ĐOÀN ĐBQH TỈNH BẮC GIANG: CẦN ĐÁNH GIÁ ĐÚNG THỰC TRẠNG CÁC CÔNG TRÌNH ĐẬP, HỒ CHỨA NƯỚC

ĐOÀN ĐBQH TỈNH BẮC GIANG GIÁM SÁT VIỆC THỰC HIỆN LUẬT TỔ CHỨC TÒA ÁN NHÂN DÂN

Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang tiến hành khảo sát, nắm thực trạng hệ thống công trình đập, hồ chứa nước và nhu cầu đầu tư xây mới, cải tạo hồ, đập tại các huyện Lục Ngạn và Sơn Động

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trên địa bàn tỉnh hiện có 274 công trình hồ chứa nước và 203 đập dâng. Trong đó, 41 hồ chứa lớn, vừa và 3 đập vừa do Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thuỷ lợi (KTCTTL) Bắc Sông Thương và Công ty TNHH một thành viên KTCTT Nam Sông Thương quản lý. Các hồ, đập nhỏ còn lại do UBND các huyện, thành phố quản lý. Các hồ, đập chứa nước hiện có dung tích trữ khoảng 400 triệu m3, cơ bản đáp ứng nhu cầu dùng nước cho các ngành kinh tế.

Đoàn khảo sát làm việc với UBND huyện Sơn Động

Trên địa bàn huyện Sơn Động hiện có 70 đập, hồ chứa nước và 123 đập dâng vừa và nhỏ. Tổng số lượng đập, hồ chứa nước trên địa bàn huyện Lục Ngạn là 98 hồ, đập.

Trao đổi với Đoàn giám sát, lãnh đạo 2 địa phương cho biết: những năm qua, công tác quản lý, vận hành và khai thác hệ thống đập, hồ chứa nước được củng cố song do số công trình lớn, được đầu tư từ những năm 1960 - 1970 nên đến nay đã xuống cấp, nhất là hồ, đập do UBND các địa phương quản lý. Nhiều công trình hồ chứa do người dân tự xây đắp, không có thiết kế, không có hồ sơ, xuống cấp, ít được bảo trì, sửa chữa hàng năm; các công trình nằm rải rác, số lượng nhiều; nguồn nhân lực quản lý vận hành thiếu và yếu.      

Mặt khác, chính sách hỗ trợ còn thấp, giá sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi mới chỉ bù đắp được phần nào chi phí thực tế của các đơn vị quản lý khai thác công trình thủy lợi, kinh phí chỉ đủ chi phí cho con người và ưu tiên dành cho duy tu, sửa chữa những hư hỏng đột xuất, không có nguồn kinh phí duy tu sửa chữa thường xuyên, chống xuống cấp công trình.

Các đại biểu Quốc hội khảo sát tại địa điểm xây dựng đập Làng Chả, Lục Ngạn

Để bảo đảm an ninh nguồn nước và an toàn hồ, đập, UBND huyện Sơn Động đề nghị, từ nay đến năm 2030, tỉnh Bắc Giang cần quan tâm hỗ trợ kinh phí thực hiện cải tạo, nâng cấp 9 hồ, đập và xây mới 4 công trình; tổng kinh phí khoảng 600 tỷ đồng. Tương tự, giai đoạn 2021-2030, huyện Lục Ngạn có nhu cầu đầu tư cải tạo, nâng cấp 60 đập, hồ chứa nước và xây dựng mới 5 công trình với nguồn kinh phí dự kiến khoảng 1.250 tỷ đồng.

Liên quan đến giá sản phẩm, dịch vụ công ích, đại diện các địa phương cho rằng, từ năm 2012 đến nay, quy định của Bộ Tài chính không thay đổi nên hiện chỉ bù đắp được 65% chi phí thực tế của các đơn vị quản lý, khai thác công trình thủy lợi. Với mức này, các đơn vị chỉ đủ chi phí cho con người và ưu tiên cho duy tu, sửa chữa những hư hỏng đột xuất, không có nguồn để duy tu, sửa chữa thường xuyên, chống xuống cấp.

