TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 25/5: QUỐC HỘI THẢO LUẬN MỘT SỐ NỘI DUNG CÒN Ý KIẾN KHÁC NHAU CỦA DỰ ÁN LUẬT HỢP TÁC XÃ (SỬA ĐỔI)
Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV
Theo đó, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội sẽ nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.
Sáng cùng ngày, trước khi tiến hành thảo luận, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).
8h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, theo chương trình, sáng ngày 26/5, Quốc hội nghe Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh và thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi). Phiên làm việc được truyền hình trực tiếp trên Truyền hình Quốc hội Việt Nam.
Tiếp đó, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.
8h01: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh
Trình bày Tờ trình về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp.Hồ Chí Minh, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Nghị quyết hướng đến xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo cơ sở pháp lý để phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo đột phá, giải quyết các điểm nghẽn về phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, góp phần xây dựng và phát triển Thành phố Hồ Chí Minh như mục tiêu đã đặt ra tại các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Quốc hội nêu trên.
Việc xây dựng dự thảo Nghị quyết dựa trên quan điểm bảo đảm tuân thủ các quy định của Hiến pháp 2013, phù hợp với định hướng phát triển tại Nghị quyết số 24 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế xã hội vùng Đông Nam bộ, Nghị quyết số 31 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế xã hội Thành phố Hồ Chí Minh và Nghị quyết số 81 của Quốc hội về Quy hoạch tổng thể quốc gia.
Bộ trưởng cũng cho biết, Nghị quyết Quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển Thành phố thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Việc xây dựng cơ chế, chính sách không phải chỉ riêng cho Thành phố mà còn tạo điều kiện cho Thành phố phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của cả nước. Cho phép tiếp tục áp dụng các cơ chế, chính sách thực hiện đạt kết quả tại Nghị quyết số 54/2017/QH14.
Nghị quyết cũng bổ sung các cơ chế chính sách phù hợp đang được thí điểm tại một số địa phương và một số cơ chế chính sách có trong dự thảo Luật đất đai sửa đổi, Luật Nhà ở sửa đổi dự kiến trình Quốc hội thời gian tới. Quy định cơ chế, chính sách đặc thù cho Thành phố phải có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính khả thi và thực hiện tăng cường phân cấp, ủy quyền cho Thành phố, gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát minh bạch, hiệu quả.
Nội dung chính của dự thảo Nghị quyết có 7 nhóm cơ chế, chính sách từ Điều 4 đến Điều 10. Xét về tính mới và kế thừa, dự thảo Nghị quyết gồm 4 nhóm cơ chế, chính sách (CCCS): nhóm cơ chế chính sách được kế thừa từ Nghị quyết số 54; nhóm cơ chế, chính sách được quy định tại các Nghị quyết đặc thù của các địa phương khác; nhóm các cơ chế, chính sách được quy định tại các dự thảo Luật đang trình Quốc hội cho ý kiến; nhóm các cơ chế, chính sách mới, đột phá, có tác động lan tỏa.
8h17: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh
Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh nêu rõ, Ủy ban tán thành về sự cần thiết ban hành Nghị quyết. Theo đó, về căn cứ chính trị, Nghị quyết số 31-NQ/TW của Bộ Chính trị khẳng định “Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo ban hành Nghị quyết của Quốc hội (thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14) để cho phép thí điểm cơ chế, chính sách vượt trội phát triển Thành phố Hồ Chí Minh”.
Về cơ sở pháp lý, Nghị quyết số 76/2022/QH15 của Quốc hội quy định: “Giao Chính phủ nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14 trong thời gian sớm nhất”.
Bên cạnh đó, qua tổng kết Nghị quyết số 54/2014/QH14 cho thấy, phạm vi, quy mô, tính chất của các chính sách hiện hành còn chừng mực, chưa tạo sức nặng đột phá; nhiều vướng mắc về thể chế đang cản trở phát triển. Trong khi đó, Thành phố là trung tâm kinh tế, thương mại, tài chính lớn nhất cả nước, có vai trò quan trọng trong điều tiết về ngân sách trung ương, hiện đang đóng góp khoảng 27%. Việc có chính sách vượt trội là cần thiết không chỉ đối với Thành phố mà cả Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả đất nước.
Theo Chủ nhiệm Lê Quang Mạnh, hồ sơ dự thảo Nghị quyết cơ bản đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5. Tuy nhiên, để có căn cứ vững chắc cho việc quyết định, đề nghị Báo cáo đánh giá tác động cần cụ thể cả về mặt tích cực và cả những thách thức, những tác động không thuận khi triển khai. Cần chi tiết hơn về kết quả đầu ra; nhất là các chính sách tác động đến thu chi ngân sách nhà nước; đến nguồn lực thực hiện…
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách nêu rõ, việc ban hành Nghị quyết cần lưu ý, các quy định cần tháo gỡ kịp thời vướng mắc về thể chế đang cản trở phát triển, phát huy tiềm năng, khắc phục sức ỳ trong thực hiện các định hướng thời gian qua; song tuyệt đối không lợi dụng xây dựng pháp luật để hợp thức hóa sai phạm. Chính sách mới cần “mang tính đột phá”, “vượt trội” theo đúng tinh thần Nghị quyết 24-NQ/TW, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 81/2023/QH15 của Quốc hội; song cần khả thi, có trọng tâm, không dàn trải; tránh lợi dụng chính sách gây thất thoát, lãng phí.
Để tiếp tục hoàn thiện, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, Chính phủ cần làm rõ với phạm vi chính sách như trong dự thảo đã đủ để tháo gỡ vướng mắc về thể chế đang cản trở tiến trình phát triển hay chưa. Xét về số lượng chính sách là tương đối rộng, do vậy, cần có sự lựa chọn, có trọng tâm, tránh dàn trải để mỗi chính sách đều có cơ hội đi vào cuộc sống. Cần chú trọng hơn nữa những chính sách thực sự đột phá, tạo bước chuyển mới trong khai thác tiềm năng theo đúng Nghị quyết 31; tránh nhiều về số lượng nhưng hạn chế về sức nặng.
Bên cạnh đó, các chính sách thu ngân sách (như thuế, phí…) còn khá mỏng, trong khi Thành phố có đặc thù, lợi thế rất lớn trong khai thác nguồn thu. Vì vậy, đề nghị nghiên cứu, có chính sách thu khả thi, góp phần cân đối nguồn lực cho những chính sách chi ngân sách. Đồng thời đề nghị rà soát lại các chính sách có tác động trực tiếp đến ngân sách trung ương như các đề xuất miễn, giảm thuế để phù hợp với bối cảnh hiện nay, nhất là khi chuẩn bị áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Mặc dù rất cần một cơ chế ưu đãi so với các địa phương khác, cần thu hút nhân tài, lao động chất lượng cao, song tránh tạo chênh lệch quá lớn về thu nhập giữa người lao động.
8h36: Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi)
Trình bày tóm tắt Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết về khái niệm người tiêu dùng, có 02 loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất đề nghị quy định người tiêu dùng bao gồm cả tổ chức. Loại ý kiến thứ hai cho rằng không cần thiết đưa “tổ chức” vào khái niệm “người tiêu dùng”. Sau khi nghiên cứu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất bổ sung đối tượng “tổ chức” vào nội dung quy định giải thích từ ngữ về người tiêu dùng; đồng thời bổ sung thuật ngữ “tiêu dùng bền vững”.
Về quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã bổ sung quy định tại khoản 10 Điều 4 theo hướng khi sử dụng dịch vụ công người tiêu dùng được bảo vệ theo quy định của Luật này và pháp luật khác có liên quan. Đồng thời, để ngăn chặn việc cung cấp các dịch vụ không bảo đảm chất lượng, dự thảo Luật đã bổ sung Điều 36 về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong việc cung cấp dịch vụ (bao gồm cả dịch vụ công) không đúng nội dung đã đăng ký, thông báo, công bố, giao kết.
