TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 23/11: QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI (SỬA ĐỔI)
GÓC NHÌN: NHÀ NƯỚC MUA LẠI DỰ ÁN BOT GIAO THÔNG LỖ KÉO DÀI - NÊN HAY KHÔNG NÊN?
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp
Theo dự kiến chương trình, trước khi tiến hành thảo luận về dự án Luật Đường bộ, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi). Sau phần thảo luận, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ liên tục cập nhật nội dung thông tin:
8h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp
Điều hành nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, sáng nay, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi); thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đường bộ.
Tiếp đến, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi).
8h01: Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi).
Trình bày báo cáo tóm tắt giải trình tiếp thu, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, ngày 25/10/2023, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Viễn thông (sửa đổi), có 11 lượt đại biểu Quốc hội (ĐBQH) phát biểu và 01 ĐBQH gửi ý kiến bằng văn bản.
Trên cơ sở ý kiến của các ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo Cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp chặt chẽ với Cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan hữu quan tiếp thu, chỉnh lý, rà soát kỹ lưỡng nội dung và kỹ thuật lập pháp. Ngày 23/11/2023, UBTVQH đã có Báo cáo đầy đủ số 694/BC-UBTVQH15 giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi).
Về dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (khoản 8 Điều 3 và Điều 28), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, có ý kiến đề nghị làm rõ dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet có phải là một loại hình dịch vụ viễn thông hay không; nếu đúng thì phải đáp ứng tất cả các nghĩa vụ của các dịch vụ viễn thông truyền thống; nếu không phải thì cần định nghĩa lại để tránh sự nhầm lẫn trong cách hiểu, áp dụng và thực thi pháp luật.
Về vấn đề này, UBTVQH xin báo cáo như sau: Nội dung này cũng đã được UBTVQH báo cáo trước Quốc hội tại phiên họp ngày 25/10/2023. Dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet cung cấp các tính năng tương đương với dịch vụ viễn thông cơ bản (tin nhắn, thoại, hội nghị truyền hình), cung cấp tính năng chính là gửi, truyền, nhận thông tin giữa hai hoặc một nhóm người sử dụng dịch vụ viễn thông trên Internet. Các dịch vụ giống nhau cần được điều chỉnh bởi cùng một Luật, bảo đảm sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông truyền thống.
Trên thế giới, nhiều quốc gia đã quy định dịch vụ này là dịch vụ viễn thông và được quản lý theo pháp luật về viễn thông.
Do đó, dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet là một loại dịch vụ viễn thông, được điều chỉnh trong Luật Viễn thông. Tuy nhiên, dịch vụ này có đặc điểm là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ không sở hữu hạ tầng mạng, không được phân bổ tài nguyên viễn thông nên dự thảo Luật đã chỉnh lý theo hướng quy định theo phương thức “quản lý nhẹ” , chỉ phải tuân thủ một số quy định về nghĩa vụ như tại khoản 2 Điều 28 dự thảo Luật. Với phân tích nêu trên, UBTVQH thấy rằng tên gọi “dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet” đã thể hiện được các đặc tính của dịch vụ này. Do vậy, xin giữ tên gọi này như trong dự thảo Luật.
Về Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích (Điều 31), có ý kiến đề nghị không quy định đối tượng được miễn, giảm đóng góp vào Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam để đảm bảo công bằng và minh bạch giữa các doanh nghiệp viễn thông.
UBTVQH đề nghị được giữ quy định về quản lý hoạt động viễn thông công ích như Điều 32 dự thảo Luật; đồng thời, giao Chính phủ quy định cụ thể việc miễn, giảm đóng góp vào Quỹ để phù hợp với tình hình thực tế (khoản 2 Điều 32). Bởi việc miễn, giảm đóng góp tài chính của doanh nghiệp vào Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam sẽ góp phần tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung nguồn lực để “khuyến khích doanh nghiệp tư nhân có đủ năng lực tham gia xây dựng hạ tầng viễn thông và các hạ tầng khác cho chuyển đổi số quốc gia” theo chủ trương của Đảng. Bên cạnh đó, kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều nước có quy định miễn đóng góp cho doanh nghiệp viễn thông vào quỹ phổ cập dịch vụ viễn thông công ích trong một số trường hợp.
UBTVQH đề nghị được giữ quy định về quản lý hoạt động viễn thông công ích như Điều 32 dự thảo Luật; đồng thời, giao Chính phủ quy định cụ thể việc miễn, giảm đóng góp vào Quỹ để phù hợp với tình hình thực tế (khoản 2 Điều 32). Bởi việc miễn, giảm đóng góp tài chính của doanh nghiệp vào Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam sẽ góp phần tạo điều kiện cho doanh nghiệp tập trung nguồn lực để “khuyến khích doanh nghiệp tư nhân có đủ năng lực tham gia xây dựng hạ tầng viễn thông và các hạ tầng khác cho chuyển đổi số quốc gia” theo chủ trương của Đảng. Bên cạnh đó, kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều nước có quy định miễn đóng góp cho doanh nghiệp viễn thông vào quỹ phổ cập dịch vụ viễn thông công ích trong một số trường hợp.
Giải trình về tài nguyên viễn thông (Chương VI), có ý kiến đề nghị những số thuê bao dịch vụ viễn thông cũng cần được chia ra các nhóm để đánh giá đúng giá trị, giảm thiểu trường hợp bỏ cọc khi đấu giá và giao Bộ Thông tin và Truyền thông quy định chi tiết. Đề nghị giải trình các biện pháp để kiểm soát việc bỏ tiền đặt cọc tham gia đấu giá kho số viễn thông, UBTVQH đề nghị được giữ quy định về đấu giá kho số viễn thông như trong dự thảo Luật. Lý do là việc đánh giá để phân nhóm theo giá trị các số thuê bao có cấu trúc đặc biệt là khó khả thi vì phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quan niệm của người sử dụng, vùng, miền.
Việc người trúng đấu giá bỏ tiền đặt cọc là một vấn đề đang xảy ra trong việc đấu giá các loại tài sản đấu giá hiện nay như đất đai, biển số xe ô tô... Luật Đấu giá tài sản năm 2016 quy định người trúng đấu giá có trách nhiệm thanh toán đầy đủ tiền mua tài sản đấu giá theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán tài sản đấu giá (điểm b khoản 2 Điều 48); trường hợp bỏ tiền đặt cọc là vi phạm thỏa thuận trong hợp đồng mua bán tài sản đấu giá và thực hiện theo pháp luật về dân sự.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi) quy định mức giá khởi điểm phù hợp khi tham gia đấu giá để hạn chế rào cản, tạo điều kiện cho mọi tổ chức, cá nhân có nhu cầu tham gia đấu giá. Tuy nhiên, quy định này cũng dẫn đến những rủi ro nhất định như tình trạng bỏ tiền đặt cọc.
Có ý kiến đề nghị quy định rõ đấu giá theo phương thức trả giá lên đối với đấu giá quyền sử dụng kho số viễn thông và tên miền quốc gia Việt Nam “.vn”, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nêu rõ, nghiên cứu tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo chỉnh lý khoản 6 Điều 50 dự thảo Luật theo hướng bổ sung quy định phương thức, hình thức đấu giá kho số viễn thông, tên miền quốc gia Việt Nam “.vn” được thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản để thống nhất với Điều 58 Luật Đấu giá tài sản về phương thức trả giá lên.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tiếp thu, giải trình ý kiến đề nghị làm rõ việc tổ chức quốc tế thu phí đăng ký sử dụng số hiệu mạng có làm ảnh hưởng đến các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam không; Việt Nam có thu phí số hiệu mạng không, nếu có đề nghị đánh giá tác động bổ sung. UBTVQH nhận thấy, đây là nội dung mới so với dự thảo Luật do Chính phủ trình, phát sinh nghĩa vụ tài chính (mặc dù mức thu không lớn), do đó cần rà soát kỹ lưỡng và đánh giá tác động.
Qua nghiên cứu, rà soát, xem xét đánh giá tác động, UBTVQH thấy rằng, việc thu, nộp lệ phí đăng ký sử dụng và phí duy trì sử dụng số hiệu mạng là nghĩa vụ bắt buộc, thực hiện theo quy định quốc tế. Nếu Việt Nam không có quy định này, các tổ chức, doanh nghiệp viễn thông Việt Nam sử dụng nhiều số hiệu mạng sẽ gặp khó khăn trong đăng ký, sử dụng số hiệu mạng và ảnh hưởng đến hoạt động mạng, dịch vụ của doanh nghiệp trong thời gian tới. Tính đến tháng 10/2023, trong số 614 tổ chức, doanh nghiệp viễn thông Việt Nam đã đăng ký sử dụng số hiệu mạng, chỉ có 04 doanh nghiệp thuộc đối tượng phải nộp phí sử dụng số hiệu mạng theo chính sách mới của APNIC.
Việc thu, nộp, quản lý lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng số hiệu mạng sẽ thực hiện tương tự như đối với địa chỉ Internet (đã triển khai từ trước đến nay). Mức thu, đối tượng thu, nộp, chế độ miễn, giảm đối với phí, lệ phí số hiệu mạng sẽ được quy định tại thông tư hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành theo thẩm quyền quy định tại khoản 3 Điều 19 Luật Phí và lệ phí. Bộ Thông tin và Truyền thông (cơ quan quản lý cấp, phân bổ số hiệu mạng) sẽ có trách nhiệm tổ chức việc thu lệ phí đăng ký sử dụng, phí duy trì sử dụng số hiệu mạng.
Chủ thể có trách nhiệm nộp lệ phí, phí là tổ chức, doanh nghiệp đăng ký sử dụng số hiệu mạng tại Việt Nam. Lệ phí đăng ký sử dụng số hiệu mạng được nộp 100% vào ngân sách nhà nước.
