại biểu đề nghị Quốc hội nhất trí với kiến nghị của Chính phủ, theo đó cho phép tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư giao Chính phủ báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định để Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn cho dự án khi hoàn thiện thủ tục đầu tư đủ điều kiện giao vốn đối với dự án cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa thuộc tỉnh Đắk Nông và Chơn Thành của Bình Phước.
16h11: Đại biểu Cầm Hà Chung - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ: Cần rà soát, đánh giá đúng thực trạng giải ngân
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Cầm Hà Chung - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ góp ý về việc giao danh mục và mức vốn cho các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, giao điều chỉnh bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn, vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của Chương trình MTQG. Đại biểu cơ bản nhất trí với Tờ trình của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội về các nội dung này.
Về công tác phân bổ vốn, Chính phủ đã bám sát các Nghị quyết của Quốc hội để giao danh mục và mức vốn thực hiện cho các bộ, ngành, địa phương, bảo đảm tập trung, trọng tâm, trọng điểm. Đối với nguồn vốn chưa phân bổ, đã kịp thời chỉ đạo các bộ ngành, địa phương hoàn thiện các thủ tục đầu tư, rà soát điều chỉnh kế hoạch đầu tư để trình UBTVQH xem xét, cho ý kiến thực hiện trước khi thực hiện theo Nghị quyết của Quốc hội.
Bên cạnh đó, ban hành nhiều giải pháp thúc đẩy giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Quy định rõ trách nhiệm, không hoàn thành nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công thì phải kiểm điểm người đứng đầu. Đồng thời thực hiện điều chuyển kế hoạch vốn, thông qua đó công tác phân giao danh mục, mức vốn theo các Nghị quyết của Quốc hội và công tác giải ngân vốn đầu tư công đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.
Tuy nhiên, đại biểu Cầm Hà Chung nhận thấy, việc tổng hợp để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, phân bổ số vốn còn lại còn chậm theo yêu cầu của Quốc hội. Song, để đảm bảo thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 2025 cũng như các mục tiêu của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội, đại biểu Cầm Hà Chung thống nhất với đề nghị của Chính phủ trình Quốc hội cho phép phân bổ số vốn còn lại của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Vì đây là các dự án quan trọng, có tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, đã được các bộ ngành, địa phương triển khai các thủ tục để phê duyệt chủ trương đầu tư.
Về vấn đề nơi có vốn thì không phân bổ hoặc giải ngân được, phải chuyển nguồn hoặc đưa vào dự phòng chung của kế hoạch đầu tư công trung hạn, nơi có nhu cầu, có khả năng giải ngân thì không có vốn, đại biểu Cầm Hà Chung nêu rõ, kế hoạch đầu tư công trung hạn đòi hỏi phải dự báo được các yếu tố như tăng trưởng kinh tế, nhu cầu nguồn lực và khả năng đáp ứng. Đây là một thách thức trong xây dựng kế hoạch và phân bổ vốn.
Từ thực tế nêu trên, đại biểu Cầm Hà Chung đề nghị cần có giải pháp khắc phục tình trạng này. Đối với các dự án đã được phân bổ vốn, cần phải rà soát, đánh giá đúng thực trạng giải ngân, nếu không hoàn thành nhiệm vụ giải ngân thì thực hiện điều chuyển kế hoạch vốn.
Đối với các dự án chưa đủ điều kiện phân bổ thì điều chuyển cho các dự án còn thiếu vốn, có khả năng hoàn thành và giải ngân trong năm 2023. Đồng thời xem xét bố trí nguồn để thu hồi vốn ứng trước theo nguyên tắc các dự án sử dụng nguồn lực của ngân sách trung ương thì Trung ương bố trí nguồn để thực hiện, số còn lại mới chuyển vào dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.
16h16: Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên giải trình, làm rõ nội dung liên quan
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cảm ơn các đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân cả nước đã quan tâm, góp ý thẳng thắn, chân thành để ngành tiếp tục vươn lên thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, góp phần xứng đáng vào quá trình phục hồi, phát triển kinh tế của đất nước, thực hiện thắng lợi các mục tiêu mà Đảng, Nhà nước đã đặt ra.