Bổ sung nghĩa vụ của người tiêu dùng, cụ thể: “Bảo đảm cung cấp chính xác, đầy đủ về các nội dung thông tin liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh. Chịu trách nhiệm về việc cung cấp thông tin không chính xác hoặc không đầy đủ theo quy định của pháp luật”. Dự thảo Luật quy định nghĩa vụ kiểm tra hàng hóa được thực hiện theo quy định của pháp luật, không áp dụng bắt buộc đối với tất cả sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.
Về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong các giao dịch đặc thù, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, Dự thảo Luật đã có nhiều quy định cụ thể về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đối với các giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng, như quy định việc tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có các trách nhiệm chung; quy định về giao dịch trên không gian mạng, giao dịch trên nền tảng số (bổ sung, hoàn thiện nhiều nội dung và giải pháp để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng như quy định về trách nhiệm chung của tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng; xác thực danh tính tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trên nền tảng số… Bên cạnh đó, nội dung này còn được điều chỉnh theo pháp luật về thương mại điện tử cũng như pháp luật khác có liên quan.
Về hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của tổ chức xã hội, dự thảo Luật đã có nhiều quy định để tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội tham gia thực hiện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (trong đó có Hội bảo vệ người tiêu dùng) như đại diện người tiêu dùng khởi kiện khi có yêu cầu và ủy quyền hoặc tự mình khởi kiện vụ án bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vì lợi ích công cộng… Đồng thời, dự thảo Luật đã quy định cụ thể các hoạt động của Hội khi tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và phân loại rõ các loại hình tổ chức xã hội để có căn cứ thực hiện việc Nhà nước giao nhiệm vụ, hỗ trợ kinh phí và các điều kiện khác theo quy định của pháp luật.
Về giải quyết tranh chấp tại Tòa án, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn phương án quy định rõ về việc áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đồng thời, để đảm bảo các giao dịch từ 100 triệu đồng trở lên vẫn có thể áp dụng thủ tục rút gọn quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự, dự thảo Luật chỉnh sửa theo hướng vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định trong pháp luật về tố tụng dân sự khi đáp ứng quy định tại khoản 1 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự hoặc khi có đủ một số điều kiện cụ thể được quy định trong dự thảo Luật.
Ngoài ra, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã rà soát, điều chỉnh, hoàn thiện các quy định nhằm đảm bảo cân bằng quyền lợi của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong mối quan hệ với người tiêu dùng.
8h50: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải gợi ý một số nội dung tập trung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Dự án luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4, được các đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách vừa qua, đồng thời cũng đã được lấy ý kiến của các đoàn ĐBQH.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận về các nội dung như phạm vi, đối tượng điều chỉnh, khái niệm “người tiêu dùng”, tính đồng bộ, thống nhất với các luật khác, các hành vi bị cấm, quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương, hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của các tổ chức xã hội, việc thực hiện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của các cá nhân, tổ chức kinh doanh, việc bảo vệ thông tin của người tiêu dùng.
8h52: Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn: Cân nhắc quy định tất cả các loại hình doanh nghiệp phải ban hành quy trình giải quyết yêu cầu khiếu nại của người tiêu dùng.
Góp ý vào dự thảo Luật Bảo vệ người tiêu dùng (sửa đổi), đại biểu Đại biểu Nguyễn Thị Thủy đánh giá cao quá trình tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật cũng đã được tiến hành công phu, khoa học và cầu thị.
Về các nội dung cụ thể, tại Điều 31 dự thảo quy định là tất cả các tổ chức, cá nhân kinh doanh chỉ trừ cá nhân hoạt động thương mại không phải đăng ký kinh doanh đều phải ban hành quy trình giải quyết yêu cầu khiếu nại của người tiêu dùng. Đại biểu đề nghị cân nhắc quy định tất cả các loại hình doanh nghiệp, tất cả các tổ chức kinh tế, các cá nhân hoạt động thương mại có đăng ký kinh doanh đều phải ban hành quy trình giải quyết yêu cầu khiếu nại của người tiêu dùng.
Đại biểu đề nghị việc quy định bắt buộc phải ban hành quy trình giải quyết yêu cầu khiếu nại của người tiêu dùng chỉ nên áp dụng đối với những cái doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, những ngành hàng lớn, có tác động đối với diện rộng người tiêu dùng.
Về các trường hợp bán hàng phải thông báo với UBND cấp xã, tại Điều 47 dự thảo quy định trong trường hợp bán hàng không tại địa điểm giao dịch thường xuyên, có ít nhất một sản phẩm, hàng hóa có giá từ 100.000 đồng trở lên hoặc là tổng giá trị hàng hóa từ 10.000.000 đồng trở lên phải thông báo với UBND dân cấp xã và UBND cấp xã có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra. Đại biểu kiến nghị đối với mức tiền cụ thể Điều 47 này nên giao cho Chính phủ hướng dẫn để phù hợp với tình hình thực tế trong từng giai đoạn.
Đối với việc giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn tại Tòa án, Điều 70 dự thảo quy định: một trong những điều kiện để được giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn khi giá trị giao dịch phải dưới 100 triệu đồng, tức là từ 101.000.000 trở lên thì sẽ không được áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án là không phù hợp với thực tế và chưa đồng bộ trong cách tiếp cận của luật. Bởi trong lĩnh vực tư pháp, tính chất phức tạp của một vụ án không phụ thuộc vào giá trị tranh chấp lớn hay nhỏ mà phụ thuộc vào tình tiết chứng cứ của vụ án có rõ ràng, đầy đủ hay không.
08h59: Đại biểu Nguyễn Hải Dũng - Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định: Giải thích rõ quy định về nghĩa vụ người tiêu dùng cần tuân thủ
Phát biểu tại hội trường, đại biểu Nguyễn Hải Dũng – Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định góp ý vào Điều 5 về nghĩa vụ người tiêu dùng, đề nghị Ban soạn thảo cần thống nhất cách hiểu nguồn gốc xuất xứ rõ ràng là gì, giải thích thêm quy định này để rõ nghĩa vụ cần tuân thủ của người tiêu dùng.
Về Điều 8 bảo vệ QLNTD dễ bị tổn thương, đại biểu Nguyễn Hải Dũng đề nghị quy định vào khoản 2 Điều này việc người tiêu dùng đưa ra giấy tờ ngay tại Điểm a việc người tiêu dùng phải đưa ra tài liệu, giấy tờ xác định mình là người tiêu dùng dễ bị tổn thương để tổ chức, cá nhân kinh doanh biết trước khi tham gia giao dịch, sử dụng sản phẩm văn hóa, dịch vụ.
Về Điều 30 bảo hành sản phẩm, hàng hóa, linh kiện, phụ kiện, đại biểu đề nghị cần xác định cụ thể điểm bắt đầu vận chuyển hàng hóa từ đâu đến nơi bảo hành, không nên quy định chung chung, không có điểm bắt đầu. Đại biểu Nguyễn Hải Dũng cho rằng, quy định như dự thảo Luật sẽ không phát huy được tác dụng khi việc bảo hành không thuộc trường hợp bắt buộc bảo hành theo quy định của pháp luật. Do đó, đề nghị Ban Soạn thảo cân nhắc quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh phải chịu chi phí vận chuyển khi bảo hành sản phẩm, hàng hóa, linh kiện, phụ kiện cho phù hợp với năng lực, quy mô của tổ chức, cá nhân kinh doanh.
