PHÓ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN ĐỨC HẢI LÀM VIỆC TẠI TỈNH THỪA THIÊN HUẾ VỀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA, XÃ HỘI VÀ XÂY DỰNG CON NGƯỜI
Toàn cảnh làm việc của Đoàn khảo sát Ban Chỉ đạo Tổng kết 40 năm Đổi mới
Cùng dự có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đoàn Minh Huấn; Ban Thường vụ Tỉnh ủy và lãnh đạo các sở, ngành.
Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị và Ban Bí thư về việc Tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam, Đoàn khảo sát của Nhóm tổng kết 3 về Nội dung thứ 4 "Các vấn đề phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người" làm việc, khảo sát thực tế và toạ đàm khoa học tại tỉnh Ninh Bình.
Xây dựng, phát triển văn hóa, xã hội và con người Việt Nam là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải
Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định, xây dựng, phát triển văn hóa, xã hội và con người Việt Nam là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, môi trường văn hóa, đời sống văn hóa phong phú, đa dạng, văn minh, lành mạnh; vừa phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh và động lực đột phá cho phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế. Trong bài phát biểu Bế mạc Hội nghị Trung ương 8 vừa qua, Tổng bí thư tiếp tục khẳng định: Xây dựng và thực hiện chính sách xã hội phải luôn lấy con người làm trung tâm; coi đầu tư cho thực hiện các mục tiêu chính sách xã hội là đầu tư cho phát triển.
Phát triển văn hóa, xã hội và con người ở nước ta đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, tuy nhiên cũng còn những khuyết điểm, hạn chế và đang phải đối mặt với những thách thức mới. Nhấn mạnh thực tế này, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, việc tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển văn hóa - xã hội và con người trong công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam là nhiệm vụ trực tiếp phục vụ cho việc xây dựng các văn kiện Đại hội lần thứ XIV của Đảng, nhằm làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn quan trọng, định hướng sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới; góp phần bổ sung, hoàn thiện lý luận của Đảng về đường lối đổi mới, lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Bí thư Tỉnh uỷ Đoàn Minh Huấn
Sau hơn 30 năm tái lập, Ninh Bình từng bước phát triển khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, trở thành tỉnh tự cân đối ngân sách và có nhiều thành quả trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an sinh, an toàn xã hội... Từ một tỉnh nghèo, đến nay đã dần vươn lên trở thành tỉnh khá của khu vực Đồng bằng sông Hồng. Nét đặc biệt trong quá trình phát triển của Ninh Bình những nhiệm kỳ gần đây, đó là sự nhất quán trong tư duy phát triển: Không phát triển kinh tế bằng mọi giá, mà hài hòa, bền vững giữa phát triển kinh tế và bảo tồn di sản thiên nhiên, di sản văn hóa, di tích lịch sử, giữ ổn định xã hội, lấy người dân làm trung tâm của phát triển. Phương châm “Sống trong di sản, bảo vệ di sản và hưởng lợi từ di sản" dần trở thành nhận thức của mỗi người dân.
Sự phát triển của tỉnh Ninh Bình trong thời gian qua là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố tĩnh và yếu tố động. Yếu tố tĩnh là phát triển dựa trên bảo tồn di sản văn hóa, lịch sử, di sản thiên nhiên, bảo vệ môi trường xã hội, bảo vệ cốt cách con người. Yếu tố động là sự năng động, sáng tạo, nỗ lực của cán bộ và nhân dân Ninh Bình để tìm những cách thức mới thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; tăng cường thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, hợp tác quốc tế trên nhiều lĩnh vực. Qua đó đã đưa Ninh Bình trở thành hình mẫu, câu chuyện thành công trong việc duy trì mối quan hệ cân bằng giữa phát triển và bảo tồn di sản ở nước ta, được cộng đồng quốc tế ghi nhận.
Gợi mở một số nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, phạm vi, nội dung tổng kết cần đánh giá, làm rõ sự phát triển nhận thức của Đảng bộ tỉnh về phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam từ 1986 đến nay (tập trung vào 10 năm gần đây), bao gồm: nhận thức về phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam qua các kỳ Đại hội và trong các Nghị quyết có liên quan; đánh giá sự phát triển về nhận thức, tư duy sáng tạo, đột phá của Đảng bộ tỉnh về xây dựng, hoàn thiện các chủ trương, cơ chế, chính sách giải quyết các vấn đề văn hóa - xã hội và xây dựng con người Việt Nam. Đánh giá thực trạng việc thực hiện nhiệm phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam trên địa bàn Tỉnh, bao gồm: thành tựu, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm về xây dựng, hoàn thiện các chủ trương, cơ chế, chính sách, về những mô hình, điển hình tiên tiến, cách làm hay về phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam. Dự báo bối cảnh mới, phương hướng, quan điểm, mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và đề xuất, kiến nghị, định hướng giải pháp và khâu đột phá.
Phó Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương Phạm Văn Linh
Về nguyên tắc, yêu cầu tổng kết, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, bám sát và thực hiện tốt các nguyên tắc tổng kết: kế thừa và phát triển, kiên định và đổi mới, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn. Tổng kết toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm; bảo đảm tính khoa học; tính biện chứng, khách quan, nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật.
