Vụ trưởng Vụ Văn hóa, Giáo dục Vũ Minh Đạo
Phóng viên: Dưới góc độ là đơn vị tham mưu chuyên môn, giúp việc cho Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, xin Vụ trưởng chia sẻ về khối lượng công việc, các hoạt động mà Vụ đảm nhận trong năm qua?
Vụ trưởng Vụ Văn hóa, Giáo dục Vũ Minh Đạo: Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội là một trong các cơ quan có phạm vi, đối tượng phụ trách rộng lớn nhất của Quốc hội với nhiều lĩnh vực chuyên ngành sâu (từ văn hóa, thông tin, thể thao, du lịch, tôn giáo, tín ngưỡng, giáo dục và đào tạo, công tác thanh niên, thiếu niên và nhi đồng); có mối quan hệ phối hợp công tác chuyên môn thường xuyên với rất nhiều cơ quan, bộ ngành trung ương (05 bộ, 03 cơ quan ngang bộ, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh,…). Vì vậy, khối lượng công việc thường xuyên của Ủy ban rất lớn.
Là đơn vị tham mưu, giúp việc trực tiếp về mọi mặt từ tham mưu về chuyên môn cho tới phục vụ bảo đảm các điều kiện thực hiện hoạt động của Ủy ban nên công việc của Vụ Văn hóa, Giáo dục cũng vô cùng nhiều, đặc biệt là trong năm 2021, năm chuyển giao nhiệm kỳ giữa 2 khóa Quốc hội và triển khai nhiệm vụ đổi mới tổ chức, hoạt động hướng tới mục tiêu chuyên nghiệp hóa hoạt động của Quốc hội.
Phát huy tinh thần chủ động, trong năm qua Vụ Văn hóa, Giáo dục đã tổ chức triển khai hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của năm 2021 với nhiều cách làm đổi mới, sáng tạo, chuyên nghiệp và phù hợp với thực tiễn. Công tác tham mưu, phục vụ các hoạt động lập pháp, giám sát, khảo sát thường xuyên và theo chuyên đề được Vụ chuyên môn triển khai tích cực bằng nhiều hình thức, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả. Điển hình như việc tổ chức triển khai hoạt động giám sát tổng hợp của Ủy ban, do diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19 nên không thể thực hiện khảo sát, giám sát trực tiếp tại địa phương theo kế hoạch đề ra, vì vậy, Vụ chuyên môn đã chủ động tham mưu cho Thường trực Ủy ban tổ chức giám sát bằng hình thức trực tuyến. Mặc dù là lần đầu tiên Ủy ban áp dụng hình thức giám sát trực tuyến song để đảm bảo chất lượng và hiệu quả, công tác chuẩn bị cho hoạt động này đã được tiến hành bài bản, đầy đủ quy trình. Vụ đã tham mưu cho Ủy ban yêu cầu các địa phương được chọn giám sát gửi báo cáo từ rất sớm; chủ động nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo nội dung các báo cáo, trên cơ sở đó trao đổi, yêu cầu địa phương bổ sung, làm rõ các thông tin cần thiết trước khi thực hiện giám sát. Từ đó, các vấn đề được chỉ ra, các đề xuất nhận được sự ủng hộ cao của các địa phương, đi đúng vào những vấn đề cần tháo gỡ, mang lại hiệu quả thực chất. Tương tự, các ý kiến, kiến nghị trong báo cáo thẩm tra, báo cáo kết quả giám sát, khảo sát thường xuyên và chuyên đề khác của Ủy ban đều được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, các bên liên quan nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu để hoàn thiện cơ chế, chính sách có liên quan.
Phóng viên: Trong năm qua, Ủy ban đã tổ chức thành công 2 Hội thảo lớn chỉ trong một thời gian rất ngắn (Hội thảo “Du lịch Việt Nam - phục hồi và phát triển”; Hội thảo “Văn hóa học đường trong bối cảnh đổi mới giáo dục và đào tạo”), xin Vụ trưởng cho biết công tác chuẩn chị cho 2 hội thảo này đã được Vụ triển khai như thế nào? Trong quá trình triển khai gặp những thuận lợi, khó khăn, bài học kinh nghiệm gì?
Vụ trưởng Vụ Văn hóa, Giáo dục Vũ Minh Đạo: Một trong các hoạt động nổi bật của Ủy ban của Quốc hội khóa XV trong năm vừa qua là đã tổ chức thành công 02 Hội thảo lớn nêu trên. Để tổ chức 02 Hội thảo này, dưới sự chỉ đạo sát sao của Thường trực, Lãnh đạo Ủy ban, Vụ chuyên môn đã có sự chuẩn bị, tham mưu hết sức kỹ lưỡng, chu đáo ngay từ rất sớm (thời gian chuẩn bị là 6 tháng).