9h02: Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Quy định rõ việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi bị người tiêu dùng khác xâm hại
Phát biểu ý kiến về về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) tại phiên họp, ĐBQH Nguyễn Văn Cảnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định cho rằng, Luật sửa đổi lần này cần quan tâm đến việc bảo vệ quyền lợi tiêu dùng khi bị người tiêu dùng khác xâm hại…
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh nhấn mạnh, nước ta đang phấn đấu trở thành một nước văn minh. Để đạt được điều đó thì cần rất nhiều yếu tố như nguồn lực văn hóa, con người, pháp luật. Theo đại biểu, hai luật có tác động trực tiếp nhất thúc đẩy để nước ta trở thành một nước văn minh đó là Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Bởi trong cuộc sống hàng ngày, hành vi đi lại và hoạt động kinh doanh, mua bán, ăn uống, vui chơi giải trí được thực hiện thường xuyên nhất. Tại các nước văn minh phương Tây, họ rất tôn trọng quyền cá nhân. Tại nước Nhật, họ xem việc không làm phiền toái đến người khác như một nét văn hóa đặc trưng.
Sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam ngày càng được tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp tốt hơn. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, có một yếu tố làm cho hàng hóa, dịch vụ đặc biệt trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ bị giảm chất lượng, đó là việc người tiêu dùng tranh giành, chen lấn khi mua hàng hóa hay sử dụng dịch vụ thông qua thực hiện hành vi, lời nói, cử chỉ ăn mặc, sử dụng thiết bị cá nhân, đem theo vật nuôi không phù hợp với quy định, không phù hợp với không gian, thời gian, thuần phong mỹ tục, không đảm bảo an toàn quyền lợi của người tiêu dùng khác mà có lẽ ai cũng gặp phải nhiều lần dù không phân biệt giới tính, độ tuổi, trình độ, chức vụ, điều kiện kinh tế. Nhiều người tiêu dùng, họ nghĩ tổ chức, cá nhân kinh doanh phải xem họ là thượng đế.
Tuy nhiên, theo đại biểu, mọi người cần được mua hàng hóa, sản phẩm, sử dụng dịch vụ trong không gian, thời gian phù hợp, được đảm bảo an toàn cũng như đảm bảo quyền lợi khác. Tại Khoản 6, Điều 6 quy định về nguyên tắc bảo vệ người tiêu dùng nêu quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng được bảo vệ theo quy định của pháp luật. Hiến pháp và quy định pháp luật hiện hành cũng quy định mọi công dân có nghĩa vụ tôn trọng quyền của người khác.
Tuy nhiên, Luật này là để cụ thể hóa về một nhóm đối tượng nên cần quy định rõ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng, trước hết phải được tổ chức, cá nhân kinh doanh đảm bảo không bị xâm hại, không chỉ từ tổ chức, cá nhân khác mà từ cả người tiêu dùng khác.
9h07: Đại biểu Lê Xuân Thân - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa: Cân nhắc điều kiện khống chế để có thể áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), đại biểu Lê Xuân Thân đề nghị Ban soạn thảo đề nghị bỏ điều kiện khống chế để có thể áp dụng thủ tục rút gọn quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự đối với các giao dịch từ 100 triệu đồng trở lên.
Theo đại biểu Lê Xuân Thân, mục tiêu đặt ra của dự án Luật này bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, do đó, đối với vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định trong pháp luật về tố tụng dân sự khi đáp ứng quy định tại khoản 1 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự hoặc khi có đủ một số điều kiện cụ thể được quy định trong dự thảo Luật.
Bên cạnh đó, trong Bộ luật Tố tụng Dân sự cũng không quy định điều kiện hạn chế áp dụng thủ tục rút gọn như đối với các giao dịch trên hay dưới 100 triệu đồng. Do đó, đại biểu Lê Xuân Thân đề nghị bỏ điều kiện khống chế này trong dự thảo Luật.
9h12: Đại biểu Nguyễn Thị Sửu - Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên Huế: Cần bổ sung mối quan hệ pháp lý giữa cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công với công dân
Nhấn mạnh dự án luật có vai trò đặc biệt quan trọng trong tình hình hiện nay, đại biểu Nguyễn Thị Sửu cho rằng, dịch vụ và dịch vụ công nằm trong phạm vi điều chỉnh của luật, tuy nhiên chưa được rà soát, bổ sung đầy đủ trong các điều, khoản trong luật. Cùng với đó, đại biểu cho rằng cần bổ sung một số mối quan hệ pháp lý như: mối quan hệ giữa cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công với công dân, tổ chức, vì cơ quan nhà nước không phải là một tổ chức kinh doanh, và hoạt động không vì lợi nhuận.
Về khoản 2, Điều 3 về giải thích từ ngữ, đại biểu đề nghị bổ sung giải thích từ ngữ “cơ quan nhà nước cung cấp dịch vụ công” để đảm bảo tính chặt chẽ, thống nhất trong dự thảo luật. Tại khoản 4, Điều 3, đại biểu kiến nghị bổ sung từ “dịch vụ” sau từ “sản phẩm hàng hóa” để thể hiện tính bao hàm, vì thực tế đã xảy ra nhiều vụ, việc cung cấp dịch vụ khuyết tật, như các dịch vụ chăm sóc sắc đẹp, chăm sóc sức khỏe, dịch vụ môi giới bất động sản, vận chuyển, quảng cáo…
Với cụm từ “nhằm mục đích sinh lợi” tại khoản 2 Điều 3, đại biểu kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi thành “nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận” vì tại Luật Doanh nghiệp 2020, khoản 21 Điều 4 quy định rõ, kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận, nên việc bảo đảm thống nhất đồng bộ trong dự thảo luật và giữa các luật khác trong hệ thống pháp luật là cần thiết.
9h19: Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh cơ bản tán thành với dự án Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp. Tuy nhiên, góp ý về quy định tổ chức, cá nhân kinh doanh phải hủy bỏ thông tin của người tiêu dùng khi hết thời hạn lưu trữ tại khoản 3 Điều 20, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về thời hạn lưu trữ hoặc dẫn chiếu quy định pháp luật khác có liên quan đến thời hạn lưu trữ này để thống nhất trong việc áp dụng pháp luật và tránh phát sinh khiếu nại.
Bên cạnh đó, đối với quy định về công bố, công khai thông tin cảnh báo về danh sách các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng về hành vi vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng bị xử lý tại Điều 40, đại biểu cho biết, dự thảo Luật mới chỉ quy định về việc công bố thông tin mà không quy định về việc gỡ bỏ thông tin đã công bố là chưa phù hợp. Theo đó, các tổ chức, cá nhân kinh doanh bị xử lý sau vi phạm, nếu các tổ chức, cá nhân đó nghiêm túc khắc phục thì cũng cần có quy định trong luật về việc gỡ bỏ thông tin đã công bố.
Hiện nay, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục, thời điểm và hình thức cung cấp, công khai thông tin cảnh báo về việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên không gian mạng. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị cần quy định nguyên tắc ngay trong dự thảo Luật về việc gỡ bỏ thông tin cảnh báo để đảm bảo tính hợp lý. Bên cạnh đó, dự thảo Luật mới chỉ giới hạn việc công khai thông tin cảnh báo về danh sách các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng có vi phạm, còn các hình thức bán hàng khác như bán hàng trực tiếp, cung cấp dịch vụ liên tục vẫn chưa đề cập. Trong khi đó, các giao dịch ngoài không gian mạng chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong đời sống xã hội.
Đối với hình thức bán hành tận cửa tại Điều 44 dự thảo Luật, đại biểu đề nghị đánh giá thêm về tính khả thi của quy định các tổ chức, cá nhân kinh doanh phải dành thời hạn ba ngày để người tiêu dùng cân nhắc về việc quyết địnht hực hiện hợp đồng; hoặc quy định bắt buộc người tiêu dùng phải tự ghi ngày, tháng, năm giao kết hợp đồng. Đại biểu nhấn mạnh, đây là những giao dịch dân sự nên quy định cần có sự mềm dẻo, linh hoạt, qua đó thể hiện được ý chí của các bên sẽ phù hợp hơn.
