Toàn cảnh phiên họp
Luật Tổ chức Quốc hội được ban hành năm 2014 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016 đã tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước ta. Sau hơn 03 năm thi hành Luật Tổ chức Quốc hội cho thấy, về cơ bản nhiều quy định của Luật đã đem lại những kết quả tích cực, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội trong các lĩnh vực lập pháp, giám sát, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện Luật, cũng đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập cần sửa đổi, bổ sung kịp thời.
Qua thảo luận tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội cơ bản nhất trí thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 để nhằm kịp thời thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị quyết số 56/2017/QH14 của Quốc hội về việc tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đồng thời khắc phục một số vướng mắc, bất cập trong quá trình thi hành luật thời gian qua.
Các đại biểu đánh giá, nội dung của dự thảo Luật cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật; tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Sơn- Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh, cho rằng dự thảo Luật trình Quốc hội lần này đã tiếp thu nhiều nội dung mà các đại biểu Quốc hội đã góp ý tại Kỳ họp trước.
Đại biếu Quốc hội Dương Xuân Hòa- Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn phát biểu
Quan tâm đến quy định về tỷ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách (Điều 23), đại biếu Quốc hội Dương Xuân Hòa- Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn, và đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa- Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp, bày tỏ đồng tình với việc quy định tỉ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ít nhất 40% tổng số đại biểu Quốc hội. Trong đó, nghiên cứu cơ chế dành tỉ lệ nhất định (khoảng 5%) cho các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý gần đến tuổi nghỉ hưu hoặc đã nghỉ hưu nhưng đủ điều kiện về đủ điều kiện về sức khỏe, có kinh nghiệm, năng lực công tác, trí tuệ và uy tín tham gia làm đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách mà không giữ chức vụ lãnh đạo trong các cơ quan của Quốc hội.
Tại phiên họp, một số ý kiến phát biểu tán thành việc chuyển Ban Công tác đại biểu và Ban Dân nguyện thành cơ quan chuyên môn thuộc Quốc hội. Tuy nhiên, cũng có ý kiến còn băn khoăn về cơ sở lý luận và thực tiễn của việc chuyển Ban Công tác đại biểu và Ban Dân nguyện thành các cơ quan chuyên môn thuộc Quốc hội.
Đại biểu Quốc hội Thạch Phước Bình- Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh phát biểu
Phát biểu ý kiến về nội dung này, đại biểu Quốc hội Thạch Phước Bình- Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh, cho rằng sau 17 năm hình thành và phát triển, Ban Dân nguyện và Ban Công tác đại biểu đã phát huy được hiệu quả hoạt động, khẳng định được vị trí của mình. Tuy nhiên, theo đại biểu, vị trí pháp lý của 02 ban này hiện nay còn chưa xứng tầm. Do vậy, đại biểu đề nghị cần nghiên cứu, chuyển các Ban thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành các cơ quan chuyên môn thuộc Quốc hội để thực hiện Kết luận số 64-KL/TW ngày 28/5/2013 của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI).
Liên quan đến việc đổi tên Ủy ban "Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng" cùng Ủy ban "Về các vấn đề xã hội" thành “Ủy ban Văn hóa, Giáo dục” và “Ủy ban Xã hội”, nhiều ý kiến đại biểu bày tỏ tán thành và cho rằng việc đổi tên gọi như vậy ngắn gọn, khái quát hơn, dễ sử dụng hơn. Theo các đại biểu, về nguyên tắc, tên gọi của các cơ quan cần ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, thể hiện được lĩnh vực hoạt động chủ yếu của cơ quan để có thể phân biệt với các cơ quan khác nhưng không cần thiết và không thể ghi đầy đủ tất cả các lĩnh vực, nội dung hoạt động của cơ quan trong tên gọi. Việc xác định tên gọi nên theo lĩnh vực (ví dụ Văn hóa, Giáo dục), không nên xác định theo phạm vi đối tượng chủ thể (ví dụ Thanh niên, Thiếu niên, Nhi đồng hay Trẻ em) vì nếu xác định theo đối tượng chủ thể thì tên gọi của một số Ủy ban khác cũng chưa thể hiện đầy đủ phạm vi phụ trách.
Phát biểu kết thúc nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đánh giá cao các góp ý trách nhiệm, tâm huyết của các đại biểu Quốc hội tại phiên họp. Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tiếp tục đóng góp ý kiến bằng văn bản cho dự thảo Luật này. Về các nội dung các đại biểu góp ý cụ thể tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ nghiên cứu, tiếp thu và có báo cáo giải trình đầy đủ trước Quốc hội, để các đại biểu Quốc hội tiếp tục đóng góp ý kiến thêm./.