Từ phân tích nêu trên, nghiên cứu tiếp thu ý kiến ĐBQH, dự thảo Luật đã quy định việc nộp phí duy trì sử dụng tài nguyên Internet; lệ phí phân bổ, cấp tài nguyên Internet tại điểm d khoản 9 Điều 50 (như vậy đã bao gồm việc bổ sung về nộp lệ phí đăng ký sử dụng số hiệu mạng, phí duy trì số hiệu mạng) và khoản 3 Điều 71 dự thảo Luật. Quy định như vậy là phù hợp với Luật Phí và lệ phí, Luật Quản lý thuế.
Về điều khoản thi hành (Chương X), Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát các quy định trong dự thảo Luật về quản lý dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây, dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet và đề nghị thời gian hiệu lực thi hành đối với các dịch vụ này là từ ngày 01/1/2025 để phù hợp với thực tiễn.
Tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo chỉnh lý điều khoản chuyển tiếp trong dự thảo Luật theo hướng không yêu cầu cấp đổi giấy phép.
8h15: Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi)
Sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi), Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua dự thảo luật này.
Kết quả biểu quyết điện tử cho thấy, có 468 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 94,74 %). Như vậy, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi).
8h17: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung Quốc hội thảo luận về dự án Luật Đường bộ
Điều hành nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, dự án luật Đường bộ (sửa đổi) được Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV tháng 10/2020 cùng với dự án Luật Bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ. Tại Kỳ họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lấy phiếu xin ý kiến đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Bộ Công an nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội để hoàn chỉnh dự thảo luật, xin ý kiến cấp có thẩm quyền. Sau hơn 2 năm tập trung nghiên cứu, chuẩn bị, ngày 28/2/2023, Chính phủ có Tờ trình xây dựng dự án Luật Đường bộ, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 4/2023.
Tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, theo đó đã đồng ý tách Luật Giao thông đường bộ hiện hành thành Luật Đường bộ và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, cùng trình Quốc hội cho ý kiến đồng thời tại Kỳ họp thứ 6, thông qua tại Kỳ họp thứ 7.
Tiếp thu ý kiến thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Quốc phòng và An ninh, kết luận của của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo 2 Bộ tích cực chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ dự án luật. So với dự thảo Luật Đường bộ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 24, dự thảo luật trình Quốc hội lần này gồm 6 Chương, 92 Điều, giảm 3 Điều, đã chỉnh lý ở tất cả các Chương và nhiều Điều, khoản.
Ngày 10/11/2023, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại tổ về dự án Luật này với 80 ý kiến tham gia. Báo cáo tổng hợp ý kiến đã được gửi tới các đại biểu Quốc hội. Bộ Giao thông vận tải cũng đã có báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình dự thảo luật gửi đại biểu Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu phát biểu về các vấn đề trọng tâm như: cơ sở chính trị, cơ sở thực tiễn về sự cần thiết ban hành luật, yêu cầu bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính khả thi của dự thảo luật; tên gọi của dự thảo luật; phạm vi điều chỉnh; hồ sơ dự án luật; tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật; đánh giá tác động chính sách… cùng các vấn đề khác các đại biểu quan tâm.
8h25: Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng: Bổ sung quy định về công trình ngầm gắn với công trình thương mại
Đại biểu Nguyễn Tạo bày tỏ thống nhất về việc tách Luật Giao thông đường bộ năm 2008 thành hai Luật nhằm điều chỉnh hai lĩnh vực quan trọng khác nhau, đó là trật tự, an toàn giao thông đường bộ thuộc lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn, xã hội và xây dựng, phát triển quản lý kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, quản lý vận tải dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ trong lĩnh vực kinh tế kỹ thuật nhằm cụ thể hóa và thể chế hóa tinh thần của Chỉ thị 23 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ trong tình hình mới.
Góp ý về Luật Đường bộ, đại biểu cho biết, với xu thể phát triển công trình ngầm trong phát triển xây dựng cơ sở hạ tầng và rút kinh nghiệm một số nước trên thế giới, đề nghị bổ sung quy định đối với công trình ngầm gắn với công trình thương mại, dịch vụ theo mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng. Đây là hình thái phát triển đô thị lấy phát triển giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị....
Khoản 1 Điều 5 quy định, ưu tiên sử dụng đất để đầu tư xây dựng điểm dừng, đỗ, trông, giữ phương tiện giao thông thân thiện với môi trường và trạm sạc cho phương tiện đường bộ sử dụng động cơ điện. Đại biểu nhận thấy, đây là một trong những hoạt động đường bộ mang tính tích cực và sẽ được triển khai trong thời gian tới. Như vậy, việc ưu tiên sử dụng đất để đầu tư xây dựng điểm dừng, đỗ, trông giữ phương tiện giao thông thân thiện với môi trường mà chưa gắn với hệ thống giao thông thông minh.
Do đó, đại biểu cho rằng cần chỉnh sửa lại chính sách này để bảo đảm phát triển giao thông thông minh, bao trùm toàn bộ hoạt động đường bộ được quy định tại khoản 2 Điều 5.
8h33: Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Tiếp tục rà soát kỹ lưỡng về kỹ thuật lập pháp
Cơ bản thống nhất với Tờ tình của Chính phủ, đồng tình cao với Báo cáo thẩm tra, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân kiến nghị bổ sung các khái niệm như dữ liệu mở vào giải thích từ ngữ; đồng thời lưu ý các thuật ngữ quan trọng phải được nêu ngay ở giải thích từ ngữ thay vì vừa nêu định nghĩa vừa nêu quy định trong các điều khoản. Đại biểu cũng đề nghị nghiên cứu biên tập chặt chẽ bố cục, cách sử dụng từ ngữ, rà soát chặt chẽ kĩ thuật lấp pháp.
Góp ý về hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 9, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân đề nghị bổ sung hành vi cấm từ chối vận chuyển đối với “người gặp sự cố nghiêm trọng về sức khỏe khác”; bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm khác theo quy định của pháp luật để bảo đảm tính toàn diện.
Về sửa đổi bổ sung danh mục phí, lệ phí, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân nêu rõ quy định tại khoản 4 Điều 91 quy định: “Việc thu phí sử dụng đường bộ qua đầu phương tiện được tiếp tục thực hiện theo quy định hiện hành cho đến khi có quy định khác của Chính phủ”. Đại biểu đề nghị bỏ cụm từ “của Chính phủ” để diễn rõ ràng, nhất quán.
Về xây dựng, quản lý, sử dụng Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh, Trung tâm chỉ huy giao thông, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân cho biết cả dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ đều có quy định liên quan nội dung này. Đại biểu bày tỏ băn khoăn về cách thức triển khai thực hiện và hiệu quả việc xây dựng, quản lý, sử dụng Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh, Trung tâm chỉ huy giao thông trong 2 luật này và đề nghị đánh giá kĩ lưỡng tránh chồng chéo chức năng nhiệm vụ, trùng lắp lãng phí và có thể xem xét hợp nhất việc đầu tư xây dựng vận hành 2 Trung tâm trên.
Trong quá trình thiết kế, xây dựng đường bộ, các Trung tâm quản lý, chỉ huy giao thông và các công trình phụ trợ khác cần tăng cường công tác phối hợp đề ra phương án thi công tối ưu với các ngành liên quan điện, viễn thông, cống thoát nước, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân nêu rõ.
8h39: Đại biểu Dương Tấn Quân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: Nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng dự án Luật Đường bộ
Thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đường bộ, đại biểu Dương Tấn Quân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhấn mạnh về sự cần thiết xây dựng dự án Luật, cơ bản đồng tình với Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật của Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội.
Sau 14 năm triển khai thực hiện Luật Giao thông đường bộ năm 2008, đại biểu nhận thấy, chúng ta đã đạt được những kết quả nhất định, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động GTVT đường bộ, góp phần hình thành ý thức tuân thủ pháp luật của người tham gia giao thông, đảm bảo trật tự giao thông trên toàn quốc.
Tuy nhiên thực tiễn đã xuất hiện một số bất cập và tồn tại các vấn đề mới phát sinh, nhất là trước sự phát triển của hạ tầng giao thông, sự gia tăng nhanh chóng của số lượng phương tiện tại các thành phố lớn, các cửa ngõ ra vào các tỉnh, thành phố thường xuyên xảy ra lưu lượng tham gia giao thông tăng đột biến, gây tắc nghẽn trên diện rộng và tai nạn giao thông vẫn còn diễn ra ở mức độ nghiêm trọng.
Do đó, Chính phủ đã nghiên cứu Luật Giao thông đường bộ năm 2008 thành 2 luật là Luật Đường bộ và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ để xem xé, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 6 là thời tiết và phù hợp với thực tiễn.
Về áp dụng pháp luật, đại biểu Dương Tấn Quân cơ bản đồng tình với bố cục, phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Đường bộ gồm 6 Chương, 92 Điều quy định về hoạt động đường bộ, còn các quy định về quy hoạch đầu tư, xây dựng, quản lý vận hành, khai thác, sử dụng, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ, vận tải đường bộ và quản lý nhà nước về hoạt động đường bộ.
Tuy nhiên, qua nghiên cứu, đại biểu nhận thấy, vẫn còn khá nhiều trường hợp có nội dung, nội hàm còn chồng chéo, đan xen lẫn nhau về trách nhiệm và thẩm quyền giữa Luật Đường bộ và Luật TTATGTĐB.
Do đó, đại biểu Dương Tấn Quân đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát thận trọng, tính toán kỹ lưỡng để thể chế hóa thành các quy phạm pháp luật sát với thực tiễn, sát với phát sinh trong đời sống, để giải quyết một cách khoa học, căn cơ và tiến bộ.