Về phát triển năng lượng tái tạo và cơ chế xác định giá cho điện gió, điện mặt trời ở Việt Nam, Bộ trưởng cho biết, điện gió, điện mặt trời phát triển khá nhanh ở nước ta trong thời gian gần đây, do cơ chế, chính sách khuyến khích của nhà nước khá hấp dẫn. Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng lớn phát triển điện gió, điện mặt trời, tuy nhiên, có một số nghịch lý: nơi có tiềm năng về nắng và gió lại là nơi có phụ tải thấp, vì thế, muốn sử dụng hệ thống điện này phải đầu tư khá lớn cho truyền tải lưu trữ điện.
Mặt khác, để duy trì thường xuyên, an toàn hệ thống điện, phát huy hiệu quả năng lượng tái tạo, phải có một nguồn điện nền ổn định, để bù đắp khi không có nắng, có gió. Ở Việt Nam, điện than, điện dầu, điện khí sinh khối, thủy điện cũng được xem là điện nền. Bởi vậy, dù có đắt hơn, phát thải cacbon có nhiều hơn, trong ngắn hạn chúng ta chưa có nguồn, giải pháp khác thay thế, thì các nguồn điện truyền thống vẫn được duy trì để bảo đảm an toàn hệ thống điện.
Than, dầu khí là những nguyên liệu sơ cấp, được thị trường thế giới ấn định giá, những năm qua, do đứt gãy nguồn cung, giá cao dẫn đến giá điện cũng cao hơn nếu chưa tính đến phí truyền tải. Điện mặt trời không tốn tiền mua, giá thành chỉ phụ thuộc vào giá cả công nghệ, thiết bị, tuy nhiên, công nghệ thế giới phát triển nhanh, nên giá thành công nghệ giảm đi hàng năm, làm giá thành điện năng, năng lượng tái tạo chưa tính giá truyền tải và lưu trữ điện giảm theo thời gian. Về lâu dài, năng lượng tái tạo sẽ là nguồn rẻ nhất nếu chưa tính chi phí truyền tải, lưu trữ điện.
Về cơ chế tính giá năng lượng tái tạo, cơ sở pháp lý lcăn cứ vào luật Điện lực, luật Giá và các nghị định của Chính phủ. Bộ Công thương đã xây dựng khung giá được xác định trên cơ sở số liệu thống kê của các nhà máy điện mặt trời, điện gió, so sánh với số liệu của cơ quan năng lượng quốc tế, thực hiện đúng quy trình lấy ý kiến Bộ Tài chính, Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Hội đồng tư vấn về kết quả thẩm định khung giá… Bộ trưởng khẳng định cơ chế giá cho các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp như khung giá hiện hành là phù hợp với giá thế giới và thực tiễn kinh tế xã hội trong nước.
16h25: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng giải trình, làm rõ nội dung liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công.
Giải trình vấn đề đại biểu nêu về giải ngân vốn đầu tư công, Chính phủ luôn nhận được sự quan tâm, đồng hành của Quốc hội, đại biểu Quốc hội về vấn đề này. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cũng xác định đây là nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng trong quá trình thực hiện để góp phần phát triển kinh tế, nhất là trong bối cảnh hiện nay.
Từ đầu năm 2022 đến nay, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cũng rất quyết liệt chỉ đạo và ban hành 16 Nghị quyết, 6 Công điện, 2 Chỉ thị, tổ chức 4 hội nghị trực tuyến và duy trì 5 tổ công tác liên tục của Chính phủ và các Bộ trưởng đôn đốc công tác giải ngân.
Các thành viên Chính phủ cũng trực tiếp làm việc với các địa phương để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn. Riêng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành 7 Công điện, 6 văn bản đôn đốc hướng dẫn và trực tiếp làm việc với rất nhiều địa phương để kịp thời nắm bắt và tháo gỡ các khó khăn. Nhờ đó, tỷ lệ giải ngân của các năm gần đây đã có tiến bộ rất tích cực. Tinh thần chung, Thủ tướng Chính phủ vẫn chỉ đạo quyết tâm phấn đấu đạt 95% kế hoạch.
