Theo Tờ trình của Chính phủ, thu ngân sách nhà nước năm 2009 vượt 13,4% so với dự toán và tăng gần 51.200 tỷ đồng so với con số báo cáo QH tại Kỳ họp thứ Sáu. Các thành viên Ủy ban Tài chính và Ngân sách đánh giá cao nỗ lực điều hành thu ngân sách của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương. Song, nhiều thành viên Ủy ban chưa tán thành với phương án sử dụng nguồn vượt thu ngân sách do Bộ Tài chính trình. Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất phân bổ cả số tăng bội chi 28.600 tỷ đồng nhằm giữ nguyên mức bội chi ngân sách năm 2009 là 6,9%, trong khi số tăng thu ngân sách vượt khá lớn là không hợp lý. Bên cạnh đó, phương án sử dụng nguồn vượt thu ngân sách cũng chưa bám sát Nghị quyết 32 của QH; chưa bố trí đủ kinh phí thực hiện các chế độ, chính sách mới ban hành; còn bố trí vốn cho quá nhiều nhiệm vụ, chưa thực sự tập trung nguồn lực cho các nhiệm vụ có tính cấp bách phát sinh ngoài dự toán đã được QH quyết định và hỗ trợ các địa phương thực sự khó khăn. Mặt khác, tiêu chí và cơ sở phân bổ số tăng thu ngân sách Trung ương cũng chưa rõ ràng, chưa thuyết phục.
Các thành viên Ủy ban Tài chính và Ngân sách đề nghị quan điểm và nguyên tắc xuyên suốt của phương án sử dụng nguồn vượt thu ngân sách nhà nước năm 2009 là phải căn cứ vào quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và Nghị quyết 32 của QH; phải bảo đảm đúng thẩm quyền quyết định ngân sách của QH, UBTVQH, đặc biệt là thẩm quyền quyết định về tổng thu, tổng chi ngân sách và mức bội chi ngân sách. Theo đó, phương án sử dụng nguồn vượt thu ngân sách phải theo hướng: ưu tiên giảm bội chi ngân sách nhà nước năm 2009 từ 6,9% xuống còn 6,5%; tăng chi trả nợ, tăng đầu tư xây dựng cơ bản. Số tăng thu chỉ bố trí để giải quyết các nhiệm vụ cấp bách của năm 2009 phát sinh ngoài dự toán và chưa được bố trí nguồn để xử lý trong dự toán ngân sách năm 2010. Những nhu cầu và nhiệm vụ chi căn bản cần phải thể hiện trong cân đối dự toán ngân sách nhà nước hàng năm. Ưu tiên sử dụng nguồn ngân sách thu vượt dự toán để đầu tư cho các địa phương gặp nhiều khó khăn, có số hụt thu ngân sách lớn do thực hiện các chính sách miễn, giảm thuế để phục hồi kinh tế. Đồng thời, sử dụng một phần ngân sách vượt thu để xử lý khoản chi bù lỗ dầu còn lại của năm 2008 nhằm giải quyết dứt điểm các khoản nợ về bù lỗ dầu, các khoản ứng vốn thanh toán khối lượng xây dựng cơ bản hoàn thành và bổ sung kinh phí để tăng nguồn thực hiện Chương trình tín dụng nhà nước...
B. Long