CẦN MỞ RỘNG ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH ĐẤT SINH HOẠT CỘNG ĐỒNG CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ
Làm rõ nhiều nội dung liên quan đến nguyên tắc định giá đất, giá đất thị trường, căn cứ định giá đất...
Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được thực hiện lấy ý kiến nhân dân từ ngày 03/01/2023 đến ngày 15/3/2023. Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức nhiều hoạt động để đẩy nhanh tiến độ và bảo đảm chất lượng lấy ý kiến như: tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc việc triển khai lấy ý kiến Nhân dân, đồng thời tiếp nhận các ý kiến góp ý trực tiếp của các địa phương đại diện cho các vùng, miền có tính đặc thù.
Tiếp thu ý kiến góp ý của Nhân dân, một số chương, mục, điều của dự thảo Luật đã được chỉnh sửa, thay đổi cơ bản về cấu trúc và nội dung. Dự thảo Luật sau khi hoàn thiện có bố cục gồm 16 chương, 263 điều, trong đó tăng 5 mục (mục 3 Chương IV, mục 1 Chương VII; mục 1, 2, 3 chương XVI), bổ sung mới 40 điều, bỏ 13 điều so với dự thảo lấy ý kiến Nhân dân.
Đáng chú ý, dự thảo Luật cũng đã làm rõ nguyên tắc định giá đất, giá đất thị trường, căn cứ định giá đất, thông tin đầu vào để xác định giá đất, các phương pháp định giá đất. Bổ sung quy định về tư vấn thẩm định giá đất. Theo đó, việc định giá đất phải bảo đảm các nguyên tắc: phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường; tuân thủ đúng phương pháp, trình tự, thủ tục định giá đất; bảo đảm khách quan, công khai, minh bạch; bảo đảm tính độc lập trong các khâu xác định giá đất, thẩm định giá đất, quyết định giá đất. Thông tin đầu vào để xác định giá đất theo các phương pháp phải đảm bảo: giá đất được ghi trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đã được công chứng, chứng thực; giá đất trúng đấu giá quyền sử dụng đất mà không chịu tác động của các yếu tố gây tăng hoặc giảm giá đột biến, giao dịch có quan hệ huyết thống hoặc có những ưu đãi khác được ghi nhận trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai; đối với trường hợp chưa có thông tin giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai thì thu thập thông tin giá đất qua điều tra, khảo sát, thông tin về doanh thu, chi phí, thu nhập từ việc sử dụng đất theo thị trường.
Đồng thời, tiếp tục quy định bảng giá đất được ban hành hàng năm để đảm bảo giá đất phù hợp với nguyên tắc thị trường. Tuy nhiên, bổ sung quy định về chuyển tiếp thực hiện theo hướng tiếp tục sử dụng bảng giá đất hiện hành đến hết 31/12/2025 để các địa phương có đủ thời gian để xây dựng, ban hành bảng giá đất mới theo quy định mới của Luật Đất đai. Quy định Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phải phê duyệt quyết định giá đất cụ thể trong thời gian không quá 180 ngày kể từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, điều chỉnh quy hoạch chi tiết.
Cần làm rõ khái niệm "Dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng"
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận
Góp ý vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), ĐBQH Nguyễn Hữu Thông đề nghị tại Điều 3 của dự thảo Luật này cần bổ sung giải thích về thuật ngữ “dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng”. Bởi theo đại biểu, pháp luật hiện hành chưa có quy định, giải thích tường minh khái niệm này; chưa xây dựng hệ tiêu chí cụ thể để xác định thế nào là dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông cho rằng, điều này vừa gây lúng túng, khó khăn cho các cơ quan thực thi trong việc áp dụng pháp luật về thu hồi đất; vừa tạo kẽ hở để thu hồi đất không đúng quy định, thu hồi đất, kém hiệu quả gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất”.
Theo đại biểu Nguyễn Hữu Thông, dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải đáp ứng 3 tiêu chí cụ thể sau: phải mang lại lợi ích chung cho nhân dân của một xã, của một huyện, của một tỉnh hoặc của một vùng; do ngân sách nhà nước đầu tư thực hiện hoặc được đầu tư theo phương thức công – tư; mục đích thực hiện dự án nhằm mục đích công cộng.
Đề nghị bổ sung quy định về “thuế đất trống”
Ngoài ra, góp ý vào Chương XI quy định về tài chính, đất đai, giá đất, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về “thuế đất trống”. Theo đại biểu Thông, quan điểm chỉ đạo của Trung ương tại Nghị quyết số 18-NQ/TW là hài hòa lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư; điều tiết hiệu quả, hợp lý nguồn thu từ đất đai giữa trung ương và địa phương; điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch; xây dựng chính sách, pháp luật về thuế sử dụng đất theo thông lệ quốc tế, phù hợp với trình độ phát triển, điều kiện cụ thể và lộ trình thích hợp; quy định mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang.
Tuy nhiên, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lần này không nhiều thay đổi so với Luật hiện hành, chỉ bổ sung một khoản thu mới là tiền sử dụng đất trong trường hợp sử dụng đất đa mục đích. Đối chiếu những quan điểm, mục tiêu của Nghị quyết số 18-NQ/TW thì dự thảo Luật vẫn chưa giải quyết thỏa đáng hai vấn đề. Cụ thể: Một là, thuế sử dụng đất chưa được quy định cụ thể, không thể hiện điểm mới, chưa đáp ứng yêu cầu mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, đầu cơ đất, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang; Hai là, những khoản thu nhằm điều tiết hiệu quả chênh lệch địa tô, nhất là phần giá trị tăng thêm không do người sử dụng đất đầu tư.
Trên cơ sở quan điểm chỉ đạo, kinh nghiệm quốc tế, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu đề nghị cần bổ sung quy định về thuế đất trống vào trong dự thảo Luật. Đại biểu cho rằng, thuế đất trống là công cụ chống đầu cơ, thúc đẩy quá trình khai thác đất đai nhằm đầu tư, sản xuất ra của cải vật chất. Loại thuế này góp phần xử lý hiệu quả hiện tượng đầu cơ đất nông nghiệp để phân lô bán nền, tình trạng chiếm giữ nhưng khu đất sản xuất kinh doanh tại các vị trí đắc địa để trục lợi./.