Ngay sau khi kiện toàn Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội khóa mới, Vụ đã bắt tay vào triển khai công tác chuẩn bị cho các hội thảo với việc tổ chức các tọa đàm tham vấn chuyên gia về chủ đề, chuyên đề sâu của từng hội thảo; xây dựng và triển khai các kế hoạch về công tác tổ chức, truyền thông về hội thảo với những phương án, kịch bản tổ chức một cách chi tiết, linh hoạt để phù hợp với thực tiễn tình hình dịch bệnh.
Quá trình chuẩn bị tổ chức hội thảo cũng đặt ra nhiều khó khăn, thách thức. Dịch bệnh diễn biến phức tạp khiến cho việc tổ chức theo hình thức trực tiếp như các năm trước khó có thể triển khai được, vì vậy, Vụ đã tham mưu cho Thường trực Ủy ban tổ chức các hội thảo theo hình thức trực tuyến kết hợp với trực tiếp để bảo đảm yêu cầu vừa nêu bật được quy mô, tầm vóc của hội thảo, vừa bảo đảm an toàn phòng chống dịch bệnh nhưng đồng thời vẫn bảo đảm chất lượng, đạt được mục đích của hội thảo đề ra. Lần đầu áp dụng hình thức tổ chức kết hợp trực tiếp và trực tuyến nên công việc phát sinh thêm rất nhiều, kinh nghiệm tổ chức chưa có nên thời gian đầu triển khai đôi khi còn lúng túng cả về phương pháp, chương trình cũng như về kỹ thuật, công nghệ. Tuy nhiên, với tinh thần quyết tâm cao và sự chủ động, năng động, sáng tạo trong triển khai nhiệm vụ, Vụ đã tham mưu giúp Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tổ chức thành công các hội thảo với nhiều kết quả tốt đẹp.
Đáng chú ý, sau Hội thảo “Văn hóa học đường trong bối cảnh đổi mới giáo dục và đào tạo”, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về văn hóa học đường. Nhiều đề xuất, kiến nghị liên quan đến chính sách phục hồi và phát triển du lịch cũng đã được xem xét đưa vào các kiến nghị về chính sách tài khóa để Quốc hội xem xét, thông qua trong kỳ họp bất thường vừa rồi.
Để có được những thành công trên, bên cạnh quyết tâm chính trị cao, sự chủ động, linh hoạt trong thực thi nhiệm vụ thì điều quan trọng là phải có sự chủ động từ sớm, từ xa; có sự phân công công việc cụ thể, phối hợp rõ ràng trách nhiệm, đồng thời phải có sự kiểm tra, giám sát và đôn đốc, nhắc nhở thường xuyên ở tất cả các cấp độ để để bảo đảm tiến độ và chất lượng, hiệu quả công việc.
Phóng viên: Tình hình dịch bệnh COVID -19 diễn biến phức tạp ảnh hưởng đến mọi hoạt động xã hội. Trong bối cảnh đó, xin Vụ trưởng cho biết hoạt động của vụ đã có những ảnh hưởng như thế nào và cách khắc phục ra sao để triển khai hiệu quả các nhiệm vụ được giao ạ?
Vụ trưởng Vụ Văn hóa, Giáo dục Vũ Minh Đạo: Dịch bệnh cũng có những ảnh hưởng nhất định tới hoạt động của Vụ chuyên môn. Do phải thực hiện giãn cách, cách ly theo quy định nhằm bảo đảm an toàn phòng chống dịch nên có những thời điểm, nhiều cán bộ, chuyên viên của đơn vị chủ yếu làm việc theo hình thức trực tuyến dẫn đến công tác phối hợp, trao đổi, triển khai nhiệm vụ có hạn chế, tiến độ công việc ít nhiều bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, tập thể Vụ luôn phát huy được tinh thần đoàn kết, nhất trí và chia sẻ nên luôn có sự bọc lót, giúp đỡ lẫn nhau trong thực hiện nhiệm vụ được giao; đồng thời, có sự phân công, phân nhiệm một cách khoa học, hợp lý bảo đảm khối lượng công việc không bị tập trung, dồn vào một số người mà dải đều cho các cán bộ, chuyên viên dựa trên năng lực, khả năng của từng người. Nhờ đó, mặc dù có nhiều khó khăn song năm qua, Vụ đã luôn bảo đảm hoàn thành tốt và có hiệu quả nhiệm vụ tham mưu, giúp việc cho Ủy ban.
Phóng viên: Trong phiên họp tổng kết công tác của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Đắc Vinh đánh giá “Vụ Văn hóa, Giáo dục đã thực hiện tốt nhiệm vụ nghiên cứu, tham mưu, phục vụ; chủ động và có nhiều sáng tạo, linh hoạt trong triển khai công việc”; đồng thời nhấn mạnh” sự chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ quyết định thành công của mọi nhiệm vụ”. Trên tinh thần đó, xin Vụ trưởng chia sẻ về kế hoạch, phương châm hoạt động của Vụ Văn hóa, Giáo dục trong năm tới?
