TỔNG THUẬT SÁNG 07/01: QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ QUY HOẠCH TỔNG THỂ QUỐC GIA THỜI KỲ 2021-2030, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2050
Toàn cảnh phiên họp
Bổ sung định hướng phát triển hệ thống các khu du lịch quốc gia
Theo Tờ trình của Chính phủ tại Kỳ họp bất thường lần thứ 2, định hướng phát triển không gian kinh tế - xã hội gồm phát triển khu vực dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế với chất lượng, hiệu quả, năng lực cạnh tranh cao và hội nhập quốc tế. Xây dựng các trung tâm dịch vụ, thương mại, tài chính, ngân hàng... mang tầm khu vực và thế giới tại các thành phố lớn, gắn với phát triển các vùng động lực, các hành lang kinh tế.
Phát triển thương mại trong nước theo hướng hiện đại, văn minh, bền vững; phát triển vững chắc thương mại quốc tế đồng bộ với sự phát triển của công nghiệp hóa, khai thác tối đa lợi ích từ toàn cầu hóa. Chú trọng xây dựng thương hiệu hàng hóa Việt Nam. Phát triển hạ tầng thương mại đồng bộ, hiện đại, phù hợp với đặc điểm và điều kiện từng vùng. Phát triển mạnh thương mại điện tử. Hình thành các trung tâm logistics lớn gắn với các cảng biển, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế lớn.
Hình thành các khu vực động lực phát triển du lịch, các trung tâm du lịch cấp quốc gia, cấp vùng, các hành lang kết nối phát triển du lịch để thúc đẩy, lan tỏa phát triển du lịch trên các vùng và cả nước. Chú trọng đầu tư kết cấu hạ tầng du lịch, khai thác hiệu quả, bền vững tài nguyên du lịch, xây dựng các sản phẩm du lịch hấp dẫn, giàu sức cạnh tranh gắn với phát triển các doanh nghiệp du lịch có thương hiệu mạnh ở tầm khu vực và quốc tế.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra
Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế đề nghị nghiên cứu, bổ sung định hướng phát triển: hệ thống các khu du lịch quốc gia; dịch vụ tài chính, tư vấn…; liên kết giữa các ngành, các thành phần kinh tế và các loại hình hoạt động du lịch; hạ tầng du lịch, môi trường du lịch, tài nguyên du lịch, sản phẩm du lịch và doanh nghiệp du lịch; xây dựng các hành lang di sản, các sản phẩm trong hành lang di sản; thị trường phù hợp với sự thay đổi về xu thế du lịch do tác động của dịch COVID-19 giai đoạn 2022 - 2025 và giai đoạn 2026 - 2030.
Về định hướng phát triển ngành du lịch, có ý kiến đề nghị bổ sung định hướng phát triển ngành du lịch mạo hiểm tại các vùng có điều kiện thuận lợi như Vùng Trung du miền núi phía Bắc, Vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung. Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung, làm rõ.
Nhất trí cao với các mục tiêu phát triển du lịch được nêu trong quy hoạch
Tham gia thảo luận tại phiên họp toàn thể ở hội trường, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương nhất trí với những nội dung cơ bản trong báo cáo Quy hoạch tổng thể quốc gia. Việc lập Quy hoạch tổng thể quốc gia là công việc khó khăn, phức tạp và đã được chuẩn bị triển khai thận trọng, tích cực, đúng quy trình, bám sát những quy định của Luật Quy hoạch và các nghị định, nghị quyết của Chính phủ. Tuy nhiên, qua nghiên cứu một số nội dung có liên quan đến chuyên ngành lĩnh vực phụ trách, đại biểu phân tích sâu về định hướng phát triển và phân bố không gian ngành du lịch.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương
Đại biểu cho rằng, để phát triển ngành du lịch trong thời gian tới, quy hoạch tổng thể cần khắc phục được các hạn chế, yếu kém là rào cản cho sự phát triển. Tuy nhiên, trong Quy hoạch tổng thể quốc gia, tôi nhận thấy vẫn có sự dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm khi xác định các sản phẩm du lịch chính của mỗi không gian phát triển du lịch theo vùng. Trong 6 vùng không gian phát triển nhưng sản phẩm du lịch chính được liệt kê gần như giống nhau, có vẻ đây là sự liệt kê tổng hợp tất cả những sản phẩm du lịch hiện đang có của các vùng chứ không phải là bản quy hoạch tổng thể và chưa xác định được đâu là sản phẩm du lịch chính, nổi trội, đặc sắc của mỗi vùng. Vùng nào có biển đảo thì lại được xác định sản phẩm du lịch chính là du lịch biển đảo, có 4 trong số 6 vùng liệt kê sản phẩm du lịch chính là biển đảo, có 5/6 vùng có sản phẩm du lịch chính là du lịch sinh thái và trên 6 vùng có sản phẩm du lịch chính là du lịch biên giới gắn với cửa khẩu.