Về các hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu Dương Tấn Quân đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu thiết kế bổ sung thêm các đối tượng vào các hành vi bị nghiêm cấm cho đầy đủ hơn.
Về nguyên tắc hoạt động đường bộ tại Điều 4, đại biểu Dương Tấn Quân đề nghị cần có sự sắp xếp lại các nguyên tắc này theo thứ tự ưu tiên để làm rõ hơn mục tiêu hướng tới và những nguyên tắc ưu tiên phải thực hiện. Để tạo đột phá cho luật này, đại biểu cho rằng, nguyên tắc trước tiên cần phải đưa lên đầu là phải đảm bảo tính kết nối đồng bộ, tính an toàn, hiện đại và bền vững, sau đó có thể tiếp đến các nguyên tắc khác như Điều 4 của dự thảo Luật đã quy định.
8h46: Đại biểu Sùng A Lềnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai: Nghiên cứu và chỉnh lý phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Đường bộ.
Góp ý hoàn thiện dự thảo luật, đại biểu Sùng A Lềnh đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu và chỉnh lý phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Đường bộ cho phù hợp, bảo đảm phân biệt phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Về tính thống nhất của với phần đất đai tại khoản 1 Điều 5 của dự thảo luật, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát lược bỏ trong dự thảo luật các nội dung có liên quan đến Luật Đất đai; phối hợp với các cơ quan có liên quan đề xuất bổ sung các chính sách về đất đai để phát triển công trình đường bộ trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) đang được trình Quốc hội cho ý kiến.
Về tính thống nhất với hệ thống quy hoạch, đại biểu Sùng A Lềnh cho biết, khoản 6 Điều 6 quy định: Quy hoạch đường tỉnh, đường huyện và đường khác thuộc hệ thống giao thông nông thôn được xác định trong quy hoạch vùng, quy hoạch cấp tỉnh và quy hoạch khác có liên quan. Tên các quy hoạch nêu tại dự thảo luật không có trong Luật Quy hoạch, do đó đề nghị điều chỉnh lại cho thống nhất.
Về trách nhiệm đầu tư xây dựng công trình đường bộ tại Điều 32, theo đó khoản 1 Điều 32 của dự thảo luật dẫn chiếu áp dụng pháp luật trong đầu tư xây dựng công trình đường bộ đến pháp luật về đầu tư công, đầu tư theo phương thức đối tác công tư, các hình thức đầu tư khác. Tuy nhiên, chưa rõ các hình thức đầu tư khác là dẫn chiếu đến pháp luật nào. Bởi, trong hệ thống đường bộ quy định tại Điều 10 và Điều 11 Còn bao gồm cả đường chuyên dùng, đường nội bộ bên trong cơ sở sản xuất kinh doanh, trường học, bệnh viện, công trường xây dựng… Vấn đề này cần được làm rõ để đảm bảo cơ sở pháp lý trong triển khai thực hiện.
Đại biểu Sùng A Lềnh cũng quan tâm góp ý quy định về phí sử dụng đường bộ, phí sử dụng đường cao tốc đối với phương tiện lưu thông ở trên tuyến đường cao tốc cho nhà nước đầu tư, sở hữu quản lý khai thác tại Điều 45 và Điều 90. Đại biểu cho rằng quy định như dự thảo có thể dẫn tới việc thu trùng với các loại khí liên quan đến đường bộ. Dự thảo luật đã bỏ quy định về quỹ và chi đường bộ được quy định tại Điều 49 của Luật Giao thông đường bộ năm 2008….
8h52: Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh: Cần quy định về loại hình kinh doanh vận tải sử dụng công nghệ
Tham gia phát biểu tại phiên họp, Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh cho biết, về kinh doanh vận tải bằng ô tô, dự thảo luật nêu rõ, kinh doanh vận tải bằng xe ô tô là việc thực hiện ít nhất một trong các công đoạn chính của hoạt động vận tải trực tiếp điều hành phương tiện, lái xe hoặc quyết định giá cước vận tải để vận chuyển hành khách, hàng hóa trên đường bộ nhằm mục đích sinh lợi.
Kinh doanh vận tải bằng xe ô tô là loại hình kinh doanh có điều kiện bao gồm kinh doanh vận tải có hành khách và kinh doanh vận tải hàng hóa bằng xe ô tô trong nước, quốc tế. Kinh doanh vận tải hành khách bằng xe ô tô bao gồm kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt, kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi, kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng.
Tương ứng với các loại hình kinh doanh vận tải hành khách, dự thảo mô tả cụ thể từng hoạt động kinh doanh, đồng thời giao Chính phủ quy định cụ thể về kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. Như vậy, dự thảo luật vẫn chưa đề cập rõ ràng đến loại hình kinh doanh vận tải bằng xe công nghệ, đây được xem là loại hình kinh doanh mang tính chất đặc thù, ngoài các loại hình kinh doanh đã được quy định như trong dự thảo luật. Đại biểu đề nghị cần quy định rõ để tạo cơ sở pháp lý cho loại hình kinh doanh này ngay trong dự thảo luật.
Ngoài ra, thực tiễn thời gian qua cho thấy, việc kinh doanh phương tiện vận tải bằng xe ô tô đưa đón học sinh đã phát sinh khá nhiều bất cập trong công tác quản lý học sinh, chất lượng xe đưa đón. Để đảm bảo sự an toàn cho trẻ em, luật cũng nên dành sự quan tâm hơn đến hình thức kinh doanh vận tải liên quan đến trẻ em, học sinh.
8h58: Đại biểu Nguyễn Hải Dũng - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định: Rà soát các nội dung cùng quy định tại dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ
Phát biểu ý kiến về dự thảo Luật Đường bộ tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Dũng bày tỏ thống nhất với việc xây dựng dự thảo Luật Đường bộ cũng như dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ trên cơ sở chính trị, pháp lý rõ ràng, cụ thể…
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Hải Dũng cho rằng, việc xây dựng tách biệt 2 dự thảo Luật này cũng sẽ khá khó khăn, nhất là các nội dung liên quan cùng có quy định tại 2 dự thảo Luật.
“Có rất nhiều vấn đề cần phải phân định và cân nhắc để quyết định quy định ở một luật hay cả 2 luật. Ví dụ như vấn đề về xe đưa đón học sinh, một người là lái xe, một người là quản lý học sinh. Tại dự thảo Luật Đường bộ đang quy định lái xe cần phải có tối thiểu 2 năm kinh nghiệm vận tải hành khách. Tuy nhiên tại dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ thì chỉ có quy định đối với người quản lý…”, đại biểu Hải nêu dẫn chứng.
Đại biểu Hải cho rằng, việc triển khai trong thực tiễn sẽ rất phiền phức, khó khăn. Do vậy, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc, rà soát đối với các nội dung như vậy có thể dồn vào quy định tại một luật.
9h03: Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Tránh trùng lắp với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ
Đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa cho rằng, việc tách riêng Luật Đường bộ để tập trung quy định các vấn đề về kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và vận tải đường bộ là cần thiết. Cơ quan soạn thảo đã cố gắng phân định một cách hợp lý nhất các nội dung thuộc phạm vi điều chỉnh của luật này và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, còn một số quy định đang được quy định đồng thời ở hai luật, gây bất tiện cho người dân trong quá trình áp dụng, thực thi luật. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để đảm bảo quy định không bỏ sót, nhưng cũng không trùng lặp, dễ áp dụng.
Góp ý về hoạt động vận tải đưa đón học sinh bằng xe ô tô, đại biểu cho rằng, việc pháp luật có quy định riêng để quản lý chặt chẽ hoạt động đưa đón học sinh đi lại giữa nơi ở và nơi học tập, hoặc tham gia các hoạt động khác của nhà trường là rất cần thiết, vì trẻ em là đối tượng yếu thế, dễ bị tổn thương, thực tiễn đã xảy ra không ít các vụ tai nạn đáng tiếc, nhất là liên quan đến việc đưa đón học sinh.
Đánh giá cao sự cố gắng của cơ quan soạn thảo khi cùng quy định về nội dung này ở cả 2 luật mà không trùng nhau, tuy vậy, đại biểu cho rằng, các nội dung quan trọng nhất của hoạt động này đã được quy định tại Luật Bảo đảm an toàn giao thông đường bộ. Đại biểu đề nghị trong dự thảo luật đường bộ chỉ cần quy định, hoạt động vận tải đưa đón học sinh bằng xe ô tô là một trong các loại hình vận tải hành khách phải tuân thủ đầy đủ các quy định chung về vận tải hành khách.
Hiện nay, Điều 76 của dự thảo luật không quy định nhiều nội dung, nhưng còn dài, chủ yếu là các quy định liên quan đến bảo đảm an toàn và dẫn chiếu đến các điều khoản liên quan, trong đó còn một số quy định chưa hợp lý. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định về nguyên tắc bảo đảm cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ ở mọi cấp độ đều đảm bảo điều kiện tiếp cận cho người khuyết tật.
9h10: Đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương: Tiếp tục rà soát để tránh trùng lặp giữa các nội dung của Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ
Đại biểu Nguyễn Quang Huân ghi nhận dự thảo luật được chuẩn bị công phu, toàn diện với sự cố gắng tách 1 luật thành 2 luật tuy nhiên vẫn còn một số điều trùng lặp giữa dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Đại biểu cho rằng chính sách phát triển đường bộ còn khá chung chung, đề nghị cân nhắc hoàn thiện Điều 5 dự thảo Luật.
Về các hành vi bị nghiêm cấm, đại biểu đề nghị rà soát để thể hiện lại để tránh quá cụ thể, bảo đảm phổ quát hơn. Mặt khác, đại biểu cũng cho rằng một số hành vi này chi phối bởi đạo đức nên có thể cho các thiết chế văn hóa lên tiếng liên quan đến vấn đề này.