9h47: Đại biểu Trần Thị Thu Phước - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum: Quy định rõ ràng trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá
Tham gia đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận về Dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), đại biểu Trần Thị Thu Phước bày tỏ đồng tình với việc ban hành dự án Luật này nhằm thể chế hóa Hiến pháp, phù hợp với sự phát triển của kinh tế, xã hội, khoa học công nghệ, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong luật hiện hành.
Đóng góp thêm ý kiến hoàn thiện dự thảo luật, đại biểu cho rằng, để bảo vệ người tiêu dùng khỏi các hành vi lừa dối, trong dự thảo luật đã có quy định rõ ràng các trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ cung cấp thông tin minh bạch, chính xác và đầy đủ về hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng, các biện pháp bồi thường, xử lý cho người tiêu dùng khi có sự cố, sản phẩm, hàng hóa khuyết tật.
Tuy nhiên, trong thực tế, việc thực hiện xử lý các hành vi lừa dối người tiêu dùng còn bất cập, đại biểu cho rằng dự thảo luật cần quy định cụ thể tiêu chí đánh giá xem hành vi của tổ chức, cá nhân kinh doanh có lừa dối người tiêu dùng hay không, dựa trên khả năng nhận thức, nhận dạng của người tiêu dùng thông thường.
Cụ thể, cần quy định rõ phương pháp xác định dựa trên thời gian, phương thức cung cấp thông tin cho người tiêu dùng, mức độ sai lệch, thiếu sót của thông tin so với thực tế, mức độ ảnh hưởng của thông tin sai lệch hoặc thiếu sót dẫn đến quyết định của người tiêu dùng.
9h51: Đại biểu Nguyễn Minh Sơn - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang: Bỏ quy định giá trị giao dịch để giải quyết vụ việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Đại biểu Nguyễn Minh Sơn đề nghị không quy định về Ngày quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam trong luật này. Đại biểu cho biết, bởi vì việc công nhận Ngày truyền thống được thực hiện theo Luật Tổ chức Chính phủ, Nghị định số 111 của Chính phủ quy định về ngày thành lập ngày truyền thống, ngày hưởng ứng của các bộ, ngành, địa phương. Theo đó, thẩm quyền quyết định các ngày này thuộc Thủ tướng Chính phủ.
Góp ý về hợp đồng mẫu, đại biểu Nguyễn Minh Sơn cho rằng dự thảo Luật quy định theo hướng chỉ nhằm mục tiêu bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của riêng người tiêu dùng là chưa hợp lý. Người tiêu dùng chỉ là một trong những chủ thể được pháp luật bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp khi tham gia vào các hoạt động giao dịch dân sự. Đồng thời, quy định này cũng chưa phù hợp với nguyên tắc tự do, thỏa thuận của các bên trong Bộ luật Dân sự.
Đại biểu đặt vấn đề, liệu các nội dung cơ bản dự thảo Luật về vấn đề này đã đầy đủ là mẫu số chung của các hợp đồng theo mẫu của tất cả các lĩnh vực trong hệ thống pháp luật có liên quan đến người tiêu dùng hay chưa? Đại biểu đề nghị cân nhắc lại quy định này và cho biết thêm Bộ luật Dân sự đã có một số quy định chung về hợp đồng theo mẫu.
Liên quan đến việc giải quyết vụ án dân sự về quyền lợi của người tiêu dùng, đại biểu Nguyễn Minh Sơn cho rằng, dự thảo Luật phân định hai trường hợp áp dụng được hiểu là đối với các giao dịch có giá trị trên 100 triệu đồng thì áp dụng Bộ luật Tố tụng dân sự còn dưới 100 triệu đồng thì áp dụng Luật này. Đại biểu để nghị cân nhắc quy định theo hướng vụ án dân sự, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định trong pháp luật về tố tụng dân sự khi đáp ứng đủ các điều kiện, đồng thời bỏ quy định giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng. Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Minh Sơn cũng lưu ý một số nội dung về kỹ thuật lập pháp và đề nghị rà soát để bảo đảm cụ thể, khả thi.
9h56: Đại biểu Cầm Thị Mẫn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Làm rõ quy định kiểm tra sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trước khi nhận
Góp ý về nghĩa vụ của người tiêu dùng, đại biểu Cầm Thị Mẫn cho biết, khoản 1, Điều 5 dự thảo luật quy định kiểm tra sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trước khi nhận theo quy định của pháp luật; lựa chọn tiêu dùng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Vấn đề này Báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã giải thích và cho rằng việc kiểm tra sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trước khi nhận là không bắt buộc đối với mọi trường hợp. Tuy nhiên, nội dung này cần được phân tích làm rõ để đảm bảo tính khả thi khi luật được ban hành kịp thời, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên thực tế.
Đại biểu Cầm Thị Mẫn cho biết, đối với hàng hóa, sản phẩm có thể kiểm tra được nhưng đối với dịch vụ chỉ khi sử dụng mới biết được chất lượng nên không thể quy định là kiểm tra trước khi nhận đối với các dịch vụ nói chung. Đối với hàng hóa, sản phẩm có thể lựa chọn nguồn gốc xuất xứ theo nhãn mác giấy chứng nhận nhưng đối với dịch vụ không thể không xác định theo tiêu chí nguồn gốc xuất xứ. Việc kiểm tra và lựa chọn trước khi nhận hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ như dự thảo đang quy định, nghĩa là nghĩa vụ người tiêu dùng.
Trên thực tế, việc kiểm tra, lựa chọn và quyết định mua sản phẩm, hàng hóa và quyết định sử dụng dịch vụ được người tiêu dùng luôn thực hiện một cách tự nhiên nhất để đáp ứng với nhu cầu, mong muốn của họ. Trong khi đó, chúng ta đều biết các quy định được xây dựng trong dự thảo luật này là nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng trước sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ khiếm khuyết không đảm bảo chất lượng. Vậy, trách nhiệm trước tiên là của tổ chức, cá nhân kinh doanh khi cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ ra xã hội phải bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện nhất định.
Việc quy định nghĩa vụ của người tiêu dùng trong trường hợp này không khác gì đẩy trách nhiệm cho chính những người tiêu dùng trong bảo vệ quyền lợi của họ, vì vậy, đại biểu đề nghị xem xét bổ quy định tại Khoản 1, Điều 5.
Về án phí, lệ phí tòa án đối với vụ án dân sự để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Điều 71, theo đại biểu, các quy định tại điều này còn một số điểm cần phải được xem xét tiếp tục chỉnh sửa cho phù hợp. Cụ thể: Đối với tên gọi của điều luật, Bộ Luật tố tụng dân sự hiện hành quy định hai loại thủ tục giải quyết bao gồm thủ tục giải quyết vụ án dân sự và thủ tục giải quyết việc dân sự tương ứng với hai thủ tục vừa nêu. Nếu giải quyết vụ án dân sự thì khi giải quyết Tòa án sẽ xem xét, quyết định vấn đề án phí; nếu giải quyết việc dân sự thì Tòa án sẽ xem xét, quyết định vấn đề lệ phí. Do vậy, tên gọi của Điều 71 dự thảo luật chưa phù hợp với các quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Đại biểu cũng đề nghị rà soát về tên của điều luật và nội dung tại Khoản 1, Điều 2, khoản một, khoản 2, Khoản 3, Điều 71, chỉnh lý lại cho phù hợp với quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và Nghị quyết số 26 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Đại biểu cũng cho rằng quy định về việc xử lý khoản tiền bồi thường thiệt hại trong vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong trường hợp vụ án do tổ chức xã hội khởi kiện vì lợi ích công cộng tại Điều 73, Khoản 3 quy định giao Chính phủ quy định chi tiết Điều 73 là chưa hợp lý. Bởi, nếu hướng dẫn quy định chi tiết tiết việc giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Khoản 1 sẽ dẫn đến chồng lấn thẩm quyền với tòa án. Vì Khoản 1 quy định tiền bồi thường là đối tượng thiệt hại được thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án. Mặt khác, nếu phải hướng dẫn cách giải quyết tranh chấp, thẩm quyền không thuộc về Chính phủ. Do đó, đại biểu đề nghị xem xét chỉnh lý Điều 73 cho phù hợp.
