CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ TIẾP CỐ VẤN ĐẶC BIỆT CỦA NỘI CÁC NHẬT BẢN: THÚC ĐẨY HỢP TÁC VỀ CHUYỂN ĐỔI NĂNG LƯỢNG, HIỆN THỰC HÓA CÁC SÁNG KIẾN VỀ GIẢM PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH

27/07/2023

Tại cuộc tiếp Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) kiêm Cố vấn đặc biệt của Nội các Nhật Bản Maeda Tadashi vào sáng 27/7, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết Việt Nam đánh giá cao Sáng kiến “Cộng đồng phát thải bằng 0 châu Á” (AZEC), cho rằng việc thành lập Nhóm công tác trong khuôn khổ Sáng kiến chung Việt Nam – Nhật Bản giai đoạn 9 là cần thiết. Chủ tịch Quốc hội đề nghị hai nước nên có những hợp tác thực chất hơn nữa để duy trì, gây dựng và phát triển các chuỗi cung ứng mang tính chiến lược, trong đó có năng lượng.

CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ TIẾP CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG HỢP TÁC QUỐC TẾ NHẬT BẢN KIÊM CỐ VẤN ĐẶC BIỆT NỘI CÁC NHẬT BẢN

Cùng dự cuộc tiếp về phía Việt Nam có: Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Lê Thu Hà; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Trợ lý Chủ tịch Quốc hội Phạm Thái Hà cùng đại diện lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Quốc hội.

Tham gia Đoàn của Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) kiêm Cố vấn đặc biệt của Nội các Nhật Bản Maeda Tadashi có Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Yamada Takio cùng các thành viên trong Đoàn công tác là đại diện Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI), các cán bộ cấp cao của Ngân hàng JBIC và đại diện lãnh đạo một số doanh nghiệp Nhật Bản.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) kiêm Cố vấn đặc biệt của Nội các Nhật Bản Maeda Tadashi

Phát biểu tại cuộc tiếp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hoan nghênh chuyến thăm và làm việc của Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) kiêm Cố vấn đặc biệt của Nội các Nhật Bản Maeda Tadashi cùng Đoàn công tác tại Việt Nam kể từ sau chuyến thăm hồi tháng 7/2022; vui mừng được biết Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) kiêm Cố vấn đặc biệt của Nội các Nhật Bản Maeda Tadashi đã có các cuộc trao đổi hiệu quả với lãnh đạo Chính phủ, Ban Kinh tế Trung ương và các Bộ ngành của Việt Nam.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh hai nước đang tích cực tổ chức các hoạt động thiết thực kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1973-2023). Đây là dịp quan trọng làm thúc đẩy sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam - Nhật Bản và thúc đẩy hợp tác Nhật Bản - ASEAN nói chung.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại cuộc tiếp

Bày tỏ vui mừng, vinh dự khi gặp lại Chủ tịch Quốc hội và dành thời gian tiếp đón Đoàn, Chủ tịch Hội đồng quản trị JBIC Maeda Tadashi cho biết, từ sau lần gặp Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ vào tháng 7/2022, đã nhận nhiệm vụ làm cố vấn triển khai các sáng kiến của Thủ tướng Nhật Bản liên quan đến việc thúc đẩy trung hoà cacbon. Do đó, trong khuôn khổ chuyến công tác lần này tại Việt Nam, Đoàn cũng đã có có các buổi làm việc với Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, các Bộ trưởng và các cơ quan, qua đó sơ bộ nắm được tình hình, bối cảnh và mối quan tâm của Việt Nam.

Nhật Bản mong muốn thành lập Nhóm công tác chung với Việt Nam để triển khai thực hiện Sáng kiến “Cộng đồng phát thải bằng 0 châu Á” (AZEC)

Chủ tịch Hội đồng quản trị JBIC Maeda Tadashi cho biết liên quan đến các hoạt động nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, Nhật Bản đã đưa ra sáng kiến “Cộng đồng phát thải bằng 0 châu Á” (AZEC) được Thủ tướng Chính phủ Nhật Bản Fumio Kishida công bố vào tháng 01/2022. Mục đích của Sáng kiến AZEC nhằm thúc đẩy hợp tác xây dựng Cộng đồng chung châu Á về giảm phát thải caCbon, bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững, phù hợp với thực tế ở các nước châu Á. Bên cạnh đó, trong Khối G7 cũng đang tập trung triển khai sáng kiến về Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP).