Về các giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chính phủ đã nhận diện những tồn tại, hạn chế trong quá trình giải ngân vốn đầu tư công. Trong đó, chất lượng chuẩn bị dự án chưa tốt, giải phóng mặt bằng chậm, thời gian điều chỉnh dự án lâu, điều chỉnh nhiều lần; năng lực của Ban quản lý dự án, năng lực nhà thầu cũng như trách nhiệm và sự vào cuộc của người đứng đầu còn hạn chế.
Riêng năm 2023 chỉ có một số đặc thù, đó là quy mô vốn đầu tư công năm 2023 lớn hơn các năm (710.000 tỉ đồng, cao hơn khoảng 23%); các yếu tố phát sinh về giá, nguyên nhiên vật liệu đầu vào trực tiếp ảnh hưởng đến xây dựng; tình trạng một số bộ phận cán bộ, công chức đùn đẩy, né tránh, làm cho các thủ tục kéo dài...
Để đẩy nhanh vấn đề này, Bộ trưởng nêu một số giải pháp như rà soát lại quy định pháp luật, trong đó có Luật Đầu tư công và các nghị định hướng dẫn, khâu nào có thể đẩy nhanh và rút ngắn, sẽ kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; đẩy mạnh hoạt động của các tổ công tác; đẩy nhanh tiến độ công việc liên quan đến kiểm đếm, giải phóng mặt bằng; kịp thời rà soát, điều chuyển vốn dự án triển khai chậm sang dự án triển khai nhanh; điều chuyển cán bộ có tâm lý né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Bộ trưởng cũng đề nghị đại biểu Quốc hội tăng cường công tác giám sát tại địa phương mình, ngành mình, giúp Chính phủ trong thời gian tới.
17h37: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc báo cáo giải trình, làm rõ một số vấn đề các đại biểu Quốc hội quan tâm
Liên quan đến đề xuất giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết phương án trình đã được Ủy ban Tài chính – Ngân sách thẩm tra và được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp này. Trước ý kiến một số đại biểu đề nghị kéo dài thời gian thực hiện chính sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết thêm Nghị quyết 43 chỉ có hiệu lực cho đến hết năm nay, nhất là 6 tháng nữa. Phương án trình phù hợp với cân đối cân đối ngân sách và mục tiêu chính sách nhằm kích cầu tiêu dùng và giải quyết khó khăn một cách tức thời, tức là trong giai đoạn hiện nay.
Liên quan đến đề xuất đưa ô tô vào diện được giảm thuế VAT 2%, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, ô tô là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, không thuộc phạm vi của Nghị quyết 43. Ô tô không nằm trong diện được giảm thuế là do chính sách này tập trung giảm thuế cho những lĩnh vực thiết yếu.
Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh, vấn đề là phải làm mọi cách để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, tăng cường năng lực của doanh nghiệp, tăng năng lực của nền kinh tế. Tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có hiệu quả bằng việc tháo gỡ những vướng mắc, tháo gỡ những khó khăn tạo ra một thị trường tốt hơn sẽ có tác dụng lớn hơn việc giảm thuế.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng có báo cáo làm rõ về việc triển khai các dự án ODA của 13 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, theo đó, Bộ đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ để thực hiện theo tiêu chí của Nghị quyết 41 và hướng tạo cơ chế hỗ trợ cao nhất cho các địa phương.