10h03: Đại biểu Trần Văn Tuấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang: Bổ sung đối tượng “tổ chức” vào khái niệm người tiêu dùng
Góp ý vào nội dung này, đại biểu Trần Văn Tuấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang nhất trí bổ sung đối tượng “tổ chức” vào khái niệm “người tiêu dùng” được quy định tại Điều 3 của dự thảo Luật để đảm bảo tránh bỏ sót đối tượng người tiêu dùng cần được bảo vệ. Vì việc mua hoặc sử dụng hàng hóa, dịch vụ không chỉ là hoạt động của cá nhân mà còn cả tổ chức cho mục đích tiêu dùng, không vì mục đích thương mại.
Đồng thời đại biểu cho rằng, cần xác định mang tính bao quát một số nhóm đối tượng người tiêu dùng dễ bị tổn thương, tránh liệt kê cụ thể mà vẫn bỏ sót đối tượng này.
Về Điều 8 bảo vệ QLNTD dễ bị tổn thương, đại biểu Trần Văn Tuấn cho rằng, việc xác định 7 nhóm người tiêu dùng dễ bị tổn thương như trong dự thảo mang tính liệt kê một số đối tượng cụ thể có thể chưa đầy đủ, chưa bao quát hết, và càng liệt kê càng thiếu nên dễ dẫn đến việc bỏ sót đối tượng, không có chính sách, biện pháp phù hợp. Do vậy đề nghị cần sửa đổi, biên tập lại khoản 1 Điều 8 cho phù hợp theo hướng: cần xác định mang tính bao quát một số nhóm người tiêu dùng dễ bị tổn thương, đại biểu đề xuất có 4 nhóm, trên cơ sở đó Chính phủ sẽ tiếp tục cụ thể hóa với các đối tượng người tiêu dùng dễ bị tổn thương với những chính sách phù hợp.
Đại biểu Trần Văn Tuấn cũng cho rằng, cần xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá năng kinh doanh trong hoạt động bán hàng không tại địa điểm giao dịch thường xuyên được quy định tại Điều 47 trong việc nhận lại sản phẩm, hàng hóa do người tiêu dùng trả lại.
Vì vậy, đề nghị cần sửa lại Điểm d Khoản 1 Điều 70 như sau: nhận lại sản phẩm, hàng hóa do người tiêu dùng trả lại trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận hàng với điều kiện sản phẩm, hàng hóa còn nguyên bao bì, nhãn hàng hóa, tem (nếu có) còn hạn sử dụng.
10h09: Đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh: Đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ với các Luật có liên quan
Phát biểu ý kiến về về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) tại phiên họp, ĐBQH Phan Thị Nguyệt Thu - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh cho biết, qua nghiên cứu tài liệu dự thảo Luật cho thấy dự theo Luật lần này đã được tiếp thu, chỉnh lý và giải trình kỹ lưỡng các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội, thể hiện được tính nhân văn, đặc biệt là các quy định bảo vệ được quyền lợi của người tiêu dùng trên không gian mạng và các giao dịch xuyên biên giới…
Cho rằng dự thảo luật đã thể hiện tính nhân văn, khẳng định bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là góp phần bảo vệ quyền hiến định của mỗi công dân, tuy nhiên để hoàn thiện, đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu cân nhắc sự thống nhất, đồng bộ với các luật liên quan khác.
Cụ thể như tại Điều 72 của dự thảo Luật quy định khi tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng vì mục đích công cộng khởi kiện vụ án dân sự có trách nhiệm thông báo công khai các thông tin người khởi kiện về tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp bị kiện và về nội dung khởi kiện trên các hình thức phương tiện thông tin đại chúng trên trang thông tin điện tử của tổ chức xã hội và tại trụ sở, địa chỉ cơ quan của tổ chức xã hội, bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.Theo đại biểu, Ban soạn thảo nên cân nhắc việc công khai thông tin này vì đây là vụ án dân sự có tranh chấp và được lựa chọn giải quyết bằng con đường khởi kiện. Vì vậy, các bên tham gia tố tụng phải tuân thủ các quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của Bộ Luật tố tụng dân sự hiện hành…
10h14: Đại biểu Phạm Thị Kiều - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Rà soát để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất
Thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), đại biểu Phạm Thị Kiều bày tỏ thống nhất và đánh giá cao với tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với dự thảo luật.
Để hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu đề nghị rà soát, quy định các nội dung liên quan đến giao dịch điện tử như giao kết hợp đồng trong giao dịch từ xa, giao dịch trên không gian mạng... cho phù hợp, thống với quy định tại dự thảo Luật Giao dịch điện tử sửa đổi. Đồng thời cần nghiên cứu, rà soát để đảm bảo tính đồng bộ thống nhất của dự thảo với một số Luật hiện hành như Luật Thương mại, Luật Chất lượng hàng hóa…
Bên cạnh đó, đại biểu Phạm Thị Kiều đề nghị trong quá trình thương lượng, hòa giải, giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng với tổ chức, cá nhân kinh doanh cần phải có sự tham gia của cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng, đóng vai trò là bên trung gian để quá trình được khách quan, minh bạch hơn.
Liên quan đến việc thu thập thông tin của người tiêu dùng, đại biểu Phạm Thị Kiều cũng đề nghị bổ sung quy định các tổ chức, cá nhân kinh doanh cần phải thực hiện thông báo khi thu thập thông tin của người tiêu dùng…
10h19: Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận
Tham gia đóng góp ý kiến tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Hữu Thông đánh giá cao cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã tiếp thu tối đa ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4, ý kiến các chuyên gia và các ý kiến tham gia góp ý tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách vừa qua...
Góp ý về quy định thông báo khi thu thập, sử dụng thông tin người tiêu dùng quy định tại Điều 17 dự thảo Luật, đại biểu cho rằng cần cân nhắc quy định tại khoản 1 bởi quy định này không phù hợp với các giao dịch điện tử trực tuyến. Khi thực hiện giao dịch thương mại trên nền tảng trực tuyến, thông tin người tiêu dùng là một trong những nội dung bắt buộc như thông tin về họ tên, địa chỉ, số điện thoại, thẻ ngân hàng,… Mặt khác, khi tiến hành giao dịch thương mại điện tử thì những thông tin cần thiết phải được điền vào các thông số để thực hiện giao dịch.
Ngoài ra, trong các quy định của dự thảo Luật có ghi thông báo rõ ràng, công khai bằng hình thức phù hợp. Đại biểu cho rằng, cụm từ “bằng hình thức phù hợp” còn mang tính định tính, khó bảo đảm là tính khả thi do khó xác định thế nào là thông báo bằng hình thức phù hợp, thế nào là không phù hợp. Do đó, đề nghị cần xem xét điều chỉnh để thể hiện dự thảo Luật sát và đúng với thực tế.
Đối với việc bồi thường thiệt hại do sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật gây ra quy định tại Điều 34, đại biểu Nguyễn Hữu Thông cho biết, thời gian qua, quy định này đã tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng được sử dụng những sản phẩm ngày càng chất lượng cao hơn. Tuy nhiên, nhiều trường hợp sản phẩm không đạt chất lượng như quy định, biện pháp khắc phục của doanh nghiệp cũng chưa đảm bảo theo quy định của pháp luật,… Do đó, đại biểu đề nghị dự thảo Luật bổ sung quy định ràng buộc tổ chức, cá nhân kinh doanh có hàng hóa khuyết tật, sản phẩm bị lỗi phải bồi thường cho người tiêu dùng trong một thời gian nhất định.
