BỔ SUNG ĐỐI TƯỢNG NHÀ THẦU LÀ HỢP TÁC XÃ TRONG NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ VỀ TƯ CÁCH HỢP LỆ CỦA NHÀ THẦU
Dự án Luật Hợp tác xã (HTX) (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV sắp tới. Tại các diễn đàn Quốc hội, nhiều ý kiến đóng góp đã được đưa ra nhằm hoàn thiện dự án luật. Theo đó, về tổ chức đại diện, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam (Chương X), nhiều ý kiến đề nghị giữ nguyên các quy định tại Luật Hợp tác xã năm 2012 đối với hệ thống Liên minh HTX, đồng thời nghiên cứu bổ sung quy định tăng cường vai trò, quyền của hệ thống Liên minh HTX từ trung ương đến địa phương với các cơ chế hỗ trợ của Nhà nước, tạo điều kiện cho tổ chức này hoạt động theo đúng chủ trương được nêu tại Nghị quyết số 20-NQ/TW.
Nhận thấy ý kiến các ĐBQH là hoàn toàn xác đáng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc quy định về hệ thống Liên minh HTX Việt Nam tại dự thảo Luật là cần thiết. Một mặt, việc quy định như vậy phù hợp với quan điểm xây dựng dự án Luật là kế thừa tối đa các quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012 còn phù hợp, đang có hiệu lực, hiệu quả; mặt khác trong khi pháp luật về hội chưa được ban hành một cách đầy đủ thì việc quy định về hệ thống Liên minh HTX Việt Nam tại dự thảo Luật là phù hợp, tương tự như việc quy định về một số hội tại pháp luật hiện hành. Ngoài ra, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam không phải là cơ quan mới thành lập mà là cơ quan đã tồn tại và hoạt động theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 1996, năm 2003 và năm 2012.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh
Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý, bổ sung tại Chương X quy định về tổ chức đại diện và hệ thống Liên minh HTX Việt Nam, giữ lại một số nội dung quy định về tổ chức đại diện, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam tại Luật Hợp tác xã năm 2012, đồng thời bổ sung một số nội dung khác tại Chương X theo chủ trương được nêu tại Nghị quyết số 20-NQ/TW về “Củng cố, tăng cường hoạt động của hệ thống Liên minh hợp tác xã và các tổ chức đại diện” như việc khẳng định hệ thống Liên minh HTX Việt Nam là nòng cốt trong tổ chức đại diện của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX.
Dự thảo luật cũng giao thêm các chức năng, nhiệm vụ của tổ chức đại diện, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam đối với tổ hợp tác; Nhà nước hỗ trợ kinh phí đối với những hoạt động gắn với nhiệm vụ được Nhà nước giao; thực hiện đánh giá rủi ro, tư vấn, hỗ trợ nhằm tăng cường tính minh bạch trong quản lý tài chính, bảo đảm tuân thủ các quy định pháp luật trong vận hành và nâng cao hiệu quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX. Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam ngoài thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của tổ chức đại diện, còn được giao nhiệm vụ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX không phải là thành viên và các nhiệm vụ khác được giao.
Các đại biểu cho ý kiến về dự án Luật
Tại các diễn đàn Quốc hội, một số ý kiến đề nghị thay cụm từ “hỗ trợ” bằng cụm từ “bảo đảm kinh phí” tại khoản 4 Điều 111 nhằm bảo đảm cho việc hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ do Nhà nước giao. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam thực hiện các nhiệm vụ theo quy định tại khoản 3 Điều 111 (Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam), trong đó có việc Nhà nước hỗ trợ kinh phí đối với những hoạt động gắn với nhiệm vụ được Nhà nước giao.
Tại Điều lệ của Liên minh HTX Việt Nam và liên minh HTX các tỉnh, thành phố cũng quy định về việc hằng năm được ngân sách nhà nước cấp kinh phí hoạt động thường xuyên, giao nhiệm vụ đầu tư công các dự án phục vụ phát triển kinh tế tập thể, hỗ trợ cơ sở vật chất, phương tiện hoạt động để thực hiện nhiệm vụ được giao. Ngoài nguồn thu từ nguồn ngân sách nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ Nhà nước giao và tạo điều kiện, hỗ trợ kinh phí hoạt động theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản pháp luật có liên quan, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam còn có nguồn thu từ việc thu hội phí của các thành viên; thu từ hoạt động kinh tế và dịch vụ, các hoạt động gây quỹ, khoản đóng góp, ủng hộ, viện trợ, tài trợ, tặng của các thành viên, tổ chức và cá nhân trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật.
Do đó với việc thực hiện nhiều nhiệm vụ, không chỉ có nhiệm vụ Nhà nước giao với nhiều nguồn thu như đã phân tích ở trên thì việc quy định “Nhà nước hỗ trợ, tạo điều kiện để hệ thống Liên minh hợp tác xã Việt Nam thực hiện các hoạt động được giao” là phù hợp. Việc Nhà nước hỗ trợ một phần hay toàn bộ tùy vào từng trường hợp cụ thể gắn với nhiệm vụ được Nhà nước giao và phụ thuộc vào khả năng cân đối nguồn lực của Nhà nước trong từng thời kỳ.
Ngoài ra, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về việc bắt buộc tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX tham gia là thành viên của tổ chức đại diện. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng, tại khoản 3 Điều 110 (Tổ chức đại diện) quy định về việc “Khuyến khích tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tham gia là thành viên của tổ chức đại diện” là phù hợp nhằm bảo đảm tính tự nguyện tham gia là thành viên của tổ chức đại diện, trong đó có hệ thống Liên minh HTX Việt Nam của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX.