PHẢI CÓ ĐỊNH HƯỚNG CHÍNH SÁCH MANG TÍNH TRỌNG TÂM, TRỌNG ĐIỂM VỚI GIÁO DỤC ĐẠI HỌC

PHÓ CHỦ TỊCH THƯỜNG TRỰC QUỐC HỘI TRẦN THANH MẪN: GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CÓ VAI TRÒ ĐẶC BIỆT QUAN TRỌNG TRONG PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO

Toàn cảnh hội thảo

Tham dự hội thảo có: Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; GS.TS Vũ Hải Quân - Giám đốc Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh; GS.TS Lê Quân- Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, cùng các lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội hiện đang công tác trong lĩnh vực giáo dục đại học, đại diện các bộ ngành, các nhà quản lý giáo dục, đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp…

Nâng cao chất lượng giáo dục đại học là nhu cầu tất yếu và cấp thiết trong bối cảnh nền kinh tế tri thức

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá chủ đề Hội thảo rất thiết thực và có tính thời sự cao, nhất là trong thời điểm các cấp, các cơ quan Trung ương đang tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 29 - NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo. Việc đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân, kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong thực tế là yêu cầu quan trọng để từ đó đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc, đặc biệt là bất cập về thể chế, chính sách để tạo điều kiện cho giáo dục đại học phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo trong đào tạo, cung cấp cho đất nước nguồn nhân lực có trình độ, chất lượng đáp ứng tốt nhu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự và phát biểu chỉ đạo Hội thảo

Nhấn mạnh giáo dục đại học có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cũng nêu rõ, nâng cao chất lượng giáo dục đại học là nhu cầu tất yếu và cấp thiết trong bối cảnh nền kinh tế tri thức. Bên cạnh đó, thể chế, chính sách pháp luật được coi là yếu tố then chốt đóng vai trò định hướng, dẫn dắt, tạo khung khổ pháp lý cho việc tổ chức, vận hành; là công cụ hữu hiệu để quản lý phát triển các hoạt động của từng lĩnh vực kinh tế - xã hội diễn ra theo đúng mục tiêu đã xác định. 

Với ý nghĩa đó, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các đại biểu thảo luận kỹ lưỡng về chất lượng giáo dục đại học từ tác động của thể chế, chính sách, dưới các góc độ khác nhau từ cơ quan quản lý nhà nước, cơ sở đào tạo, người sử dụng lao động, doanh nghiệp xã hội. Đặc biệt, cần làm rõ những vướng mắc, rào cản liên quan tới thể chế, chính sách, đề xuất giải pháp phù hợp, trong đó tập trung vào các nội dung trọng tâm về: chính sách nâng cao chất lượng chuyên môn học thuật; Đổi mới quản trị đại học, đẩy mạnh tự chủ đại học; chính sách về nguồn lực đầu tư; chính sách về đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục đại học; chính sách xã hội hoá giáo dục đại học; về hợp tác quốc tế trong giáo dục đại học và giáo dục đại học gắn với việc làm sau khi ra trường.

Cần tăng cường các yếu tố tác động tới chất lượng giáo dục đại học

Báo cáo đề dẫn hội thảo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh, giáo dục đại học là dịch vụ công đặc biệt, có sứ mệnh truyền bá tri thức, phát triển con người, phát triển tri thức, cung cấp nguồn nhân lực trình độ cao, chất lượng cao gắn với phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước. Đầu tư cho giáo dục đại học là đầu tư cho phát triển, mang lại hiệu quả trực tiếp và lợi ích lâu dài cho người học và gia đình cũng như cho cả nền kinh tế và toàn xã hội.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn

Đề cập về những nguyên nhân căn cốt dẫn tới hạn chế chất lượng giáo dục đại học, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn cho rằng, cơ chế đánh giá, giám sát chất lượng chưa hiệu quả, thực chất; hành lang pháp lý về tự chủ đại học chưa đồng bộ, năng lực quản trị của một số cơ sở giáo dục đại học còn yếu; hệ thống cơ sở giáo dục đại học còn phân mảnh, chưa tối ưu hóa; nguồn lực đầu tư rất thấp, phân bổ ngân sách Nhà nước cho giáo dục đại học chưa hiệu quả... Do đó, để nâng cao chất lượng giáo dục đại học, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho rằng, cần tăng cường các yếu tố tác động tới chất lượng như: đánh giá, giám sát chất lượng; tối ưu hóa hệ thống.

