Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ Nguyễn Doãn Khánh phát biểu ở tổ về dự Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi), chiều 5/11
Theo Tờ trình, dự thảo Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi) vẫn giữ đoạn Mở đầu của Luật hiện hành nhưng có sửa đổi, bổ sung nhằm khẳng định truyền thống của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc và thể hiện rõ vai trò, vị trí của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức kết nối giữa Nhân dân với Đảng, với Nhà nước.
Cho ý kiến về nội dung này, các đại biểu Phùng Khắc Đăng (Sơn La), Nguyễn Đức Kiên (Sóc Trăng) và một số ý kiến khác đề nghị cân nhắc không nên có đoạn Mở đầu để bảo đảm thống nhất về hình thức, kỹ thuật trình bày văn bản luật.
Đại biểu nêu: thực hiện quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và quy định về kỹ thuật trình bày dự thảo văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội và của Ủy ban thường vụ Quốc hội, các luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban thường vụ Quốc hội đều không có đoạn Mở đầu mà nêu ngay căn cứ và cơ quan ban hành văn bản.
Thẩm tra dự thảo luật, Ủy ban Pháp luật cũng thể hiện quan điểm không nên có đoạn Mở đầu; trường hợp cần nhấn mạnh vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thì nên được thể hiện thành các nội dung điều khoản trong Luật.
Nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội quan tâm tới hai nội dung về hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (Chương V) và hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (Chương VI).
Đối với hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, so với Luật hiện hành, Chương V của dự thảo Luật quy định về hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã mở rộng hơn phạm vi giám sát, đối tượng giám sát nhằm thể chế hóa Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và cụ thể hóa quy định của Hiến pháp.
Tuy nhiên nhiều ý kiến cho rằng m ặc dù khoản 1 Điều 26 của dự thảo Luật khẳng định “Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam mang tính nhân dân, hỗ trợ, bổ sung cho công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra của Nhà nước,...” nhưng đối tượng, nội dung, phạm vi, hình thức giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (Điều 27 và Điều 28) không có nhiều điểm khác so với giám sát của cơ quan dân cử và cũng chưa thể hiện sự “hỗ trợ, bổ sung cho công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra của Nhà nước.”
Một số ý kiến đề nghị dự thảo luật cần phân định rõ giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với giám sát của cơ quan dân cử mang tính quyền lực nhà nước để từ đó xác định đúng tính chất, quy mô giám sát, giá trị pháp lý của kết luận giám sát do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện; mối quan hệ giữa giám sát của Mặt trận với các hoạt động giám sát của các cơ quan dân cử.
Nghiên cứu các hình thức giám sát cho phù hợp, đa dạng, phong phú hơn nhằm bảo đảm việc giám sát mang lại hiệu quả thiết thực, tránh tạo nên sự nặng nề, trùng lắp tầng nấc giám sát. Việc quy định “Các hình thức giám sát khác phù hợp với quy định của pháp luật” (khoản 5 Điều 28) là chưa rõ ràng, vì Luật này quy định về hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nên cần phải quy định cụ thể các hình thức giám sát…
Đại biểu Bùi Nguyên Súy (Sơn La) đánh giá nội dung này thiết kế như dự thảo luật là chưa rõ ràng và đề nghị Chương V cần được thể hiện theo hướng đưa khái niệm về hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc và nêu rõ hoạt động, nguyên tắc, nội dung giám sát để dễ thuận lợi trong thực thi pháp luật.
Về hoạt động phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (Chương VI), các ý kiến cho rằng việc thể chế hoá chủ trương của Đảng và cụ thể hóa quy định của Hiến pháp về nhiệm vụ phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong dự thảo Luật là cần thiết. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và Hiến pháp đều ghi nhận nhiệm vụ phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Nhấn mạnh phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc nhất thiết phải mang tính nhân dân, đại biểu Bùi Nguyên Súy đề nghị dự thảo Luật phải đưa ra mục đích, nội dung và đối tượng phản biện trong thiết kế Chương VI.
Cũng trong chiều 5/11, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại tổ Dự án Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân./.