Đại biểu Nguyễn Quang Huân chỉ rõ các điều gồm Điều 24 về xây dựng và khai thác công trình hạ tầng kỹ thuật và tại Điều 32 về đầu tư xây dựng công trình đường bộ, hay các điều quy định về đường cao tốc…đã không quy định lồng ghép điều khoản về thích ứng với biến đổi khí hậu. Hiện có quy định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu đến 2050 đã nêu rõ các quy định đối với các công trình hạ tầng phải tính toán và lồng ghép với biến đổi khí hậu. Nên các quy định về các công trình kết cầu hạ tầng giao thông không có các điều khoản về biến đổi khí hậu thì sẽ không đồng bộ với các văn bản khác. Trong khi Việt Nam là nước chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu nhưng công tác biến đổi khí hậu ngoài hiện trường thì rất ít mà chủ yếu nêu trong văn bản. Do đó, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung.
Về trạm thu phí đường bộ, đại biểu Nguyễn Quang Huân đề nghị quy định rõ nơi đặt trạm thu phí, tránh trường hợp trạm thu phí ở một nơi lại thu cho 1 tuyến đường khác.
Về Điều 50 đầu tư xây dựng phát triển đường cao tốc, tại khoản 7 có nêu về công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho biết đây là nội dung quy định rất cụ thể trong Luật Đất đai, do đó, đề nghị không nên quy định lại trong luật này.
9h16: Đại biểu Lưu Bá Mạc - Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn: Làm rõ nội hàm khái niệm của cụm từ “Hệ thống giao thông có trí tuệ”
Phát biểu thảo luận tại phiên họp, đại biểu Lưu Bá Mạc bày tỏ tán thành với hồ sơ Dự thảo Luật Đường bộ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và An ninh.
Đại biểu cũng nhất trí với Báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình của Bộ Giao thông vận tải, chất lượng của Dự thảo Luật, sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, sẽ được nâng lên rất nhiều và Luật sau khi được thông quá, sẽ dễ đi vào cuộc sống.
Góp ý cụ thể vào nội dung dự thảo Luật đối với quy định về Hệ thống giao thông thông minh tại khoản 1 Điều 7, đại biểu Lưu Bá Mạc đề nghị cân nhắc làm rõ nội hàm khái niệm của cụm từ “Hệ thống giao thông có trí tuệ”, hoặc chỉnh lý cụm từ “trí tuệ” bằng một cụm từ khác phù hợp hơn với nội hàm của “Hệ thống giao thông thông minh”.
Theo đại biểu tỉnh Lạng Sơn, cụm từ “Hệ thống giao thông có trí tuệ” còn trừu tượng, chưa thực sự rõ nghĩa. Khi triển khai cụ thể hóa trong thực tiễn sau này, dễ gây nhiều cách hiểu khác nhau và rất dễ gây tranh luận.
Đối với quy định về “Đất hành lang an toàn đường bộ” tại Điều 19, hiện đang có vướng mắc trong việc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, đối với thửa đất có phần diện tích đất, nằm trong hành lang an toàn đường bộ. Do vậy, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo, cân nhắc bổ sung thêm quy định vào khoản 2 Điều 19 Dự thảo Luật theo hướng cho phép người dân được chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai đối với phần đất nằm trong hành lang an toàn đường bộ, mà chưa được Nhà nước thu hồi.
Bên cạnh đó, đại biểu Lưu Bá Mạc đề nghị cân nhắc, có chính sách hỗ trợ miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất của người dân đối với diện tích nếu được chuyển đổi nằm trong hành lang an toàn đường bộ, một cách phù hợp. Từ đó, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất giữa hai Dự thảo Luật, trong đó bao gồm Điều 122 Dự thảo Luật Đất đai và Điều 19 Dự thảo Luật Đường bộ.
9h21: Đại biểu Trịnh Minh Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long: Đảm bảo tính nghiêm minh trong quy hoạch
Quan tâm tới phạm vi điều chỉnh, đại biểu Trịnh Minh Bình đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ các khái niệm về hoạt động đường bộ do trong dự thảo Luật 24 khái niệm và 16 khái niệm đường chuyên dùng để có cách hiểu thống nhất và thực hiện đúng theo quy định pháp luật.
Bên cạnh đó, về các hành vi nghiêm cấm, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung thêm hành vi cấm là điều chỉnh quy hoạch mạng lưới đường bộ, quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ trái với quy định pháp luật nhằm đảm bảo tính nghiêm minh trong hoạt động thực thi các quy hoạch. ...
Khoản 2 Điều 13 dự thảo Luật quy định đường đô thị gồm đường phố, đường cao tốc đô thị, đường ngõ, ngách trong đô thị,... đại biểu đề nghị bổ sung cụm từ "hẻm" sau cụm từ ngách. Theo đại biểu, miền Bắc gọi là ngách nhưng ở miền Nam thì gọi là hẻm. Do đó, cần bổ sung vào dự thảo Luật để bảo đảm tính bao quát và đầy đủ hơn.
9h25: Đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai: Đảm bảo tính thống nhất giữa Luật Đường bộ và Luật TTATGTĐB
Qua nghiên cứu dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai góp ý về tính thống nhất của Luật Đường bộ với Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB). Đại biểu nhận thấy, hai dự án Luật có sự chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng và có sự phối hợp để phân định rõ phạm vi điều chỉnh của hai dự án Luật.
Tuy nhiên, qua nghiên cứu, đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương nhận thấy, có một số nội dung trong 2 dự án Luật tiếp tục chồng lấn, một số nội dung cùng quy định ở cả 2 dự án Luật nên dễ gây sự chồng lấn, khó khăn, trùng lặp trong quá trình thực hiện.
Cụ thể, tại khoản 1, Điều 43 của dự thảo Luật quy định là Trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh là nơi thu thập, lưu giữ, phân tích và xử lý dữ liệu để kết nối, chia sẻ cho các cơ quan quản lý nhà nước đối với hoạt động chỉ huy giao thông. Còn theo quy định tại Khoản 2, Điều 69 của Luật TTATGTĐB, Trung tâm chỉ huy giao thông là nơi thu thập, lưu trữ, phân tích, xử lý dữ liệu và cung cấp thông tin, tình hình giao thông thuộc Vụ chỉ huy điều hành giao thông.
Do vậy, đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương đề nghị cần làm rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, đặc biệt là các thông tin cần phải thu thập, lưu trữ, phân tích và xử lý dữ liệu của hai loại Trung tâm này để tránh trùng lặp, chồng chéo về nhiệm vụ và lãng phí về nguồn lực.
Về một số nội dung được quy định đồng thời trong hai dự thảo Luật như việc vận chuyển hành khách bằng xe ô tô và việc vận tải, đưa đón học sinh bằng xe ô tô, trách nhiệm của người lái xe, nhân viên phục vụ trên xe ô tô vận chuyển hành khách, đại biểu Nguyễn Thị Mai Phương đề nghị đối với việc tổ chức thực hiện mà phải áp dụng cả hai Luật dẫn đến khó theo dõi và khó thực hiện, cần phải tích cực rà soát hai dự án Luật này để xử lý các vướng mắc nêu trên, đảm bảo thuận tiện trong việc áp dụng pháp luật cho người dân và doanh nghiệp.
9h31: Nghỉ giải lao (20 phút)
9h51: Đại biểu Trần Thị Thu Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Cần có chính sách cụ thể đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông nông thôn.
Đại biểu Trần Thị Thu Phước khẳng định sự cần thiết xây dựng luật, tạo sự lành mạnh trong công tác quản lý, góp phần tạo cơ sở pháp lý đầy đủ hơn để thúc đẩy, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, tạo bước đột phá trong việc thể chế hóa các chủ trương trong việc phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vận tải, phát triển phương tiện giao thông đường bộ, phát triển vận tải đường bộ, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước đảm bảo giao thông thông suốt an toàn.
Góp ý hoàn thiện dự thảo luật, đại biểu đề nghị cần có quy định thu hút tối đa nguồn lực ngoài ngân sách để phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.
Đại biểu Trần Thị Thu Phước cho biết, tại khoản 1 Điều 5 về chính sách phát triển đối với hoạt động đường bộ, với nội dung ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng đường bộ, khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới hải đảo vùng dân tộc thiểu số, dự thảo luật đề cập nhiều hơn về các chính sách cụ thể để hỗ trợ cải thiện đường giao thông nông thôn, đặc biệt tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, ban soạn thảo cần nghiên cứu để đề xuất các thành các chính sách nhằm huy động tối đa mọi nguồn lực để xây dựng hạ tầng giao thông nông thôn, nhất là các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa như có chính sách ưu tiên đối với các doanh nghiệp thực hiện việc đầu tư xây dựng đối với hạ tầng giao thông tại các khu vực và việc huy động xã hội hóa…
Trường hợp các quy định trong dự thảo luật đã có nội dung liên quan, đại biểu kiến nghị ban soạn thảo giải thích rõ hơn về tác động tích cực của các quy định đối với việc cải thiện điều kiện giao thông ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo, vùng dân tộc thiểu số trong quá trình thi hành luật.
Về sử dụng hành lang an toàn giao thông đường bộ, đại biểu cho rằng cần quy định cụ thể chặt chẽ hơn về cơ chế kiểm soát hoạt động của người sử dụng đất trên phạm vi đất hành lang an toàn đường bộ chưa được Nhà nước thu hồi để tránh phát sinh những vấn đề phức tạp.