Các đại biểu Quốc hội khảo sát thực tế tại khu vực được quy hoạch xây dựng hồ Nà Lạnh, Lục Ngạn

Khắc phục tình trạng này, đại diện Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn, UBND các huyện kiến nghị Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang có ý kiến để Bộ Tài chính sớm ban hành khung giá sản phẩm, dịch vụ công ích thuỷ lợi và giá sản phẩm, dịch vụ thuỷ lợi khác nhằm bảo đảm mức giá tính đúng, tính đủ theo quy định của Luật Thuỷ lợi và Nghị định số 96/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 của Chính phủ quy định chi tiết về giá sản phẩm, dịch vụ thuỷ lợi và hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thuỷ lợi.

Qua khảo sát thực tế ở các hồ, đập trên địa bàn các huyện, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Trần Văn Lâm cho rằng, nhiều hồ, đập đang trong tình trạng suy kiệt nguồn sinh thuỷ, không bảo đảm dung tích thiết kế dẫn đến thiếu nước sinh hoạt, sản xuất. Do đó, đề nghị các địa phương tăng cường bảo vệ nguồn sinh thuỷ bằng cách duy trì và phát triển diện tích rừng đầu nguồn; quan tâm phát triển rừng gỗ lớn gắn với bảo vệ, phát huy giá trị rừng, tạo nguồn sinh thủy, nhất là rừng thuộc lưu vực các hồ chứa nước.

Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Trần Văn Lâm phát biểu tại buổi làm việc với huyện Sơn Động

Về xây dựng mới hồ Nà Lạnh tại các xã Lệ Viễn và An Lạc (Sơn Động), ĐBQH Phạm Văn Thịnh cho rằng, nếu được xây dựng, đây sẽ trở thành hồ đa giá trị, vừa bảo đảm cắt lũ, vừa dự trữ nguồn nước cho huyện Sơn Động và cả lưu vực sông Lục Nam. Tuy nhiên, do nguồn vốn đầu tư, quy mô di dân lớn nên cần nghiên cứu, xem xét, khảo sát trước khi đề xuất triển khai để bảo đảm hạn chế tối đa thiệt hại cho địa phương cũng như các hộ liên quan. Trong đó, cần tính toán số công trình giao thông, trụ sở, trường học và nhà dân bị ảnh hưởng để khuyến cáo, hạn chế đầu tư xây dựng mới các công trình.

Về dự án xây dựng hồ Làng Chả (xã Phong Vân, Lục Ngạn), các đại biểu đề nghị UBND huyện Lục Ngạn phối hợp sớm triển khai, bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt và tăng sinh kế cho người dân các xã trên đèo của huyện…

Kết luận buổi khảo sát, Phó trưởng Đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Bắc Giang Trần Văn Tuấn ghi nhận, tiếp thu các ý kiến, đề xuất của ngành nông nghiệp và các địa phương. Đồng thời, nhấn nhấn mạnh, theo quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tại huyện Sơn Động được xây dựng mới hồ Nà Lạnh với dung tích 210 triệu m3 và là công trình ưu tiên đầu tư giai đoạn 2021-2030.

Để công trình sớm được triển khai, sau buổi khảo sát, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang sẽ có ý kiến với UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng triển khai các bước bổ sung dự án này cũng như một số hồ, đập mới vào quy hoạch tỉnh.

Phó Trưởng Đoàn chuyên trách ĐBQH tỉnh Bắc Giang Trần Văn Tuấn kết luận buổi khảo sát tại huyện Sơn Động

Đối với 8 đập, hồ chứa đã nằm trong quy hoạch tại các huyện Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách ĐBQH tỉnh Bắc Giang đề nghị Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn chủ động tham mưu với UBND tỉnh bố trí kinh phí triển khai, góp phần bảo đảm an ninh nguồn nước. Cùng đó tham mưu với UBND tỉnh điều chỉnh các quy hoạch, nhất là quy hoạch lâm nghiệp, bảo đảm vừa duy trì diện tích rừng kinh tế phù hợp, tạo sinh kế cho người dân, vừa tăng diện tích rừng đặc dụng, phòng hộ, tạo nguồn sinh thuỷ cho các hồ.

Đối với công tác quản lý, khai thác, bảo vệ hồ, đập, Đoàn sẽ có văn bản đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung. Tuy nhiên, để quản lý, khai thác, bảo vệ tốt các công trình, trước mắt các địa phương, đơn vị quản lý cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động kiểm tra, đánh giá hiện trạng công trình để xây dựng phương án, bố trí nguồn kinh phí sửa chữa khi có sự cố.