Trình bày báo cáo của Ủy ban thường vụ Quốc hội về kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 3, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải nêu rõ, qua 1.570 cuộc tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp thứ 3, 63 Đoàn đại biểu Quốc hội đã tổng hợp được 2.458 kiến nghị có nội dung thuộc tất cả các lĩnh vực của xã hội. Các kiến nghị đã được Ủy ban thường vụ Quốc hội chuyển đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết và đến nay, toàn bộ các kiến nghị đã được trả lời, đạt 100%.
Nhiều kiến nghị đóng góp của cử tri được Quốc hội tiếp thu
Trong số các kiến nghị gửi đến kỳ họp thứ 3, Quốc hội tiếp nhận 139 kiến nghị chiếm 6,2%. Các kiến nghị cử tri về các hoạt động của Quốc hội như nâng cao hiệu quả của hoạt động giám sát, chất vấn, chất lượng xây dựng luật, công tác điều hành kỳ họp,... đều được các cơ quan của Quốc hội nghiên cứu tiếp thu, ý kiến đóng góp cho các dự án luật, cũng được nghiên cứu tiếp thu như: cử tri Bắc Kạn đề nghị bổ sung trách nhiệm hình sự của pháp nhân đối với Tội tài trợ khủng bố; Tội rửa tiền trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự; cử tri Nghệ An, Bà Rịa-Vũng Tàu đề nghị bổ sung việc bảo vệ người tố cáo, xử lý hành vi trù dập, trả thù người tố cáo, trong dự thảo Luật Tố cáo.
Việc lựa chọn chuyên đề giám sát năm 2017 về cải cách bộ máy hành chính, công tác quản lý các dự án BOT,... là các vấn đề cử tri đang đặc biệt quan tâm, kết quả giám sát được công khai trên phương tiện thông tin đại chúng góp phần nâng cao hiệu lực của hoạt động giám sát, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Quốc hội. Đặc biệt, để nâng cao chất lượng của hoạt động giám sát và thẩm tra các báo cáo, nhiều cơ quan của Quốc hội đã sử dụng kết quả kiểm toán để tham khảo, đối chiếu,... như Ủy ban Kinh tế sử dụng kết quả kiểm toán đối với các dự án BOT trong giám sát về đầu tư, khai thác các công trình giao thông BOT; Ủy ban Tư pháp sử dụng kết quả kiểm toán việc sử dụng biên chế tại 27 địa phương trong thẩm tra báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017.
Chính phủ nỗ lực tìm giải pháp, tạo đột phá trong giải quyết kiến nghị cử tri
Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho biết, Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ đã tiếp nhận 2.284 kiến nghị chiếm 92,9%. Qua giám sát cho thấy, các bộ, ngành đều nghiêm túc, trách nhiệm trong giải quyết và trả lời kiến nghị cử tri, có tới 21/24 Bộ trưởng, Trưởng ngành chỉ đạo và trực tiếp ký các văn bản trả lời gửi tới cử tri, như Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn có 206 văn bản trả lời; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội có 193 văn bản; Bộ Giáo dục- Đào tạo có 145 văn bản;... Chính vì vậy, số lượng và chất lượng các kiến nghị được giải quyết có sự chuyển biến khá rõ rệt, nhiều vấn đề khó giải quyết nhưng Chính phủ đã rất nỗ lực để tìm giải pháp, tạo đột phá đáp ứng kỳ vọng của cử tri.