Về vận tải hành khách bằng xe ô tô, đại biểu đề nghị có giải pháp và chế tài để gắn chặt chẽ hơn nữa gắn trách nhiệm của doanh nghiệp đối với lái xe bị vi phạm; đồng thời bổ sung quy định về Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Y tế phối hợp lưu trữ những thông tin hồ sơ của những lái xe dương tính với chất ma túy để có thể chia sẻ đối với đến với tất cả các đơn vị chức năng, doanh nghiệp để kiểm tra khi tuyển dụng.
9h57: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp
Điều hành phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, đến dự khán phiên thảo luận hôm nay có đoàn đại biểu của Học viện Tài chính. Quốc hội hoan ngênh sự có mặt của Đoàn đại biểu Học viện Tài chính đến dự khán phiên thảo luận về dự án Luật Đường bộ.
9h58: Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Mong muốn dự thảo Luật thể hiện được tính hiện đại, hiệu quả
Phát biểu ý kiến về dự thảo Luật Đường bộ tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Cảnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định cho rằng, một đất nước văn minh, hiện đại như thế nào sẽ được thể hiện qua giao thông, vì ai cũng nhìn thấy và ai cũng tham gia…
Trước Quốc hội, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đã giới thiệu kinh nghiệm một số nước, các điểm lưu ý cần thiết khi xây dựng hệ thống giao thông đường bộ hiện đại. Cụ thể như trạm dừng chân, điểm ngắm cảnh, bảng chỉ đường… Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh mong muốn, dự thảo Luật Đường bộ được khi xây dựng sẽ thể hiện được tính hiện đại, hiệu quả; còn dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ sẽ thể hiện được tính khoa học, văn minh.
Khẳng định dự án Luật Đường bộ là một dự án Luật quan trọng, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề xuất, nội dung dự thảo Luật này tiếp tục được đưa vào thảo luận kỹ càng ở Kỳ họp gần nhất.
10h04: Đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam: Xem xét lại phạm vi điều chỉnh để đảm bảo tính bao quát của dự án luật
Thống nhất với Tờ trình dự án luật, đại biểu Dương Văn Phước nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Đường bộ trên cơ sở tách Luật Giao thông đường bộ thành 2 dự án Luật: Luật Đường bộ và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ.
Theo đại biểu, dự thảo luật trình cơ bản hoàn thiện trên cơ sở tiếp thu nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội, tuy nhiên, vẫn còn một số nội dung cơ quan soạn thảo cần tập trung giải trình, làm rõ, tạo sự đồng thuận cao trước khi trình Quốc hội tiếp tục cho ý kiến, xem xét trong thời gian tới.
Qua nghiên cứu dự thảo luật, đại biểu cho biết, về phạm vi điều chỉnh, dự thảo luật quy định phạm vi điều chỉnh của luật là hoạt động đường bộ, vận tải đường bộ và quản lý nhà nước về hoạt động đường bộ. Tuy nhiên, hoạt động đường bộ bao gồm nhiều hình thức tĩnh và động, trong đó bao gồm vận tải đường bộ, quy hoạch, đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng… Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét lai phạm vi điều chỉnh sao cho bảo đảm tính bao quát của dự thảo luật.
Về các hành vi bị cấm, đại biểu đề nghị bổ sung thêm quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ quá khổ, quá tải trái quy định, vì đây là hành vi khá phổ biến phát sinh trong quá trình tham gia giao thông, nếu không có quy định này thì sẽ gây khó khăn cho thanh tra giao thông đường bộ trong quá trình xử lý hành vi vi phạm.
Tại Điều 10, về phân loại đường bộ theo cấp quản lý, đại biểu đề nghị bổ sung vào điểm g, khoản 1 nội dung về đường nội bộ khu du lịch vào đường chuyên dùng, để đảm bảo quản lý bao quát hết các địa điểm có nhu cầu vận tải đường bộ cao, thường xuyên, và viết lại như sau: “Đường chuyên dùng là đường để phục vụ đi lại, vận tải của một hoặc một số tổ chức cá nhân, đường nội bộ bên trong cơ sở sản xuất, kinh doanh, khu du lịch, nhà ga, bến cảng, trường học, bệnh viện, cơ quan tổ chức khác.”
10h11: Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Cần rà soát bố cục dự thảo Luật bảo đảm chặt chẽ, hợp lý
Đại biểu Trần Văn Tiến nhất trí với tên gọi, sự cần thiết ban hành Luật Đường bộ thay thế Luật Giao thông đường bộ năm 2008; đồng thời, thống nhất với nhiều nội dung của dự thảo Luật.
Góp ý về bố cục dự thảo luật, đại biểu Trần Văn Tiến cho rằng Chương 2 và Chương 3 chưa hợp lý bởi đường bộ cao tốc là đường bộ và cũng thuộc kết cấu hạ tầng đường bộ. Chương quy định kết cấu hạ tầng đường bộ thì phải bao hàm cả đường bộ cao tốc. Do vậy, đại biểu đề nghị gộp Chương 3 về Đường bộ cao tốc vào Chương 2 và là 1 mục của Đường bộ cao tốc sẽ đảm bảo tính logic và chặt chẽ hơn. Đồng thời, tại Chương 2 nên có mục lớn quy định về an toàn kết cấu hạ tầng đường bộ; nội hàm của mục này bao gồm các quy định và các biện pháp đảm bảo an toàn cho kết cấu hạ tầng đường bộ.
Về phạm vi điều chỉnh, đại biểu Trần Văn Tiến đề nghị thay thế cụm từ “quản lý nhà nước về hoạt động đường bộ” bằng cụm từ “quản lý nhà nước về đường bộ”, sẽ đảm bảo quản lý cả hoạt động đường bộ và hoạt động vận tải đường bộ. Đại biểu cũng đề nghị rà soát để giải thích cụ thể hơn một số nội dung trong giải thích từ ngữ. Đề nghị xem lại Điều 5 về chính sách phát triển đối với hoạt động đường bộ để phù hợp với quy định tại khoản 2 và khoản 3 hoặc giữ nguyên tên điều thì điều chỉnh nội hàm khoản 2 và khoản 3.
Đại biểu Trần Văn Tiến bày tỏ băn khoăn về quỹ đất giao thông và cho rằng chính những quy định này là một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông, lãng phí trong đầu tư xây dụng, gây khiếu kiện trong giải phóng mặt bằng khi mở rộng các tuyến đường. Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu về tỉ lệ đất giao thông cho phù hợp khi đô thị được nâng loại hoặc kết hợp với quy định về chỉ giới xây dựng trong quy hoạch đô thị để đảm bảo tỉ lệ quỹ đất giao thông phù hợp với loại đô thị được nâng cấp.
Về đầu tư, xây dựng, bảo trì, đại biểu Trần Văn Tiến đề nghị làm rõ thẩm quyền quyết định đầu tư cũng như thẩm quyền thẩm tra, thẩm định về an toàn công trình đường bộ đối với quốc lộ khi được Thủ tướng Chính phủ giao UBND cấp tỉnh thực hiện đầu tư xây dựng quốc lộ. Đề nghị bổ sung thêm việc kết nối giao thông đường bộ với các loại hình giao thông khác tại các nhà ga, bến cảng…
Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị rà soát các nội dung về hoạt động vận tải đường bộ, về quản lý nhà nước về hoạt động đường bộ, về hiệu lực thi hành.
10h17: Đại biểu Nguyễn Quốc Luận - Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái: Quy định cụ thể giới hạn khoảng cách đối với các hạng mục công trình đường bộ
Đại biểu Nguyễn Quốc Luận bày tỏ đồng tình, nhất trí cao với dự thảo Luật Đường bộ do Chính phủ trình Quốc hội và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và An ninh.
Về vấn đề cụ thể, đối với quy định về phần đất để bảo vệ, bảo trì đường bộ quy định tại Điều 17 và hành lang an toàn đường bộ quy định tại Điều 18, đại biểu nhận thấy, dự thảo Luật không quy định cụ thể khoảng cách, chiều rộng phần đất để bảo vệ, bảo trì đường ngoài đô thị đối với đường có nền đắp, đường có nền đào, cầu, cống, rãnh, hố ga, hố nước và các hạng mục công trình trên đường bộ; không cố định khoảng cách, chiều rộng phần đất đối với hành lang an toàn đường bộ.
Do đó, đại biểu đề nghị quy định cụ thể trong luật về việc xác định giới hạn khoảng cách là bao nhiêu mét chiều rộng đối với phần đất để bảo vệ, bảo trì ngoài đường đô thị đối với đường có nền đắp đường có nền đào, cầu, cống, rãnh, hố thu và các hạng mục công trình trên đường bộ....
Quy định cụ thể khoảng cách là mét chiều rộng phần đất đối với hành lang an toàn đường bộ phù hợp với cấp kỹ thuật của tuyến đường nhằm bảo đảm an toàn giao thông, bảo vệ công trình đường bộ và quản lý đường bộ theo quy hoạch. Qua đó thuận tiện hơn trong việc quản lý, sử dụng mốc giới, lộ giới hành lang an toàn đường bộ; đồng thời thuận tiện cho cơ quan chức năng khi thu hồi đất, giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các tuyến đường.
Trong trường hợp dự thảo luật chưa thể nghiên cứu bổ sung đầy đủ các quy định cụ thể này, đại biểu đề nghị bổ sung thêm một khoản là Chính phủ quy định chi tiết nội dung này vào Điều 17 và Điều 18 của dự thảo Luật để Chính phủ có căn cứ ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện.
10h23: Đại biểu Hoàng Quốc Khánh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu: Rà soát các nội dung với các Luật liên quan để tránh trùng lặp
Phát biểu ý kiến về dự thảo Luật Đường bộ tại hội trường, đại biểu Quốc hội Hoàng Quốc Khánh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu bày tỏ tán thành với sự cần thiết xây dựng Luật nhằm thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, khắc phục những bất cập của Luật hiện hành, thúc đẩy phát triển giao thông đường bộ trong thời gian tới…
Tuy nhiên để hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu Quốc hội Hoàng Quốc Khánh đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các nội dung của dự thảo Luật với các Luật khác có liên quan để tránh trùng lặp, vướng mắc trong tổ chức thực hiện, nhất là Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ.
