TỔNG THUẬT CHIỀU 15/12: UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI XEM XÉT BÁO CÁO CÔNG TÁC DÂN NGUYỆN CỦA QUỐC HỘI THÁNG 11/2022
Phiên họp thứ 18 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội
Báo cáo về tình hình người dân rút bảo hiểm xã hội một lần tại Phiên họp thứ 18 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Chu Mạnh Sinh cho biết, qua số liệu thống kê, số liệu giải quyết bảo hiểm xã hội một lần giai đoạn 2016-2021, toàn quốc có trên 4 triệu người được giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần, chưa tính người lao động do Bộ Quốc phòng và Bộ Công an giải quyết. Số lượng năm sau luôn cao hơn năm trước với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 11,6%; số người hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo điều kiện ngừng đóng bảo hiểm xã hội sau một năm chiếm 98,8% tổng số lượt người hưởng một lần trong giai đoạn 2016-2021, số người hưởng một lần theo các điều kiện khác chiếm ít hơn.
Thời gian vừa qua, tốc độ hưởng bảo hiểm xã hội một lần có chiều hướng tăng qua các năm. Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng nguyên nhân của tình trạng trên là do các chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần để tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động. Cùng với đó còn do tác động tiêu cực của các dịch bệnh hơn hai năm qua khiến đời sống của người dân cũng như người lao động gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều trường hợp chỉ còn trông chờ vào số tiền rút bảo hiểm một lần để trang trải cuộc sống. Như vậy, trong 5 năm qua, bình quân khoảng trên 800.000 người/một năm rút bảo hiểm một lần.
Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Chu Mạnh Sinh
Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, số người hưởng bảo hiểm xã một lần ước năm 2022 là 895.500 người, tăng 3,7% so với cùng kỳ năm 2021. So với bình quân các năm vừa qua, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng mức tăng ước của năm 2022 không phải bất thường. Việc hưởng bảo hiểm một lần tăng nhanh liên quan mật thiết đến sự phát triển của kinh tế - xã hội. Do đó trong thời gian tới, Nhà nước cần có những giải pháp tổng thể mang tính vĩ mô để thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế, mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo việc làm để tăng thu nhập cũng như nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động. Đồng thời, khi đề xuất sửa Luật Bảo hiểm xã hội cần có những chính sách tăng quyền lợi đối với người lao động có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội chưa được hưởng một lần, giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động có nhiều cơ hội để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động.
Phó Tổng Giám đốc Chu Mạnh Sinh cũng cho biết, đến ngày 30/9/2022, số người tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội sau khi được vận động, thuyết phục của cán bộ bảo hiểm tại bộ phận một cửa là 15.068 người, có thể thấy việc thuyết phục, tuyên truyền tới người dân có có hiệu quả. Trong thời gian tới, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong việc phối hợp với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và các cơ quan liên quan để tăng cường hơn nữa công tác truyền thông, vận động và sớm nghiên cứu, đề xuất các giải pháp cụ thể, căn cơ, lâu dài để hạn chế nhất tình trạng người lao động thực hiện rút bảo hiểm xã hội một lần.
Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh
Quan tâm tới vấn đề này, Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh nêu rõ, trong báo cáo hàng năm Uỷ ban Xã hội đã giám sát, thẩm tra báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng Quỹ bảo hiểm xã hội. Qua giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội giai đoạn 2016-2021, Uỷ ban cũng đã nhấn mạnh tới tình trạng người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần. Theo báo cáo giám sát chuyên đề, số lượng người hưởng bảo hiểm xã hội một lần vào năm 2016 chỉ ở mức hơn 500.000 người; tuy nhiên đến năm 2021 con số này đã lên tới 863.446 người. Chủ nhiệm Nguyễn Thuý Anh cho rằng vấn đề đáng quan tâm là số lượng đối tượng hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần dao động ở mức 5% so với tổng số người đang tham gia bảo hiểm xã hội. Trong khi đó, số năm bình quân đống bảo hiểm xã hội đến khi nhận bảo hiểm xã hội một lần chỉ có 7 năm.
Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội, trong giai đoạn 2016-2021 có tổng cộng khoảng 4,06 triệu lượt người hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần; cũng trong thời gian đó chỉ phát triển thêm 4,23 triệu người. Bên cạnh đó, số người tái tham gia bảo hiểm trong số những người đã rút bảo hiểm xã hội một lần chỉ có khoảng 140.000 người, chiếm tỷ lệ 3,5% tổng số người đã hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần. Chủ nhiệm Nguyễn Thuý Anh nhấn mạnh, tình trạng này tăng đều hàng năm nhưng chưa có giải pháp hữu hiệu để hạn chế.
Thượng tướng Trần Quang Phương – Phó Chủ tịch Quốc hội
Cùng với đó, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho biết, cử tri và nhân dân đánh giá cao kết quả Kỳ họp thứ 4, nhất là việc triển khai chính sách tài khóa tiền tệ để thực hiện chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch COVID-19; việc thực hiện tăng lương cơ sở, tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội đối tượng do ngân sách nhà nước đảm bảo và hỗ trợ thêm đối với người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp;… Tuy nhiên, cử tri và Nhân dân đặc biệt lo lắng trước tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần. Do đó đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, Tổng liên đoàn lao động Việt Nam và các cơ quan có liên quan tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động và sớm có giải pháp căn cơ, lâu dài để hạn chế tình trạng người lao động thực hiện rút bảo hiểm xã hội một lần.
Tại phiên họp, Thượng tướng Trần Quang Phương – Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, vấn đề người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần đã có chuyên đề giám sát và tổng kết từ năm 2016 đến năm 2021. Trong năm 2022, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam nhận định là không bất bình thường so với giai đoạn 2016-2021 nhưng vẫn còn chiều hướng diễn biến. Trong khi đó, Ban Dân nguyện thuộc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhận định đây là hiện tượng bình thường trong một giai đoạn bất bình thường. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, nếu nhận định tình trạng này là bình thường hay không bất thường là không đúng, do đó cần phải có giải pháp xử lý hiệu quả tình trạng này./.