Về phương thức tổng kết, Phó Chủ tịch Quốc hội gợi mở, phát huy trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân; bảo đảm dân chủ, lắng nghe ý kiến của nhân dân, khơi dậy và lan toả được ý chí và khát vọng của Đảng và nhân dân ta về xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.
Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, truyền thống tốt đẹp là động lực phát triển của Ninh Bình
Báo cáo với Đoàn khảo sát, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Mai Văn Tuấn cho biết, Ninh Bình xác định phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội; con người là trung tâm, mục tiêu và độc lực phát triển. Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Ninh Bình thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, gắn kết hài hòa giữa giá trị truyền thống và các giá trị văn hóa hiện đại; mang đặc trưng của con người vùng đất Cố đô Hoa Lư thân thiện, hiền hòa, thanh lịch, mến khách. Lấy bảo tồn phát huy giá trị văn hóa, lịch sử cùng truyền thống tốt đẹp của con người vùng đất cố đô và giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An làm nguồn lực và động lực phát triển, hướng tới trở thành trung tâm văn hóa, lịch sử, du lịch cấp quốc gia, mang giá trị toàn cầu. Nâng cao đời sống vật chất và hưởng thụ văn hóa cho nhân dân, thu hẹp khoảng cách về hưởng thụ văn hóa giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng miền và các giai tầng trong xã hội.
Tuy nhiên, việc xây dựng các sản phẩm văn hóa trên cơ sở nền tảng là các giá trị lịch sử văn hóa truyền thống phục vụ du lịch còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh hiện có. Công tác giáo dục đạo đức lối sống, lý tưởng, giáo dục thẩm mỹ, thị hiếu nghệ thuật tuy có nhiều chuyển biến tích cực nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế. Việc đổi mới căn bản toàn diện giáo dục, đào tạo còn nhiều khó khăn và mới đạt kết quả bước đầu. Chưa có giáo viên dạy môn tích hợp và giáo viên đào tạo chuẩn để dạy môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thông mới; một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục…
Các đại biểu đánh giá cao những kết quả ấn tượng và quan trọng của tỉnh Ninh Bình đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng văn hóa, con người thời gian qua. Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Minh Nhựt đề nghị, tỉnh Ninh Bình cung cấp kinh nghiệm và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tu sửa, tôn tạo, phát huy giá trị các các di tích, di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh; kinh nghiệm thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục để mỗi người dân Ninh Bình đều thấm nhuần phương châm “sống trong di sản, bảo vệ di sản và hưởng lợi từ di sản". Một số ý kiến đề nghị, tỉnh cần làm rõ việc triển khai quan điểm văn hóa là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh, động lực phát triển…
Tiếp thu các ý kiến, Bí thư Tỉnh ủy Đoàn Minh Huấn khẳng định, tư tưởng phát triển của tỉnh Ninh Bình hiện nay là đặt phát triển văn hóa, con người tổng thể trong kiến tạo và kiên định cơ cấu kinh tế hợp lý; kiên định và nhất quán về xây dựng cơ thể kinh tế bảo đảm ổn định và phát triển; vừa phát triển tuần tự, vừa có đột phá, nhưng không phát triển nóng; vừa tạo nguồn thu cho ngân sách để tái đầu tư trở lại thực hiện phúc lợi văn hóa, xã hội, vừa có nguồn thu cho từng hộ gia đình để có thể bảo đảm an sinh. Cơ cấu kinh tế của tỉnh Ninh Bình lấy du lịch làm mũi nhọn, công nghiệp cơ khí, ô tô và các ngành công nghệ cao thân thiện môi trường làm động lực và nông nghiệp là trụ đỡ của nền kinh tế.
Một sự thay đổi quan trọng trong tư duy phát triển tỉnh Ninh Bình được Bí thư Tỉnh ủy Đoàn Minh Huấn nhấn mạnh: chuyển từ xem “văn hóa là nền tảng tinh thần” sang tư tưởng “văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là nguồn lực cho phát triển”. Và, nguồn lực này trở thành động lực phát triển của tỉnh thông qua áp dụng cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo điều kiện cho lực lượng doanh nghiệp tham gia khai thác, kết nối chặt chẽ giữa Nhà nước – doanh nghiệp – cộng đồng dân cư để tạo ra giá trị gia tăng, đưa nhiều ngành nghề phát triển.
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá cao báo cáo của tỉnh Ninh Bình khi có cả cơ sở lý luận và cơ sở chính trị, đặc biệt nêu rõ sự thay đổi về tư duy phát triển của địa phương, cho thấy quá trình nhận thức ngày càng đầy đủ hơn của Đảng bộ, chính quyền địa phương. Cơ bản tán thành cao với nhiệm vụ xây dựng và phát triển tỉnh Ninh Bình được Đảng bộ tỉnh xác định, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, trong thời gian tới, tỉnh cần quan tâm phát triển các di sản văn hóa lớn trên địa bàn; làm văn hóa bằng tư duy dài hạn; thực hiện các công việc của địa phương với tư duy toàn quốc, tư duy tiến bộ trên thế giới…