Về phạm vi điều chỉnh, đại biểu Khánh cho biết, dự thảo Luật đang quy định hoạt động đường bộ, bao gồm các quy định về quy hoạch, đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành khai thác, sử dụng, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ; vận tải đường bộ và quản lý nhà nước về hoạt động đường bộ.
“Theo phân loại đường bộ tại điểm g, Điều 11, đối chiếu với các nội dung quy định của dự thảo Luật áp dụng cho việc đầu tư, quản lý đường bộ với các tuyến đường tỉnh, đường quốc lộ thì phù hợp, nhưng đường xã, đường thôn xóm thì chưa khả thi. Do vậy, cơ quan soạn thảo cần rà soát, điều chỉnh cho phù hợp”, đại biểu Khánh nêu quan điểm.
10h29: Đại biểu Ma Thị Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang: Cần kết nối giữa cơ sở dữ liệu đường bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
Đồng tình với Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Đường bộ, đại biểu Ma Thị Thúy cho rằng, về cơ sở dữ liệu đường bộ, dự thảo luật đang quy định, cơ sở dữ liệu đường bộ chỉ kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ sở dữ liệu trong lĩnh vực giao thông như cơ sở dữ liệu quy hoạch mạng lưới đường bộ, quy hoạch kết cấu hạ tầng đường bộ, cơ sở dữ liệu thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ...
Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung quy định để kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác, đặc biệt là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm mục tiêu tạo lập cơ sở dữ liệu dùng chung, bảo đảm tiết kiệm, tránh lãng phí, phục vụ hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, hướng tới phục vụ người dân, doanh nghiệp theo quy định tại Nghị định số 47 năm 2020 của Chính phủ về quản lý kết nối và chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước và Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030.
Về Điều 10, phân loại đường bộ theo cấp quản lý, đại biểu đề nghị nghiên cứu, chỉnh sửa lại quy định về quốc lộ, đường tỉnh, đường đô thị, đường huyện tại điểm a, b, c khoản 1 cho hợp lý vì đối với quốc lộ: Có nhiều tuyến quốc lộ không xuất phát từ Thủ đô Hà Nội hoặc cũng không phải là đường nối liền các trung tâm hành chính cấp tỉnh.
Đối với đường tỉnh, đường huyện là những tuyến đường nằm trong phạm vi địa giới hành chính của tỉnh hoặc của huyện nên không thể là đường nối trung tâm hành chính của tỉnh/huyện này với trung tâm hành chính của tỉnh/huyện lân cận được.
Đối với Điều 15 về quỹ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ, đại biểu đề nghị sửa lại số thứ tự của khoản 4 thành khoản 3 và chỉnh sửa khoản này thành: “3. Đối với đô thị, khi lập quy hoạch xây dựng phải đảm bảo tỷ lệ quỹ đất giao thông đô thị so với đất xây dựng đô thị phải bảo đảm theo loại đô thị như sau:…”.
Theo đại biểu, quá trình hình thành, phát triển của một đô thị là cả một quá trình trong một thời gian dài, đối với các đô thị hiện hữu từ loại IV thì chủ yếu là nâng loại đô thị theo từng giai đoạn, còn đô thị mới chủ yếu là các đô thị loại V.
10h35: Đại biểu Trần Thị Thu Hằng - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Dự thảo Luật Đường bộ chưa đề cập đến hệ thống đường tuần tra biên giới.
Góp ý dự thảo Luật Đường bộ, đại biểu Trần Thị Thu Hằng - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông kỳ vọng, dự án Luật khi có hiệu lực thi hành sẽ trở thành khung pháp lý vững chắc cho hoạt động giao thông vận tải đường bộ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, dân sinh trong nước cũng như hòa nhập vào quỹ đạo chung của khu vực và quốc tế.
Góp ý một số nội dung dự thảo luật, đại biểu cho biết, tại Quyết định số 313/QĐ-TTg ngày 14/3/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Quy hoạch xây dựng đường tuần tra biên giới đất liền giai đoạn 2006 – 2010 và những năm tiếp theo”, trong đó có giao cho địa phương quản lý đường tuần tra biên giới và một số địa phương giao cho Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh quản lý. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật Đường bộ chưa đề cập đến hệ thống đường tuần tra biên giới và cơ quan quản lý đường bộ là đơn vị lực lượng vũ trang Nhân dân theo quy định tại Điều 75 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
Đại biểu Trần Thị Thu Hằng nêu quan điểm, trên cơ sở Luật Giao thông đường bộ năm 2008, sau khi tách thành 02 Luật là Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có phát sinh một số nội dung liên quan đến 05 cơ sở dữ liệu giao thông đường bộ và 09 cơ sở dữ liệu trật tự, an toàn giao thông đường bộ (trong cả 02 dự thảo Luật có khoảng 14 cơ sở dữ liệu). Khi 02 dự thảo Luật có hiệu lực thi hành thì phải tiến hành xây dựng thống nhất trên toàn quốc các cơ sở dữ liệu này. Điều này đáp ứng việc cải tiến thủ tục hành chính và nhu cầu chuyển đổi số tuy nhiên nguồn lực về trang thiết bị, nhân lực, kinh phí,… hiện tại của nước ta có thể đảm đương cập nhật được 14 cơ sở dữ liệu hay không? Đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, rà soát để đưa ra lộ trình phù hợp. Đồng thời, Ban soạn thảo cần rà soát kỹ lưỡng 02 dự thảo Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ để tránh các nội dung quy định chồng lấn.
Về kết cấu hạ tầng đường bộ, đại biểu Trần Thị Thu Hằng nhấn mạnh, vận tải đường bộ là lĩnh vực liên quan trực tiếp đến quyền tự do đi lại của người dân và cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, tác động đến sự phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đời sống Nhân dân. Do đó, cần tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để phù hợp với thực tiễn, bảo đảm tính khả thi; tăng cường trách nhiệm trong công tác quản lý hoạt động vận tải đường bộ và kiểm soát kỹ thuật, tải trọng phương tiện, xây dựng và bảo trì công trình đường bộ. Trong mọi hoạt động liên quan đến đường bộ như xây dựng, quản lý, bảo trì, duy tu kết cấu hạ tầng; tổ chức giao thông; quản lý vận tải,... đều phải hướng đến mục tiêu bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Đại biểu đề nghị cần có quy định cụ thể về việc phối hợp giữa các ngành có liên quan trong xây dựng, quản lý, bảo trì, duy tu kết cấu hạ tầng đường bộ để góp phần giải quyết triệt để vấn đề này trong thời gian tới.
Đại biểu nêu thực tế thời gian qua, khi quy hoạch các khu dân cư, khu đô thị, chính quyền địa phương thường áp dụng đặt tên đường theo tên người có công với đất nước qua các thời kỳ lịch sử, thể hiện được lòng biết ơn của thế hệ sau, niềm tự hào dân tộc nhưng có trường hợp thay thế tên cũ bằng tên mới. Do đó, đề nghị cần bổ sung quy định tại Điều 14 dự thảo Luật theo hướng giữ nguyên những tên gọi đã có trên tuyến đường cũ, không đổi sang tên khác nhằm đảm bảo tính ổn định, tránh khó khăn, lãng phí nguồn lực khi thực hiện chuyển đổi, nhất là khi người dân phải thực hiện thủ tục hành chính có liên quan đến địa chỉ tên đường. Đồng thời, cũng cần có quy định cụ thể về các lựa chọn, sử dụng đặt tên đường, vì các danh nhân lịch sử thời phong kiến thường có tên húy và tên theo tước hiệu, nhưng một số địa phương thường sử dụng cả 02 tên của 01 người cho 02 tuyến đường trên cùng một địa bàn trong khi hiện nay ngân hàng tên đường rất phong phú.
Ngoài ra, vấn đề ách tắc, ùn nghẽn giao thông hiện nay tại các tuyến đường chính giờ cao điểm một số thành phố lớn mặc dù đã đưa ra nhiều biện pháp nhưng chưa thực sự giải quyết ổn thỏa thuận. Đại biểu Trần Thị Thu Hằng đề nghị bổ sung nội dung ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng gắn với lộ trình hạn chế phương tiện cá nhân tham gia giao thông tại các đô thị lớn.
10h41: Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Rà soát quy định chính sách “ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt”
Phát biểu ý kiến về dự thảo Luật Đường bộ tại hội trường, đại biểu Quốc hội Nguyễn Ngọc Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho biết qua nghiên cứu hồ sơ dự thảo Luật, đại biểu đồng tình với sự cần thiết, quan điểm xây dựng Luật…
Đại biểu cho biết, tại khoản 2 Điều 5 dự thảo Luật quy định chính sách “ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt”. Đại biểu cho rằng, quy định như vậy là chưa phù hợp, phát triển vận tải hành khách công cộng có nhiều loại hình, nhiều loại phương tiện, nên quy định chung theo hướng “ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng khối lớn” để bảo đảm bao quát hơn. Khối lớn là thuật ngữ chuyên ngành gồm hệ thống đường sắt đô thị (đường tàu điện ngầm, đường tàu điện đi trên mặt đất, đường tàu điện trên cao, đường sắt một ray tự động dẫn hướng, đường xe điện bánh sắt), hệ thống xe buýt (xe buýt nhanh- BRT, xe buýt).