Về quyết toán ngân sách, trước ý kiến của một số đại biểu về giao vốn chậm bổ sung nhiều lần chuẩn bị đầu tư dài, chuyển nguồn lớn…Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng cần tư duy thiết kế lại Luật Đầu tư công nếu không năm nào cũng sẽ có chung nhận định giải ngân chậm.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho rằng hiện nay công tác chuẩn bị đầu tư quá lâu, từ khi có chủ trương đầu tư rồi phê duyệt dự án, thiết kế, phê duyệt thiết kế, tổng dự toán, lập hồ sơ mời thầu, tiến hành đấu thầu, đến đền bù giải phóng mặt bằng. Trong khi đó, phần thi công xây lắp và phần quyết toán lại nhanh. Do đó, Bộ trưởng đề nghị Quốc hội ủng hộ để thiết kế lại. Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho rằng cần phải phân cấp mạnh mẽ khi đó các địa phương mới hăng hái nhận triển khai dự án từ vốn ODA. Liên quan đến vốn thường xuyên, sau khi có Nghị quyết của Quốc hội thì Bộ đã phân bổ hết cho các tỉnh/thành phố; phân bổ trọn 1 lần.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng đề nghị hoàn thiện pháp luật ở một số lĩnh vực như đầu tư công hay ngân sách phải linh hoạt hơn, chủ động hơn. Theo đó có thể giao cho Thủ tướng Chính phủ quyết định các danh mục đầu tư, phân cấp về vấn đề rừng, đất, tách phần đền bù giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án, sử dụng dự phòng đầu tư công, dùng ngân sách cấp này để chi cho ngân sách cấp khác…
Liên quan đến tồn dư ngân sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ số tiền này đã được bố trí nhiệm vụ chi và đã có trong dự toán ngân sách được Hội đồng nhân dân tỉnh và Quốc hội phê chuẩn. Vì vậy cho nên không thể lấy nguồn này để chi cho các nhiệm vụ chi khác. Hiến pháp đã quy định là các khoản chi đều phải nằm trong dự toán. Do đó, muốn thay đổi cơ cấu chi này phải trình lại với Quốc hội. Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, đây là nguồn tạm thời nhàn rỗi do vốn đầu tư công, vốn chương trình mục tiêu quốc gia chưa giải ngân được nên nằm đó, ngoài ra còn có tiền tích lũy quỹ tiền lương …Lý giải tại sao nguồn tồn dư ngân sách không gửi vào ngân hàng thương mại mà gửi vào Ngân hàng Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết điều này để bảo đảm an toàn, tránh rủi ro và gửi ngắn hạn.
Về vấn đề mua sắm tập trung, mua sắm phương tiện, sử dụng kinh phí thường xuyên để chi cho mua sắm, Bộ trưởng Bộ Tài chính thừa nhận đúng như ý kiến của đại biểu Quốc hội phản ánh vấn đề hiện khó khăn.
Về hoàn thiện pháp luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết Chính phủ vừa qua rất là nỗ lực trong vấn đề hoàn thiện pháp luật. Trong năm 2022, Chính phủ ban hành 103 nghị định, trong đấy Bộ Tài chính chúng tôi chiếm khoảng 33%. Bộ Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ ban hành 34 Nghị định và 77 Thông tư. Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng muốn giải quyết các nút thắt phải tập trung hoàn thiện pháp luật, dùng một luật để sửa nhiều luật, dùng một nghị định để sửa nhiều nghị định, nhưng phải tổng hợp hết những khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để hóa giải được những nút thắt. Như vậy mới tạo được sự phát triển kinh tế, cộng với các giải pháp đồng bộ khác nữa, Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ.
16h48: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trong phiên thảo luận đã có 19 đại biểu phát biểu, còn 17 đại biểu đăng ký nhưng chưa phát biểu, đề nghị gửi văn bản đến ban thư ký để tổng hợp ý kiến. Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, đa số ý kiến nhất trí với việc đánh giá kết quả thực hiện chính sách tài khóa, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021, kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022, nhất trí về sự cần thiết tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2%, giao danh mục mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc chương trình phục hồi, phát triển kinh tế xã hội, giao điều chỉnh bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của Chương trình mục tiêu quốc gia.
Các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến xác đáng, cần nghiên cứu kỹ lưỡng để hoàn thiện các dự thảo Nghị quyết có liên quan. Ý kiến của các đại biểu Quốc hội đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra, các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến tại hội trường, các ý kiến thảo luận tại tổ để xây dựng báo cáo tiếp thu, giải trình, hoàn chỉnh các dự thảo Nghị quyết, đưa các nội dung quan trọng về thực hành tiết kiệm chống lãng phí, giảm thuế giá trị gia tăng vào Nghị quyết chung của Kỳ họp để xem xét, thông qua.