Phó Trưởng Ban Công tác đại biểu Tạ Thị Yên - Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên
Thảo luận về dự án Luật Đường bộ tại Kỳ họp thứ 7, Phó Trưởng Ban Công tác đại biểu Tạ Thị Yên - Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên cơ bản đồng tình với dự thảo Luật trình ra Quốc hội lần này. Đại biểu Tạ Thị Yên cho biết, qua nghiên cứu Báo cáo giám sát về chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023” của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy, hoạt động vận tải đường bộ trong những năm qua đã phát triển mạnh mẽ, đáp ứng trên 90% tổng khối lượng vận chuyển hành khách và trên 70% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa với gần 86.000 đơn vị kinh doanh vận tải đã được cấp Giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, 921.322 đầu xe kinh doanh vận tải bằng xe ô tô các loại. Đó là một nguồn lực rất lớn của xã hội mà chúng ta cần chú ý tới khi xây dựng dự án Luật.
Tại khoản 10 Điều 56 của dự thảo Luật lần này đang quy định đối với loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, đơn vị kinh doanh vận tải chỉ được ký hợp đồng vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, nghĩa là mỗi chuyến xe hợp đồng chỉ được chở một hành khách hoặc một nhóm khách duy nhất. Như vậy, Ban soạn thảo đưa ra quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng núp dưới bóng xe hợp đồng để kinh doanh vận tải hành khách liên tỉnh theo tuyến cố định. Tuy nhiên, theo đại biểu, việc này lại đang vô tình làm hạn chế một loại hình vận tải hành khách phổ biến ở nhiều quốc gia khác, đó là mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng dưới 10 chỗ thông qua các nền tảng gọi xe trực tuyến.
Về cơ bản, mô hình này cho phép các hành khách khác nhau có cùng lộ trình nhưng khác điểm đón và trả khách có thể đi chung một chuyến xe. Hành khách sẽ được hưởng cước phí di chuyển rẻ hơn, còn người lái xe cũng được gia tăng thu nhập do lượng hành khách trong một chuyến xe tăng lên. Mô hình này mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, vì nó có thể tối đa hóa số lượng người di chuyển trong một chuyến đi, do đó, sẽ giúp giảm đáng kể lưu lượng xe lưu thông trên đường. Những tác động này sẽ góp phần giảm áp lực đối với cơ sở hạ tầng và giải quyết phần nào tình trạng tắc nghẽn giao thông. Ngoài ra, mô hình này cũng sẽ góp phần giảm ô nhiễm môi trường. Tại Hà Nội hiện nay, lượng bụi mịn từ phương tiện giao thông hiện chiếm tới 25% tổng phát thải bụi vào không khí trên địa bàn thành phố.
Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV
Theo đại biểu Tạ Thị Yên, thông qua việc giảm lượng phương tiện tham gia giao thông, mô hình chia sẻ chuyến đi sẽ giúp giảm lượng khí thải carbon đến từ hoạt động giao thông nói chung. Trong dài hạn, việc giảm lượng khí thải carbon sẽ góp phần tích cực vào việc chống biến đổi khí hậu và cải thiện chất lượng không khí ở các thành phố lớn, cũng như góp phần vào mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, như Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cam kết tại Hội nghị COP26 vào năm 2021.
"Thông lệ quốc tế cũng là như vậy. Người ta hoàn toàn có thể cùng nhau đi chung một tuyến đường để chia sẻ cước phí dịch vụ vận chuyển. Thường là không có sự quản lý đặc biệt đối với các dịch vụ chia sẻ chuyến đi. Các dịch vụ này thường được quản lý như một loại hình dịch vụ xe hợp đồng, xe cho thuê cá nhân nhờ tính ưu việt của loại hình dịch vụ này nhất là yếu tố về giá dịch vụ, đáp ứng được nhu cầu đi lại của người tham gia giao thông.", đại biểu Yên nêu quan điểm.
Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra rà soát và điều chỉnh khoản 10 Điều 56 theo hướng vừa kiểm soát tình trạng “xe dù, bến cóc”, nhưng vẫn tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ được hoạt động.
Đại biểu Yên nhấn mạnh, đây cũng là cách thiết thực để thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong việc dần tiến tới hạn chế phương tiện cá nhân, phát triển vận tải hành khách công cộng, giảm thiểu khí thải nhà kính, sử dụng hợp lý, có hiệu quả các nguồn lực của xã hội để phát triển đất nước nhanh và bền vững./.