Cùng với đó, cần bổ sung nội dung ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng gắn với lộ trình hạn chế phương tiện cá nhân tham gia giao thông tại các đô thị lớn cho phù hợp với Chỉ thị số 23 của Ban Bí thư và yêu cầu của thực tiễn; đồng thời cần cụ thể hóa chính sách ưu tiên phát triển đường bộ phục vụ các đối tượng dễ bị tổn thương (người khuyết tật, người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ mang thai...) trong các điều luật của Dự thảo Luật.
Ngoài ra, khoản 1 Điều 4 dự thảo Luật đề cập một trong các nguyên tắc hoạt động đường bộ là thân thiện môi trường. Tuy nhiên, trong dự thảo luật mới chỉ đề cập tới phương tiện đường bộ sử dụng động cơ điện mà chưa đề cập tới phương tiện đường bộ sử dụng động cơ khí CNG, LNG, sau này là Hydro. Đây đều được coi là phương tiện đường bộ sử dụng động cơ thân thiện môi trường. Theo đó, đại biểu đề nghị cần rà soát, thay thế cụm từ “trạm sạc điện cho phương tiện giao thông cơ giới sử dụng năng lượng điện” thành “trạm sạc/nạp cho phương tiện đường bộ sử dụng động cơ thân thiện với môi trường” trong toàn bộ dự thảo Luật.
10h47: Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Giải trình cụ thể hơn về việc đặt tên dự thảo Luật
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Phạm Văn Hoà bày tỏ thống nhất với sự cần thiết của việc xây dựng Luật theo Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Quốc phòng, An ninh nhằm khắc phục những bất cập của Luật hiện hành; có những điểm hạn chế cần được phải sửa đổi, bổ sung.
Về tên gọi của dự thảo Luật, đại biểu cho rằng giao thông đường bộ phải có người dân và phương tiện vận tải tham gia chứ không chỉ có kết cấu giao thông và vận tải giao thông. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần có giải trình cụ thể hơn; chỉ rõ hơn những nội dung bất cập của Luật hiện hành cũng như lý do vì sao chỉ đặt tên là Luật Đường bộ...
Về phạm vi áp dụng, điều chỉnh của dự thảo Luật, đại biểu chỉ rõ, đối tượng áp dụng là cơ quan, tổ chức, cá nhân nằm trong phạm vi điều chỉnh; tuy nhiên phạm vi áp dụng mới chỉ quy định về phương tiện, đường bộ;... Đại biểu cho rằng quy định như trên sẽ rất bất cập nên cần quan tâm, quy định rõ ràng hơn.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật xác định phạm vi điều chỉnh là hoạt động đường bộ gồm các quy định về sử dụng kết cấu hạ tầng đường bộ nhưng lại không quy định về tham gia giao thông đường bộ là một trong các hoạt động sử dụng kết cấu hạ tầng đường bộ mà quy định trong Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Như vậy, giữa tên luật, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và nội dung cụ thể trong dự thảo Luật chưa thống nhất, chưa làm rõ được những nội dung cần quy định trong luật và những nội dung cần quy định trong dự thảo của Luật Giao thông đường bộ. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo có giải trình rõ ràng hơn nội dung này.
10h55: Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi: Cần ưu tiên phát triển loại hình vận tải hành khách công cộng bằng xe điện
Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương cho biết, về chính sách phát triển đối với hoạt động đường bộ, cần bổ sung quy định về ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe điện. Hiện nay đã hình thành loại hình vận tải hành khách công cộng bằng xe điện, dự báo loại hình này sẽ phát triển trong thời gian tới.
Đại biểu đề nghị cần có chính sách ưu tiên để phát triển thành phương tiện phổ thông, phù hợp với xu thế chung của thế giới, góp phần phát triển giao thông xanh, bảo vệ môi trường.
Về các hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 9, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cấm điều khiển phương tiện tham gia giao thông quá khổ, quá tải đường bộ trái quy định. Việc bổ sung quy định này sẽ góp phần bảo vệ tốt công trình đường bộ và bảo đảm an toàn giao thông.
Về đầu tư xây dựng công trình đường bộ ở Điều 32, tại điểm c khoản 2 quy định, căn cứ nhu cầu phát triển kinh tế xã hội vùng, địa phương, bảo đảm quốc phòng, an ninh và khả năng bố trí nguồn lực của địa phương, Thủ tướng Chính phủ giao UBND cấp tỉnh thực hiện đầu tư xây dựng quốc lộ.
Đại biểu đề nghị quy định Thủ tướng Chính phủ giao UBND cấp tỉnh thực hiện đầu tư xây dựng quốc lộ khi địa phương đề nghị, vì đầu tư quốc lộ kinh phí rất lớn, nguồn lực địa phương khó đáp ứng. Chỉ khi nào địa phương bố trí nguồn vốn thực hiện, đề xuất thì mới phân cấp thực hiện.
Đại biểu cũng đề nghị xem xét bổ sung việc ưu tiên đầu tư hệ thống chiếu sáng trên đường bộ có lưu lượng xe lớn, qua khu đô thị, khu kinh tế, khu công nghiệp, để đảm bảo an toàn giao thông, vì ở vùng có khu đô thị, khu kinh tế, khu công nghiệp, có lưu lượng xe đông, số lượng công nhân, người làm việc lớn, làm việc theo ca, nên cần phải đảm bảo hệ thống chiếu sáng, để đảm bảo an toàn giao thông.
10h59: Đại biểu Nguyễn Quang Huân- Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương tranh luận
Tranh luận với đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn Đồng Tháp và các đại biểu khác về tên Luật, đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương cho rằng, tên dự án Luật cần tập trung nêu bật được ý nghĩa của luật và càng ngắn càng tốt. Nếu một số đại biểu đề nghị đổi tên để mang đầy đủ ý nghĩa của luật đó là không cần thiết và rất dài. Vì luật nào cũng có điều đầu tiên quy định về phạm vi điều chỉnh. Các cá thể tham gia giao thông chỉ là một trong những phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Đường bộ.
Do đó, đại biểu Nguyễn Quang Huân nêu quan điểm, tên luật càng ngắn càng tốt, và tên dự thảo luật là Luật Đường bộ, như vậy là đã đầy đủ.
11h01: Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Dự thảo luật chưa đề cập đến các chính sách nhằm giảm phát thải khí cacbon và khí metan.
Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cho biết, về chính sách phát triển đường bộ quy định tại Điều 5 chưa đề cập đến các chính sách phát triển phương tiện giao thông và hạ tầng giao thông đường bộ phù hợp với định hướng giảm phát thải khí cacbon và khí metan của ngành giao thông vận tải. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung thêm một khoản vào Điều 5.
Theo đó, ưu tiên thu hút các nguồn lực cho đầu tư sản xuất lắp ráp phương tiện giao thông đường bộ, trang thiết bị hệ thống hạ tầng cung cấp năng lượng xanh cho phương tiện giao thông đường bộ sử dụng điện năng lượng xanh phù hợp với lộ trình giảm phát thải kính nhà kính và chuyển đổi năng lượng quốc gia.
Về khuyến khích sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường và sử dụng tiết kiệm hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên trong xây dựng hạ tầng đường bộ quy định tại Điều 48, Điều 49, đại biểu cho biết, thực tế hiện nay nước ta đang có nhu cầu nhất lớn rất lớn về vật liệu xây dựng phục vụ đắp nền đường các dự án cao tốc, cũng như dự án giao thông trọng điểm quốc gia.
Đại biểu kiến nghị bổ sung một tại Điều 48, Điều 49 của dự thảo luật nội dung: khuyến khích nghiên cứu ứng dụng các loại vật liệu mới thân thiện với môi trường nhằm thay thế các loại vật liệu truyền thống như các sỏi đá… đảm bảo việc sử dụng tiết kiệm hiệu quả các loại tài nguyên thiên nhiên giảm thiểu ô nhiễm môi trường sạt lở bờ sông, hạ thấp đáy sông, đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững.
Về đầu tư xây dựng, bảo trì, vận hành khai thác công trình đường bộ quy định tại mục 4 Chương 2, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh đề nghị bổ sung vào Điều 32 của dự thảo luật nội dung: chất thải phát sinh trong quá trình đầu tư xây dựng cải tạo công trình đường bộ phải được phân loại thu gom vận chuyển xử lý đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường việc quy hoạch địa điểm tổ chức thải từ hoạt động xây dựng phù hợp với quy định tại Luật bảo vệ môi trường…
11h07: Đại biểu Lê Xuân Thân - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa: Ưu tiên lợi ích công cộng, lợi ích của người tham gia giao thông khi sửa chữa, xây dựng đường bộ
Đại biểu Lê Xuân Thân - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa cho rằng, dự án luật này cần nêu cao nguyên tắc tôn trọng và ưu tiên lợi ích công cộng, lợi ích của người tham gia giao thông khi sửa chữa, xây dựng đường bộ. Đại biểu phản ánh, các công trình sửa chữa đường kéo dài không chuẩn bị trước, thi công rất lâu, dẫn đến cản trở giao thông, gây ô nhiễm môi trường và nhiều vấn đề, hệ lụy khác.
Đại biểu cho rằng, Điều 36, 37, 38 của dự thảo luật cần thể hiện rõ: sửa chữa, xây dựng đường đang được sử dụng cần bảo đảm thời gian nhanh, các nhà thầu thi công phải chuẩn bị được đầy đủ các nội dung, triển khai nhanh gọn để sớm trả lại mặt bằng cho giao thông công cộng.
Về giải thích từ ngữ, đại biểu cho rằng nội dung này trong dự thảo luật còn quá nghèo nàn, trong khi đó, có nhiều khái niệm, giải thích còn rải rác trong các điều khoản của luật. Đại biểu đề nghị cần tập trung nội dung giải thích khái niệm vào Điều 3.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát văn bản luật, tránh viện dẫn luật khác một cách quá chi tiết, vì luật và số điều có thể thay đổi.