Tạo hành lang pháp lý đồng bộ

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận, làm rõ thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đại học phục vụ phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong giai đoạn mới; chính sách xã hội hóa và vai trò của giáo dục đại học tư thục tại Việt Nam; một số vấn đề tài chính trong tự chủ đại học…

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, giáo dục đại học vẫn đang phát triển với số lượng trường, ngành đào tạo tăng, quy mô đào tạo tăng, chất lượng đội ngũ nâng lên, thứ hạng các đại học cải thiện trên trường quốc tế, nhưng tốc độ phát triển chậm, chưa có sự bứt phá như kỳ vọng. “Sự nhích lên đều đều có thể tạm yên lòng nhưng cái chúng ta cần ở giáo dục đại học ở thời điểm này là sự bứt phát để góp phần đưa đất nước phát triển và thoát ra khỏi bẫy thu nhập trung bình,” Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, với đại học công lập, muốn có sự cải thiện mang tính bứt phá thì vừa phải có sự huy động của xã hội, vừa phải có sự đầu tư mang tính bứt phá. Tiêu được tiền đầu tư như thế nào cũng là một vấn đề vì thực trạng có nhiều đại học không thể giải ngân, phải trả lại vốn đầu tư công.

Khẳng định tự chủ là thuộc tính của giáo dục đại học, là chuyện đương nhiên phải có của giáo dục đại học quốc tế nhưng lại đang là vấn đề thách thức ở Việt Nam với nhiều vướng mắc, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, cần phải tạo hành lang pháp lý đồng bộ để có thể thực hiện tự chủ có chiều sâu, không vướng mắc. Bên cạnh đó, cần phải tính đến việc làm một luật để sửa nhiều luật nhằm tránh chồng chéo. “Nếu có thể, chúng ta đề xuất lấy tâm điểm là tự chủ đại học để rà soát xem cái gì là chồng chéo, cản trở thì sửa một lượt để tạo điều kiện cho sự phát triển đại học. Điều này là quan trọng, cần thiết và khi đó, mọi vướng mắc khác sẽ được tháo gỡ,” Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu quan điểm.

Phải có định hướng chính sách mang tính trọng tâm, trọng điểm

Phát biểu kết thúc hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, phát triển giáo dục đại học thể hiện ở ba yếu tố: quy mô, cơ cấu và chất lượng. Trong đó, chất lượng là thước đo rất quan trọng đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu về chất lượng nguồn nhân lực đặt ra đối với giáo dục đại học.

Đồng tình với ý kiến cho rằng cần có đột phá về chất lượng giáo dục đại học, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cũng nêu rõ, cần có những định hướng chính sách mang tính trọng tâm, trọng điểm đối với giáo dục đại học. 

Về hoàn thiện thể chế, chính sách cho giáo dục đại học, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, cần sớm sửa đổi Luật Giáo dục đại học. Đối với những kiến nghị về vướng mắc, bất cập liên quan đến chính sách, pháp luật và các văn bản dưới luật, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục sẽ tổng hợp đầy đủ để có nghiên cứu sửa đổi trong thời gian tới.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh

Riêng nội dung liên quan đến chính sách nhà giáo được quy định tại Luật Công chức, viên chức và nhiều quy định khác, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinhcũng cho biết, Chính phủ đã thống nhất quan điểm đề xuất xây dựng dự án luật riêng về đội ngũ nhà giáo, nhằm thể hiện sự quan tâm dành cho lĩnh vực giáo dục - đào tạo. Trong quá trình xây dựng dự án luật này, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục sẵn sàng lắng nghe, nghiên cứu, để có những đề xuất về đột phá nào liên quan đến thể chế, Ủy ban sẽ cố gắng thể hiện trong các chính sách trong dự án Luật Nhà giáo.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết sẽ nghiêm túc tiếp thu các ý kiến đóng góp tại hội thảo, góp phần làm sơ sở đề xuất giải pháp hoàn thiện thể chế, chính sách và bảo đảm nguồn lực đầu tư nhằm cải thiện, nâng cao chất lượng giáo dục đại học, tạo điều kiện cho giáo dục đại học phát triển, đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực có trình độ, chất lượng cao phục vụ cho đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước… trong thời gian tới.

Một số hình ảnh tại hội thảo:

Toàn cảnh hội thảo

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự và phát biểu chỉ đạo Hội thảo

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh tại hội thảo

Các đại biểu tại hội thảo

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận, làm rõ thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đại học phục vụ phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong giai đoạn mới; chính sách xã hội hóa và vai trò của giáo dục đại học tư thục tại Việt Nam; một số vấn đề tài chính trong tự chủ đại học…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa tại hội thảo

GS.TS Lê Anh Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học giáo dục Việt Nam

GS.TS Lê Quân- Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội

Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng 

 Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc

PGS.TS Lưu Bích Ngọc

PGS.TS Nguyễn Ngọc Vũ

GS.TS. Nguyễn Quý Thanh

PGS.TS Trần Diệp Tuấn 

TS. Đàm Quang Minh

ư

TS. Nguyễn Viết Bằng

Đại diện Trường Đại học RMIT Việt Nam

Các đại biểu phát biểu tại hội thảo

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn

Đồng tình với ý kiến cho rằng cần có đột phá về chất lượng giáo dục đại học, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, cần có những định hướng chính sách mang tính trọng tâm, trọng điểm đối với giáo dục đại học

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại hội thảo