Một số vấn đề như cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh đã được triển khai từ lâu nhưng kết quả còn hạn chế, trong thời gian qua cũng đã được chú trọng giải quyết nên cử tri rất đồng tình. Cụ thể Thủ tướng đã thành lập Tổ công tác đặc biệt kiểm tra việc cắt giảm các thủ tục hành chính, chấn chỉnh tình trạng thanh tra, kiểm tra chuyên ngành chồng chéo; đề ra mục tiêu phải cắt giảm tối thiểu 50% thủ tục trước 30/6/2018, các bộ, ngành đều tích cực triển khai, điển hình Bộ Công Thương, đã cắt giảm 675/1.216 điều kiện kinh doanh thuộc 27 nhóm ngành (chiếm 55,5%). Vấn đề đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại được cử tri nhiều địa phương kiến nghị từ nhiều kỳ họp, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số 98 trong đó có nội dung thành lập Tổng cục Quản lý thị trường là đơn vị đầu mối quản lý các cục, chi cục quản lý thị trường địa phương, đây là giải pháp khả thi, phù hợp giúp hoạt động của lực lượng này được thống nhất từ trung ương tới địa phương khắc phục hạn chế trong công tác quản lý, kiểm soát thị trường thời gian qua còn lỏng lẻo, mang tính cục bộ và bị chia cắt theo địa giới hành chính
Bên cạnh đó, việc giải quyết kiến nghị cử tri của Chính phủ cũng còn một số hạn chế như còn 570 kiến nghị của cử tri các tỉnh Hòa Bình, Yên bái, Quảng Nam, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Bắc Ninh, Hà Nam, Tp Hà nội...chưa được giải quyết trong đó bộ còn nhiều kiến nghị chưa giải quyết nhất là Bộ Tài nguyên- Môi trường, Bộ Y tế; có 352/570 kiến nghị không nêu lộ trình và thời hạn giải quyết là chưa đúng quy định của pháp luật. Một số kiến nghị đã được trả lời nhưng chưa rõ, không phù hợp thực tiễn nên cử tri lại tiếp tục kiến nghị. Việc giải quyết kiến nghị cử tri phản ánh về tham nhũng, lãng phí còn bất cập. Công tác giải quyết kiến nghị về việc thực hiện các quy định của pháp luật về công khai, minh bạch trong nhiều lĩnh vực còn rất hạn chế. Các kiến nghị cử tri phản ánh những bức xúc về hành vi, thái độ, đạo đức của một số cán bộ xã, phường làm công tác tiếp công dân cũng chưa được Chính phủ giải quyết hiệu quả, còn hiện tượng bố trí cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân nhưng không đủ trình độ, trách nhiệm.
Sớm khắc phục hạn chế trong giải quyết kiến nghị cử tri
Để nâng cao hiệu quả giải quyết kiến nghị cử tri, khắc phục những tồn tại hạn chế, Trưởng Ban Dân nguyện nêu rõ kiến nghị, đối với Quốc hội, cần nghị nâng cao chất lượng tổng hợp kiến nghị cử tri đảm bảo rõ ràng, không trùng lặp; quan tâm giám sát việc ban hành văn bản, đặc biệt là các văn bản về quy định việc thực hiện các thủ tục hành chính, văn bản liên quan đến quyền con người ban hành trước Hiến pháp năm 2013.
Kiến nghị Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành có giải pháp khắc phục các tồn tại, hạn chế đã nêu. Trong đó đặc biệt quan tâm, chỉ đạo Thanh tra Chính phủ có kế hoạch thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về công khai, minh bạch trong hoạt động của các bộ, ngành và chính quyền địa phương, kịp thời chấn chỉnh, xử lý vi phạm, đảm bảo điều kiện người dân được thực hiện quyền giám sát theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.
Các bộ, ngành, địa phương chú trọng bồi dưỡng năng lực, đạo đức công vụ đối với cán bộ, công chức, đặc biệt là công chức hàng ngày tiếp xúc với dân để giải quyết các thủ tục hành chính; Tìm giải pháp khả thi phát hiện và xử lý nghiêm hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu, nạn “lót tay”, “phong bì” để giải quyết công việc.
Thủ tướng cũng cần thực hiện đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu bộ, ngành, chính quyền địa phương trong giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri theo Quyết định số 33, công khai cho cử tri và đại biểu Quốc hội được biết để làm căn cứ đánh giá mức độ tín nhiệm.
Đồng thời, chỉ đạo nghiên cứu, sửa đổi một số văn bản đang trực tiếp ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.