Báo cáo khái quát tình hình, đặc điểm của cơ chế JETP, Chủ tịch Hội đồng quản trị JBIC Maeda Tadashi cho hay, tại khu vực châu Á, Việt Nam và Indonesia là hai quốc gia trọng điểm của JETP. JETP tập trung vào phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, chưa đưa vào nội dung trọng tâm về nghiên cứu ứng dụng, nâng cao các nguồn năng lượng hoá thạch như khí hoá lỏng, khí thiên nhiên. Tuy nhiên, cơ chế tài chính theo JETP chưa thực sự rõ ràng, các con số cam kết do các quốc gia tự đưa ra. Các tổ chức tài chính trong cơ chế JETP cũng hạn chế cho vay phát triển dự án mới liên quan đến sử dụng năng lượng hóa thạch. Nhiều cơ chế tài chính khó khăn trong hoạt động cho vay.

Trong khi đó, cơ chế AZEC do Nhật khởi sướng triển khai một cách hết sức cụ thể. Nhật Bản đề xuất thành lập Nhóm công tác triển khai cũng như các Tiểu ban để đưa ra định hướng, tìm kiếm giải pháp cụ thể. Qua trao đổi và tìm hiểu tại Việt Nam nhận thấy trong công cuộc chuyển đổi xanh, đẩy mạnh sử dụng các nguồn năng lượng mới nhưng vẫn chưa được định hình đâu là công nghệ mang tính quyết định. Trong khi Nhật đang trong quá trình nghiên cứu phát triển công nghệ trong sản xuất, khai thác, vận chuỷen các nguồn năng lượng mới với Quỹ sáng tạo phát triển xanh và có thể hợp tác với các đối tác của Việt Nam. Hỗ trợ tài chính từ các nguồn Quỹ như này cũng là nội dung được triển khai theo AZEC, Chủ tịch Hội đồng quản trị JBIC Maeda Tadashi cho biết thêm.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) kiêm Cố vấn đặc biệt của Nội các Nhật Bản Maeda Tadashi

Chủ tịch Hội đồng quản trị JBIC Maeda Tadashi cho biết, trong chuyến thăm, làm việc tại Việt Nam lần này, phía Nhật Bản đã đề xuất và mong muốn phía Việt Nam sớm thành lập Nhóm công tác chung triển khai thực hiện AZEC để có các hành động triển khai cụ thể. Bên cạnh đó, với vị trí địa lý rất quan trọng của Việt Nam, Nhật Bản và Mỹ, Australia cũng sẽ có sự phối hợp, hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả của biến đổi khí hậu. Chủ tịch Hội đồng quản trị JBIC Maeda Tadashi bày tỏ mong muốn nhận được sự hỗ trợ, chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội trong công tác triển khai các hoạt động này.

Chuyển đổi năng lượng phải đặt mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng lên hàng đầu, hài hòa lợi ích và khả thi

Cảm ơn những chia sẻ của Chủ tịch Hội đồng quản trị JBIC Maeda Tadashi về những vấn đề quan trọng liên quan đến năng lượng và chuyển đổi năng lượng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chia sẻ, chuyển đổi năng lượng là quá trình tất yếu, khách quan, đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững và mang tính chất toàn cầu mà không một quốc gia nào có thể đứng ngoài cuộc. Xuất phát từ quan điểm đó, tại Hội nghị COP26, Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về việc đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Toàn cảnh cuộc tiếp

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh quan điểm mục đích của chuyển đổi năng lượng ở bất cứ quốc gia nào cũng cần phải đặt mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng lên hàng đầu. Bởi chuyển đổi nhưng lại không đủ năng lượng cho sản xuất kinh doanh, đời sống sinh hoạt, hoạt động quốc phong an ninh thì mọi quá trình đều vô nghĩa. Chủ tịch Quốc hội cho rằng hiện nay nhiều diễn đàn quốc tế nói nhiều đến chuyển đổi năng lượng mà ít nói đến an ninh năng lượng. Trong khi cân đối năng lượng là một trong những cân đối vĩ mô được xếp ở vị trí hàng đầu.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định chuyển đổi năng lượng phải là quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng, đảm bảo hài hòa lợi ích và chi phí, không chỉ đối với Nhà nước, người tiêu dùng gồm người dân và doanh nghiệp và các nhà đàu tư trong lĩnh vực này. Nếu theo đuổi chuyển đổi năng lượng nhưng lại để bất ổn kinh tế hay nợ công, các chi phí đầu vào tăng vượt mức chịu đựng của người dân thì mọi quá trình chuyển đổi đều không còn ý nghĩa, Chủ tịch Quốc hội làm rõ.

Đồng thời, quá trình chuyển đổi năng lượng cũng phải bảo đảm tính khả thi và phù hợp với thực tiễn và tình hình mỗi quốc gia, không chỉ về nguồn điện mà còn cần quan tâm đến các dự án truyền tải điện.