10h23: Đại biểu Hà Hồng Hạnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa phát biểu
Nhất trí cao với báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu cho rằng cơ quan thẩm tra đã tiếp thu nghiêm túc ý kiến của các đại biểu để chỉnh sửa dự thảo luật hoàn thiện hơn.
Cho ý kiến về Điều 5 quy định về Nghĩa vụ của người tiêu dùng, đại biểu đề nghị bổ sung khoản 1 cụm từ “thỏa thuận thống nhất giá cả sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh”. Theo đó, khoản này được sửa thành: “Kiểm tra sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trước khi nhận theo quy định của pháp luật; lựa chọn tiêu dùng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, thỏa thuận thống nhất giá cả sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh.”
Bên cạnh đó, tại khoản 4, đại biểu cũng đề nghị thêm cụm từ “kịp thời, chính xác” vào sau từ “thông tin”, và sửa khoản này thành “Thông tin kịp thời, chính xác cho cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan khi phát hiện sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ lưu hành trên thị trường không bảo đảm an toàn, gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng; hành vi của tổ chức, cá nhân kinh doanh xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.”
Về khoản 2, Điều 7, đại biểu cũng đề nghị thêm cụm từ “có sáng kiến nghiên cứu” vào sau từ “kinh doanh”. Theo đó, khoản này được sửa thành: “Khuyến khích, hỗ trợ tổ chức, cá nhân kinh doanh có sáng kiến nghiên cứu ứng dụng, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong các hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.”
10h28: Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp: Thể hiện khái niệm người tiêu dùng minh bạch, rõ ràng hơn để tạo thuận lợi trong áp dụng
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa đánh giá cáo với Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, tinh thần tiếp thu nghiêm túc và giải trình rõ, thấu tình, đạt lý. Nhiều nội dung có sự thống nhất giữa các cơ quan. Do đó, sức thuyết phục của dự thảo luật trình lần này là rất rõ.
Bày tỏ ủng hộ việc quy định người tiêu dùng bao gồm cả tổ chức như đã thể hiện trong khoản 1 Điều 3 dự thảo Luật với những lý do mà báo cáo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nêu. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa cũng lưu ý một số vấn đề cụ thể liên quan đến khái niệm người tiêu dùng này.
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa bày tỏ băn khoăn tổ chức trong khái niệm người tiêu dùng của dự thảo Luật liệu đã bao gồm hết tất cả các đối tượng mà được tham gia vào hoạt động mua như là gia đình, hộ gia đình hoặc là hợp tác xã v.v hay không?
Đại biểu cũng làm rõ người tiêu dùng có thể được hiểu là người mua và sử dụng nhưng cũng có những trường hợp người mua không đồng thời là người sử dụng. Vậy thì trường hợp này ai được xác định là người tiêu dùng, người mua hay là người sử dụng và pháp luật sẽ bảo vệ người tiêu dùng sẽ thừa nhận và bảo vệ cho ai. Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa cũng đặt vấn đề người tiêu dùng ngoài mục đích tiêu dùng sinh hoạt như trong khái niệm nêu ra thì có còn các nhu cầu khác nữa hay không.
Từ những phân tích trên, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa đề nghị là Ban soạn thảo quan tâm và thể hiện khái niệm người tiêu dùng một cách minh bạch, rõ ràng hơn để dễ triển khai thực hiện.
Về nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa đặt vấn đề nguyên tắc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng phải thực hiện chủ động từ sớm thì sẽ được cụ thể hóa, lượng hóa như thế nào trong các điều luật khác. Ngoài ra, đối với nguyên tắc công bằng được thể hiện như thế nào giữa quan hệ người mua, người bán, quan hệ thuận mua vừa bán; hay như quy định giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh phải bảo đảm sự công bằng, bình đẳng, tự nguyện, không vi phạm pháp luật, không trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội.
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa đề nghị đối với quy định tại khoản 5 Điều 6 dự thảo Luật nên thay cách diễn đạt theo hướng là bảo đảm cân bằng giữa quyền, nghĩa vụ của người tiêu dùng với quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa cũng bày tỏ đồng tình với nhiều đại biểu phát biểu trước đó như đại biểu Nguyễn Thị Thủy, đại biểu Lê Xuân Thân…đề nghị Ban soạn thảo xem xét quy định giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng trong giải quyết vụ án bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ở điểm c khoản 2 Điều 70 dự thảo Luật.
10h34: Đại biểu Trần Nhật Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Quy định cụ thể hơn về phương thức giải quyết tranh chấp.
Góp ý về nội dung giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh, đại biểu Trần Nhật Minh cho biết, phương thức giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức kinh doanh được quy định tại Điều 54 của dự thảo luật.
Theo Báo cáo của Bộ Công thương tổng kết thi hành Luật bảo vệ người tiêu dùng về tiếp nhận và giải quyết yêu cầu khiếu nại của người tiêu dùng, phương thức trọng tài và tòa án không được nhiều người tiêu dùng lựa chọn do thủ tục phức tạp, thời gian giải quyết vụ việc lâu, chi phí cao trong khi giá trị các vụ việc vi phạm quyền lợi người tiêu dùng thấp. Ngoài nguyên nhân nêu đại biểu cho rằng có nguyên nhân khác đó là phương thức giải quyết tranh chấp trong luật hiện hành còn chung chung, chưa cụ thể, chỉ mới nếu cả phương thức giải quyết tranh chấp mà chưa quy định rõ về cơ chế giải quyết của các bên tranh chấp xảy ra.
Tuy nhiên, khoản 1, Điều 54 dự thảo luật cũng chưa khắc phục được bất cập này, vì vậy đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu sửa đổi Khoản 1, Điều 54 cụ thể, dễ hiểu, dễ áp dụng hơn. Cụ thể, khi i xảy ra tranh chấp, người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh có thể tự giải quyết thông qua các phương thức thượng lượng và hòa giải. Trong trường hợp không tự giải quyết được bằng phương thức thương lượng, hòa giải hoặc không muốn tự chọn giải quyết bằng thương lượng và hòa giải thì lựa chọn một trong hai phương thức giải quyết trọng tài hoặc tòa án.
Đại biểu Trần Nhật Minh cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định về quyền lựa chọn trọng tài hoặc Tòa án để giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng trong dự thảo luật. Về thực hiện kết quả thương lượng giá, kết quả hòa giải, đại biểu cho rằng, dự thảo luật thiếu quy định về giải quyết hậu quả pháp lý khi một trong các bên không thực hiện kết quả thương lượng và kết quả hòa giải thành. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định trong thời hạn 60 ngày nếu một bên không thực hiện kết quả thương lượng và hòa giải thành, thì bên kia có quyền yêu cầu trọng tài hoặc tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật…
10h39: Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang: Hoàn thiện các biện pháp khắc phục để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Góp ý vào dự án Luật này, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang đánh giá cao Báo cáo giải trình, tiếp thu của UBTVQH đã tiếp thu nhiều ý kiến của ĐBQH tại Kỳ họp thứ 4, các ý kiến tham gia thẩm tra của các Ủy ban của Quốc hội để đảm bảo thực hiện mục tiêu bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tiêu dùng.
Dự thảo luật lần này đã bổ sung Điều 36 với các biện pháp khắc phục cụ thể trong trường hợp này. Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm đề nghị cần tiếp tục rà soát, nghiên cứu, tham khảo thêm kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện về các biện pháp khắc phục tại Điều 36 của dự thảo Luật cũng như các điều khoản liên quan khác để bảo vệ quyền lợi của người sử dụng dịch vụ được tương đương và công bằng như bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, mua hàng hóa, sản phẩm.
