QUỐC HỘI TIẾP TỤC THẢO LUẬN VỀ KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
Tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022. Trước đó, cáo cáo về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, năm 2022, mặc dù bối cảnh trong nước và quốc tế có nhiều khó khăn, thách thức nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng hành của Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc kịp thời của các cấp các ngành và sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, tình hình dịch bệnh đã được kiểm soát tốt, kinh tế - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực và đạt được những kết quả quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực: đạt và vượt 13/15 chỉ tiêu chủ yếu, trong đó chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng GDP năm 2022 tăng 8,02%, cao nhất trong 10 năm qua và vượt mục tiêu đề ra (6 - 6,5%), lạm phát được kiềm chế ở mức dưới 4% như mục tiêu Quốc hội đề ra.
Triển khai Nghị quyết số 63/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc thực hiện và đạt được kết quả tích cực, trong đó đã thực hiện rà soát, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành quy định liên quan đến thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, các định mức, tiêu chuẩn chế độ; thực hiện triệt để tiết kiệm chi ngân sách Nhà nước; tăng cường thanh tra, kiểm tra xử lý nghiêm các hành vi gây thất thoát, lãng phí trong quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước, tài sản công, đất đai, khoáng sản...
Đồng thời, triển khai Nghị quyết số 74/2022/QH15 ngày 15/11/2022 của Quốc hội về đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 53/NQ-CP ngày 14/4/2023, theo đó các nội dung của Nghị quyết đã được thể hóa thành công việc trọng tâm của Chính phủ năm 2023 và giai đoạn 2023-2025 với 6 giải pháp chung và 26 nhiệm vụ cụ thể yêu cầu các bộ ngành, địa phương tập trung chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ được giao.
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc Báo cáo về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022.
Nhờ chủ động trong điều hành, các nhiệm vụ chi ngân sách Nhà nước năm 2022 đã cơ bản hoàn thành mục tiêu đề ra. Tổng số tiết kiệm kinh phí, vốn nhà nước năm 2022 theo báo cáo của các bộ, ngành, địa phương là 53.887 tỷ đồng (trong đó tiết kiệm chi thường xuyên được khoảng 716,9 tỷ đồng).
Hệ thống các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã được ban hành tương đối đồng bộ, tạo cơ sở pháp lý để quản lý chặt chẽ, sử dụng tiết kiệm tài sản công. Công tác quản lý, mua sắm tài sản công tại các bộ, ngành và địa phương năm 2022 tiếp tục chuyển biến, đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm. Cải cách thể chế về đầu tư công tiếp tục được quan tâm, tạo cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ và hoàn chỉnh để nâng cao hiệu lực công tác quản lý hoạt động đầu tư và sử dụng vốn đầu tư công, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai dự án, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công.
Hệ thống cơ chế, chính sách phục vụ quá trình sắp xếp, đổi mới, cơ cấu lại và nâng cao hiệu quả hoạt động doanh nghiệp Nhà nước đã được ban hành đầy đủ và tiếp tục hoàn thiện; đã có 18/19 tập đoàn, tổng công ty đã xây dựng đề án cơ cấu lại giai đoạn 2021-2025 và đang tiếp tục hoàn thiện để trình cấp có thẩm quyền ban hành.
Đề cập đến các nhiệm vụ, giải pháp thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, năm 2023 là năm có ý nghĩa quan trọng, năm bản lề thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025, Chính phủ xác định chủ đề điều hành của năm 2023 là "Đoàn kết kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới sáng tạo, kịp thời hiệu quả".
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày 30/12/2022 về Chương trình tổng thể về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023 trong đó đề ra các giải pháp lớn, như: Các bộ, ngành, địa phương trong phạm vi quản lý của mình có trách nhiệm chỉ đạo thống nhất việc xây dựng kế hoạch thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu tiết kiệm trong từng lĩnh vực được giao phụ trách, trong đó cần phân công, phân cấp cụ thể, rõ ràng trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức, đơn vị trực thuộc, từng cán bộ, công chức, viên chức, gắn với công tác kiểm tra, đánh giá thường xuyên để đảm bảo việc thực hiện Chương trình đạt hiệu quả.
Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền phổ biến pháp luật và các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nhằm nâng cao, thống nhất nhận thức, trách nhiệm về mục tiêu, yêu cầu, ý nghĩa của công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đối với các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và toàn xã hội. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những gương điển hình tiên tiến; thực hiện các biện pháp bảo vệ người cung cấp thông tin phát hiện lãng phí.
Trước đó, nội dung này đã được thảo luận tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Báo cáo thẩm tra sơ bộ về kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh cho biết, Thường trực Ủy ban TCNS cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ và đánh giá cao sự chủ động, quyết tâm của Chính phủ, các Bộ, ngành địa phương để đạt được những kết quả tích cực trong THTK, CLP năm 2022. Nhận thức, trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương được nâng lên.
.jpg)
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Phạm Thúy Chinh
Các bộ, ngành trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành và ban hành theo thẩm quyền 602 văn bản quy phạm pháp luật trong đó có nhiều quy định liên quan đến THTK, CLP. Thực hiện quyết liệt các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp THTK, CLP nhất là trong quản lý, sử dụng NSNN; tiếp tục triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, cắt giảm các khoản chi chưa thực sự cần thiết để bổ sung nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch COVID-19 và thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an sinh xã hội. Kết quả, số kinh phí đã tiết kiệm được là 53.896 tỷ đồng. Nhiều bộ, ngành có số tiết kiệm kinh phí cao như Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tài chính…
Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Phạm Thúy Chinh chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, lãng phí. Về báo cáo kết quả THTK, CLP năm 2022 của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhận thấy, Báo cáo của Chính phủ được trình bày theo hướng liệt kê các kết quả đạt được mà chưa có đánh giá, phân tích và mối quan hệ, sự chuyển biến trong tổ chức thực hiện và kết quả THTK, CLP với việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn, chế độ, định mức. Những tồn tại, hạn chế, bất cập trong báo cáo chưa tương xứng với nội dung về kết quả đạt được; thiếu số liệu chi tiết để đánh giá đầy đủ, chính xác về phạm vi, tính chất, mức độ và nguyên nhân những tồn tại, hạn chế. Đây cũng là tồn tại, hạn chế của các bộ, ngành địa phương và chưa khắc phục được những tồn tại, hạn chế đã được Quốc hội, Đại biểu Quốc hội chỉ ra tại các kỳ báo cáo...
Tham gia ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, tháng 6/2022 Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021 (từ tháng 6/2020 đến tháng 6/2022). Do vậy, thời điểm Quốc hội cho ý kiến từ tháng 6/2022 đến tháng 6/2023, như vậy có nên tách báo cáo thành hai phần: Kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022 và việc thực hiện Nghị quyết số 63/2022/QH15 ngày 16/6/2022 và Nghị quyết 74/2022/QH15 ngày 15/11/2022 của Quốc hội về đầy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí?
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, báo cáo cần tập trung vào kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí 6 tháng cuối năm 2022 và những tháng đầu năm 2023; đánh giá rõ những ưu điểm nổi bật và cần thiết biểu dương những nơi làm tốt, những nơi có chuyển biến tích cực cả nhận thức và hành động. Nghị quyết 74 đã đề nghị Chính phủ rà soát, tổng hợp, đánh giá việc thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí; triển khai một số công việc cụ thể như phát động cuộc vận động và phong trào thi đua thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; làm rõ nội dung nào đã làm được, nội dung nào không làm được, phân tích rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các cấp, các ngành.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương
Về lập kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nội dung này chưa được nêu rõ trong báo cáo, vẫn có tình trạng lãng phí trong lập kế hoạch vốn và giải ngân? Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị trong báo cáo đánh giá mức độ lãng phí đối với Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; lãng phí trong thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia vì hiện nay đang vướng cả về cơ chế lồng ghép, nguyên tắc lồng ghép, phân cấp, phân quyền… Báo cáo cũng cần được hoàn thiện, bám sát các kết luận của Trung ương, của Bộ Chính trị, các hội nghị của lãnh đạo chủ chốt về tình hình kinh tế -xã hội của 6 tháng cuối năm 2022 và những tháng đầu năm 2023, trong đó nêu rõ ưu điểm, tồn tại, đề xuất giải pháp trong năm tới.