Vụ trưởng Vụ Văn hóa, Giáo dục Vũ Minh Đạo: Quốc hội Việt Nam xác định hoạt động ngày càng chuyên nghiệp hơn, muốn vậy từng Ủy ban của Quốc hội cần phải chuyên nghiệp, từng đơn vị tham mưu cho Ủy ban phải hoạt động chuyên nghiệp, từng cán bộ, người lao động trong cơ quan cần phải tu dưỡng, trau dồi kiến thức, chuyên môn vững vàng. Để đảm nhận công việc tham mưu chuyên môn cho Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Vụ hiện tại xây dựng 5 tiểu ban phụ trách các mảng, lĩnh vực công việc: giáo dục mầm non và phổ thông; giáo dục đại học và dạy nghề; văn hóa; thông tin; thanh niên và trẻ em. Mặc dù với phạm vi, mảng công việc phụ trách rất rộng, yêu cầu công việc cao, tuy nhân lực mỏng, nhưng các thành viên Vụ Văn hóa, Giáo dục đã nỗ lực làm việc, trau dồi, không quản ngày đêm thực hiện thành công các nhiệm vụ của mình trong năm qua.
Thực tế, bài học kinh nghiệm từ các hoạt động tham mưu, giúp việc của Vụ chuyên môn trong năm vừa qua cho thấy việc lập kế hoạch và triển khai chuẩn bị kỹ lưỡng các nội dung nhiệm vụ được giao là yếu tố quyết định đến chất lượng, tiến độ công việc. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng ở đây thể hiện ngay từ khâu lập kế hoạch, cân nhắc lựa chọn cẩn thận chủ đề và đưa ra các phương án thực thi, triển khai hành động một cách cẩn trọng, tỉ mỉ, chú ý đến từng chi tiết cho dù là nhỏ nhất để khi triển khai không bị động, không bị bất ngờ khi có tình huống xảy ra, đáp ứng được yêu cầu triển khai nhiệm vụ một cách trơn tru, hiệu quả nhất trong điều kiện cho phép.
Vì vậy, phương châm hành động trong năm tới của Vụ chuyên môn là phát huy tính chủ động, linh hoạt xây dựng kế hoạch từ sớm, từ xa và tổ chức triển khai một cách đồng bộ, thống nhất, kỹ lưỡng nhưng phải kịp thời và quyết đoán trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao. Trong công tác tham mưu giám sát tổng hợp, Vụ tiếp tục tham mưu, yêu cầu các địa phương hoàn thiện và gửi báo cáo để nghiên cứu từ rất sớm, linh hoạt trong phương thức giám sát theo điều kiện, tình hình thực tiễn. Trong công tác tham mưu lập pháp, Vụ xác định phải đặt ra được các vấn đề lớn, xác lập mục tiêu căn cốt khi sửa luật, xây dựng dự án luật ngay từ ban đầu làm nền tảng cho quá trình sửa đổi, xây dựng tiếp theo. Lấy ví dụ về dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi) như một chiếc áo, một khi chúng ta bắt tay vào sửa, phải sửa cho chiếc áo đó trở nên đẹp đẽ, thiết kế hợp thời trang, hợp với xu thế chung của thời đại, chứ không phải chúng ta vá víu chiếc áo đó cho đủ mặc.
Trong năm tới đây, bên cạnh các hoạt động lập pháp, hoàn thiện dự án Luật Điện ảnh (sửa đổi), Vụ Văn hóa, Giáo dục cũng sẽ tích cực tham mưu cho Thường trực Ủy ban tham gia cho ý kiến vào các dự án Luật khác do Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội chủ trì thẩm tra; thực hiện rà soát các lĩnh vực để từ đó đề xuất, kiến nghị xây dựng luật cho phù hợp với nhu cầu thực tiễn. Về công tác giám sát, khảo sát tổng hợp và giám sát, khảo sát chuyên đề của Ủy ban, Vụ cũng sẽ nhanh chóng chuẩn bị tham mưu các nội dung ở tất cả các lĩnh vực chuyên môn được giao phụ trách. Đồng thời, chuẩn bị tham mưu tổ chức phiên giải trình liên quan đến đội ngũ nhà giáo và việc dạy học trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 vào đầu năm và 01 phiên giải trình cuối năm về việc thực hiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực văn hóa, đặc biệt là việc quản lý, sử dụng, phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa, thông tin cơ sở hiện nay.
Về tổ chức hội thảo, Vụ tham mưu cho Ủy ban phối hợp với các cơ quan có liên quan tổ chức 02 hội thảo lớn trong lĩnh vực giáo dục với chủ đề liên quan đến thực trạng và giải pháp đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao; và 01 hội thảo liên quan đến đối tượng thanh niên với chủ đề về công tác đào tạo nghề cho thanh niên (dự kiến Quý I/2022)./.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Vụ trưởng!