Về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương tại Điều 8 mà rất nhiều đại biểu đã quan tâm, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm đồng tình với ý kiến của đại biểu Nguyễn Thị Sửu bổ sung nhóm đối tượng người tiêu dùng dễ bị tổn thương là phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi.
Đại biểu cho rằng, mặc dù hiện nay việc quy định 7 nhóm đối tượng này sẽ là liệt kê và cũng có thể là không đầy đủ, nhưng đại biểu Nguyễn Thanh Cầm đồng tình với phương án sẽ nêu cụ thể 7 nhóm đối tượng này. Bởi vì có thể nói đây cũng là những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất.
Về nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Điều 6, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm cũng đề nghị bổ sung thêm một nguyên tắc là ưu tiên người tiêu dùng dễ bị tổn thương và cuối khoản 3. Và để cụ thể hóa nguyên tắc mới được bổ sung này, tại các quy định cụ thể của dự thảo luật, đại biểu đề nghị tại Điểm a, Khoản 2 của Điều 8 bổ sung thêm nội dung: người tiêu dùng dễ bị tổn thương được các tổ chức xã hội ưu tiên tham gia hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hỗ trợ khi có tranh chấp xảy ra.
10h44: Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Cần quy định bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng khi sản phẩm không đúng theo cam kết
Phát biểu ý kiến về về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) tại phiên họp, ĐBQH Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bày tỏ thống nhất với bố cục của dự thảo Luật và Báo cáo Giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật. Tuy nhiên, để hoàn thiện cần điều chỉnh, bổ sung một số nội dung…
ĐBQH Huỳnh Thị Phúc đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung, sửa đổi một số nội dung như sau tại Chương II dự thảo Luật về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng. Tại Điều 14 quy định về bảo đảm an toàn đo lường chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cung cấp cho người tiêu dùng, đại biểu Phúc đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung nội dung về quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại về tính mạng, tài sản của người tiêu dùng khi sử dụng sản phẩm, dịch vụ, hàng hóa không phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đo lường, chất lượng, an toàn như đã cam kết theo quy định.
Nữ đại biểu cho rằng, trong thời đại công nghệ 4. 0 của thế giới phẳng, việc giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ qua nền tảng số qua không gian mạng là tất yếu. Với thực trạng hiện nay, tình trạng quảng cáo cũng như các vấn đề liên quan đến quảng cáo trên các nền tảng số, dự thảo Luật bảo vệ người tiêu dùng (sửa đổi) cũng đã bổ sung các quy định có liên quan kịp thời và phù hợp.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, vẫn còn một số nội dung trên không gian mạng cần xem xét kỹ hơn như tại quy định của Điều 39 của dự án Luật. Do vậy, đề nghị Ban soạn thảo xem xét, bổ sung quy định về trách nhiệm của cơ quan truyền thông trong việc quảng cáo, quảng bá, giới thiệu sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đảm bảo không được sai lệch về chất lượng, giá, công dụng cũng như thổi phồng chức năng của sản phẩm dẫn đến các hành vi lừa dối, gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng, người sử dụng dịch vụ, đồng thời đảm bảo không được vi phạm thuần phong mỹ tục của Việt Nam.
10h50: Đai biểu Trương Thị Ngọc Ánh- Đoàn ĐBQH Tp.Cần Thơ: Cần rà soát kỹ khái niệm “tổ chức xã hội”
Đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận về dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi). Đai biểu Trương Thị Ngọc Ánh- Đoàn ĐBQH Tp.Cần Thơ cơ bản nhất trí với báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng thời cho biết, dự thảo luật đã thể chế hóa Hiến pháp cũng như chủ trương, đường lối của Đảng, kế thừa những quy định của luật hiện hành, điều chỉnh phù hợp với sự phát triển của công nghệ để bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tiêu dùng trong thời đại công nghệ.
Đại biểu cho rằng quy định như vậy còn khó hiểu, gây vướng mắc trong tổ chức thực hiện, khi phải phân định đâu là tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đâu là tổ chức xã hội có tôn chỉ, mục đích tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Dự thảo luật cũng không có khoản này giải thích, phân biệt giữa hai khái niệm “tổ chức xã hội” và “tổ chức xã hội có tôn chỉ, mục đích”.
Đại biểu cho rằng cần rà soát kỹ khái niệm “tổ chức xã hội” và “tổ chức xã hội có tôn chỉ, mục đích”, vì hiện nay tổ chức xã hội có thể hiểu bao gồm tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp, tổ chức tự quản. Các tổ chức hội khi được cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập đều phải có điều lệ, trong đó thể hiện rõ tôn chỉ, mục đích của hội. Vì vậy, việc quy định “tổ chức xã hội” và “tổ chức xã hội có tôn chỉ, mục đích” có thể gây nhầm lẫn.
Đại biểu cũng cho rằng cần bổ sung điều về vai trò, trách nhiệm và quyền của Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam. Ngoài ra, cần rà soát toàn bộ dự thảo luật để làm rõ những điểm còn chung chung, chưa rõ ràng, có thể gây vướng mắc, khó khăn, để đảm bảo dự thảo luật khả thi trong áp dụng thực tế.
10h55: Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre: Nâng cao hoạt động của tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Góp ý về nội dung hoạt động của tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) có đề cập việc tổ chức đào tạo nâng cao nhận thức và ý thức tiêu dùng cho người tiêu dùng, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi đề nghị cân nhắc thay đổi hoạt động từ đào tạo sang tập huấn, bồi dưỡng người tiêu dùng để phù hợp hơn với đối tượng là người tiêu dùng.
Về quy định các điều kiện để tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được quyền tự khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đại biểu cho rằng nên bỏ điều kiện “có thời gian hoạt động tối thiểu hoạt động là 1 năm”.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi cho rằng quy định “không được thương lượng, hòa giải trong trường hợp gây thiệt hại đến lợi ích của nhiều người tiêu dùng bị thiệt hại” không phù hợp với các quy định trong Bộ luật Tố tụng Dân sự, Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa… bởi việc thương lượng, hòa giải là hình thức đang được khuyến khích để giải quyết các vụ việc dân sự.
Về tiền bồi thường thiệt hại trong vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng do tổ chức xã hội khởi kiện vì lợi ích công cộng, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi cho rằng nhằm động viên các tổ chức xã hội tích cực trong hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì trong trường hợp không xác định được đối tượng người thiệt hại trong vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng do tổ chức xã hội khởi kiện vì lợi ích công cộng sẽ được giao cho tổ chức xã hội đã khởi kiện để phục vụ cho các hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
11h01: Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu Tô Văn Tám nêu rõ, một trong những vấn đề quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là người tiêu dùng có thông tin đầy đủ, chính xác về chất lượng của sản phẩm, dịch vụ, hàng hóa. Trong điều kiện hiện nay, các phương tiện truyền thông xã hội đóng vai trò to lớn và quan trọng trong quảng bá thông tin sản phẩm đến người tiêu dùng. Tuy nhiên, có những có những hành vi đã và đang sử dụng phương tiện này để quảng bá không đúng, không đầy đủ hoặc sai lệch, tung tin giả về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ. Thậm chí còn lập cả trang web giả để giả mạo thương hiệu sản phẩm, đánh lừa người tiêu dùng tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ...
