Tin tức

Tháo gỡ vướng mắc, tạo đột phá phát triển khoa học công nghệ

15/02/2025

Sáng 15/2, tiếp tục Chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội tiến hành thảo luận tại Tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định tham gia phiên thảo luận tại Tổ 19 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Thái Bình, Nam Định và Bình Dương.

Toàn cảnh phiên thảo luận tại Tổ 19

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Nam Định, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định Lê Quốc Chỉnh điều hành phiên họp.

Tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Theo Tờ trình của Chính phủ, phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết quy định về thí điểm một số cơ chế, chính sách tháo gỡ chi tiêu tài chính từ ngân sách nhà nước, hoạt động của tổ chức và nhân lực trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập, thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu và hoạt động khoa học và công nghệ trong doanh nghiệp, công nghệ chiến lược; cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư, đấu thầu, tài chính và thử nghiệm có kiểm soát cho chuyển đổi số quốc gia, phát triển hạ tầng số, công nghiệp công nghệ số chiến lược để tháo gỡ vướng mắc; tạo cơ chế, chính sách vượt trội trong hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đối tượng áp dụng của Nghị quyết là các tổ chức, cá nhân hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và các tổ chức, cá nhân khác có liên quan.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định tham gia phiên thảo luận tại Tổ 19

Thảo luận tại phiên họp, đa số đại biểu cơ bản nhất trí cao sự cần thiết ban hành Nghị quyết nhằm khẩn trương thể chế hóa một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách trong Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia nhằm giải phóng, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển; thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia;... Sau khi được Quốc hội thông qua, việc thực hiện Nghị quyết sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các nhiệm vụ để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025 và tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030.

Các vị đại biểu Quốc hội tham gia phiên thảo luận

Để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, các đại biểu tập trung góp ý vào một số nội dung liên quan tới quy định về cơ chế tự chủ của tổ chức khoa học và công nghệ công lập; việc điều hành, thành lập doanh nghiệp từ kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ; chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; kinh phí từ ngân sách nhà nước để triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ...

Rà soát, hoàn thiện các nhóm cơ chế, chính sách đảm bảo khả thi, hiệu quả

Quan tâm tới quy định về việc điều hành, thành lập doanh nghiệp từ kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đại biểu Phan Đức Hiếu – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình nhấn mạnh, đây là quy định rất quan trọng, tạo động lực để thương mại hóa các sản phẩm khoa học, công nghệ; cần phát huy vai trò các tổ chức trung gian để chuyên nghiệp hóa hoạt động này.

Đại biểu Phan Đức Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình

Về cơ chế tự chủ của tổ chức khoa học và công nghệ công lập, tại Điều 4 dự thảo Nghị quyết quy định: Tổ chức khoa học và công nghệ công lập được nhà nước đầu tư và giao kinh phí thường xuyên để hỗ trợ, phát triển tổ chức; được giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm ở mức độ cao nhất, trong đó bao gồm việc chủ động trong công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức của tổ chức. Bày tỏ băn khoăn, đại biểu Nguyễn Hải Dũng – Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định đề nghị, cần nghiên cứu thay cụm từ “chủ động” bằng “cho phép” để người đứng đầu tổ chức khoa học và công nghệ công lập được toàn quyền lựa chọn, quyết định việc tuyển dụng mà không phải thông qua Sở Nội vụ.

Đại biểu Nguyễn Hải Dũng – Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định

Về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, đại biểu Lê Văn Khảm – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương cho rằng quy định như Dự thảo nghị quyết là rất cần thiết, tuy nhiên cần rà soát bổ sung theo hướng dự phòng đầy đủ các trường hợp, cụ thể: Tổ chức, cá nhân hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ được miễn trách nhiệm dân sự trong trường hợp xảy ra thiệt hại cho Nhà nước, tổ chức, cá nhân trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, mặc dù đã thực hiện đầy đủ quy trình, quy định về nghiên cứu khoa học. Tổ chức chủ trì nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước trong quá trình triển khai đã thực hiện đầy đủ các quy định, quy trình nghiên cứu, nội dung thuyết minh, nhưng không đi đến kết quả như dự kiến, vì lý do khách quan...thì không phải trả lại kinh phí đã sử dụng.

Ngoài ra, đại biểu tỉnh Bình Dương cũng đề nghị, cần nghiên cứu kiểm soát việc trục lợi chính sách, bảo vệ danh dự và sự liêm chính của các nhà khoa học trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ khoa học; có cơ chế khen thưởng đối với những nhà khoa học...

Đại biểu Lê Văn Khảm – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương

Liên quan tới thủ tục chỉ định thầu, trên cơ sở phân tích những vướng mắc phát sinh từ thực tế, đại biểu Trần Khánh Thu – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình nêu quan điểm, chỉ định thầu vẫn phải thực hiện các quy định khác của Luật Đấu thầu do vậy để đảm linh hoạt, thuận lợi trong triển khai, đề xuất giao người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức có thẩm quyền quyết định chỉ định thầu đối với hoạt động chuyển đổi số; được chủ động tháo gỡ khó khăn về định mức...

Cũng tại phiên họp, cơ bản thống nhất với đề xuất thí điểm đối với 04 nhóm cơ chế, chính sách về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia tại dự thảo Nghị quyết, các ý kiến cũng đề nghị cần lưu ý rà soát, hoàn thiện làm rõ thêm một số nội dung về: Giải thích từ ngữ, Áp dụng khoán chi trong triển khai thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước; Ưu đãi thuế cho hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Phát triển công nghệ chiến lược...

+ Theo Chương trình Kỳ họp, chiều 15/2, Quốc hội sẽ làm việc phiên toàn thể tại Hội trường thảo luận về Đề án bổ sung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên; Chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.

*** Một số hình ảnh tại Phiên thảo luận Tổ 19: