KIỆN TOÀN CHÍNH SÁCH, NÂNG CAO HIỆU QUẢ TUYÊN TRUYỀN BẢO TỒN ĐỘNG, THỰC VẬT HOANG DÃ NGUY CẤP
Tọa đàm “Tiếp tục kiện toàn chính sách và công tác tuyên truyền bảo tồn động, thực vật hoang dã nguy cấp”
Sử dụng dược liệu từ động vật hoang dã – lợi bất cập hại
Phát biểu tại Tọa đàm “Tiếp tục kiện toàn chính sách và công tác tuyên truyền bảo tồn động, thực vật hoang dã nguy cấp” do Ban Công tác đại biểu phối hợp tổ chức, Giám đốc Văn phòng Dự án Bảo vệ Động vật Hoang dã Nguy cấp Michelle Owen cho biết, Dự án hướng tới những nỗ lực toàn diện, mang tính hệ thống và có tác động mạnh mẽ nhằm giảm nhu cầu đối với các sản phẩm từ động vật hoang dã trái pháp luật.
Đồng thời, Giám đốc Văn phòng Dự án Bảo vệ Động vật Hoang dã Nguy cấp tin tưởng sự tham gia và hành động của Quốc hội là công cụ mạnh mẽ nhất thu hút sự chú ý của công chúng đối với vấn đề buôn bán và tiêu thụ trái pháp luật động vật hoang dã. Giám đốc Văn phòng Dự án Bảo vệ Động vật Hoang dã Nguy cấp cũng bày tỏ vui mừng trước sự quan tâm và cam kết mạnh mẽ của Quốc hội, qua đó mong muốn các giải pháp, sáng kiến các đại biểu đề xuất tại tọa đàm sẽ được triển khai thực tế.
Giám đốc Văn phòng Dự án Bảo vệ Động vật Hoang dã Nguy cấp Michelle Owen
Tại tọa đàm, các đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến đánh giá việc thực hiện chính sách pháp luật về bảo tồn, quản lý động thực vật hoang dã và công tác tuyên truyền nhằm giảm nhu cầu sử dụng các sản phẩm từ động, thực vật hoang dã; đưa ra định hướng tuyên truyền về công tác bảo tồn, quản lý động thực vật hoang dã; bàn về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật bảo vệ động, thực vật hoang dã; vai trò của ngành y tế trong công tác tuyên truyền về thực chất hiệu quả sử dụng các sản phẩm từ động, thực vật hoang dã.
Bàn về công tác tuyên truyền bảo vệ động vật hoang dã, PGS.TS Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền, Bộ Y tế nhấn mạnh, ngành y tế đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực bảo tồn động vật hoang dã, trước hết là trong việc tư vấn và cung cấp thông tin cho cộng đồng về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm từ động vật hoang dã không được kiểm soát và có thể gây ra nguy hiểm cho sức khỏe con người. Bộ Y tế cũng là cơ quan thực hiện các chương trình kiểm soát và giám sát việc sử dụng các sản phẩm từ động vật, thực vật hoang dã nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe của người dân.
Bên cạnh đó, Bộ cũng trực tiếp nghiên cứu và phát triển các phương pháp mới để sử dụng các sản phẩm từ động vật, thực vật hoang dã một cách hiệu quả và an toàn, giáo dục và tuyên truyền cho cộng đồng về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm từ động vật hoang dã không được kiểm soát và khuyến khích sử dụng các sản phẩm thay thế an toàn hơn. Đồng thời, Bộ Y tế cũng tham gia đưa ra quy định, chính sách liên quan đến sử dụng các sản phẩm từ động vật, thực vật hoang dã nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người và bảo vệ các loài động vật, thực vật hoang dã.
Phản ánh thực trạng việc sử dụng dược liệu từ động vật hoang dã tại Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Thế Thịnh cùng các chuyên gia cũng cho biết, thị trường dược liệu từ động vật hoang dã đang trở thành một ngành công nghiệp lớn ở nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Nhu cầu sử dụng dược liệu từ động vật hoang dã ngày càng tăng trong các ngành công nghiệp chế biến thuốc, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng.
PGS.TS Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền, Bộ Y tế
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có khoảng 30.000 loài động vật hoang dã bị săn bắn, bắt giữ để lấy dược liệu, gây ra sự suy giảm đáng kể đối với các loài động vật và ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp thu thập dược liệu từ động vật hoang dã được thực hiện một cách bền vững và có lợi cho cộng đồng địa phương. Do đó, cần có sự quản lý chặt chẽ và bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp dược liệu từ động vật hoang dä.
Đối với tình trạng lạm dụng và buôn bán trái phép dược liệu từ động vật hoang dã, các nhà nghiên cứu cho biết, việc lạm dụng và buôn bán trái phép dược liệu từ động vật hoang dã là một vấn đề đang diễn ra phức tạp tại Việt Nam và trên thế giới. Một số hành vi phổ biến bao gồm: thu thập quá mức, sử dụng không hợp lý, buôn bán trái phép.
Trong đó, việc thu thập quá mức dược liệu từ động vật hoang dã có thể dẫn đến tình trạng suy giảm số lượng các loài động vật này. Điều này ảnh hưởng đến sự cân bằng sinh thái và đa dạng sinh học của khu vực, ảnh hưởng đến các loài động vật khác trong cùng một môi trường sống. Một số loại dược liệu từ động vật hoang dã được sử dụng trong y học truyền thống, nhưng việc sử dụng quá mức hoặc không đúng cách cổ thể gây hại cho sức khỏe con người. Ngoài ra, một số loại dược liệu từ động vật hoang đã không có bằng chứng khoa học về hiệu quả và an toàn sử dụng.
Việc buôn bán trái phép được liệu từ động vật hoang dã là một hoạt động bất hợp pháp và gây hại cho động vật, môi trường và cộng đồng. Ngoài ra, việc mua bán trái phép cũng đặt nguy cơ cho sức khỏe và tính mạng của người sử dụng sản phẩm này. Tình trạng lạm dụng và buôn bán trái phép dược liệu từ động vật hoang dã cần được kiểm soát và xử lý một cách nghiêm ngặt để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và sức khỏe con người.
Bàn về hậu quả tiêu cực của việc sử dụng dược liệu từ động vật hoang dã tại Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Thế Thịnh cùng nhiều nhà nghiên cứu nêu rõ, sử dụng sản phẩm dược liệu từ động vật hoang dã không rõ nguồn gốc có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe con người vì các sản phẩm này có thể chứa các hợp chất độc hại hoặc các vi khuẩn, virus gây bệnh. Ngoài ra, khi thu thập một số loài động vật cũng có thể được tiêm chủng vắc xin hoặc uống thuốc kháng sinh trước đó, điều này có thể làm cho sản phẩm cuối cùng có chứa các hóa chất và kháng sinh không an toàn cho con người. Do đó, việc sử dụng sản phẩm dược liệu từ động vật hoang dã không rõ nguồn gốc là một nguy cơ lớn cho sức khỏe con người.
Cần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
Đề xuất giải pháp để quản lý và sử dụng dược liệu từ động vật hoang dã tại Việt Nam, các chuyên gia cho rằng, trước hết cần tăng cường giám sát, kiểm soát và xử lý vi phạm. Theo đó, việc kiểm soát, giám sát cần được thắt chặt tại các thị trường bán dược liệu từ động vật hoang dã, cũng như các cửa khẩu, đường mòn đưa hàng vào và ra khỏi nước. Đồng thời, cần thực hiện kiểm tra nghiêm ngặt trên các cơ sở sản xuất, chế biến và lưu giữ dược liệu từ động vật hoang dã để đảm bảo các sản phẩm được bán ra đều là sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đúng quy định và đảm bảo chất lượng.
Tăng cường xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đưa ra các biện pháp xử lý mạnh tay, giảm thiểu tối đa việc lạm dụng, buôn bán trái phép dược liệu từ động vật hoang dã, tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp và cộng đồng để đẩy mạnh các hoạt động kiểm soát, quản lý và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Các đại biểu tại Tọa đàm
Cùng với đó, các đại biểu cũng đề xuất cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của bảo vệ và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Tổ chức các chương trình giáo dục, tuyên truyền, thông tin cho cộng đồng và tầm quan trọng của việc bảo vệ động vật hoang dã và các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác. Thông tin cho người tiêu dùng về các sản phẩm được sản xuất và kinh doanh hợp pháp, có nguồn gốc rõ ràng để khuyến khích sự chọn lựa của họ. Tăng cường việc giáo dục và nâng cao nhận thức của các nhà sản xuất, bà con làm thuốc và các đối tác thương mại khác về tầm quan trọng của việc bảo vệ động vật hoang dã và các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác.
Một trong những nhiệm vụ đặt ra là cần khuyến khích các chính quyền địa phương, các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức xã hội tham gia vào các hoạt động bảo vệ và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Tăng cường việc hợp tác giữa các bộ, ngành liên quan, cộng đồng khoa học và các tổ chức phi chính phủ trong việc xây dựng chính sách và phát triển các giải pháp thích hợp để bảo vệ và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Ngoài ra, các đại biểu cũng cho rằng cần khuyến khích nghiên cứu, phát triển các sản phẩm thay thế từ các nguồn tài nguyên khác, thân thiện với môi trường như thực vật, nấm, vi khuẩn, tảo biển, v.v. Khuyến khích sử dụng các loại thuốc thảo dược và sản phẩm y tế có nguồn gốc từ các nguồn tài nguyên bền vững và đảm bảo nguồn gốc. Phát triển các chương trình đổi mới sản xuất thuốc và phát triển các sản phẩm y tế từ các nguồn tài nguyên bền vững. Nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc sử dụng các loại thuốc thảo dược và sản phẩm y tế có nguồn gốc từ các nguồn tài nguyên bền vững, đảm bảo an toàn cho sức khỏe và bảo vệ môi trường.