Theo đại biểu, giữa sự bủa vây của những thông tin giả, người tiêu dùng khó phân biệt được, nhiều người “tiền mất tật mang” vì những thông tin sai lệch. Mặc dù, dự thảo Luật có quy định quyền, nghĩa vụ người tiêu dùng, trong đó có việc phải kiểm tra, lựa chọn tiêu dùng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tiêu dùng bền vững. Nhưng khi đứng trước thực trạng thông tin hiện nay, người tiêu dùng vẫn có quyền yêu cầu và đặt câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan quản lý. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung trách nhiệm của Bộ Công thương và các bộ, ngành có liên quan, nhất là Bộ Thông tin và Truyền thông về trách nhiệm ngăn chặn, loại trừ các thông tin sai lệch mạo danh trên các phương tiện truyền thông xã hội bằng các biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ. Về các hành vi nghiêm cấm quy định tại Điều 10, đại biểu cho rằng, quy định tại điểm c khoản 1 có thể hiểu phải gây thiệt hại cho người tiêu dùng mới bị cấm, còn chưa gây thiệt hại sẽ không cấm. Theo đại biểu, nên cấm ngay chứ không đợi khi gây ra hậu quả.
11h07: Đại biểu Lê Xuân Thân- Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa phát biểu: Đảm bảo thống nhất với Bộ luật Tố tụng Dân sự
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Lê Xuân Thân- Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa cho rằng cần bảo vệ sự thống nhất trong công tác xây dựng pháp luật. Việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật sau cần tôn trọng các văn bản quy phạm pháp luật đã được xây dựng, ban hành trước đó.
Đại biểu cho biết, Bộ luật Tố tụng dân sự quy định rõ, mọi hoạt động tố tụng dân sự của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng, của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải tuân theo các quy định của Bộ luật này. Khoản 3 Điều 316 của Bộ luật Tố tụng dân sự cũng quy định: Trường hợp luật khác có quy định tranh chấp dân sự được giải quyết theo thủ tục rút gọn thì việc giải quyết tranh chấp đó được thực hiện theo thủ tục quy định tại Phần này.
Đại biểu đề nghị tại Điều 70, dự thảo Luật sửa thành: Vụ án bảo vệ quyền lợi nhiều người tiêu dùng thì thực hiện theo thủ tục rút gọn theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự. Đồng thời, đại biểu cho biết Điều 78 của dự thảo luật về Bổ sung khoản 5 của Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự quy định: Bổ sung khoản 5 vào sau khoản 4 Điều 317 như sau: “5. Vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được giải quyết theo thủ tục rút gọn khi có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này hoặc quy định tại khoản 2 Điều 70 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.”. Đại biểu đề nghị bỏ Điều này để đảm bảo sự thống nhất trong xây dựng pháp luật.
11h11: Đại biểu Nguyễn Hòa Bình - ĐBQH tỉnh Bắc Giang: Đề nghị tham khảo kinh nghiệm quốc tế về thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án dân sự về BVQLNTD
Đại biểu Nguyễn Hòa Bình – Chánh án TANDTC cho biết, quy định về thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án dân sự về BVQLNTD liên quan đến Điều 37 của Bộ luật Dân sự. Bộ Luật Dân sự quy định tại Điều 37 về thủ tục rút gọn: nếu tất cả các vụ án dân sự liên quan đến quyền lợi người tiêu dùng thỏa mãn Điều 37 thì được áp dụng thủ tục rút gọn.
Tuy nhiên, Bộ luật Dân sự, mở đường cho các luật khác quy định có thể áp dụng thủ tục rút gọn thì trình tự, thủ tục rút gọn theo Bộ luật Dân sự. Và Bộ luật Dân sự không cấm các luật khác quy định trình tự, thủ tục rút gọn và mở đường cho các luật khác có thể áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ việc được nhanh chóng.
Đại biểu Nguyễn Hòa Bình đồng tình với ý kiến của các ĐBQH đã nêu trước đó (như đại biểu Lê Xuân Thân) cho rằng, quy định tại Điều 70 của dự thảo Luật là hạn chế quyền lợi người dùng.
Do vậy, các đại biểu đề nghị bỏ quy định tại Điều 70 của dự thảo Luật. Tuy nhiên, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết, qua tham khao kinh nghiệm thế giới, đối với các vụ án có quy mô nhỏ như tại Đức, các vụ án tranh chấp dân sự có giá trị dưới 50 nghìn Euro thì Tòa án tối cao không giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm vì chi phí cho việc giải quyết vụ án có quy mô nhỏ này sẽ lớn gấp nhiều lần giá trị tranh chấp (1 nghìn - 2 nghìn Euro).
Do đó, với những tranh chấp của người tiêu dùng dưới quy mô 100 triệu, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình đề nghị Ban soạn thảo cần tham khảo kinh ngiệm thế giới, và quy định như Điều 70 của dự thảo Luật là chưa thỏa đáng. Nếu quy định thỏa mãn theo Điều 37 của Bộ luật Dân sự thì có thể áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn. Nếu quy mô tranh chấp các vụ án dưới 100 triệu, có thể phức tạp, không thỏa mãn Điều 37 của Bộ luật Dân sự thì cũng vẫn áp dụng thủ tục rút gọn. Quy định như vậy sẽ thỏa đáng hơn.
11h18: Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy phát biểu giải trình làm rõ ý kiến được nêu tại phiên thảo luận
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cảm ơn 22 ý kiến đại biểu Quốc hội đã phát biểu, các ý kiến góp ý tâm huyết, xác đáng, cụ thể, bao quát các nội dung lớn của dự thảo luật, từ quy định chung đến trách nhiệm của cá nhân kinh doanh đối với giao dịch đặc thù, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc các cấp và các cơ quan liên quan tham gia bảo vệ người tiêu dùng. Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường sẽ phối hợp với cơ quan soạn thảo tiếp thu, giải trình đầy đủ trước khi trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5.
Liên quan đến giải thích từ ngữ của người tiêu dùng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết có sự đồng thuận trong việc đưa “Tổ chức” vào khái niệm người tiêu dùng. Về ý kiến đề nghị rà soát khoản 1, Điều 3, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, trên thực tế không chỉ người tiêu dùng để mua tiêu dùng các sản phẩm, hàng hóa cho chính bản thân mình, mà còn mua cho cả cho gia đình và đã được thể hiện rõ trong dự thảo luật.
Về ý kiến của đại biểu góp ý vào Điều 70 về giải quyết tranh chấp các vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, qua ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường sẽ cùng cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu sẽ tiếp thu, chỉnh lý để đảm bảo khả thi, đồng bộ, thống nhất, trong đó có Bộ luật Tố tụng dân sự.
Giải trình ý kiến của đại biểu về việc dẫn chiếu với hệ thống pháp luật liên quan, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy khẳng định pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không quy định tại Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà là một hệ thống pháp luật hiện hành; cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu về vấn đề này.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cũng giải trình, làm rõ vấn đề đại biểu nêu liên quan đến bảo đảm cân bằng giữa quyền của người tiêu dùng với quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh. Đây là vấn đề rất xác đáng; trong quá trình thẩm tra cũng bám sát nguyên tắc này và tiếp tục rà soát hệ thống pháp luật theo hướng đảm bảo cân bằng giữa quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh với người tiêu dùng.
11h25: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung thảo luận
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tại phiên thảo luận, đã có 22 lượt ý kiến phát biểu, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã có phát biểu giải trình, làm rõ vấn đề các đại biểu Quốc hội quan tâm.
Các đại biểu Quốc hội đánh giá cao báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và tham gia nhiều ý kiến chất lượng để hoàn thiện dự án luật trên một số nội dung như phạm vi, khái niệm điều chỉnh, khái niệm người tiêu dùng, áp dụng pháp luật, tính thống nhất với các luật khác, các hành vi bị cấm, hoạt động bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng của các tổ chức xã hội…
Các ý kiến phát biểu của các ĐBQH đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ, sẽ được tổng hợp, tiếp thu nghiêm túc, giải trình kỹ lưỡng để đảm bảo hoàn thiện dự thảo luật đạt chất lượng cao trình Quốc hội xem xét, thông qua.