Vì cố gắng liệt kê hết những sản phẩm du lịch hiện đang có của các vùng nên sản phẩm du lịch chính của mỗi vùng lại quá nhiều, đều từ 10 sản phẩm trở lên. Sự ôm đồm một cách an toàn này lại khiến cho việc quy hoạch chưa thực sự có trọng tâm, trọng điểm, chưa đúng với quan điểm về tổ chức không gian phát triển được nêu ngay ở phần đầu bản quy hoạch là phát triển có trọng tâm, trọng điểm và cũng chưa thật sự sát đúng với bài học kinh nghiệm được nêu trong quy hoạch là phát triển phải dựa trên tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của mỗi vùng miền.
Bởi vậy, đại biểu đề nghị có sự rà soát lại các sản phẩm du lịch chính của mỗi vùng theo hướng xác định những sản phẩm thực sự nổi trội, chứ không cần sự liệt kê triệt để và có phần còn lộn xộn tất cả các sản phẩm du lịch của các vùng. Khi xác định được sản phẩm du lịch chính thì chúng ta mới có thể có phương hướng, kế hoạch tập trung để đầu tư phát triển. Còn cứ dàn trải đầy đủ, e rằng lại rơi vào đầu tư manh mún, không có trọng tâm, trọng điểm, thiếu hiệu quả và như vậy thì chúng ta lại không khắc phục được những hạn chế đang còn tồn tại. Hơn nữa, đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo rà soát lại các khái niệm về sản phẩm du lịch, tôi nhận thấy còn có sự lẫn lộn trong khái niệm, những sản phẩm được liệt kê như nghỉ cuối tuần, thư giãn cuối tuần, du lịch cuối tuần không thực sự là khái niệm sản phẩm du lịch, nó không cùng loại với các sản phẩm du lịch khác như du lịch biển đảo, du lịch sinh thái, du lịch thể thao, du lịch mạo hiểm.
Đại biểu Trần Quang Minh – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình
Cùng tham gia ý kiến về quy hoạch du lịch, đại biểu Trần Quang Minh – Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình cho rằng vấn đề du lịch cần được quy hoạch đậm nét và có chiều sâu mới tạo được lợi thế trong tương lai. Việt Nam đang có lợi thế lớn về mọi mặt của du lịch, dư địa còn nhiều, vì vậy cần phải tạo được sự khác biệt để thu hút nhiều hơn du khách quốc tế cũng như trong nước. Dự thảo có nêu định hướng thiết lập hành lang liên kết du lịch vùng Đông Nam Á và quy hoạch các vùng du lịch trọng điểm, tuy nhiên việc phối hợp để tạo nên những tour tuyến hấp dẫn, đa dạng, phong phú giữa các vùng là điều hết sức quan trọng. Vì vậy, cần phải có nguyên tắc cơ bản quy định cho liên kết các vùng du lịch trong nước, làm cơ sở liên kết các vùng và các địa phương.
Bên cạnh đó, cần xem xét các định hướng mang tính thực chất và khả thi hơn, ví dụ như phấn đấu đến năm 2030 nước ta có 45 triệu đến 50 triệu lượt khách quốc tế, chỉ tiêu đưa ra trong 8 năm tới là phải gấp 13 đến 15 lần hiện tại và gấp 3 lần so với thời điểm cao nhất. Đây là vấn đề khó khi năm 2022 Việt Nam là nước mở cửa du lịch gần như sớm nhất, tỷ lệ tiêm vaccine cho người dân đạt rất cao nhưng chỉ đón được 3,5 triệu lượt khách, trong khi bên cạnh ta Thái Lan đón hơn 10 triệu lượt khách quốc tế, chưa kể đến tỷ lệ khách du lịch quay lại Việt Nam những lần sau tỷ lệ còn thấp. Hay là định hướng không còn hộ nghèo, đây là vấn đề phi thực tế, vì chuẩn nghèo theo từng giai đoạn sẽ được nâng lên khi kinh tế ngày càng phát triển, bên cạnh đó thực tế có những hộ nghèo bất khả kháng, những hộ nghèo vì rủi ro đột xuất xảy ra bất cứ khi nào. Thay vào đó, đề nghị tập trung định hướng xây dựng hệ thống phúc lợi xã hội, đảm bảo cho Nhân dân của cuộc sống ấm no, hạnh phúc và chủ động hỗ trợ tốt cho đời sống nhân dân khi có sự cố xảy ra.
Liên quan đến quy hoạch du lịch tiểu vùng Bắc Trung Bộ, đại biểu cho rằng, các vùng trong cả nước cùng có điều kiện địa hình, lợi thế, ngoài sản phẩm du lịch gắn với di sản thiên nhiên, văn hóa, di tích lịch sử, biên giới, gắn với cửa khẩu, đề nghị bổ sung du lịch xuyên biên giới, du lịch xuyên Á, vì thực tế ở Quảng Bình cũng đã thiết lập và khai thác tuyến du lịch Đồng Hới - Quảng Bình - Thà Khẹc (Lào) - Nakhon Phanom (Thái Lan) chỉ trong 12 giờ có thể đi 3 nước.
Đại biểu nhấn mạnh, với việc quy hoạch du lịch, đề nghị cần phải có cái nhìn một cách xa hơn, rộng hơn, tận dụng và vận dụng tối đa công nghệ số thì mới có khả năng cạnh tranh thực hiện được định hướng quy hoạch trong tương lai Việt Nam nằm trong top 30 nước có ngành du lịch phát triển nhất thế giới.