Tham dự phiên họp có các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đại diện thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; đại diện Lãnh đạo Chính phủ, Lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương; đại diện Lãnh đạo Đoàn ĐBQH và UBND tỉnh Đồng Nai và đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị hữu quan.
UBTVQH cho ý kiến về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành
Tại phiên họp, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giao thông- Vận tải Trương Quang Nghĩa đã trình bày Tờ trình số 45/TTr-CP ngày 5/10/2017 của Chính phủ về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sau đây gọi tắt là Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án). Tờ trình của Chính phủ đã nêu rõ căn cứ pháp lý và quá trình xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án cũng như những nội dung chính của báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án.
Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sau đây gọi tắt là dự án) là dự án được tách từ Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành, tỉnh Đồng Nai theo Nghị quyết số 38/2017/QH14 ngày 19/6/2017 của Quốc hội. Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Đồng Nai được giao làm chủ đầu tư Dự án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Trong thời gian qua, theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, UBND Đồng Nai đã tổ chức xây dựng Khung chính sách và cơ chế đặc thù của công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành; đồng thời, Khung chính sách và cơ chế đặc thù này đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì tổ chức thẩm định theo quy định của pháp luật về đất đai và các quy định khác có liên quan. Khung chính sách và cơ chế đặc thù của công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành là cơ sở để Chủ đầu tư tổ chức lập Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án. Mục tiêu chủ yếu của Dự án là nhằm xây dựng phương án cụ thể để tổ chức thực hiện công tác thu hồi đất một lần cho toàn bộ Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành theo Nghị quyết số 94/2015/QH13 ngày 25/6/2015 của Quốc hội; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; giải quyết việc làm cho người có đất bị thu hồi; quản lý sử dụng có hiệu quả diện tích đất đã thu hồi chưa sử dụng theo quy hoạch được phê duyệt; xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội; tổ chức phát triển sản xuất, bảo đảm ổn định đời sống nhân dân vùng chịu ảnh hưởng của Dự án.
Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là dự án quan trọng quốc gia, có quy mô thu hồi đất lớn, được quy hoạch từ năm 2005, có ảnh hưởng lớn đến đời sống, kinh tế - xã hội của cộng đồng dân cư. Vì vậy, việc sớm thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành là hết sức cần thiết để ổn định cuộc sống của người dân, đảm bảo an sinh xã hội; đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân có đất bị thu hồi và đồng thời đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, đảm bảo tiến độ thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành theo các Nghị quyết của Quốc hội. Do quy mô lớn và tính chất phức tạp của Dự án, nên trong quá trình triển khai, UBND tỉnh Đồng Nai đã phối hợp với Bộ Giao thông - Vận tải và các cơ quan liên quan xây dựng Đề cương, lập Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án bảo đảm đúng quy định pháp luật về đất đai, đầu tư công, xây dựng, đấu thầu và việc làm.
Nội dung Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án trình Ủy ban thường vụ Quốc hội có 13 chương gồm các nội dung về giới thiệu tổng quan dự án; sự cần thiết phải thực hiện Dự án; vị trí, hiện trạng khu vực thực hiện Dự án; xây dựng hạ tầng khu tái định cư, tái lập hạ tầng xã hội; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đào tạo nghề, giải quyết việc làm, ổn định đời sống người dân; điều chỉnh địa giới hành chính; đánh giá tác động môi trường; phương án khai thác, sử dụng ngắn hạn quỹ đất chưa xây dựng hạ tầng; tổng mức đầu tư và huy động vốn; cơ chế đặc thù của Dự án; tổ chức thực hiện và kết luận, kiến nghị.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hộiVũ Hồng Thanh phát biểu tại phiên họp
Ngay sau báo cáo Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đã trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Theo đó, đề nghị Chính phủ cần bổ sung, làm rõ thêm căn cứ pháp lý; cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; các khu tái định cư; diện tích nghĩa trang; tổng mức đầu tư, phân kỳ đầu tư và cơ chế bố trí vốn; phương án quản lý và khai thác ngắn hạn quỹ đất đã giải phóng mặt bằng nhưng chưa xây dựng hạ tầng; công tác đào tạo, chuyển đổi nghề, giải quyết việc làm; về đánh giá tác động môi trường; cơ chế đặc thù của dự án và một số đề nghị nhằm hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi…
Tại phiên họp, một số thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về nội dung liên quan đến cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư; về các khu tái định cư; về diện tích nghĩa trang; về tổng mức đầu tư, phân kỳ đầu tư và cơ chế bố trí vốn; về công tác đào tạo, chuyển đổi nghề, giải quyết việc làm và một số vấn đề liên quan đến đánh giá tác động môi trường.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phát biểu kết luận nội dung làm việc tại Phiên họp
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển chia sẻ với các cơ quan triển khai Dự án về những khó khăn khi xử lý đền bù tái định cư cho các hộ dân. Tuy nhiên, để bảo đảm chất lượng Dự án trình ra Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cần thực hiện đúng Nghị quyết 94/2015/QH13 ngày 25 tháng 6 năm 2015 của Quốc hội khóa XIII về chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Theo đó, cần thực hiện thu hồi đất một lần, không thu hồi đất theo tiến độ dự án; tách bạch rõ dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành với Quy hoạch phát triển của tỉnh Đồng Nai. Về cơ chế đặc thù, cần tính toán kỹ đảm bảo quy định của pháp luật; cần rành mạch trong thu – chi. Về kinh phí, cần trình Quốc hội phương án bố trí đủ kinh phí cho việc đền bù giải phóng mặt bằng từ ngân sách trung ương, phần còn thiếu lấy từ nguồn dự phòng vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020. Tuy nhiên, toàn bộ kinh phí thu được từ bán đất, cho thuê đất của Dự án sẽ nộp vào ngân sách trung ương.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ sớm hoàn thiện hồ sơ, đồng thời, giao Ủy ban Kinh tế phối hợp với Ủy ban Tài chính – Ngân sách và Ủy ban Pháp luật chủ trì thẩm tra chính thức trình Quốc hội xem xét.