Cộng đồng quốc tế cần có sự hỗ trợ, hợp tác với các nước phát triển kém hơn trong quá trình chuyển đổi năng lượng

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, do đây là vấn đề mang tính toàn cầu thì các nước đang phát triển như Việt Nam cần có hỗ trợ từ quốc tế, trong đó có ba hỗ trợ căn bản.

Một là, hỗ trợ xây dựng, hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách, pháp luật. Muốn chuyển đổi cần có luật hay các hệ thống chính sách. Do đó, vai trò của Quốc hội là rất quan trọng. Ngoài ra trong quá trình chuyển đổi các nội dung liên quan đến bội chi ngân sách, nợ công và quyết định nguồn lực cũng là vai trò cua Quốc hội.

Hai là hỗ trợ về công nghệ và kĩ thuật. Chủ tịch Quốc hội cho rằng hiện nay việc chia sẻ của nước tiên tiến với những nước kém hơn về công nghệ kĩ thuật chưa được quan tâm thực hiện.

Ba là hỗ trợ về tài chính.

Nếu không có những hỗ trợ này thì quá trình chuyển đổi thì các nước đi sau các nước đang phát triển như Việt Nam sẽ rất khó khăn, Chủ tịch Quốc hội chia sẻ.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và các đại biểu bên phía Nhật Bản.

Cùng với việc chia sẻ những quan điểm cơ bản về an ninh năng lượng, chuyển đổi năng lượng, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ Việt Nam và cá nhân mình ủng hộ mọi sáng kiến về chuyển đổi năng lượng đem lại lợi ích chung toàn cầu và mỗi quốc gia. Việt Nam đang nỗ lực cùng các đối tác để nghiên cứu, triển khai các hợp tác cụ thể trong khuôn khổ các sáng kiến này.

Việt Nam đánh giá cao sáng kiến AZEC của Nhật Bản và nhận thấy nội dung của sáng kiến này có nhiều điểm phù hợp với điều kiện tình hình cụ thể và mục tiêu mà Việt Nam đang thực hiện. Cho rằng việc thành lập Nhóm công tác AZEC trong khuôn khổ Sáng kiến chung Việt Nam – Nhật Bản giai đoạn 9 là cần thiết, Chủ tịch Quốc hội cho biết Quốc hội Việt Nam sẵn sàng cử các đại biểu Quốc hội, thành viên các Ủy ban của Quốc hội tham gia. Chủ tịch Quốc hội lưu ý điều quan trọng là phải làm rõ nội hàm của sáng kiến này, cơ chế vận hành của sáng kiến, quan hệ đối tác Việt Nam – Nhật Bản trong việc triển khai cơ chế này.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh toàn cầu đang có diễn biến thay đổi nhanh chóng, các nước đều tìm cách tái cơ cấu chuỗi cung ứng để thích ứng với xu hướng biến động về thương mại đầu tư như hiện nay, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Việt Nam và Nhật Bản nên có những hợp tác thực chất hơn nữa để duy trì, gây dựng và phát triển các chuỗi cung ứng mang tính chiến lược, trong đó, chuỗi cung ứng về năng lượng rất quan trọng.

Các đại biểu tham dự cuộc tiếp

Cho biết, hai nước có nhiều tiềm năng trong phát triển điện sinh khối; hợp tác chuyển đổi nhà máy năng lượng than thành năng lượng sinh khối theo lộ trình nhất định; hợp tác trong chuỗi cung ứng dự án liên quan đến LNG; hợp tác phối hợp phát triển năng lượng điện gió, điện mặt trời có tính khả thi và thích hợp với Việt Nam và châu Á. Chủ tịch Quốc hội cho rằng với vai trò của mình, JBIC có thể nghiên cứu tài trợ cho các dự án, chương trình hợp tác trong lĩnh vực này thông qua cơ chế bảo lãnh, bảo hiểm thay cho bảo lãnh Chính phủ sẽ đáp ứng được nhu cầu đầu tư, đồng thời giải quyết được bài toán về nợ công và bội chi ngân sách.

Tán thành với các phân tích và đề xuất của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Chủ tịch Hội đồng quản trị JBIC cho rằng, khi thành lập Nhóm công tác chung sẽ cùng thảo luận và cụ thể hoá các vấn đề này.

Một số hình ảnh tại cuộc tiếp:

Toàn cảnh cuộc tiếp

Các đại biểu Việt Nam cùng dự cuộc tiếp

Đoàn công tác của Nhật Bản cùng dự cuộc tiếp

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) kiêm Cố vấn đặc biệt của Nội các Nhật Bản Maeda Tadashi trao tặng quà lưu niệm.

Bảo Yến - Phạm Thắng