Ngoài ra, về phạm vi điều chỉnh, đại biểu cho rằng phạm vi của luật còn có sự chồng lấn với luật khác. Cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu, rà soát kỹ, loại bỏ dứt khoát các nội dung nằm ngoài phạm vi điều chỉnh đã định, để đảm bảo tính nhất quán, đồng bộ, thống nhất của văn bản pháp luật.
11h14: Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu Quốc hội nêu tại phiên thảo luận
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng tiếp thu các ý kiến đại biểu Quốc hội; cảm động khi nhiều đại biểu dành tâm sức nghiên cứu chuẩn bị tài liệu và góp ý với Ban soạn thảo.
Trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội tại Tổ, Ban soạn thảo đã có báo cáo tiếp thu, giải trình bước đầu. Đồng thời, qua thảo luận tại hội trường, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến xác đáng để chỉnh lý hoàn thiện hồ sơ dự án luật.
Báo cáo làm rõ các đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết về vấn đề chung như nội hàm phạm vi điều chỉnh sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an để rà soát bảo đảm tính thống nhất, không trùng lặp và thuận lợi trong áp dụng.
Về quy định chung đối với đường cao tốc, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết tại khoản 2 Điều 50 dự thảo Luật đã quy định việc đầu tư đường cao tốc phải đồng bộ. Đồng thời, tại khoản 4 Điều 50 dự thảo Luật cũng quy định về việc phân kỳ đầu tư đường cao tốc.
Các yêu cầu cụ thể với đường cao tốc phân kỳ đầu tư sẽ được Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu quy định tại Quy chuẩn quốc gia về thiết kế đường cao tốc để triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, tại khoản 1 Điều 91 dự thảo Luật Đường bộ cũng đã quy định chuyển tiếp đối với các dự án đường cao tốc phân kỳ, theo đó đối với các dự án đường cao tốc phân kỳ đầu tư đã được quyết định đầu tư trước ngày Luật này có hiệu lực mà chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu tại Luật này được tiếp tục đầu tư theo lộ trình tại quy hoạch được duyệt.
Về đầu tư xây dựng, phát triển đường cao tốc (Điều 50), Bộ trưởng Bộ Giao thông cho biết, từ thực tiễn đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông cho thấy, giải phóng mặt bằng luôn là nội dung rất phức tạp, là nguyên nhân dẫn đến khiếu kiện, chậm tiến độ, đội vốn đầu tư.
Bên cạnh đó, chính sách, đơn giá bồi thường luôn được điều chỉnh, nếu chỉ giải phóng mặt bằng với quy mô phân kỳ, địa phương rất khó quản lý phần diện tích còn lại chưa giải phóng, hơn nữa việc thực hiện giải phóng mặt bằng bổ sung khi mở rộng lên quy hoạch rất phức tạp; kinh phí sẽ lớn hơn rất nhiều so với giải phóng mặt bằng thực hiện một lần.
Ngoài ra, đối với đường cao tốc phải đầu tư hệ thống đường gom, đường bên hai bên; đường gom phải được xây dựng ngoài phạm vi đất dành cho cao tốc nên không thể quản lý phần diện tích đất nằm xen kẹt giữa đường gom và đường cao tốc. Rút kinh nghiệm từ những vướng mắc trong thực tiễn, tại Nghị quyết về chủ trương đầu tư một số đường cao tốc, Quốc hội đã quy định việc giải phóng mặt bằng thực hiện một lần theo quy mô quy hoạch.
Như vậy, việc thực hiện giải phóng mặt bằng luôn theo quy mô quy hoạch vừa là chính sách nhằm phát triển đường cao tốc (chỉ áp dụng đối với dự án đường cao tốc); vừa là chính sách đã được thực hiện, tổng hợp kinh nghiệm trong thời gian qua.
Về hoạt động vận tải đường bộ, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải báo cáo như sau: tại Điều 77 dự thảo Luật Đường bộ quy định như sau: “Dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ gồm kinh doanh dịch vụ bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, đại lý vận tải hàng hóa, đại lý bán vé, dịch vụ thu gom hàng, dịch vụ chuyển tải, dịch vụ kho bãi hàng hoá, dịch vụ xếp dỡ hàng hoá trên phương tiện, dịch vụ cho thuê phương tiện, dịch vụ cứu hộ giao thông đường bộ, ứng dụng phần mềm hỗ trợ kết nối vận tải bằng xe ô tô”, theo đó ứng dụng phần mềm hỗ trợ kết nối vận tải bằng xe ô tô là dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ, không phải là hoạt động kinh doanh vận tải. Chỉ trong trường hợp tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ phần mềm hỗ trợ kết nối vận tải bằng xe ô tô thực hiện ít nhất một trong các công đoạn gồm: điều hành phương tiện và lái xe hoặc quyết định giá cước vận tải để vận chuyển hành khách, hàng hóa trên đường bộ nhằm mục đích sinh lợi) thì sẽ xác định là kinh doanh vận tải theo quy định tại khoản 5, khoản 6 Điều 61 dự thảo Luật Đường bộ.
Về quỹ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết quy định này được nghiên cứu xây dựng trên cơ sở Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 ngày 21/9/2022. Đồng thời, dự thảo Luật cũng bổ sung các quy định về khu vực đặc thù không thể đảm bảo được tỷ lệ quỹ đất theo quy định chung do yêu cầu phải bảo tồn các khu đô thị cổ; các đô thị nằm ở vùng núi, biên giới hải đảo điều kiện mặt bằng rất khó khăn.
Về nguồn tài chính để đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ, có ý kiến đề nghị đánh giá sự cần thiết bổ sung phí sử dụng đường cao tốc bên cạnh phí sử dụng đường bộ qua đầu phương tiện.
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cho biết, thực hiện chủ trương của Quốc hội tại các Nghị quyết phê duyệt đầu tư các tuyến đường cao tốc, Bộ Giao thông vận tải đã triển khai nghiên cứu phương án thu trên các tuyến đường cao tốc do nhà nước đầu tư, xem xét, phân tích đánh giá tác động trong trường hợp phát sinh thu phí và không thu phí đối với các tuyến đường cao tốc do nhà nước đầu tư.
Để đảm bảo sự phù hợp giữa mức phí đóng góp và chất lượng dịch vụ được hưởng của người sử dụng, căn cứ trên nguyên tắc người sử dụng dịch vụ có chất lượng cao hơn thì phải trả chi phí cao hơn và người sử dụng có quyền lựa chọn tuyến song hành, dự thảo Luật đã bổ sung quy định này. Mức thu sẽ được xác định theo từng tuyến cao tốc đảm bảo phù hợp với điều kiện khai thác từng khu vực, phù hợp với chất lượng dịch vụ nhưng không vượt quá lợi ích thu được và khả năng chi trả của người sử dụng đường cao tốc, đảm bảo cân đối lợi ích của người dân và nhà nước.
Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cũng cho biết Bộ đã rà soát và quy định về các giải thích từ ngữ theo hướng: các thuật ngữ được quy định tại Điều 3 là các thuật ngữ được lặp đi lặp lại nhiều lần trong dự thảo Luật; các thuật ngữ chỉ sử dụng tại điều khoản cụ thể sẽ được đưa vào điều cụ thể đó để thuận tiện trong quá trình áp dụng.
11h26: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương kết luận nội dung phiên thảo luận.
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, qua thảo luận có 24 đại biểu phát biểu, 1 đại biểu tranh luận, 17 đại biểu đăng ký nhưng chưa phát biểu do hết thời gian, đề nghị các đại biểu gửi ý kiến đến Tổng Thư ký Quốc hội để tổng hợp. Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã tiếp thu, giải trình một số nội dung đại biểu nêu. Không khí thảo luận sôi nổi, dân chủ, trách nhiệm.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương khẳng định, qua thảo luận đại biểu Quốc hội đánh giá cao sự chủ động, kịp thời của Chính phủ đã tiếp thu nghiêm túc Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của đại biểu thảo luận tại tổ, đã có báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình.
Qua thảo luận ở tổ và thảo luận tại hội trường, đại biểu cơ bản tán thành sự cần thiết ban hành Luật Đường bộ với các cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn như Tờ trình. Đại biểu nhất trí với bố cục và nhiều nội dung của dự thảo luật. Đại biểu chủ yếu tập trung xem xét, đánh giá phân tích kỹ, đề xuất bổ sung nhiều nội dung, cũng như kỹ thuật văn bản cho phù hợp và kiến nghị làm rõ đề nghị làm rõ thêm nhiều vấn đề. Quốc hội cũng cho rằng đây là luật tác động và có liên quan nhiều đến trực tiếp đến đời sống sinh hoạt của người dân, vừa đại chúng nhưng vừa chuyên ngành.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, đặc điểm giao thông đường bộ Việt Nam là giao thông hỗn hợp, toàn dân là chủ thể tham gia, tâm lý tập quán nhận thức cũng còn khác nhau; đồng ý có sự giao thoa song tránh trùng lấp, cần phân tích rõ hơn các yếu tố tĩnh và động. Giải quyết mối quan hệ giữa cơ sở hạ tầng đường bộ và các cấu trúc có tính thượng tầng trong bảo đảm an toàn giao thông đường bộ để không chồng chéo, mâu thuẫn.
Tổng Thư ký Quốc hội sẽ có báo cáo tổng hợp đầy đủ ý kiến thảo luận tranh luận gửi các đại biểu Quốc hội theo dõi và chuyển các cơ quan chuyên môn để nghiên cứu, tiếp thu giải trình. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tổ chức phiên họp đại biểu chuyên trách để thảo luận dự án luật này và sẽ báo cáo với Quốc hội tại kỳ họp sau.